Для авторизации на текущем портале в Вашем профиле ЕСИА должно быть заполнено поле "Электронная почта"

Инергə
Төбәк интерактив энциклопедик портал «Башҡортостан»
Башҡортостан Республикаһы Фәндәр академияһы Башҡортостан Республикаһы “Башҡорт энциклопедияһы” дәүләт автономиялы фән учреждениеһы

Список материалов

Наименование статьи
Содержание статьи
Автор
Рубрикатор
Шәхестәр
Энциклопедии
Яңынан эҙләргә

ҒҮМӘРОВ Айытбай Әхмәт улы

ҒҮМӘРОВ Айытбай Әхмәт улы (26.11.1942, БАССР-ҙың Баймаҡ р-ны Сындәүләт а.), хирург. Мед. ф. д-ры (1987), проф. (1987). РФ-тың (2007) һәм БР‑ҙың (1997) атҡ. фән эшмәкәре, РФ-тың (2002) һәм БССР-ҙың (1991) атҡ. табибы. БДМИ‑ны тамамлағандан һуң (1967) 1973 й. тиклем Баймаҡ үҙәк район дауаханаһында эшләй...

ҒҮМӘР, Мәсетле р-нындағы ауыл

ҒҮМӘР, Һарыса, Мәсетле р-нындағы ауыл, Дыуан-Мәсетле а/с ҡарай. Район үҙәгенән К.-Көнс. 35 км һәм Һилейә т. юл ст. (Силәбе өлк.) Т.-Көнб. табан 97 км алыҫлыҡта Әй й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. – 146 кеше; 1920 – 263; 1939 – 179; 1959 – 203; 1989 – 203; 2002 – 216; 2010 – 166 кеше. Башҡорттар...

ҒҮМӘР, Кушнаренко р-нындағы ауыл

ҒҮМӘР, Кушнаренко р‑нындағы ауыл, Горький а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т.‑Көнб. 28 км һәм Өфө т. юл ст. Т.‑Көнб. табан 86 км алыҫлыҡта Ҡарамалы й. (Сәрмәсән й. басс.) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 920 кеше; 1920 — 1108; 1939 — 750; 1959 — 844; 1989 — 226; 2002 — 208; 2010 — 184 кеше. Башҡорттар,...

ҒҮМӘР, Ишембай р-нындағы ауыл

ҒҮМӘР, Ишембай р-нындағы ауыл, Петровский а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т.‑Көнс. 49 км һәм Стәрлетамаҡ т. юл ст. К.-Көнс. табан 50 км алыҫлыҡта Егән й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. – 442 кеше; 1920 – 658; 1939 –705; 1959 – 771; 1989 – 421; 2002 – 369; 2010 — 379 кеше. Башҡорттар йәшәй (2002). Төп...

ҒҮМӘР, Баймаҡ р‑нындағы ауыл

ҒҮМӘР, Баймаҡ р‑нындағы ауыл, Ярат а/с ҡарай. Район үҙәгенән Көнб. 27 км һәм Сибай т. юл ст. К.‑Көнб. табан 68 км алыҫлыҡта Батҡаҡлы й. (Һаҡмар й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1900 й. – 264 кеше; 1920 – 277; 1939 – 109; 1959 – 179; 1989 – 290; 2002 – 344; 2010 — 367 кеше. Башҡорттар йәшәй (2002)....

ҒҮМӘР, Ауырғазы р-нындағы ауыл

ҒҮМӘР, Ауырғазы р‑нындағы ауыл, Таштамаҡ а/с ҡарай. Район үҙәгенән К.‑Көнб. 13 км һәм Аҡкүл т. юл ст. Көнб. табан 43 км алыҫлыҡта Түрҫәгәҙе й. (Ауырғазы й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1920 й. — 171 кеше; 1939 — 116; 1959 — 100; 1989 — 109; 2002 — 103; 2010 — 85 кеше. Башҡорттар йәшәй (2002)....

ҒҮМӘР ТОРАҺЫ II

ҒҮМӘР ТОРАҺЫ II, Ағиҙел мәҙәниәте археологик ҡомартҡыһы. Б.э.т. 5—4‑се мең йыллыҡтарға ҡарай. Мәсетле р‑ны Ғүмәр а. янында Әй й. бейек уң ярында урынлашҡан. 1968 й. Ю.А.Морозов тарафынан асыла һәм өйрәнелә, 1972 й. ҡабат тикшерелә. 60 м2 ер ҡаҙылған. Керамика слюда һәм тальк ҡушылған балсыҡтан яһалған...

