Список материалов
БҮРЕ ЕЛӘГЕ
БҮРЕ ЕЛӘГЕ, бүре ҡурызы (Daphne), бүре еләге ғаиләһенә ҡараған үҫемлек заты. Яҡынса 100 төрө билдәле, Евразияның уртаса бүлкәтендә таралған. Башҡортостанда ябай Б.е., йәки...
БҮРЕ КУЛЬТЫ
БҮРЕ КУЛЬТЫ, кеше м-н бүре араһында билдәле бер туғанлыҡ бар тип иҫәпләүгә, уның ҡөҙрәтле көсөнә инаныуға (ҡара: Тотемизм) нигеҙләнгән дини табыныу. Бүре башҡорттарҙа...
БҮРЕ МУЙЫЛЫ
БҮРЕ МУЙЫЛЫ (Rhamnus), эт муйылы һымаҡтар ғаиләһенә ҡараған үҫемлек заты. Яҡынса 150 төрө билдәле, ике ярымшарҙың да уртаса, субтропик һәм тропик бүлкәттәрендә таралған....
БҮРЕБАЙ ТАУ-БАЙЫҠТЫРЫУ КОМБИНАТЫ, ЯАЙ
БҮРЕБАЙ ТАУ-БАЙЫҠТЫРЫУ КОМБИНАТЫ, ЯАЙ. Баҡыр колчеданы мәғдәндәрен табыуҙы һәм байыҡтырыуҙы, бер ыңғайҙан алтын һәм көмөш сығарыуҙы тормошҡа ашыра. Хәйбулла р‑нында...
БҮРЕБАЙ, Хәйбулла р‑нындағы ауыл
БҮРЕБАЙ, Хәйбулла р‑нындағы ауыл, Бүребай а/ с үҙәге. Район үҙәгенән Т.‑Көнб. 12 км һәм Һары т. юл ст. (Ырымбур өлк.) Т.‑Көнс. табан 70 км алыҫлыҡта Таналыҡ й. буйында урынлашҡан....
БҮРЕК
БҮРЕК, кәпәс, башҡорттарҙың тиренән тегелгән традицион баш кейеме. Ирҙәр һәм ҡатын-ҡыҙ Б. булған. Ирҙәр Б. бесеү варианттары: 4 ҡыйыҡтан, йөйлө 2 оҙонса ярым түңәрәктән...
БҮРЕКБАШ
БҮРЕКБАШ (Morchella), аскомицеттар класына ҡараған бәшмәк төрө. Төньяҡ ярымшарҙың уртаса бүлкәтендә һәм Австралияла таралған. Башҡортостанда осло Б. һәм ябай Б. үҫә. Эшләпәһенең...
БҮРЕҠАҘҒАН, Стәрлетамаҡ р‑нындағы ауыл
БҮРЕҠАҘҒАН, Стәрлетамаҡ р‑нындағы ауыл, Бүреҡаҙған а/ с үҙәге. Район үҙәгенән һәм Стәрлетамаҡ т. юл ст. Т.‑Көнб. табан 18 км алыҫлыҡта Бүреҡаҙған й. (Ҡуғанаҡ й. басс.)...
БҮТӘГӘ
БҮТӘГӘ, һолобаш (Festuca), ҡыяҡлылар ғаиләһенә ҡараған үҫемлек заты. 300‑ҙән ашыу төрө билдәле, ике ярымшарҙың тропик булмаған бүлкәттәрендә һәм тропик бүлкәт тауҙарында...
БЫҘАУЛЫҠ
БЫҘАУЛЫҠ, Быҙаулыҡ өйәҙе ҡалаһы (1781 й. алып) һәм адм. үҙәге (1781—1920). 1736 й. Быҙаулыҡ ҡәлғәһе булараҡ нигеҙ һалынған. 1795 й. Б. 260 йорт иҫәпләнгән, ш. иҫ. дворяндарға 5 йорт ҡараған,...
