Список материалов
ИВАНОВ Мартиниан Иванович
ИВАНОВ Мартиниан (Мартемьян) Иванович (1812—?), урыҫ тел белгесе. И. тормошо һәм эшмәкәрлеге тураһында мәғлүмәттәр аҙ һаҡланған. Уның Неплюев хәрби училищеһын тамамлауы (1831; ҡара: Неплюев кадет корпусы) һәм шунда уҡ уҡытыуы, Архангел баҡыр иретеү заводында идарасы булыуы билдәле. “Татар грамматикаһы”нда...
ИВАНОВ Леонид Маркович
ИВАНОВ Леонид Маркович (27.9.1928, Урта Волга өлк. Зимниха а. — 19.5.1996, Өфө), дирижёр, педагог. БАССР‑ҙың атҡ. мәҙәниәт хеҙм‑ре (1983). Ленинград консерваторияһын тамамлағандан һуң (1955; И.А.Мусин класы) Балтик флоты оркестрҙарының хәрби дирижёры (Балтийск, Калининград, Таллин ҡҡ.), 1961—95 йй....
ИВАНОВ Константин Васильевич
ИВАНОВ Константин Васильевич [15.5.1890, Өфө губ. Бәләбәй өйәҙе Ыҫлаҡбаш а. (БР‑ҙың Бәләбәй р‑ны) — 13.3.1915, шунда уҡ], сыуаш шағиры. Сембер сыуаш уҡытыусылар мәктәбендә уҡый (1903—07), 1914 й. тиклем (өҙөклөктәр м‑н) шунда уҡ эшләй. “Ике ҡыҙ” (“Две дочери”) әкиәте, “Тимер талҡы” (“Железная мялка”)...
ИВАНОВ К. ЙОРТ-МУЗЕЙЫ
ИВАНОВ К. ЙОРТ-МУЗЕЙЫ, Бәләбәй р‑ны Ыҫлаҡбаш а. урынлашҡан. 1940 й. К.В.Ивановтың тыуыуына 50 йыл тулыу айҡанлы 1906 й. Ивановтар ғаиләһе һалған йортта ойошторола; 1962 й. алып Милли музей, 2002 й. — Милли әҙәби музей филиалы, 2006 й. — Ыҫлаҡбаш а. музей комплексы составында. Мемориаль музей фондында...
ИВАНОВ Евгений Григорьевич
ИВАНОВ Евгений Григорьевич (26.11.1934, БАССР-ҙың Дүртөйлө р-ны Семёновка а. — 29.9.2016, Нефтекама ҡ., БР-ҙың Краснокама р-ны Николо-Берёзовка а. ерләнгән), Соц. Хеҙмәт Геройы (1971). 1958 й. алып “Башвостокнефтеразведка" (Дүртөйлө р-ны Әңгәсәк а.) тресы моторисы. 1959—96 йй. “Башнефтепромстрой" (Нефтекама ҡ.)...
ИВАНОВ Георгий Алексеевич
ИВАНОВ Георгий Алексеевич (5.11.1943, Кировобад ҡ.), инженер‑физик. Техник ф. канд. (1991). РФ‑тың атҡ. химигы (1993), һуғыш припастары һәм махсус химия тармағының почётлы хеҙм‑ре (2003). Ҡазан химия-технология ин‑тын тамамлағандан һуң (1965) “Рәсәй” химия комб‑тында (Каменск-Шахтинский ҡ.) эшләй: 1970 й....
ИВАНОВ Владимир Николаевич
ИВАНОВ Владимир Николаевич (1.2.1938, Бәләбәй ҡ. – 9.7.1993, Өфө), тренер. Еңел атлетика б‑са РСФСР-ҙың атҡ. тренеры (1991). БАССР‑ҙың атҡ. физик культура хеҙм‑ре (1988). 1963 й. алып Башҡ. физик культура техникумының уҡытыусы-тренеры, 1972—93 йй. БР‑ҙың Юғары спорт оҫталығы мәктәбенең өлкән тренеры,...
ИВАНОВ Владимир Александрович
ИВАНОВ Владимир Александрович (28.4.1950, Өфө), археолог. Тарих ф. д‑ры (1990), проф. (1995). БР‑ҙың мәғариф отличнигы (2006), РФ‑тың почётлы юғары проф. белем биреү хеҙм‑ре (2010). БДУ‑ны тамамлағандан һуң (1972) Иглин р‑ны мәктәптәрендә, 1975 й. Куйбышев пед. ин‑тында, 1976 й. алып ТТӘИ‑лә эшләй (1991 й....
ИВАНОВ Виталий Петрович
ИВАНОВ Виталий Петрович (3.6.1952, БАССР-ҙың Бишбүләк р‑ны Вишнёвка ҡсб), тарихсы. Тарих ф. д‑ры (2006). Сыуашстан Республикаһының атҡ. фән эшмәкәре (2008). Сыуаш ун‑тын тамамлаған (1976). 1976—78 йй., 1981—92 йй. һәм 1997 й. башлап Сыуаш гуманитар фәндәр ин‑тында эшләй (2006 й. алып баш ғилми хеҙм‑р,...
ИВАНОВ Василий Николаевич
ИВАНОВ Василий Николаевич [28.12.1896, Өфө губ. Бәләбәй өйәҙе Ҡушйылға а. (БР‑ҙың Бишбүләк р‑ны) — 20.11.1979, Симферополь ҡ.), агроном. А.х. ф. д‑ры, проф. (икеһе лә — 1951). Беренсе донъя һуғышында ҡатнашыусы. К.А.Тимирязев ис. Мәскәү а.х. акад. тамамлаған (1928). 1926 й. алып Сыуаш АССР‑ының игенселек...
