Для авторизации на текущем портале в Вашем профиле ЕСИА должно быть заполнено поле "Электронная почта"

Инергə
Төбәк интерактив энциклопедик портал «Башҡортостан»
Башҡортостан Республикаһы Фәндәр академияһы Башҡортостан Республикаһы “Башҡорт энциклопедияһы” дәүләт автономиялы фән учреждениеһы

Список материалов

Наименование статьи
Содержание статьи
Автор
Рубрикатор
Шәхестәр
Энциклопедии
Яңынан эҙләргә

ГРАФ ТЕОРИЯҺЫ

ГРАФ ТЕОРИЯҺЫ, математиканың мәғлүмәт моделдәренең һәм идара итеү системаларының структураһын һәм геом. үҙенсәнлектәрен өйрәнгән бүлеге. Төп төшөнсә — граф — түбәләр һәм ҡабырғалар күмәклеге м‑н бирелә һәм хәҙ. тәбиғәт белеменең, теоретик программалаштырыуҙың, мәғлүмәт системаларын анализлауҙың төрлө...

ГРЕШНОВ Владимир Михайлович

ГРЕШНОВ Владимир Михайлович (14.11.1949, Ишембай ҡ.), инженер-механик. Физика-матем. ф. д‑ры (1992), проф. (1993). БР‑ҙың атҡ. фән эшмәкәре (2007). ӨАИ‑ны тамамлағандан һуң (1974) шунда уҡ эшләй: 1988—2003 йй. металдарҙы баҫым ярҙамында эшкәртеү машиналары һәм технологияһы каф. мөдире, бер үк ваҡытта...

ГРИБАНОВ Евгений Никитич

ГРИБАНОВ Евгений Никитич (21.6.1895, Омск ҡ. — 20.3.1941, Өфө), физик. Проф. (1932). МДУ‑ны тамамлағандан һуң (1918) Красноярск ҡ. эшләй. 1923 й. башлап Өфөлә: К.А.Тимирязев ис. Башҡ. пед. ин‑тында (1934—39 йй. физика‑матем. ф‑ты деканы), бер үк ваҡытта Өфө физика ин‑тында һәм БДМИ‑ла (1932 й. алып...

ГУБИН Виктор Евдокимович

ГУБИН Виктор Евдокимович (17.3.1919, Амур өлк. Александровское а. – 3.9.1996, Өфө), инженер-механик. Техник ф. д-ры (1973), проф. (1974). БАССР‑ҙың атҡ. фән һәм техника эшмәкәре (1969), СССР-ҙың нефть сәнәғәте  отличнигы (1969). И.М.Губкин ис. Мәскәү нефть ин-тын тамамлаған (1948). 1952—96 йй. (өҙөклөк...

ГУСЕВ Владимир Георгиевич

ГУСЕВ Владимир Георгиевич (30.12.1942, Өфө ҡ. — 22.7.2017, шунда уҡ), инженер-электромеханик. Техник фәндәр докторы (1987), профессор (1988). РФ‑тың (2002) һәм БР‑ҙың (1991) атҡаҙанған фән эшмәкәре, БАССР‑ҙың атҡаҙанған уйлап табыусыһы (1983). ӨАИ‑ны тамамлағандан һуң (1965) шунда уҡ (1991—2008 йй....

ГУСЕВ Юрий Матвеевич

ГУСЕВ Юрий Матвеевич (17.4.1937, Өфө — 28.12.2014, шунда уҡ), инженер-электрик. Техник ф. д-ры (1980), проф. (1981). РФ-тың (1993) һәм БАССР-ҙың (1982) атҡ. фән эшмәкәре. Ленинград политехник ин-тын тамамлағандан һуң (1960) 1962 й. тиклем “Башкирэнерго” район энергетика идаралығында, бер үк ваҡытта...

ГУТОРОВ Юлий Андреевич

ГУТОРОВ Юлий Андреевич (21.11.1933, Тула ҡ.), инженер-физик. Техник ф. д‑ры (1994). СССР-ҙың атҡ. уйлап табыусыһы (1978), СССР-ҙың почётлы ер аҫты разведкалаусыһы (1983). Ленинград политехник ин-тын тамамлағандан һуң (1958) Октябрьский ҡ. эшләй: “ВНИИГИС” ҒПП ААЙ‑нда өлк. ғилми хеҙм‑р, 1981 й. алып...

