Список материалов
МЕТЕОРҘАР
МЕТЕОРҘАР (гр. meteјōros — һауала кәйелеп осҡан), йыһан матдәһе өлөшсәләре Ер атмосфераһының өҫкө ҡатламдарына ингәндә күҙәтелгән күренеш. Метеор есеменең атмосфера м‑н...
МЕТЕОРИТТАР
МЕТЕОРИТТАР, йыһан арауығынан Ер өҫтөнә килеп төшкән есемдәр. М. — Ерҙең атмосфераһында тулыһынса янып бөтмәгән метеор ҡалдыҡтары. 3 төп класҡа бүленә: тимер (сидериттар),...
МЕТЕОРОЛОГИЯ
МЕТЕОРОЛОГИЯ (гр. meteјōra — атмосфера күренештәре һәм ...логия), Ерҙең атмосфераһы һәм унда барған процестар т‑дағы фән. Атмосфера физикаһы, динамик һәм синоптик метеорология,...
МЕТЕОРОЛОГИЯ СТАНЦИЯҺЫ
МЕТЕОРОЛОГИЯ СТАНЦИЯҺЫ, гидрометеорология хеҙмәтенең атмосфераның Ер йөҙө м‑н тәьҫир итешеүе ваҡытында унда барған физик процестарҙың торошон һәм үҙгәреүен билдәләү...
МЕТИЛ СПИРТЫ
МЕТИЛ СПИРТЫ, метанол, а ғ а с с п и р т ы, СН3ОН, төҫһөҙ, еҫе м‑н этил спиртына оҡшаған шыйыҡса, tҡайнау 64,5°С, тығыҙлығы 792,4 кг/м3. 6,72—36,5% миҡдарҙа һауа м‑н шартлаусан ҡатнашма...
МЕТИЛЭТИЛКЕТОН
МЕТИЛЭТИЛКЕТОН, 2‑бутанон, СН3СОС2Н5, ацетон еҫле төҫһөҙеңел осоусан шыйыҡса; tиреү ‑86,3°С, tҡайнау 79,6°С; һыу м‑н азеотроп ҡатнашма барлыҡҡа килтерә, органик эретеүселәр...
МЕТРИКА КЕНӘГӘЛӘРЕ
МЕТРИКА КЕНӘГӘЛӘРЕ, революцияға тиклемге Рәсәйҙә гражданлыҡ хәле акттары теркәлә торған исемлектәр. Православныйҙарға (ҡара: Православие) — 1722 й., лютерандарға —...
МЕТРОЛОГИЯ
МЕТРОЛОГИЯ (гр. meјtron — үлсәү һәм …логия), үлсәүҙәр, уларҙың берҙәмлеген тәьмин итеү ысулдары һәм саралары, талап ителгән теүәллеккә өлгәшеү алымдары т‑дағы фән. 3 бүлекте...
МЕФОДИЙ, дин әһеле
МЕФОДИЙ (донъяуи исеме Краснопёров Михаил Платонович; 30.7. 1868, Вятка губ. — 4.2.1921, Омск губ. Петропавловск ҡ.), дин әһеле. Дини тәғлимәт кандидаты (1902). Архимандрит (1906). Монахлыҡ...
МЕХАНИК ҠОРОЛМАЛАР
МЕХАНИК ҠОРОЛМАЛАР. Үткәргес торбаларҙың эсен ултырмаларҙан, бысратҡыстарҙан, тутыҡ һәм электродтарҙан таҙартыу өсөн тәғәйенләнгән. Бысратҡыстарҙы алып ташлау алымы...
МЕХАНИКА
МЕХАНИКА (гр. mēhanikēј — машиналар эшләү‑етештереү оҫталығы), матди есемдәрҙең механик хәрәкәт итеүе һәм төрлө физик ҡырҙар м‑н тәьҫир итешеүе т‑дағы фән. Механик хәрәкәт...
МЕХАНИКА ИНСТИТУТЫ
МЕХАНИКА ИНСТИТУТЫ, РФА Өфө ФҮ‑гә ҡарай, Р.Р.Мәүлитов исемен йөрөтә. 1992 й. Өфөлә РФА УрБ БФҮ һәм ӨАИ‑ның профилле ғилми-тикшеренеү подразделениелары базаһында ойошторола....
МЕХАНИКА-ТЕХНОЛОГИЯ КОЛЛЕДЖЫ
МЕХАНИКА-ТЕХНОЛОГИЯ КОЛЛЕДЖЫ, 1936 й. Башҡ. механика техникумы базаһында Башҡ. он етештереү сәнәғәте техникумы булараҡ асыла. 1943 й. алып Башҡ. аҙыҡ-түлек сәнәғәте техникумы,...
МЕХДИЕВ Джамаладдин Иса‑оглы
МЕХДИЕВ Джамаладдин Иса‑оглы (23.11.1956, Әзербайжан ССР‑ы Сафыкюрд а.), хирург. Мед. ф. д‑ры (1996), проф. (2002). БР‑ҙың атҡ. табибы (2001). Әзербайжан мед. ин‑тын (Баҡы, 1981) тамамлағандан...
МЕХТИЕВ Намик Мурад‑оглы
МЕХТИЕВ Намик Мурад‑оглы (27.8.1956, Грузия ССР‑ының Караджалар а.), хирург. Мед. ф. д‑ры (2000). Куйбышев мед. ин‑тын тамамлағандан һуң (1980) Өфөнөң 8‑се дауаханаһында эшләй....
МЕЧНИКОВ, Әлшәй р‑нындағы ауыл
МЕЧНИКОВ, Әлшәй р‑нындағы ауыл, Түб. Әүрез а/с ҡарай. Район үҙәгенән К. 24 км һәм Шафран т. юл ст. К.‑Көнс. табан 17 км алыҫлыҡта урынлашҡан. Халҡы: 1939 й. — 266 кеше; 1959 — 422;...
МЕШАЛКИН Николай Иванович
МЕШАЛКИН Николай Иванович (2.5.1907, Түбәнге Новгород губернаһы Починки а. — 12.10.1982, Октябрьский ҡ.), геолог. РСФСР‑ҙың атҡаҙанған фән һәм техника эшмәкәре (1957). Б.В. һуғышында...
МЕШКОВ Леонид Александрович
МЕШКОВ Леонид Александрович (30.5.1948, Өфө — 31.3.2016, ш. уҡ), кинооператор. БР‑ҙың атҡ. мәҙәниәт хеҙм‑ре (1995). Кинематографсылар союзы ағзаһы (1987). Бөтә Рәсәй дәүләт кинематография...
МЕЩАНИНОВ Иван Иванович
МЕЩАНИНОВ Иван Иванович (12.11.1883, Өфө — 16.1.1967, Ленинград), тел белгесе, археолог. СССР ФА акад. (1932), Әзербайжан ССР‑ы (1945) һәм Ҡаҙаҡ ССР‑ы (1946) ФА‑ның почётлы ағзаһы. Филол....
МЕЩАНЛЫҠ
МЕЩАНЛЫҠ (полякса mieszczane — ҡала кешеләре), революцияға тиклемге осорҙа Рәсәйҙә ҡала халҡының төрлө категорияларынан (һөнәрселәр, ваҡ йорт хужалары, сауҙагәрҙәр һ.б.)...
