Список материалов
АНДРЕЕВКА, Яңауыл р‑нындағы ауыл
АНДРЕЕВКА, Яңауыл р‑нындағы ауыл, Ямаҙы а/с ҡарай. Район үҙәгенән һәм Яңауыл т. юл ст. К.‑Көнс. табан 33 км алыҫлыҡта Урман Гәрә й. (Гәрә й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан....
АНДРЕЙ (Ухтомский Александр Алексеевич)
АНДРЕЙ (донъяуи исеме Ухтомский Александр Алексеевич; 26.12.1872, Ярославль губ. Вослома а. — 1.9.1937, Рыбинск ҡ.; башҡа мәғлүмәттәр б‑са, Ярославль ҡ.), Рәсәйҙең күренекле...
АНДРЕСОН Борис Арнольдович
АНДРЕСОН Борис Арнольдович (3.1.1939, Краснодар крайы Тбилисский станицаһы — 3.5.2004, Өфөҡ.), тау инженеры. Техник фәндәр докторы (1999). БАССР‑ҙың атҡаҙанған рационализаторы...
АНДРЖЕЕВСКАЯ Марионила Ивановна
АНДРЖЕЕВСКАЯ Марионила Ивановна, Андржиевская Марионилла И. (1868—1958, Ташкент), пианист, педагог, музыка эшмәкәре. Мәскәү консерваторияһын тамамлағандан һуң (1890‑сы йй....
АНДРИАНОВ Андрей Андрианович
АНДРИАНОВ Андрей Андрианович (24.4.1939, БАССР-ҙың Мишкә р‑ны Иҫке Ҡолсобай а. — 16.4.2010, Йошкар-Ола), актёр. Мари АССР-ының халыҡ (1989) һәм атҡ. (1973) артисы. Д.А.Андриановтың...
АНДРИАНОВ Денис Андрианович
АНДРИАНОВ Денис Андрианович (4.8.1940, БАССР-ҙың Мишкә районы Сурай а. — 9.11.2020, Өфө ҡ.), агроном. Ауыл хужалығы фәндәре кандидаты (1968), профессор (1999). РФ юғары мәктәбенең атҡаҙанған...
АНДРИАНОВ Юрий Анатольевич
АНДРИАНОВ Юрий Анатольевич (13.2.1953, Өфө — 21.8.2007, шунда уҡ), шағир, тәржемәсе. БР‑ҙың атҡ. мәҙәниәт хеҙм‑ре (2001). Яҙыусылар союзы ағзаһы (1988). М.Горький ис. Әҙәбиәт ин‑тын...
АНДРИАНОВА Людмила Прокопьевна
АНДРИАНОВА Людмила Прокопьевна (30.3.1943, Өфө), инженер‑электромеханик. Техник ф. д‑ры (2000), проф. (2008). ӨАИ‑ны тамамлағандан һуң (1967) ӨПЭЗ‑дә эшләй. 1970 й. алып ӨДАТУ‑ла,...
АНДРОМЕДА ТОМАНЛЫҒЫ, галактика
АНДРОМЕДА ТОМАНЛЫҒЫ, Андромеда йондоҙлоғондағы ҙур спираль галактика (NGC 224; M31). Диам. — яҡынса 200 мең яҡтылыҡ йылы. Ҡош юлына иң яҡын тышҡы галактика, Ерҙән 2 млн. яҡтылыҡ...
АНДЫҘ
АНДЫҘ (Inula), астра һымаҡтар ғаиләһенә ҡараған үҫемлек заты. 150‑нән ашыу төрө билдәле, Африкала һәм Евразияла таралған. Башҡортостанда 6 төрө үҫә: британ А., йәки һарыҡ...
АНЕМИЯ, аҙ ҡанлылыҡ
АНЕМИЯ (гр. an- — кире приставка һәм haima — ҡан), аҙ ҡанлылыҡ, ҡан күләме берәмегендә гемоглобин һәм (йәки) эритроциттарҙың кәмеүе. Постгеморрагик (ҡан юғалтыуҙан барлыҡҡа...
АНЕМОНАСТРУМ
АНЕМОНАСТРУМ (Anemonastrum), лютик һымаҡтар ғаиләһенә ҡараған үҫемлек заты. Елбегәй затынан айырып сығарылған. Рәсәйҙә 10 төрө билдәле. Башҡортостанда пермь А. үҫә. Күп йыллыҡ...
АНЕСТЕЗИОЛОГИЯ ҺӘМ РЕАНИМАТОЛОГИЯ
АНЕСТЕЗИОЛОГИЯ ҺӘМ РЕАНИМАТОЛОГИЯ, ауыртыуҙы баҫыу, операцияға тиклем, операция ваҡытында һәм унан һуң, ш. уҡ ауыр хәлдәрҙә организмдың йәшәү өсөн мөһим функциялары...
АНИЗОТРОП МАТЕРИАЛДАР
АНИЗОТРОП МАТЕРИАЛДАР, механик һәм физик үҙенсәлектәре төрлө йүнәлештәрҙә бер төрлө булмаған материалдар. А.м. кристалдар, магнит үҙенсәлекле һәм утҡа сыҙамлы иретмә...
АНИКИЕНКО Пётр Никанорович
АНИКИЕНКО Пётр Никанорович (5.2.1903, Һамар губ. Новоузенский өйәҙе Красный Кут а. — 3.3.1971, Өфө), йырсы (бас). БАССР‑ҙың атҡ. артисы (1955). 1933 й., 1948 й. Һарытау филармонияһында...
АНИМАЦИЯ КИНОҺЫ
АНИМАЦИЯ КИНОҺЫ, мультипликация киноһы, әҫәрҙәре һүрәттәрҙе һәм күләмле композицияларҙы фазалап төшөрөү ысулы м‑н ижад ителгән киносәнғәт төрө. Анимация төрҙәре:...
АНИМИЗМ
АНИМИЗМ (лат. anima — йән, рух), матди донъялағы бөтә әйберҙәр һәм күренештәр, ш. иҫ. кеше, м‑н идара иткән рухтарҙың, йәндәрҙең барлығына ышаныу. А. аниматизмдан (бар тәбиғәттең...
АНИСИМОВА Нина Александровна
АНИСИМОВА Нина Александровна (14.1.1909, С.‑Петербург — 23.9.1979, Ленинград), балет артисы, балетмейстер. БАССР‑ҙың халыҡ артисы (1957), РСФСР‑ҙың атҡ. сәнғәт эшмәкәре. (1957). Ленинград...
АНИСИМОВА ПОЛЯНА, Шаран р‑нындағы ауыл
АНИСИМОВА ПОЛЯНА, Шаран р‑нындағы ауыл, Писарев а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т.‑Көнб. 22 км һәм Туймазы т. юл ст. Т. табан 52 км алыҫлыҡта Бузюк й. (Сөн й. басс.) буйында урынлашҡан....
АНИСИФОРОВА Нина Николаевна
АНИСИФОРОВА Нина Николаевна (24.12.1914, Өфө — 27.2.1989, шунда уҡ), рәссам. БАССР‑ҙың атҡ. рәссамы (1977). Рәссамдар союзы ағзаһы (1944). Башҡ. театр‑художество уч‑щеһын тамамлаған...
