Список материалов
МЕҢЪЯПРАҠ
МЕҢЪЯПРАҠ (Achillea), астра һымаҡтар ғаиләһенә ҡараған үҫемлек заты. Яҡынса 150 төрө билдәле, Евразияла, Төньяҡ Африкала һәм Төньяҡ Америкала таралған. Башҡортостанда 5 төрө...
МЕОС Валентина Фёдоровна
МЕОС (Суровцева) Валентина Фёдоровна [5.7.1913, Өфө губ. ш. уҡ исемле өйәҙе Иглин а. (БР‑ҙың Иглин р‑ны) — 29.10.2006, Өфө], рәссам. “Союзоргучёт” Бөтә Союз берекмәһе курстарын...
МЕОС Владислав Эдуардович
МЕОС Владислав Эдуардович (6.5.1940, Силәбе ҡ. — 19.10.2020, Өфө ҡ.), рәссам. БР‑ҙың халыҡ (2007) һәм атҡаҙанған (1994) рәссамы. Рәссамдар союзы (1980), Журналистар союзы (1995) ағзаһы....
МЕРӘСЕМ ҠУРҒАНДАРЫ
МЕРӘСЕМ ҠУРҒАНДАРЫ, 11— 12 бб. археологик ҡомартҡыһы. Ҡариҙел р‑ны Мерәсем а. янында урынлашҡан. 1963—66 йй. Н.А.Мәжитов тарафынан асыла һәм өйрәнелә. Ҡурғанлы ҡәберлектәргә...
МЕРӘСЕМ, Ҡариҙел р‑нындағы ауыл
МЕРӘСЕМ, Ҡариҙел р‑нындағы ауыл, Үреш‑Битулла а/с ҡарай. Район үҙәгенән К.‑Көнб. 50 км һәм Щучье Озеро т. юл ст. (Пермь крайы) К. табан 100 км алыҫлыҡта Мерәсем й. (Өфө й. басс.)...
МЕРӘҪ, Баймаҡ р‑нындағы ауыл
МЕРӘҪ, Баймаҡ р‑нындағы ауыл, Мерәҫ а/с үҙәге. Район үҙәгенән Т. 12 км һәм Сибай т. юл ст. Көнб. табан 57 км алыҫлыҡта урынлашҡан. Халҡы: 1900 й. — 211 кеше; 1920 — 360; 1939 — 232; 1959 —...
МЕРӘҪ, Краснокама р‑нындағы ауыл
МЕРӘҪ, Краснокама р‑нындағы ауыл, Яңы Бура а/с ҡарай. Район үҙәгенән К.‑Көнс. 61 км һәм Нефтекама т. юл ст. К.‑Көнс. табан 54 км алыҫлыҡта Тектәм й. (Ағиҙел й. басс.) буйында...
МЕРӘҪОВ Рәхим Зәки улы
МЕРӘҪОВ Рәхим Зәки улы (14.1.1940, БАССР‑ҙың Стәрлебаш районы Әмир а.), тел белгесе. Филология фәндәре докторы (1991), профессор (1992). БР‑ҙың атҡаҙанған фән эшмәкәре (1993), РФ...
МЕРӘҮЕШЛЕ, Күгәрсен р‑нындағы ауыл
МЕРӘҮЕШЛЕ, Күгәрсен р‑нындағы ауыл, Түб. Бикҡужа а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т.‑Көнб. 40 км һәм Мәләүез т. юл ст. Көнс. табан 89 км алыҫлыҡта 1‑се Мерәүешле й. (Ағиҙел й. басс.)...
МЕРГЕЛЬ, тау тоҡомо
МЕРГЕЛЬ, ултырма тау тоҡомо. 50—70% карбонаттан (кальцит һәм доломит) һәм 25—50% балсыҡтан тора. Минераль составы буйынса эзбиз һәм доломит М. бүленә. Ҡушылмаларына ҡарап...
МЕРЗЛЯКОВ Владимир Филиппович
МЕРЗЛЯКОВ Владимир Филиппович (23.3.1949, БАССР‑ҙың Яңауыл районы Айбүләк а.), инженер‑нефтсе. Техник фәндәр докторы (2004). РФ Яғыулыҡ һәм энергетика министрлығының атҡаҙанған...
МЕРЗЛЯКОВ Сергей Георгиевич
МЕРЗЛЯКОВ Сергей Георгиевич (28.1.1956, Өфө), математик. Физика‑матем. ф. д‑ры (1997). БДУ‑ны тамамлағандан һуң (1978) Матем. ин‑тында эшләй: 1987 й. алып өлкән, 1997 й. — төп ғилми...
МЕРКАПТАНДАР
МЕРКАПТАНДАР, т и о л д а р, т и о с п и р т т а р, спирттарҙың дөйөм формулалары RSH (R — углеводородлы радикал) булған көкөртлө аналогтары. Тәбиғәттә аҡһымдар серегәндә...
МЕРКАПТАНҺЫҘЛАШТЫРЫУ
МЕРКАПТАНҺЫҘЛАШТЫРЫУ н е ф т ь д и с т и л л я т т а р ы н, шыйығайтылған газды, бензин һәм кәрәсин фракцияларын меркаптандарҙан һайлап таҙартыу; яғыулыҡты көкөрттән таҙартыуҙың...
МЕРКУРИЙ, планета
МЕРКУРИЙ, алыҫлығы б‑са Ҡояшҡа яҡын торған беренсе планета. М. орбитаһы ныҡ һуҙылған (эксцентриситеты 0,2056), шуға күрә уның Ҡояштан алыҫлығы 46 млн алып 70 млн км тиклем...
МЕРТВАГО Дмитрий Борисович
МЕРТВАГО Дмитрий Борисович (5.8.1760, Сембер губ. Троицк а. — 23.6.1824, Мәскәү), дәүләт һәм йәмәғәт эшмәкәре, тыуған яҡты өйрәнеүсе. Дворяндарҙан. 1787—96 йй. Өфө наместниклыҡ башҡармаһы...
МЕСАРОШ Дьюла
МЕСАРОШ Дьюла (28.3.1883, Сакч ҡ., Австро-Венгрия — 1957, Нью-Йорк ҡ., АҠШ), этнограф, шәрҡиәтсе, фольклорсы. Будапешт ун‑тын тамамлаған. Төрки-татар филол. д‑ры (1909). Фәнни эшмәкәрлеге...
МЕСРОПЯН Арсен Владимирович
МЕСРОПЯН Арсен Владимирович (11.5.1974, Өфө), инженер‑механик. БР ФА проф. (2016), техник ф. д‑ры (2010). ӨДАТУ‑ны (1996), РФ Хөкүмәте эргәһендәге Халыҡ хужалығы акад. (2008, Мәскәү)...
МЕТАЛДАРҘЫ БАҪЫМ ЯРҘАМЫНДА ЭШКӘРТЕҮ
МЕТАЛДАРҘЫ БАҪЫМ ЯРҘАМЫНДА ЭШКӘРТЕҮ, металл эшкәртеүҙең изделиелар яһағанда әҙерләмәләрҙе пластик юл м‑н формалаштырыуҙа ҡулланылған технологик процестары. М.б.я.э....
МЕТАЛДАРҘЫ ТЕРМИК ЭШКӘРТЕҮ
МЕТАЛДАРҘЫ ТЕРМИК ЭШКӘРТЕҮ, металл һәм иретмәләрҙең структураһын һәм үҙенсәлектәрен бирелгән йүнәлештә үҙгәртеү өсөн уларға йылылыҡ ярҙамында тәьҫир итеү; материалдарҙы...
