Список материалов
ҠУНАҠҠОЛ, Бишбүләк р‑нындағы ауыл
ҠУНАҠҠОЛ, Бишбүләк р‑нындағы ауыл, Ҡыңғыр‑Мәнәүез а/с ҡарай. Район үҙәгенән Көнс. 15 км һәм Аксёнов т. юл ст. К.‑Көнб. табан 31 км алыҫлыҡта Баҙлыҡ й. (Мәнәүез й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 1170 кеше; 1920 — 1504; 1939 — 928; 1959 — 925; 1989 — 505; 2002 — 521; 2010 — 514 кеше....
ҠУНАҠҠОЛ, Бишбүләк р‑нындағы ауыл
ҠУНАҠҠОЛ, Бишбүләк р‑нындағы ауыл, Ҡыңғыр‑Мәнәүез а/с ҡарай. Район үҙәгенән Көнс. 15 км һәм Аксёнов т. юл ст. К.‑Көнб. табан 31 км алыҫлыҡта Баҙлыҡ й. (Мәнәүез й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 1170 кеше; 1920 — 1504; 1939 — 928; 1959 — 925; 1989 — 505; 2002 — 521; 2010 — 514 кеше....
ҠУНАҠҠУЖИН Зиннур Йыһаннур улы
ҠУНАҠҠУЖИН Зиннур Йыһанур улы (15.10.1948, БАССР‑ҙың Стәрлебаш р‑ны Стәрлебаш а. — 27.6.1992, Стәрлетамаҡ ҡ.), тренер. Еңел атлетика б‑са РСФСР‑ҙың атҡ. тренеры (1990). Силәбе физик культура ин‑тын тамамлағандан һуң (1982) Башҡ‑н өлкә советының “Хеҙмәт резервтары” ДСО‑һында, бер үк ваҡытта БР‑ҙың Юғары...
ҠУНАҠОВА Райхана Вәлиулла ҡыҙы
ҠУНАҠОВА Райхана Вәлиулла ҡыҙы (9.9.1946, Медногорск ҡ.), химик‑технолог. БР ФА акад. (2012), химия ф. д‑ры (1989), проф. (1991). БР‑ҙың атҡ. фән эшмәкәре (1997), РФ‑тың почётлы фән һәм техника хеҙм‑ре (2006). Урал политехник ин‑тын тамамлағандан һуң (Свердловск ҡ., 1969) Өфө элемтә аппаратураһы з‑дында,...
ҠУНАҠХАНАЛАР
ҠУНАҠХАНАЛАР, ситтән килеүселәргә ваҡытлыса йәшәү өсөн тәғәйенләнгән, мебель м‑н йыһазландырылған бүлмәләре (номерҙары) булған биналар. Башҡортостан терр‑яһында Ҡ. тәүҙә юлаусылар йорто рәүешендә була.
19 б. 1‑се ярт. Өфөнөң Үрге Сауҙа майҙанында Каруанһарай төҙөлә, унда ситтән килгән сауҙагәрҙәр һатыу...
ҠУНАФИН Ғиниәтулла Сәфиулла улы
ҠУНАФИН Ғиниәтулла Сафиулла улы (22.11.1946, БАССР‑ҙың Ғафури районы Сәйетбаба а.), әҙәбиәт белгесе. БР ФА‑ның мөхбир ағзаһы (2012), филология фәндәре докторы (1998), профессор (1999). БР‑ҙың атҡаҙанған фән эшмәкәре (2009), БР‑ҙың атҡаҙанған халыҡ мәғарифы хеҙмәткәре (1997), РФ‑тың почётлы юғары профессиональ...
ҠУНАФИН Марат Сәмирхан улы
ҠУНАФИН Марат Сәмирхан улы (11.4.1957, БАССР‑ҙың Иглин районы Ҡарамалы а.), философ. Философия фәндәре докторы (1999), профессор (2001). БДУ‑ны тамамлағандан һуң (1988) шунда уҡ эшләй. 2006 й. алып РФ ЭЭМ‑ының Иҡтисади хәүефһеҙлек академияһы филиалында (Өфө ҡ.): килешеү буйынса уҡыу факультеты деканы,...
