Список материалов
БАЙТИРӘКОВ Ғабдуллатиф Хәбибулла улы
БАЙТИРӘКОВ Ғабдуллатиф Хәбибулла улы [29.3.1873, Өфө губ. Бәләбәй өйәҙе Шланлыкүл а. (БР‑ҙың Бүздәк р‑ны) — 23.4.1951, Өфө], Өфө губернаһынан 4‑се Дәүләт думаһы (1912—17) депутаты. Крәҫтиәндәрҙән. 1904—05 йй. рус‑япон һуғышында ҡатнашыусы. Ырымбур татар‑башҡ. уҡытыусылар мәктәбендә уҡый. 1894—99 йй....
БАЙТИМЕР, Миәкә р‑нындағы ауыл
БАЙТИМЕР, Миәкә р‑нындағы ауыл, Өршәкбаш-Ҡарамалы а/с ҡарай. Район үҙәгенән К.‑Көнс. 19 км һәм Аксёнов т. юл ст. К.‑Көнс. табан 62 км алыҫлыҡта Ҡарамалы й. (Өршәк й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 493 кеше; 1920 — 585; 1939 — 345; 1959 — 261; 1989 — 164; 2002 — 159; 2010 — 140 кеше....
БАЙТАЛЛЫ, Кушнаренко р‑нындағы ауыл
БАЙТАЛЛЫ, Кушнаренко р‑нындағы ауыл, Рәсмәкәй а/ с үҙәге. Район үҙәгенән К.‑Көнб. 17 км һәм Өфө т. юл ст. Т.‑Көнб. табан 76 км алыҫлыҡта Байталлы й. (Сәрмәсән й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 813 кеше; 1920 — 1012; 1939 — 896; 1959 — 584; 1989 — 462; 2002 — 458; 2010 — 445 кеше. Башҡорттар,...
БАЙСАҠА, Борай р‑нындағы ауыл
БАЙСАҠА, Борай р‑нындағы ауыл, Ваныш а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т. 15 км һәм Яңауыл т. юл ст. К.‑Көнс. табан 83 км алыҫлыҡта Апаша й. (Тере Танып й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 361 кеше; 1920 — 399; 1939 — 239; 1959 — 213; 1989 — 107; 2002 — 95; 2010 — 54 кеше. Башҡорттар йәшәй (2002).
Ауылға...
БАЙРАМОВ Әхнәф Арыҫлан улы
БАЙРАМОВ Әхнәф Арыҫлан улы [30.9.1923, БАССР‑ҙың Бәләбәй кантоны Сейәлеҡул а. (БР‑ҙың Саҡмағош р‑ны) — 16.2.2010, Өфө], яҙыусы. БАССР‑ҙың атҡ. мәҙәниәт хеҙм‑ре (1983). Яҙыусылар союзы ағзаһы (1957). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. Златоуст хәрби инженерҙар уч‑щеһын тамамлаған (1942). 1950—62 йй. “Кызыл таң”...
БАЙРАМДАР
БАЙРАМДАР, туйҙар, теге йәки был иҫтәлекле көнгә йәки ваҡиғаға арналған тантаналар. Традицион һәм ижт.-сәйәси (ҡара: Байрам көндәре) Б. айырып йөрөтөлә. Традицион Б. хужалыҡ итеү һәм көнкүреш тәртибенә бәйле календарь Б. (сәсеү эштәре тамамланыу, ураҡ һ.б.) һәм ислам динен ҡабул иткәндән һуң таралған...
БАЙРАМҒОЛОВА Нилә Ильяс ҡыҙы
БАЙРАМҒОЛОВА Нилә Ильяс ҡыҙы (21.2.1948, БАССР‑ҙың Учалы р‑ны Яңы Байрамғол а.), хор артисы (сопрано). БР‑ҙың халыҡ (1997), БАССР‑ҙың атҡ. (1975) артисы. ӨДСИ‑не тамамлаған (1975; Р.Д.Земчурина класы). 1969 й. алып Хор капеллаһы артисы, 2003 й. — Башҡ. филармонияһы администраторы. Б. репертуарында М.Сөндөклө...