ҒҮМӘР ҠӘБЕРЛЕГЕ

ҒҮМӘР ҠӘБЕРЛЕГЕ, б.э.т. 8—3 бб. археологик ҡомартҡыһы. Ырымбур өлк. Ғүмәр а. төньяҡ‑көнсығышҡа табан 1 км алыҫлыҡта Һаҡмар й. уң ярында урынлашҡан. Стәрлетамаҡ ҡ. Пионерҙар һарайы экспедицияһы (етәксеһе Р.Б.Исмәғилев) тарафынан 1979 й. асыла һәм 1979—80 йй. өйрәнелә. Таш‑ер өйөмлө 5 ҡурғандан тора....

ҒҮМӘР (Ғүмәров) Ғариф Мортаза улы

ҒҮМӘР (Ғүмәров) Ғариф Мортаза улы [10.12.1891, Өфө губ. Бәләбәй өйәҙе Ҡырғыҙ‑Миәкә а. (БР‑ҙың Миәкә р‑ны) — 18.8.1974, Өфө], яҙыусы, тәржемәсе. РСФСР‑ҙың атҡ. мәҙәниәт хеҙм‑ре (1971). Яҙыусылар союзы ағзаһы (1934). Беренсе донъя һәм Граждандар һуғышында ҡатнашыусы. “Хөсәйениә” мәҙрәсәһендә уҡый (1904—...

ҒӨЗӘЙЕРОВ Морат Баҡый улы

ҒӨЗӘЙЕРОВ Морат Баҡый улы (22.10.1950, Силәбе ҡ.), инженер-электромеханик. Техник ф. д‑ры (1998), проф. (2000). БР‑ҙың атҡ. фән эшмәкәре (2007), БР‑ҙың атҡ. халыҡ мәғарифы хеҙм‑ре (1997), РФ‑тың почётлы юғары проф. белем биреү хеҙм‑ре (2006). ӨАИ‑ны тамамлағандан һуң (1973) шунда уҡ эшләй: 1980 й. алып...

ҒӨЗӘЙЕРОВ Ғарифулла Вәли улы

ҒӨЗӘЙЕРОВ Ғарифулла Вәли улы (14.8.1911, Өфө губ. Стәрлетамаҡ өйәҙе Ибрай а., хәҙ. БР‑ҙың Ауырғазы р‑ны Иҫке Ибрай а., — 2.11.1993, Өфө), журналист. Журналистар союзы ағзаһы (1958). ВКП(б) ҮК эргәһендәге Юғары партия мәктәбен (Мәскәү, 1942) тамамлаған. 1935 й. алып — “Йәш төҙөүсе” (ҡара: “Йәншишмә”)...

ҒӨБӘЙҘУЛЛИНА Фәрзәнә Хәйбулла ҡыҙы

ҒӨБӘЙҘУЛЛИНА Фәрзәнә Хәйбулла ҡыҙы (14.10.1945, БАССР‑ҙың Ейәнсура р‑ны Мәзит а.), яҙыусы. БР‑ҙың атҡ. мәҙәниәт хеҙм‑ре (2011), РФ‑тың халыҡ мәғарифы отличнигы (1993). Яҙыусылар союзы ағзаһы (1996). Стәрлетамаҡ пед. ин‑тын тамамлағандан һуң (1972) “Октябрь байрағы” (ҡара: “Зианчуринские зори”) гәз....

ҒӨБӘЙҘУЛЛИНА Зәйтүнә Хатип ҡыҙы

ҒӨБӘЙҘУЛЛИНА Зәйтүнә Хатип ҡыҙы (2.1.1936, БАССР‑ҙың Архангел р‑ны Аҙау а.), хор дирижёры. БАССР‑ҙың атҡ. сәнғәт эшмәкәре (1975). Өфө сәнғәт уч‑щеһын (1961), Гнесиндар ис. Муз.‑пед. ин‑тының Өфө уҡыу‑консультация пунктын (1966; икеһе лә — М.П.Фоменков класы) тамамлаған. 1961—69 йй. 2‑се Өфө пед. уч‑щеһында,...