ҠУНАФИН Марат Һәүбән улы
ҠУНАФИН Марат Һәүбән улы (1.6. 1963, БАССР‑ҙың Иглин р‑ны Иглин а.), хирург. Мед. ф. д‑ры һәм проф. (2001). Һ.Н.Хунафиндың улы. БДМИ‑ны тамамлаған (1986). 1991 й. алып БДМУ‑ла: 2006 й. башлап Дипломдан һуң белем биреү ин‑ты дир., 2009 й. алып дауалау эштәре б-са проректор. Фәнни тикшеренеүҙәре ҡорһаҡ...
ҠУНАФИНА Елена Рафаэлевна
ҠУНАФИНА Елена Рафаэлевна (26.5. 1965, Өфө), психиатр. Мед. ф. д‑ры (2009). РФ-тың (2012), БР‑ҙың (2010) һаулыҡ һаҡлау отличнигы. БДМИ‑ны тамамлағандан һуң (1988) шунда уҡ эшләй. 1989—92 йй. һәм 1994—2003 йй. 1‑се Респ. психиатрия дауаханаһында, бер үк ваҡытта 2001 й. алып БДМУ‑ла уҡыта. Фәнни эшмәкәрлеге...
ҠУҢҠАС СӘСӘН
ҠУҢҠАС СӘСӘН, Ҡоңҡаҫ сәсән (18 б. 2‑се ярт. — 19 б. башы), башҡ. шағир-импровизаторы. Сәсәндең тормошо т‑да документаль мәғлүмәттәр һаҡланмаған. М.Х.Иҙелбаев тарафынан Миәкә р‑ны Илсеғол а. З.Ғ.Төхвәтуллиндан яҙып алынған риүәйәт б‑са, Ҡ.с. уҡымышлы кеше булған, халҡының тарихын, фольклорын белгән,...
ҠУҢЫР ҠУҢЫҘ
ҠУҢЫР ҠУҢЫҘ (Osmoderma eremita), ҡаты ҡанатлылар отрядының суҡ мыйыҡлылар ғаиләһенә ҡараған бөжәк. Европала һәм Кавказ алдында таралған. Кәүҙәһе киң, яҫы, 24—30 мм оҙонлоҡта. Ҡуңыр төҫтә, йәшкелт металға оҡшаш ялтырауыҡлы. Башы йыйырсыҡлы, мыйығы ҡыҫҡа, япраҡ формаһында. Өҫкө ҡанаты ҡабарынҡы, даға...
ҠУПАЙ, Кушнаренко р‑нындағы ауыл
ҠУПАЙ, Кушнаренко р‑нындағы ауыл, Рәсмәкәй а/с ҡарай. Район үҙәгенән Көнб. 21 км һәм Өфө т. юл ст. Т.‑Көнб. табан 79 км алыҫлыҡта Сәрмәсән й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 512 кеше; 1920 — 567; 1939 — 493; 1959 — 262; 1989 — 155; 2002 — 142; 2010 — 140 кеше. Татарҙар, башҡорттар йәшәй (2002).
Ауылға...
ҠУРАЙ
ҠУРАЙ (Pleurospermum), сатыр һымаҡтар ғаиләһенә ҡараған үҫемлек заты. 3 төрө билдәле, Евразияла таралған. Башҡортостанда ҡырлы Ҡ. үҫә. Ике йәки күп йыллыҡ үлән. Һабағы нескә бураҙналы, ҡыуыш эсле, сатыр аҫтында ҡытыршы, ҡыҫҡа, бейеклеге 60—150 см. Япрағы өсмөйөш, ике, өс тапҡыр ҡауырһын һымаҡ теленмә;...