ҒАБДРАФИҠОВ Фәнил Зәкәриә улы

ҒАБДРАФИҠОВ Фәнил Зәкәриә улы (19.11.1958, БАССР‑ҙың Баҡалы р‑ны Иҫке Балыҡлы а.), инженер-механик. Техник ф. д‑ры (2005). БР‑ҙың атҡ. а.х. хеҙм‑ре (2008). БАХИ‑ны тамамлағандан һуң (1983) шунда уҡ эшләй: 1993—94 йй. теоретик һәм техник механика каф. мөдире, 1996 й. алып “Миловка” уҡытыу‑тәж. хужалығының...

ҒАЙСИН Әхтәр Мәғәз улы

ҒАЙСИН Әхтәр Мәғәз улы (5.3.1954, БАССР‑ҙың Әбйәлил р‑ны Буранғол а.), математик. Физика‑матем. ф. д‑ры (1996), проф. (1997). БР‑ҙың атҡ. фән эшмәкәре (2012). БДУ‑ны тамамлағандан һуң (1978) 1980 й. тиклем СССР ФА БФ‑тың Физика һәм матем. бүлегендә эшләй. 1983 й. алып БДУ‑ла эшләй, 1994 й. алып Математика...

ҒӘБДРӘХИМОВ Мәүлитйән Сәғитйән улы

ҒӘБДРӘХИМОВ Мәүлитйән Сәғитйән улы (31.12.1941, БАССР‑ҙың Туймазы р‑ны Иҫке Туймазы а.), инженер-механик. Техник ф. д‑ры (1992), проф. (1995). БР‑ҙың атҡ. фән эшмәкәре (1998), СССР‑ҙың нефть сәнәғәте отличнигы (1981), СССР‑ҙың уйлап табыусыһы (1976), РФ‑тың почётлы юғары һәм проф. белем биреү хеҙм‑ре...

ҒӘБИТОВ Илдар Исмәғил улы

ҒӘБИТОВ Илдар Исмәғил улы (22.12.1963, Белорет ҡ.), инженер‑механик. Техник фәндәр докторы (2001), профессор (2003). РФ юғары мәктәбенең атҡаҙанған хеҙмәткәре (2022), БР‑ҙың атҡаҙанған фән эшмәкәре (2007). И.Ә.Ғәбитовтың улы. БАХИ‑ны тамамлағандан һуң (1986) шунда уҡ эшләй: 1996—99 йй. фәнни эштәр буйынса...

ҒӘҘЕЛШИН Рөстәм Рәшит улы

ҒӘҘЕЛШИН Рөстәм Рәшит улы (14.4. 1955, Өфө), математик. Физика-матем. ф. д-ры (1994), проф. (1999). БР‑ҙың атҡ. фән эшмәкәре (2006), РФ‑тың почётлы юғары проф. белем биреү хеҙм-ре (2005). БДУ‑ны тамамлағандан һуң (1977) Иҫәпләү үҙәге булған Математика ин‑тында эшләй (1995 й. алып төп ғилми хеҙм‑р)....

ҒӘЗИЗОВ Рафаил Ҡәүи улы

ҒӘЗИЗОВ Рафаил Ҡәүи улы (14.8. 1961, Ҡустанай ҡ.), математик. Физика- матем. ф. д-ры (1999), проф. (2005). БР-ҙың атҡ. фән эшмәкәре (2002). БДУ-ны тамамлағандан һуң (1983) ӨДАТУ-ла эшләй (2001 й. алып юғары етештереүсәнле иҫәпләү технологиялары һәм системалары каф. мөдире). Фәнни эшмәкәрлеге дифференциаль...