ҒӨБӘЙҘУЛЛИН Хәбибулла Ғөбәйҙулла улы

ҒӨБӘЙҘУЛЛИН Хәбибулла Ғөбәйҙулла улы [23.2.1930, БАССР‑ҙың Мәсәғүт кантоны Дыуан‑Мәсетле а. (БР‑ҙың Мәсетле р‑ны) — 4.11.2010, Өфө], агроном. А.х. ф. канд. (1967). БАССР‑ҙың атҡ. фән эшмәкәре (1980). БАХИ‑ны тамамлағандан һуң (1954) Мәсетле МТС‑ында агроном булып эшләй, 1956 й. алып БНИИСХ‑ла: 1964...

ҒӨБӘЙҘУЛЛИН Рөстәм Мансур улы

ҒӨБӘЙҘУЛЛИН Рөстәм Мансур улы (8.10.1946, Өфө), пианист. Проф. (2009). БАССР‑ҙың атҡ. сәнғәт эшмәкәре (1987). М.С.Ғөбәйҙуллиндың улы. Мәскәү консерваторияһын тамамлағандан һуң (1971; О.М.Жукова класы) 1992 й. тиклем һәм 1998 й. алып ӨДСА‑ла уҡыта, 1992—98 йй. Сүриә Юғары музыка һәм театр ин‑тында (Дамаск)...

ҒӨБӘЙҘУЛЛИН Ренат Рәмил улы

ҒӨБӘЙҘУЛЛИН Ренат Рәмил улы (10.6.1973, Өфө), анестезиолог-реаниматолог. Мед. ф. д‑ры (2006). БДМИ‑ны тамамлағандан һуң (1996) 2000 й. тиклем ашығыс мед. ярҙамы дауаханаһында, бер үк ваҡытта 4‑се бала табыу йортонда (икеһе лә — Өфө) эшләй. 2001 й. алып Мәскәүҙә: Рәсәй халыҡтар дуҫлығы ун‑тында, 2005 й. —...

ҒӨБӘЙҘУЛЛИН Наил Шәғбән улы

ҒӨБӘЙҘУЛЛИН Наил Шәғбән улы [23.11.1928, БАССР‑ҙың Бәләбәй кантоны Исламбаҡты а. (БР‑ҙың Йәрмәкәй р‑ны) — 19.3.2011, Өфө], муз. белгесе, композитор. Сәнғәт ғилеме канд. (1968). Композиторҙар союзы ағзаһы (1973). Ҡазан консерваторияһын тамамлағандан һуң (1960; Н.Ғ.Йыһанов һәм А.С.Леман класы) 1976 й....

ҒӨБӘЙҘУЛЛИН Наил Мырҙахан улы

ҒӨБӘЙҘУЛЛИН Наил Мырҙахан улы [4.5.1953, БАССР-ҙың Боҙаяҙ районы Исмәғил а. (БР-ҙың Ауырғазы районы)], инженер-механик. Ауыл хужалығы фәндәре докторы (2009), профессор (2011). БР-ҙың атҡаҙанған ауыл хужалығы хеҙмәткәре (2013). БАХИ-ны (1981), Свердловск Юғары партия мәктәбен (1990) тамамлаған. 1975...

ҒӨБӘЙҘУЛЛИН Миңлеғәли Хәбибулла улы

ҒӨБӘЙҘУЛЛИН Миңлеғәли Хәбибулла улы [28.10.1923 (башҡа мәғлүмәттәр б‑са, 8.3.1921), БАССР‑ҙың Бәләбәй кантоны Өршәкбаш-Ҡарамалы а. (БР‑ҙың Миәкә р‑ны) — 8.3.1944, Украина ССР-ы Дудчаны а. янында], Советтар Союзы Геройы (1944). Гвардия лейт. (1943). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. Буйнаҡ хәрби пехота уч-щеһын...

ҒӨБӘЙҘУЛЛИН Марсель Ғәлиулла улы

ҒӨБӘЙҘУЛЛИН Марсель Ғәлиулла улы (3.7.1948, БАССР‑ҙың Илеш районы Түбәнге Сереккүл а.), геофизик. Геология‑минералогия фәндәре докторы (2003), профессор (2009). РФ‑тың атҡаҙанған геологы (2011). Пермь университетын тамамлағандан һуң (1972) 1975 й. тиклем Ҡустанай геофизика экспедицияһында (Ҡаҙағстан),...