Список материалов
ҠАПЛАМ АҪТЫНДАҒЫ СӘСЕҮЛЕКТӘР
ҠАПЛАМ АҪТЫНДАҒЫ СӘСЕҮЛЕКТӘР, төп (ҡаплаған) культура м‑н бер үк майҙанда бер йәки күберәк а.х. культураһын сәсеү. Ҡ.а.с. сәсеү майҙанын, тупраҡ дымын һәм туҡлыҡлы матдәләрҙе...
ҠАПТЫРМА
ҠАПТЫРМА, ырғаҡлы һәм элмәкле 2—3 таралғынан торған традицион биҙәүес. Ҡайһы ваҡыт сулпы ҡуйылған. Таралғылар тура дүртмөйөш, овал, ромб, япраҡ формаһында, түңәрәк йәки...
ҠАР ТАҘАРТҠЫС
ҠАР ТАҘАРТҠЫС, автомобиль юлдарын, аэродром ҡапламаларын, майҙандарҙы ҡар һәм боҙлауыҡтан таҙартыу ҡоролмаһы. Һабанлы, щёткалы, фрезерлы (роторлы) Ҡ.т. һәм реактив двигателдәр...
ҠАР ТОТОУ
ҠАР ТОТОУ, тупраҡта дым запасын арттырыу һәм ҡышлаған үҫемлектәрҙе (ужым иген культураларын, күп йыллыҡ үҫемлектәрҙе һ.б.) һаҡлау өсөн баҫыуҙарҙа ҡар йыйыу. Ҡар м‑н...
ҠАРА АБЫҘ ҠАЛАСЫҒЫ
ҠАРА АБЫҘ ҠАЛАСЫҒЫ, б.э.т. 4 б. — б.э. 7 б.археологик ҡомартҡыһы. Благовещен ҡ. көньяҡҡа табан 2 км алыҫлыҡта Ағиҙел й. уң ярында урынлашҡан. Ҡара Абыҙ күле исеме м‑н аталған....
ҠАРА АБЫҘ МӘҘӘНИӘТЕ
ҠАРА АБЫҘ МӘҘӘНИӘТЕ, иртә тимер быуат археологик ҡомартҡыһы. Б.э.т. 4 б. — б.э. 3 б. ҡарай. Ҡара Абыҙ ҡаласығы исеме м‑н аталған. Башҡортостанда Ҡ.А.м. ҡомартҡылары (30‑ға...
ҠАРА АЛАБУТА
ҠАРА АЛАБУТА (Atriplex), алабута һымаҡтар ғаиләһенә ҡараған үҫемлек заты. 250‑гә яҡын төрө билдәле, Ер шарының уртаса һәм субтропик бүлкәтендә таралған. Башҡортостанда 12...
ҠАРА БӨРЛӨГӘН
ҠАРА БӨРЛӨГӘН, рубус затына ҡараған үҫемлек төрө. 400‑ҙән аршыу төрө билдәле, Төньяҡ Америкала һәм Евразияла таралған. Ҡ.б. ҡырағай рәүештә үҫкән Америка һәм Европа...
ҠАРА БӨРЛӨГӘН
ҠАРА БӨРЛӨГӘН, рубус затына ҡараған үҫемлек төрө. 400‑ҙән аршыу төрө билдәле, Төньяҡ Америкала һәм Евразияла таралған. Ҡ.б. ҡырағай рәүештә үҫкән Америка һәм Европа...
ҠАРА ЙЫЛАНДАР
ҠАРА ЙЫЛАНДАР (Vipera), йыландар отрядының ҡара йыландар ғаиләһенә ҡараған һөйрәлеүселәр заты. 25 төрө билдәле, Африкала һәм Евразияла таралған. Башҡортостанда 2 төрө...
ҠАРА КӨРТМӘЛЕ
ҠАРА КӨРТМӘЛЕ (Vaccinium myrtillus), арса һымаҡтар ғаиләһенә ҡараған үҫемлек. Европала, Төньяҡ һәм Көнсығыш Азияла, Төньяҡ Америкала таралған. Оҙон, ныҡ тармаҡлы йәйелеүсән тамырһабаҡлы...
ҠАРА КҮБӘЛӘК
ҠАРА КҮБӘЛӘК (Nymphalis antiopa), күбәләктәр отрядының күп төҫлө күбәләктәр ғаиләһенә ҡараған бөжәк. Төньяҡ ярымшарҙың уртаса киңлектәрендә таралған. Ҡанатының ҡоласы 70—90...
ҠАРА КҮБӘЛӘКТӘР
ҠАРА КҮБӘЛӘКТӘР (Anthrax), бызылдаҡтар ғаиләһенә ҡараған себен заты. 300‑ҙән ашыу төрө билдәле, киң таралған. Башҡортостанда Ҡ.к. һәм күмер Ҡ.к. осрай. Кәүҙә оҙонлоғо 9,5—11...
ҠАРА ҠАУҘЫ
ҠАРА ҠАУҘЫ (Ciconia nigra), ҡауҙы һымаҡтар отрядының ҡауҙылар ғаиләһенә ҡараған ҡош. Көнбайыш, Урта һәм Көнсығыш Азияла, Урта һәм Көньяҡ Европала, Африканың төньяҡ-көнбайышында...
ҠАРА МЕТАЛЛУРГИЯ
ҠАРА МЕТАЛЛУРГИЯ, металлургияның мәғдән сеймалын сығарыу, байыҡтырыу һәм киҫәкләү, ҡара металдар (домнала, ҡорос иретеп, прокатлап), торбалар һәм металл эшләнмәләр...
ҠАРА ТӨЙЛӨГӘН
ҠАРА ТӨЙЛӨГӘН (Milvus migrans), ыласын һымаҡтар отрядының ҡарсығалар ғаиләһенә ҡараған ҡош. Евразияла, Африкала, Австралияла таралған. Күсәр ҡош. Кәүҙә оҙонлоғо 55—60 см, ауырлығы...
ҠАРА ТУПРАҠ
ҠАРА ТУПРАҠ, болонло дала һәм дала үҫемлектәре аҫтында карбонатлы делювиаль һәм элювиаль-делювиаль балсыҡта һәм ҡомло балсыҡта йыуылмаған йәки ваҡыты-ваҡыты м‑н...
ҠАРА УПҠЫН
ҠАРА УПҠЫН, йыһан есеме. Ҡояш ауырлығынан 2,5 тапҡырға ҙурыраҡ массалы йондоҙҙар эволюцияһының аҙаҡҡы стадияларында гравитация коллапсы һөҙөмтәһендә барлыҡҡа килә....
ҠАРА ҺОЛО
ҠАРА ҺОЛО (Аvena fatua), ҡыяҡлылар ғаиләһенә ҡараған бер йыллыҡ үлән. Һабағы төҙ, төкһөҙ, шыма, бейеклеге 50—120 см. Япрағы ҡыяҡлы, яҫы, төкһөҙ йәки төбөндә керпек төксәле,...
ҠАРА ЯҠУП, Шишмә р‑нындағы ауыл
ҠАРА ЯҠУП, Шишмә р‑нындағы ауыл, Ҡара Яҡуп а/с үҙәге. Район үҙәгенән һәм Шишмә т. юл ст. К.‑Көнс. табан 8 км алыҫлыҡта Дим й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 702 кеше;...