БАЙРАМҒОЛОВ Юлай Ейәнғәли улы
БАЙРАМҒОЛОВ Юлай Ейәнғәли улы (15.12.1937, БАССР‑ҙың Мәсетле р‑ны Тимерәк а.), инженер-механик. Техник ф. д‑ры (1994), проф. (1994). БР‑ҙың атҡ. уйлап табыусыһы (1999), СССР‑ҙың уйлап табыусыһы (1978). Силәбе политехник ин‑тын тамамлағандан һуң (1965) Брянск автомобиль з‑дында эшләй, 1966 й. алып ӨМЭЗ‑дә,...
БАЙРАМҒОЛ, һырт
БАЙРАМҒОЛ, Башҡортостан (Көньяҡ) Уралындағы һырт. БР‑ҙың Белорет р‑ны һәм Силәбе өлк. буйлап көньяҡ-көнбайыштан төньяҡ-көнсығышҡа табан һуҙылған. Оҙонлоғо 5 км, БР‑ҙа яҡынса 3 км, киңлеге 3 км, бейеклеге яҫы түбәһе м‑н 1010 м тиклем. Көнбайыш битләүҙәре һөҙәк, уйһыулыҡтары күп, көнсығышы текә, урыны...
БАЙРАМ КӨНДӘРЕ
БАЙРАМ КӨНДӘРЕ, күренекле ваҡиғаларға йәки традицион даталарға арналған көндәр. “Башҡортостан Республикаһында байрам һәм иҫтәлекле көндәр, һөнәри байрамдар һ.б. әһәмиәтле даталар тураһында” (1992) законына ярашлы, Б.к. булып Республика көнө — Башҡ. Совет Соц. Респ. дәүләт суверенитеты тураһында декларация...
БАЙРАҠ, Сапар, Стәрлетамаҡ р‑нындағы ауыл
БАЙРАҠ, Сапар, Стәрлетамаҡ р‑нындағы ауыл, Отрада а/ с ҡарай. Район үҙәгенән һәм Стәрлетамаҡ т. юл ст. К.‑Көнб. табан 10 км алыҫлыҡта Ашҡаҙар й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1939 й. — 268 кеше; 1959 — 182; 1989 — 150; 2002 — 165; 2010 — 188 кеше. Татарҙар йәшәй (2002).
1929 й. Стәрлетамаҡ кантонында...
БАЙРАК Константин Алексеевич
БАЙРАК Константин Алексеевич (28.9.1913, Баҡы — 24.2.1993, С.‑Петербург), хужалыҡ эшмәкәре. Иҡт. ф. канд. (1962). Әзербайжан нефть ин‑тын тамамлағандан һуң (Баҡы, 1936) Баҡы нефть промыслаларында эшләй. 1939 й. — алып “Башнефть” тресы, 1941 й. — “Ишимбайнефть” тресы, 1946 й. — “Башнефть” ПБ баш инженеры....
БАЙӨМБӘТ, Ҡунаҡбай, Ғафури р‑нындағы ауыл
БАЙӨМБӘТ, Ҡунаҡбай, Ғафури р‑нындағы ауыл, Бурлы а/ с ҡарай. Район үҙәгенән Т. 36 км һәм Аҡкүл т. юл ст. Т.‑Көнс. табан 55 км алыҫлыҡта Ағиҙел й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 236 кеше; 1920 — 324; 1939 — 255; 1959 — 327; 1989 — 210; 2002 — 188; 2010 — 175 кеше. Башҡорттар йәшәй (2002). Фельдшер‑акушерлыҡ...
