Список материалов
ҺАРЫНА ЗАВОДТАРЫ
ҺАРЫНА ЗАВОДТАРЫ, Һарына й. (Өфө й. ҡушылдығы) буйында нигеҙ һалына; Түб. Һарына тимер етештереү заводы 1760 й. Себер даруғаһының Әйле һәм Ҡара‑Танып улусы башҡорттары...
ҺАРЫТАУ ГУБЕРНАҺЫ
ҺАРЫТАУ ГУБЕРНАҺЫ, 1798 й. Пенза губ. көнсығыш өлөшөнән ойошторола. 19 б. уртаһында төньяҡ‑көнбайышта — Тамбов губ., төньяҡта — Пенза һәм Сембер губ., көнсығышта — Һамар...
ҺАРЫТАУ ӨЛКӘҺЕ
ҺАРЫТАУ ӨЛКӘҺЕ, РФ субъекты. Волгоград, Воронеж, Пенза, Тамбов, Ульяновск, Һамар өлкәләре, Ырымбур өлкәһе, Ҡаҙағстан м‑н сиктәш. Үҙәге — Һарытау ҡалаһы. 1934 й. 10 ғин. Түб....
ҺАРЫТАУ, Күгәрсен р‑нындағы утар
ҺАРЫТАУ, Күгәрсен р‑нындағы утар, Исем а/с ҡарай. Район үҙәгенән К.‑Көнб. 20 км һәм Мәләүез т. юл ст. К.‑Көнс. табан 85 км алыҫлыҡта Наҡаҫ й. (Һаҡмар й. басс.) буйында урынлашҡан....
ҺАРЫТАУ, Стәрлетамаҡ р‑нындағы ауыл
ҺАРЫТАУ, Стәрлетамаҡ р‑нындағы ауыл, Максимовка а/с ҡарай. Район үҙәгенән һәм Стәрлетамаҡ т. юл ст. Көнб. табан 52 км алыҫлыҡта Ҡуғанаҡ й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906...
ҺАРЫҺАҘ, Ҡырмыҫҡалы р‑нындағы ауыл
ҺАРЫҺАҘ, Ҡырмыҫҡалы р‑нындағы ауыл, Подлуб а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т.‑Көнб. 16 км һәм Өршәк т. юл ст. К. табан 22 км алыҫлыҡта урынлашҡан. Халҡы: 1939 й. — 229 кеше; 1959 — 196;...
ҺАРЫҺАҘ, Шаран р‑нындағы ауыл
ҺАРЫҺАҘ, Шаран р‑нындағы ауыл, Дүртөйлө а/с ҡарай. Район үҙәгенән К.‑Көнб. 12 км һәм Туймазы т. юл ст. Т.‑Көнс. табан 27 км алыҫлыҡта Һарыһаҙ й. (Сөн й. ҡушылдығы) буйында...
ҺАРЫШ, Әлшәй р‑нындағы ауыл
ҺАРЫШ, Әлшәй р‑нындағы ауыл, Себенле а/с ҡарай. Район үҙәгенән һәм Раевка т. юл ст. К.‑Көнс табан 23 км алыҫлыҡта Дим й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 310 кеше; 1920 — 332;...
ҺАРЫШ, Мәләүез р‑нындағы ауыл
ҺАРЫШ, Мәләүез р‑нындағы ауыл, Һарыш а/с үҙәге. Район үҙәгенән һәм Мәләүез т. юл ст. К.‑Көнс. табан 33 км алыҫлыҡта Ағиҙел й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 81 кеше; 1920...
ҺАҪЫҒҮЛӘН
ҺАҪЫҒҮЛӘН (Scrophularia), һаҫығүлән һымаҡтар ғаиләһенә ҡараған үҫемлектәр заты. Яҡынса 310 төрө билдәле, Евразияның уртаса һәм субтропик бүлкәттәрендә, һирәкләп Төньяҡ һәм...