ҒӘЗИЗОВ Хәтиб Шәрифйән улы

ҒӘЗИЗОВ Хәтиб Шәрифйән улы (1.5. 1949, БАССР‑ҙың Борай р‑ны Берләҫ а.), инженер-механик. Техник ф. д‑ры (2003). ӨАИ‑ны тамамлағандан һуң (1971) шунда уҡ эшләй. Фәнни эшмәкәрлеге деформацияланыусы ҡаты есем механикаһы м‑н бәйле. Ғ. “рамлы” контурҙың, күп ҡатламлы конструкцияларҙың һ.б. ҡушма көплөктәре...

ҒӘЛИӘКБӘРОВ Вил Фәйзулла улы

ҒӘЛИӘКБӘРОВ Вил Фәйзулла улы (18.12.1946, БАССР-ҙың Байҡыбаш р-ны Үреш спиртзаводы ҡсб, хәҙ. БР-ҙың Ҡариҙел р-ны Ҡыҙыл Үреш а.), инженер‑электромеханик. Техник ф. д-ры (2002), проф. (2003). БАССР-ҙың атҡ. уйлап табыусыһы (1989). ӨНИ‑не тамамлағандан һуң (1970) шунда уҡ эшләй (1990—2001 йй. хисаплау...

ҒӘЛИӘСКӘРОВ Фәнәүи Муллайән улы

ҒӘЛИӘСКӘРОВ Фәнәүи Муллайән улы (22.3.1937 Силәбе өлк. Минйәр ҡсб), инженер-технолог. Техник ф. д-ры (2000), проф. (2002). СССР‑ҙың нефть эшкәртеү һәм нефтехимия сәнәғәте отличнигы (1980). ӨНИ‑не тамамлағандан һуң (1966) Башҡ‑н нефть эшкәртеү ҒТИ‑нда эшләй: өлкән ғилми хеҙм‑р, 1976—78 йй. һәм 1992 й....

ҒӘЛИЕВ Альберт Әбүбәкер улы

ҒӘЛИЕВ Альберт Әбүбәкер улы (19.10.1940, Өфө), физик. РФА акад. (1992), физика-матем. ф. д‑ры (1968), проф. (1980). Новосибирск ун-тын тамамлаған (1963). 1961 й. алып СССР ФА Себер бүлексәһенең Ядро физикаһы ин‑тында (Новосибирск ҡ.) эшләй, 1968 й. алып өлкән ғилми хеҙм‑р. 1971 й. башлап Мәскәүҙә эшләй:...

ҒӘЛИЕВ Әнүәр Лотфрахман улы

ҒӘЛИЕВ Әнүәр Лотфрахман улы (1.6.1946, БАССР‑ҙың Миәкә р‑ны Тауҡай‑Гәйнә а.), радиоинженер. Техник ф. д‑ры (2001), проф. (2005). РФ‑тың почётлы юғары проф. белем биреү хеҙм‑ре (2006). Ташкент элемтә электротехник ин‑тын тамамлағандан һуң (1970) шунда уҡ эшләй (өҙөклөк м‑н); 1994 й. алып Стәрлетамаҡ...

ҒӘЛИЕВ Вил Барый улы

ҒӘЛИЕВ Вил Барый улы (1.9.1932, БАССР-ҙың Учалы районы Ахун а. — 4.3.2015, Өфө ҡ.), инженер-механик. Техник фәндәр докторы (1988), профессор (1990). БАССР‑ҙың атҡаҙанған фән һәм техника эшмәкәре (1977), СССР‑ҙың газ сәнәғәте отличнигы (1968), СССР‑ҙың нефть сәнәғәте отличнигы (1978), СССР‑ҙың нефть...

ҒӘЛИМБӘКОВ Айрат Дамир улы

ҒӘЛИМБӘКОВ Айрат Дамир улы (17.10.1970, Өфө), физик. Физика‑матем. ф. д‑ры (2008). БДУ‑ны тамамлаған (1993). 1997 й. алып БДАУ‑ҙа эшләй. Фәнни хеҙмәттәре юғары йышлыҡлы электромагнитлы физик-химик гидродинамика өлкәһендәге тикшеренеүҙәргә арналған. Ғ. юғары йышлыҡлы электромагнит ҡырҙарының химик реакцияларға...