БАЙНАЗАР, Бөрйән р‑нындағы ауыл
БАЙНАЗАР, Бөрйән р‑нындағы ауыл, Байназар а/ с үҙәге. Район үҙәгенән Т.‑Көнс. 29 км һәм Белорет т. юл ст. К.‑Көнб. табан 118 км алыҫлыҡта Ағиҙел й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1900 й. — 787 кеше; 1920 — 1152; 1939 — 690; 1959 — 909; 1989 — 1175; 2002 — 1361; 2010 — 1313 кеше. Башҡорттар йәшәй (2002)....
БАЙНАЗАР УРТА МӘКТӘБЕ
БАЙНАЗАР УРТА МӘКТӘБЕ, Бөрйән р‑ны. 1924 й. 1‑се баҫҡыс берҙәм хеҙмәт мәктәбе булараҡ нигеҙ һалына, 1936 й. алып тулы булмаған урта мәктәп, 1952 й. хәҙерге статусын ала. Интернаты, тыуған яҡты өйрәнеү музейы һ.б. бар. Уҡыу йортон 2,5 меңдән ашыу кеше тамамлаған (2011), улар араһында Т.Ф.Ҡарамышева,...
БАЙМЫРҘИНА Вилә Искәндәр ҡыҙы
БАЙМЫРҘИНА Вилә Искәндәр ҡыҙы (1.7.1953, БАССР‑ҙың Хәйбулла р‑ны Аҡъюл а.), педагог. Пед. ф. д‑ры (1998), проф. (1999). БР-ҙың атҡ. фән эшмәкәре (2014), БР‑ҙың мәғариф отличнигы (2009), РФ‑тың почётлы юғары проф. белем биреү хеҙм‑ре (2007). СДПИ‑ны тамамлағандан һуң (1976) Күгәрсен р‑ны мәктәптәрендә...
БАЙМЫРҘИН Хәмит Хәйервар улы
БАЙМЫРҘИН Хәмит Хәйервар улы (8.2.1955, БАССР‑ҙың Күгәрсен р‑ны Бикбулат а.), педагог. Пед. ф. д‑ры (2001), проф. (2002). Стәрлетамаҡ пед. ин‑тын тамамлағандан һуң (1977) Күгәрсен р‑ны 1‑се Юлдыбай урта мәктәбендә уҡыта. 1981 й. алып Стәрлетамаҡ пед. ин‑тында уҡыта, 1996 й. — Башҡ‑н мәғарифты үҫтереү...
БАЙМЫРҘИН Ғаяз Исламетдин улы
БАЙМЫРҘИН Ғаяз Исламетдин улы [1.1.1913, Ырымбур губернаһы Силәбе өйәҙе Ғәлекәй а. (Силәбе өлкәһе Арғаяш районы) — 7.5.1948, Умань ҡ. янында], лётчик, гвардия майоры (1943). Советтар Союзы Геройы (1944). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. Энгельс хәрби авиация мәктәбен тамамлаған (1940). 1936 й. алып Совет...
БАЙМЫРҘА, Мишкә р‑нындағы ауыл
БАЙМЫРҘА, Мишкә р‑нындағы ауыл, Баймырҙа а/ с үҙәге. Район үҙәгенән Т.‑Көнб. 38 км һәм Загородная т. юл ст. Т.‑Көнб. табан 110 км алыҫлыҡта Ҡыңғыр й. (Бөрө й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 667 кеше; 1920 — 615; 1939 — 481; 1959 — 467; 1989 — 636; 2002 — 579; 2010 — 587 кеше. Мариҙар...
БАЙМЫРҘА, Бәләбәй р‑нындағы ауыл
БАЙМЫРҘА, Бәләбәй р‑нындағы ауыл, Ермолкин а/ с ҡарай. Район үҙәгенән Т.‑Көнб. 19 км һәм Аксаков т. юл ст. Т.‑Көнб. табан 29 км алыҫлыҡта Ҡондоҙло й. (Кама й. басс.) тамағында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 1023 кеше; 1920 — 1164; 1939 — 1081; 1959 — 691; 1989 — 350; 2002 — 399; 2010 — 409 кеше. Татарҙар,...