ҺАҪЫҒҮЛӘН ҺЫМАҠТАР
ҺАҪЫҒҮЛӘН ҺЫМАҠТАР (Scrophulariaceae), ике өлөшлөләр ғаиләһе. Яҡынса 200 заты, 3000 төрө билдәле, күбеһенсә ике ярымшарҙың да уртаса бүлкәтендә таралғандар. Үләндәр, ярым ҡыуаҡлыҡтар...
ҺАҪЫҠ ШЫРАУ
ҺАҪЫҠ ШЫРАУ (Xanthium), астра һымаҡтар ғаиләһенә ҡараған үҫемлектәр заты. Яҡынса 25 төрө билдәле, бөтә Ер шары буйлап таралған. Башҡортостанда ороло Һ.ш. үҫә. Бер йыллыҡ үлән....
ҺАҪЫҠКҮЛ ҠӘБЕРЛЕГЕ
ҺАҪЫҠКҮЛ ҠӘБЕРЛЕГЕ, Яңы Һаҫыҡкүл ҡәберлеге, Пьяный бор мәҙәниәте археологик ҡомартҡыһы. Б.э. 1—3 бб. ҡарай. Баҡалы р‑ны Яңы Һаҫыҡкүл а. көнсығыш ситендә Ыҡ й. (Кама й....
ҺАТҠЫ ЗАВОДЫ
ҺАТҠЫ ЗАВОДЫ, Троицк‑Һ.з., 1756 й. Себер даруғаһының Әйле һәм Ҡыуаҡан улусы башҡорттарынан һатып алынған ерҙәрҙә Һатҡы й. (Әй й. ҡушылдығы) буйында барон А.С.Строганов (ҡара:...
ҺАТЛЫҠ, Күгәрсен р‑нындағы ауыл
ҺАТЛЫҠ, У р ы ҫ Һ а т л ы ғ ы, Күгәрсен р‑нындағы ауыл, Юлдыбай а/с ҡарай. Район үҙәгенән К.‑Көнс. 24 км һәм Мәләүез т. юл ст. К.‑Көнс. табан 91 км алыҫлыҡта Оло Эйек й. (Һаҡмар...
ҺАТЛЫҠОВ Хәбибназар Мөхәммәткафи улы
ҺАТЛЫҠОВ Хәбибназар Мөхәммәткафи улы, Х ә б и б н а з а р ә л ‑Ү т ә к и [12.9.1862, Өфө губ. Стәрлетамаҡ өйәҙе (БР‑ҙың Ғафури р‑ны) Үтәк а. — 21.6.1921, шунда уҡ], дин әһеле, мәғрифәтсе....
ҺАТЫБАЛДИНА Сәниҙә Тимерхан ҡыҙы
ҺАТЫБАЛДИНА Сәниҙә Тимерхан ҡыҙы (9.2.1942, БАССР‑ҙың Стәрлебаш р‑ны Ирекле а. — 26.8.2016, Өфө, БР‑ҙың Стәрлебаш р‑ны Иҫке Ҡалҡаш а. ерләнгән), педагог‑методист. Биол. ф. канд....
ҺАТЫУСИН Сәғит Сәлимгәрәй улы
ҺАТЫУСИН Сәғит Сәлимгәрәй улы [1.1.1914, Ырымбур губ. ш. уҡ исемле өйәҙе Мерәҫ а. (Ырымбур өлк. Яңы Сергиевка р‑ны) — 12.10.1990, Мәскәү], дипломат. 1939 й. Халхин‑Гол й. янында совет‑япон...
ҺАУА МАССАЛАРЫ
ҺАУА МАССАЛАРЫ, атмосфераның (тропосфераның) түб. ҡатламының бер төрлө үҙсәнлектәргә (т‑ра, дымлылыҡ, үтә күренеүсәнлек һ.б.) эйә булған һәм дөйөм атмосфера циркуляцияһы...
ҺАУА ӨРҘӨРГӨС МАШИНАЛАР
ҺАУА ӨРҘӨРГӨС МАШИНАЛАР, вентиляция, һауа м‑н йылытыу, һауаны кондициялау системаларында, төрлө производство‑технологик процестарҙа (йылылыҡ агрегаттарының яғыу...
