Список материалов
АРТЫШ
АРТЫШ (Juniperus), кипарис һымаҡтар ғаиләһенә ҡараған үҫемлек заты. Яҡынса 40 төрө билдәле, Төньяҡ ярымшарҙың уртаса, субтропик һәм тропик бүлкәттәрендә таралған. Башҡортостанда...
АРТЫШ ВУЛЬПИЦИДАҺЫ
АРТЫШ ВУЛЬПИЦИДАҺЫ (Vulpicida juniperinus), пармелия һымаҡтар ғаиләһенә ҡараған лишайник төрө. Талломы япраҡ һымаҡ, аныҡ булмаған формала, киңлеге 4—5 см, асыҡ һары төҫтә, үҙәгендә...
АРТЮШКОВ Игорь Викторович
АРТЮШКОВ Игорь Викторович (30.1.1950, Черкассы ҡ.), тел белгесе. Филология фәндәре докторы (2004), профессор (2012). БР‑ҙың мәғариф отличнигы (2000), РФ‑тың почётлы юғары профессиональ...
АРТЮШКОВА Ольга Викторовна
АРТЮШКОВА Ольга Викторовна (20.9.1948, Черкассы ҡ.), геолог. Геология‑минералогия фәндәре докторы (2010). И.В.Артюшковтың апаһы. БДУ‑ны тамамлағандан һуң (1971) Бөрө районының...
АРХАНГЕЛ (ШАРАН) ЗАВОДЫ
АРХАНГЕЛ (ШАРАН) ЗАВОДЫ, 1754 й. Ҡазан даруғаһы Ҡыр‑Йылан улусы башҡорттарынан ҡуртымға алынған ерҙәрҙә Шаран й. (Сөн й. ҡушылдығы) буйында Г.С.Красильников (ҡара: Красильниковтар)...
АРХАНГЕЛ БАҠЫР ИРЕТЕҮ ЗАВОДЫ
АРХАНГЕЛ БАҠЫР ИРЕТЕҮ ЗАВОДЫ, 1753 й. Нуғай даруғаһы Күрпәс‑Табын улусы Шәке а. башҡорттарынан һатып алынған ерҙәрҙә Аҫҡын й. (Инйәр й. ҡушылдығы) буйында И.Б.Твердышев...
АРХАНГЕЛ ЗАКАЗНИГЫ
АРХАНГЕЛ ЗАКАЗНИГЫ. 1967 й. һунар йәнлектәре популяцияларын тергеҙеү маҡсатында зоол. заказник булараҡ ойошторола. Архангел р‑ны ш. уҡ исемле ауылдың көнсығыш ситендә...
АРХАНГЕЛ РАЙОНЫ
АРХАНГЕЛ РАЙОНЫ, БР‑ҙың үҙәк өлөшөндә урынлашҡан. Төньяҡ-көнсығышта — Силәбе өлк., көнсығышта — Белорет, көньяҡта — Ғафури, көнбайышта — Ҡырмыҫҡалы, төньяҡ-көнбайышта...
АРХАНГЕЛ СУЙЫН ИРЕТЕҮ ЗАВОДЫ
АРХАНГЕЛ СУЙЫН ИРЕТЕҮ ЗАВОДЫ, Архангел баҡыр иретеү заводынан 2,1 км алыҫлыҡта Аҫҡын й. (Инйәр й. ҡушылдығы) буйында Өфө тау сәнәғәте акционерҙар йәмғиәте тарафынан...
АРХАНГЕЛ УРМАН СӘНӘҒӘТЕ ХУЖАЛЫҒЫ
АРХАНГЕЛ УРМАН СӘНӘҒӘТЕ ХУЖАЛЫҒЫ, ААЙ. Ағас әҙерләү һәм эшкәртеү предприятиеһы. 1936 й. Архангел район-ара ағас, тара әҙерләү контораһы булараҡ нигеҙ һалына, 1938 й. алып...
АРХАНГЕЛ УРТА МӘКТӘБЕ №1
АРХАНГЕЛ УРТА МӘКТӘБЕ №1, Архангел р‑ны. 19 б. 40‑сы йй. сиркәү‑мәхәллә мәктәбе булараҡ нигеҙ һалына, 1884 й. алып 1 класлы башланғыс халыҡ уч‑щеһы, 1917 й. — юғары башланғыс...
АРХАНГЕЛ, ауыл, Архангел р‑ны үҙәге
АРХАНГЕЛ, Скимка, ауыл, Архангел р‑ны (1930—63 йй. һәм 1965 й. алып) һәм Архангел а/с үҙәге. Өфөнән К.‑Көнс. 100 км һәм Приуралье т. юл ст. К. табан 6 км алыҫлыҡта Аҫҡын й. (Инйәр й....
АРХАНГЕЛ, Ғафури р‑нындағы ауыл
АРХАНГЕЛ, Ғафури р‑нындағы ауыл, Табын а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т.‑Көнб. 24 км һәм Аҡкүл т. юл ст. Т.‑Көнс. табан 42 км алыҫлыҡта урынлашҡан. Халҡы: 1920 й. — 974 кеше; 1939 —...
АРХАНГЕЛЬСКИЙ Василий Викторович
АРХАНГЕЛЬСКИЙ Василий Викторович (1.4.1889, Пермь губ. Веретье а. — 1960, Мәскәү), революция хәрәкәте эшмәкәре. 1906 й. алып РСДРП ағзаһы. Граждандар һуғышында ҡатнашыусы. 1906 й....
АРХАНГЕЛЬСКИЙ МЕСТНЫЙ, клевер сорты
АРХАНГЕЛЬСКИЙ МЕСТНЫЙ, туғай клеверының урындағы селекция сорты. Бейеклеге 90 см тиклем, 7—9 быуын аралары булған төҙ һабаҡлы. Япраҡлылығы 40—50%, ҡайһы йылдарҙа 60%‑ҡа...
АРХАНГЕЛЬСКИЙ Николай Васильевич
АРХАНГЕЛЬСКИЙ Николай Васильевич, сәйәси эшмәкәр. Социал‑революционерҙар партияһы ағзаһы. 1917 й. яҙында Силәбе крәҫтиән депутаттары советы рәйесе урынбаҫары һәм...
АРХЕЙ
АРХЕЙ (гр. archaios — боронғо), археозой, архей эраһы, архей акротемаһы, кембрий алдының түбәнге бүлексәһе, Ерҙең геологик тарихында иң боронғоһо. 1 млрд йылдан ашыу дауам...
АРХЕО...
АРХЕО... (гр. archaios — боронғо), ҡушма һүҙҙәрҙең “боронғо”, “боронғолоҡҡа бәйләнеше булған” мәғәнәләрен аңлатыусы өлөшө (мәҫ., археография, археология).
Тәрж. Р.М.Шәрипова
АРХЕОГРАФИК ЭКСПЕДИЦИЯЛАР
АРХЕОГРАФИК ЭКСПЕДИЦИЯЛАР, ҡулъяҙма китаптар, иҫке баҫма китаптар һ.б. тарихи сығанаҡтарҙы йыйыу һәм өйрәнеү б‑са фәнни‑тикшеренеү саралары. 1973 й. алып археография...
АРХЕОГРАФИЯ
АРХЕОГРАФИЯ (архео... һәм ...графия), ҡулъяҙма, баҫма һ.б. документаль ҡомартҡыларҙы йыйыу, тасуирлау һәм нәшер итеү м‑н шөғөлләнеүсе махсус тарихи дисциплина. Сығанаҡтар...