БЫҘАУЛЫҠ ҠӘЛҒӘҺЕ
БЫҘАУЛЫҠ ҠӘЛҒӘҺЕ, 1736 й. И.К.Кирилов Һамар й. һул ярында уға Быҙаулыҡ й. ҡойған ерҙә (боронғо башҡ. ҡаласығы емереклектәре урынында) Ырымбур сик һыҙығында хәрби нығытылған...
БЫҘАУЛЫҠ ӨЙӘҘЕ
БЫҘАУЛЫҠ ӨЙӘҘЕ, 1781 й. Өфө наместниклығы составында ойошторола. Өйәҙгә Ырымбур провинцияһының көнбайыш өлөшө инә. 1796 й. алып Ырымбур губернаһы, 1851 й. Һамар губернаһы...
БЫҘАУЛЫҠ, йылға
БЫҘАУЛЫҠ, йылға, Таналыҡ й. уң ҡушылдығы. Йылайыр р‑ны Матрай а. эргәһендә Оло һәм Кесе Быҙаулыҡ йй. ҡушылыуынан барлыҡҡа килә. Төньяҡтан көньяҡҡа табан Йылайыр, Хәйбулла...
БЫҘАУЛЫҠ, Хәйбулла р‑нындағы ауыл
БЫҘАУЛЫҠ, Хәйбулла р‑нындағы ауыл, Һамар а/ с ҡарай. Район үҙәгенән Т.‑Көнб. 25 км һәм Һары т. юл ст. (Ырымбур өлк.) Т.‑Көнс. табан 83 км алыҫлыҡта Быҙаулыҡ й. буйында урынлашҡан....
БЫЗИНА Нина Ивановна
БЫЗИНА Нина Ивановна (3.6.1930, Өфө), йырсы (лирик‑колоратуралы сопрано). РСФСР‑ҙың (1974) һәм БАССР‑ҙың (1963) атҡ. артисы. К.А.Тимирязев ис. Башҡ. пед. ин‑тын (1952), Башҡ. муз. уч‑щеһын...
БЫЗЫЛДАУЫҠТАР
БЫЗЫЛДАУЫҠТАР (Carabidae), ҡаты ҡанатлылар отрядына ҡараған бөжәктәр ғаиләһе. Яҡынса 25 мең төрө билдәле, бөтә Ер шарында таралған. БР‑ҙа яҡынса 260 төрө бар: ялтыр Б., бөртөклө Б.,...
БЫКИН Яков Борисович
БЫКИН Яков Борисович (1888, Витебск губ. Крестовый а. — 1938, Мәскәү), совет партия-дәүләт эшмәкәре. 1903 й. й. алып Бунд, 1906 й. — РСДРП ағзаһы. Коммунистик акад. тамамлаған...
БЫКОВ Леонид Иванович
БЫКОВ Леонид Иванович (18.12.1937, Рыбинск ҡ. — 16.9.2020, Өфө ҡ.), инженер-механик. Техник фәндәр докторы (1983), профессор (1984). БАССР‑ҙың атҡаҙанған фән һәм техника эшмәкәре (1988),...
БЫМ ЗАВОДЫ
БЫМ ЗАВОДЫ, 1736 й. Уҫы даруғаһы Ғәйнә һәм Ирәкте улусы башҡорттарынан ҡуртымға алынған ерҙәрҙә Бым й. (Сылва й. басс.) буйында А.Н.Демидов (ҡара: Демидовтар) тарафынан...
БЫМ-КӨҢГӨР УЙПАТЛЫҒЫ
БЫМ-КӨҢГӨР УЙПАТЛЫҒЫ, Волга-Кама антеклизаһының беренсе дәрәжәле кире тектоник структураһы. Палеозой ҡатламдарында айырыла. Төп өлөшө Пермь крайы һәм Свердловск өлкәһендә...