ҠУРАЙ ЕЛӘГЕ
ҠУРАЙ ЕЛӘГЕ (Rubus), рубус затына ҡараған төрҙәр төркөмө. Яҡынса 120 төрө билдәле, башлыса Евразияның уртаса һәм субтропик бүлкәттәрендә таралған. Башҡортостан‑ да ҡырағай Ҡ.е. һәм ҡара төклө Ҡ.е. үҫә. Тамырһабаҡтары һәм күп һанлы ян тамырҙары булған ярым ҡыуаҡ, бейеклеге 50—200 см булған бер, ике йыллыҡ...
ҠУРАЙ, муз. ҡоралы
ҠУРАЙ, башҡ. тынлы музыка ҡоралы. Ҡурай үләне һабағынан эшләнә. Оҙонлоғо 570—810 мм һәм диам. яҡынса 20 мм булған 5 тишекле (алғы яғында — 4, һыртында 1 тишек) көпшә рәүешендә. Ҡ. көйләнеше төп өндән кварта аралығындағы (доминантатоника нисбәтендә) ике мажор пентатониканың бәйләнешенән яһала һәм...
ҠУРАЙСЫЛАР СОЮЗЫ
ҠУРАЙСЫЛАР СОЮЗЫ, Башҡортостан Республикаһының ҡурайсылар һәм фольклорсылар ижади берекмәһе. 1998 й. Өфөлә ойошторола, 2003 й. эшмәкәрлеген туҡтата, 2007 й. тергеҙелә. Төп маҡсаттары һәм бурыстары — милли‑мәҙәни һәм рухи мираҫты тергеҙеүгә һәм үҫтереүгә булышлыҡ итеү, Союз ағзаларының соц.‑хоҡуҡи һәм...
ҠУРАМШИН Айрат Миңлеғаян улы
ҠУРАМШИН Айрат Миңлеғаян улы (10.11.1947, Өфө — 29.3.2012, шунда уҡ), тренер. Трамплиндан саңғыла һикереү һәм саңғы буйынса икебәйгелә Рәсәйҙең атҡ. тренеры (2004), халыҡ‑ара категориялы судья (1990). БР‑ҙың атҡ. физик культура хеҙм‑ре (1996). Силәбе физик культура ин‑тын тамамлаған (1977). 1971 й....
ҠУРАМШИН Энс Мөбәрәк улы
ҠУРАМШИН Энс Мөбәрәк улы (5.2.1946, БАССР‑ҙың Дәүләкән р‑ны Дәүләкән совхозының Үҙәк усадьбаһы ҡсб, хәҙ. БР‑ҙың ш. уҡ р‑ны Рассвет а.), физик‑химик. Химия ф. д‑ры (1986), проф. (1989). БР‑ҙың атҡ. фән эшмәкәре (1996). БДУ‑ны тамамлағандан һуң (1970) Химия ин‑тында эшләй. 1977 й. алып ӨДНТУ‑ла уҡыта....
ҠУРАМШИНА Наталья Георгиевна
ҠУРАМШИНА Наталья Георгиевна (21.6.1945, Монголия, Улан-Батор), зоолог, эколог. Биол. ф. д‑ры (1997), проф. (2005). БР‑ҙың атҡ. фән эшмәкәре (2005). БДУ‑ны тамамлаған (1969). 1975 й. алып Биохимия һәм цитохимия бүлегендә эшләй, 1978 й. башлап БДПУ‑ла уҡыта, 1994 й. — Башҡ‑н мәғариф хеҙм‑рҙәренең квалификацияһын...
ҠУРАС, Балтас р‑нындағы ауыл
ҠУРАС, Балтас р‑нындағы ауыл, Көндәшле а/с ҡарай. Район үҙәгенән К.‑Көнс. табан 33 км һәм Көйәҙе т. юл ст. (Пермь крайы) 98 км алыҫлыҡта Ар й. (Тере Танып й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 1744 кеше; 1920 — 1706; 1939 — 1025; 1959 — 703; 1989 — 280; 2002 — 246; 2010 — 226 кеше. Урыҫтар...