ИВАНОВ Валентин Тимофеевич
ИВАНОВ Валентин Тимофеевич (1.1.1929, ТАССР‑ҙың Ғәйтән а. – 15.4.2003, Өфө), математик. БР ФА‑ның мөхбир ағзаһы (1991), техник ф. д‑ры (1978), проф. (1978). РСФСР‑ҙың атҡ. фән һәм техника эшмәкәре (1989), БАССР‑ҙың атҡ. фән эшмәкәре (1983). Стәрлетамаҡ уҡытыусылар ин‑тын (1949), БДУ‑ны (1963) тамамлаған....
ИВАНОВ Александр Ильич
ИВАНОВ Александр Ильич (26.7.1960, БАССР-ҙың Хәйбулла р-ны Пугачев а.), ветеринар врач. Ветеринария ф. д‑ры (2004). БАХИ‑ны тамамлағандан һуң (1985) Хәйбулла р‑нының В.И.Ленин ис. к‑зының баш ветеринар врачы; 1988—91 йй. ғилми хеҙм‑р, 1995 й. алып БДАУ‑ҙа уҡыта. Фәнни хеҙмәттәре эпизоотология, патоморфология...
ИВАНГОРОД, Дәүләкән р‑нындағы ауыл
ИВАНГОРОД, Дәүләкән р‑нындағы ауыл, Шестаев а/с үҙәге. Район үҙәгенән һәм Дәүләкән т. юл ст. Т.‑Көнб. табан 30 км алыҫлыҡта Йүкәле й. (Дим й. басс.) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1920 й. — 344 кеше; 1939 — 259; 1959 — 264; 1989 — 389; 2002 — 430; 2010 — 377 кеше. Урыҫтар йәшәй (2002). Урта мәктәп, балалар...
ИВАНАЙ, Дүртөйлө р-нындағы ауыл
ИВАНАЙ, Дүртөйлө р-нындағы ауыл, Тәкәрлек а/с үҙәге. Район үҙәгенән Көнб. 3 км һәм Бүздәк т. юл ст. Т. табан 122 км алыҫлыҡта урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 909 кеше; 1920 — 1107; 1939 — 1182; 1959 — 761; 1989 — 1220; 2002 — 1356; 2010 — 1584 кеше. Башҡорттар, татарҙар йәшәй (2002). Урта мәктәп, балалар...
ИВАН‑КАЗАНКА, Иглин р-нындағы ауыл
ИВАН‑КАЗАНКА, Иглин р-нындағы ауыл, Иван-Казанка а/с үҙәге. Район үҙәгенән һәм Иглин т. юл ст. К. табан 30 км алыҫлыҡта Юрмашка й. (Юрмаш й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 254 кеше; 1920 — 402; 1939 — 657; 1959 — 480; 1989 — 416; 2002 — 430; 2010 — 421 кеше. Сыуаштар йәшәй (2002). Урта...
ИВАН-ПАВЛОВКА ЗАВОДЫ
ИВАН-ПАВЛОВКА ЗАВОДЫ,1875 й. сауҙагәр И.П.Беляков тарафынан Златоуст өйәҙе 2‑се Әйле улусы башҡорттарынан ҡуртымға алынған ерҙәрҙә Саҡмаҡлы й. (Әй й. басс.) буйында суйын иретеү һәм тимер етештереү заводы булараҡ нигеҙ һалына. Хужалары: Беляков, 1877 й. алып И.И.Беляков. Иван-Павловка тау округына ингән....
ИВАН-ҠЫУАЛАТ, Йылайыр р‑нындағы ауыл
ИВАН-ҠЫУАЛАТ, Йылайыр р‑нындағы ауыл, Иван‑Ҡыуалат а/с үҙәге. Район үҙәгенән Т. 57 км һәм Сибай т. юл ст. К.‑Көнб. табан 100 км алыҫлыҡта Ҡыуалат й. (Һаҡмар й. басс.) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1920 й. — 543 кеше; 1939 — 718; 1959 — 484; 1989 — 484; 2002 — 499; 2010 — 430 кеше. Урыҫтар йәшәй (2002)....
ИВАН IV Грозный
ИВАН IV Грозный (25.8.1530, Бөйөк Мәскәү кенәзлеге Коломенское а. — 18.3.1584, Мәскәү), тәүге урыҫ батшаһы (1547 й. алып), Рюриковичтар династияһынан. Бөйөк кенәз Василий III улы. Ҡазан ханлығын яулап алғандан һуң (1552) башҡ. ҡәбиләләре һәм ырыуҙары бейҙәренә ирекле рәүештә Рәсәй дәүләте составына...
ИБРАҺИМОВТАР
ИБРАҺИМОВТАР, дворяндар нәҫеле. Нуғай даруғаһы Өршәк-Мең улусы башҡорттарынан. Нәҫелде башлап ебәреүсе — Ибраһим Мерәҫов. Уның атаһы Өршәк-Мең улусы старшинаһы Мерәҫ Юлымбәтов билдәле, ул башҡорт ихтилалдарын (1735—40) баҫтырыуҙа ҡатнаша. Ихтилал ваҡытында Ҡыҙрас Муллаҡаев м‑н берлектә эш итә, улар...
ИБРАҺИМОВА Эльвира Винер ҡыҙы
ИБРАҺИМОВА Эльвира Винер ҡыҙы (3.6.1978, Өфө), спортсы. Биатлон һәм саңғы ярышы б‑са Рәсәйҙең халыҡ‑ара класлы спорт мастеры (2002), Рәсәйҙең атҡ. спорт мастеры (2007). Һуҡырҙар йәмғиәтенең уҡыу-производство пр‑тиеһы (Бәләбәй ҡ.) тәрбиәләнеүсеһе, 1999 й. алып Юғары спорт оҫталығы мәктәбе өсөн сығыш...
