Для авторизации на текущем портале в Вашем профиле ЕСИА должно быть заполнено поле "Электронная почта"

Инергə
Төбәк интерактив энциклопедик портал «Башҡортостан»
Башҡортостан Республикаһы Фәндәр академияһы Башҡортостан Республикаһы “Башҡорт энциклопедияһы” дәүләт автономиялы фән учреждениеһы

Список материалов

Наименование статьи
Содержание статьи
Автор
Рубрикатор
Шәхестәр
Энциклопедии
Яңынан эҙләргә

АҘНАҒОЛОВ Рафаил Ғәйнетдин улы

АҘНАҒОЛОВ Рафаил Ғәйнетдин улы (13.2.1941, Чкалов өлкәһе Үрге Үтәғол а. — 23.1.2015, Өфө ҡ.), тел белгесе, педагог-методист. Педагогия фәндәре докторы (2004), профессор (2009). БР‑ҙың атҡаҙанған халыҡ мәғарифы хеҙмәткәре (1998). Яҙыусылар союзы ағзаһы (2005). БДУ‑ны тамамлаған (1968). 1972 й. алып ТТӘИ‑лә...

АҘНАҒОЛ, Туймазы р‑нындағы ауыл

АҘНАҒОЛ, Туймазы р‑нындағы ауыл, Татар‑Олҡан а/с ҡарай. Район үҙәгенән һәм Туймазы т. юл ст. Көнс. табан 16 км алыҫлыҡта Нөгөш й. (Өҫән й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 1205 кеше; 1920 — 1557; 1939 — 873; 1959 — 484; 1989 — 238; 2002 — 240; 2010 — 258 кеше. Башҡорттар, татарҙар йәшәй...

АҘНАҒОЛ, Күгәрсен р‑нындағы ауыл

АҘНАҒОЛ, Күгәрсен р‑нындағы ауыл, Теләүембәт а/с ҡарай. Район үҙәгенән К.‑Көнб. 49 км һәм Мәләүез т. юл ст. К.‑Көнс. табан 75 км алыҫлыҡта Наҡаҫ й. (Һаҡмар й. басс.) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1900 й. — 290 кеше; 1920 — 400; 1939 — 262; 1959 — 304; 1989 — 210; 2002 — 221; 2010 — 180 кеше. Башҡорттар...

АҘНАҒОЛ, Белорет р‑ндағы ауыл

АҘНАҒОЛ, Белорет р‑ндағы ауыл, Сермән а/с ҡарай. Район үҙәгенән К.‑Көнб. 34 км һәм Сермән т. юл ст. К.‑Көнб. табан 14 км алыҫлыҡта Ағиҙел й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1900 й. — 169 кеше; 1920 — 526; 1939 — 412; 1959 — 396; 1989 — 269; 2002 — 333; 2010 — 290 кеше. Башҡорттар йәшәй (2002). Фельдшер‑акушерлыҡ...

АҘНАҒОЛ ЫРЫҪҠОЛОВ

АҘНАҒОЛ ЫРЫҪҠОЛОВ, башҡорт ихтилалы (1662—64) етәкселәренең береһе. Себер даруғаһы Ҡыр‑Көҙәй улусы башҡорттарынан. Бикйән Туҡтамышев менән бергә шул уҡ даруғаның көнбайышында баш күтәреүселәр хәрәкәтенә етәкселек итә. Хөкүмәт вәкилдәре менән ихтилалды туҡтатыу тураһында һөйләшеүҙәрҙән баш тарта. 1663 й....

АҘНАБАЕВА Флүрә Фәтхи ҡыҙы

АҘНАБАЕВА Флүрә Фәтхи ҡыҙы (29.3.1937, Силәбе өлкәһе Туҡтыбай а. — 13.1.2022, Өфө ҡ.), педагог‑методист. Педагогия фәндәре кандидаты (1988). БР‑ҙың атҡаҙанған халыҡ мәғарифы хеҙмәткәре (1993). БДУ‑ны тамамлағандан һуң (1961) 1‑се Белорет урта мәктәбе уҡытыусыһы, 1962 й. алып “Башҡортостан уҡытыусыһы” журналы...

АҘНАБАЕВА Лилиә Фәрит ҡыҙы

АҘНАБАЕВА Лилиә Фәрит ҡыҙы (5.4.1963, Өфө), иммунолог. Мед. ф. д‑ры (2003), проф. (2012). БР-ҙың атҡ. табибы (2013). БДМИ‑ны тамамлағандан һуң (1986) Респ. клиник дауаханаһында, бер үк ваҡытта 1996 й. алып БДМУ-ла эшләй. Фәнни тикшеренеүҙәре иммунология һәмөҫкө тын алыу юлдары һәм ауыҙ ҡыуышлығы ауырыуҙарын...

АҘНАБАЕВА Лариса Алексеевна

АҘНАБАЕВА Лариса Алексеевна (17.4.1941, Кировоград ҡ.), тел белгесе. Филол. ф. д‑ры (2000), проф. (2002). БР-ҙың атҡ. фән эшмәкәре (2001). БДУ‑ны тамамлағандан һуң (1963) шунда уҡ уҡыта. Фәнни тикшеренеүҙәре инглиз теле, урыҫ теле, француз теле материалында коммуникатив лингвистика, тел һәм телмәр проспекцияһы,...

АҘНАБАЕВ Тәлғәт Әхмәтғәлим улы

АҘНАБАЕВ Талғат Әхмәтғәлим улы [12.6.1912, Ырымбур губ. ш. уҡ исемле өйәҙе Яҡшымбәт а. (БР‑ҙың Көйөргәҙе р‑ны) — 20.5.1980, шунда уҡ], хужалыҡ эшмәкәре. Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. 1937 й. алып Көйөргәҙе р‑нының “Урожай” к‑зы, 1939 й. — Яҡшымбәт а/с, 1942—69 йй. “Искра” к‑зы рәйесе. А. етәкс. колхозда...

АҘНАБАЕВ Рауил Әхмәтйән улы

АҘНАБАЕВ Рауил Әхмәтйән улы (29.3.1959, Силәбе ҡ.), офтальмолог. Мед. ф. д‑ры (2000), проф. (2011). БР‑ҙың атҡ. табибы (2001). БДМИ‑ны тамамлағандан һуң (1982) Өфө күҙ ауырыуҙары ҒТИ‑нда эшләй (2003 й. алып төп ғилми хеҙм‑р). Фәнни тикшеренеүҙәре балаларҙа катаракта һәм уның өҙлөгөүҙәрен иҫкәртеү һәм...

АҘНАБАЕВ Марат Тәлғәт улы

АҘНАБАЕВ Марат Талғат улы (1.2.1939, БАССР‑ҙың Көйөргәҙе р‑ны Яҡшембәт а.), офтальмолог. БР ФА акад. (1995), мед. ф. д‑ры (1987), проф. (1989). РСФСР‑ҙың (1986) һәм БАССР‑ҙың (1977) атҡ. табибы, РФ‑тың (2004) һәм БССР‑ҙың (1991) атҡ. фән эшмәкәре. Т.Ә.Аҙнабаевтың улы. БДМИ‑ны тамамлағандан һуң (1962)...

АҘНАБАЕВ Ҡасим Ҡотлобирҙе улы

АҘНАБАЕВ Ҡасим Ҡотлобирҙе улы [24.10.1905, Ырымбур губернаһы шул уҡ исемле өйәҙе Әхмәр а. (Ырымбур өлкәһе Яңы Сергеевка районы) — 21.1.1996, Өфө ҡ.], журналист. БАССР‑ҙың атҡаҙанған мәҙәниәт хеҙмәткәре (1965). Журналистар союзы ағзаһы (1965). Н.К.Крупская исемендәге Коммунистик тәрбиә академияһын тамамлаған...

АҘНАБАЕВ Булат Марат улы

АҘНАБАЕВ Булат Марат улы (8.11.1964, Өфө), офтальмолог. Мед. ф. д‑ры (2001), проф. (2004). М.Т.Аҙнабаевтың улы. БДМИ‑ны тамамлағандан һуң (1987) “Күҙ микрохирургияһы” тармаҡ-ара фәнни-техник комплексында (Мәскәү) эшләй. 1993 й. алып Өфөлә “Оптимедсервис” ЯАЙ‑ның ген. дир., бер үк ваҡытта 1996 й. башлап...

АҘНАБАЕВ Булат Әхмәр улы

АҘНАБАЕВ Булат Әхмәр улы (7.3.1966, Өфө), тарихсы. Тарих ф. д‑ры (2007). БДУ‑ны тамамлаған (1988), 1992 й. алып шунда уҡ уҡыта, бер үк ваҡытта 2008 й. — БДУ‑ның Нефтекама филиалының тарих, дәүләт һәм хоҡуҡ тарихы каф. мөдире. Фәнни тикшеренеүҙәре Өфө өйәҙе халҡының этник составы һәм соц. структураһы...

АҘНАБАЕВ Әхмәр Мөхәмәтдин улы

АҘНАБАЕВ Әхмәр Мөхәмәтдин улы (23.5.1934, БАССР‑ҙың Учалы р‑ны Ҡобағош а.), тел белгесе, педагог‑методист. Пед. ф. канд. (1967), проф. (1994). БР‑ҙың атҡ. халыҡ мәғарифы хеҙм‑ре (1994), РФ‑тың почётлы юғары проф. белем биреү хеҙм‑ре (2007). БДУ‑ны тамамлаған (1960). 1954—55 йй. Учалы р‑ны Яңы Байрамғол...

АҘАУ, Архангел р‑нындағы ауыл

АҘАУ, Архангел р‑нындағы ауыл, Оҙондар а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т.‑Көнс. 36 км һәм Раутау т. юл ст. Көнб. табан 2 км алыҫлыҡта Инйәр й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 406 кеше; 1920 — 563; 1939 — 721; 1959 — 739; 1989 — 572; 2002 — 488; 2010 — 461 кеше. Башҡорттар йәшәй (2002). Урта мәктәп, балалар...

АҘАНОВА-ВАФИНА Фәниә Ғабдулғәзиз ҡыҙы

АҘАНОВА-ВАФИНА Фәниә Ғабдулғәзиз ҡыҙы (1.5.1937, БАССР‑ҙың Миәкә р‑ны Кесе Кәркәле а.), агроном. А.х. ф. д‑ры (1993). Тажик а.х. ин‑тын тамамлаған (Дүшәмбе, 1963). 1956—80 йй. Тажик ССР‑ы ФА‑ның Химия ин‑тында, 1981—95 йй. Тажик ун‑тында (икеһе лә — Дүшәмбе) эшләй. 1980—81 йй. БНИИСХ‑ла өлкән, 1995 й....

АҘАНҒОЛ, Мәсетле р‑нындағы ауыл

АҘАНҒОЛ, Мәсетле р‑нындағы ауыл, Яңы Мишәр а/с ҡарай. Район үҙәгенән К.‑Көнс. 9 км һәм Һилейә т. юл ст. (Силәбе өлк.) Т.‑Көнб. табан 97 км алыҫлыҡта Әй й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 319 кеше; 1920 — 329; 1939 — 287; 1959 — 273; 1989 — 266; 2002 — 296; 2010 — 326 кеше. Башҡорттар йәшәй (2002)....

АҘ КҮЛӘМЛЕ ХИМИЯ ПРОДУКТТАРЫ ҺӘМ РЕАКТИВТАР ИНСТИТУТЫ

АҘ КҮЛӘМЛЕ ХИМИЯ ПРОДУКТТАРЫ ҺӘМ РЕАКТИВТАР ИНСТИТУТЫ, Реактив ғилми‑тикшеренеү институты. 1996 й. Өфөлә ӨДНТУ эргәһендәге “Реактив” дәүләт инженер үҙәге Теүәл органик синтез ҒТИ м‑н ҡушылғандан һуң барлыҡҡа килә, 2004 й. алып Фән һәм инновациялар б‑са федераль агентлыҡ, 2007 й. — ӨДНТУ эргәһендә. Эшмәкәрлегенең...

АҘ КҮЛӘМЛЕ ХИМИЯ ПРОДУКТТАРЫ

АҘ КҮЛӘМЛЕ ХИМИЯ ПРОДУКТТАРЫ, химик реактивтар, реагенттар (ш. иҫ. коррозия ингибиторҙары, яғыулыҡҡа, майҙарға, полимерҙарға өҫтәмәләр һәм присадкалар), биологик актив матдәләр, өҫкө йөҙҙә актив матдәләр, үҫемлектәрҙе химик һаҡлау саралары, аналитик химияла һәм төрлө синтезда ҡулланылыусы органик реактивтар...