Список материалов
ХРИСТИАНЛЫҠ
ХРИСТИАНЛЫҠ (гр. Christos — мәсих), донъя диндәренең береһе (буддизм һәм ислам м-н бер рәттән). 1 б. башында Фәләстанда барлыҡҡа килә. Төп йүнәлештәре: православие, католицизм,...
ХРИСТОФОР
ХРИСТОФОР (донъяуи исеме Смирнов Фёдор Алексеевич; 8.2.1842, Смоленск губ. Вёшки а. — 1918 й. һуң), дин әһеле, Өфө һәм Минзәлә епискобы (1903—08). Дини тәғлимәт магистры (1870). Архимандрит (1883)....
ХРОМ
ХРОМ (Chromium), Сr, Д.И.Менделеев периодик системаһының VI төркөм химик элементы. Тәбиғәттә 4 тотороҡло изотобы бар. Х. 70-тән ашыу минералы билдәле (хромиттар, крокоит, волконскоит...
ХРОМ МӘҒДӘНДӘРЕ
ХРОМ МӘҒДӘНДӘРЕ, хромит мәғдәндәре, сәнәғәт өсөн металл сығарыуға яраҡлы миҡдарҙа һәм берләшмәләрҙә хром булған тәбиғи минераль ҡатламдар. Төп мәғдән минералдары...
ХРОМАТОГРАФИК АНАЛИЗ ЫСУЛДАРЫ
ХРОМАТОГРАФИК АНАЛИЗ ЫСУЛДАРЫ, газ, шыйыҡса йәки эрегән матдәләрҙең ҡатышмаларын айырыу ысулдары йыйылмаһы, уларҙың компоненттарын үҙгәрмәй торған (өҫкө йөҙө үҫешкән...
ХРОМИТ, ҡара: Хромшпинелидтар
ХРОМИТ, ҡара: Хромшпинелидтар.
ХРОМШПИНЕЛИДТАР
ХРОМШПИНЕЛИДТАР, хромшпинелдәр, хромиттар, ҡатмарлы оксидтар класындағы шпинелидтар төркөмө минералдары, (Mg,Fe2+)Cr2O4. Изоморфтар рәтенең һуңғы ағзалары: составында алмашыныусан...
ХРУЛЁВ Виктор Иванович
ХРУЛЁВ Виктор Иванович (13.3. 1940, Һарытау ҡ.), әҙәбиәт белгесе. Филол. ф. д‑ры (1991), проф. (1994). БР‑ҙың атҡ. фән эшмәкәре (1997), РФ‑тың почётлы юғары проф. белем биреү хеҙм‑ре...
ХРУСТАЛИ, Әлшәй р‑нындағы ауыл
ХРУСТАЛИ, Әлшәй р‑нындағы ауыл, Торонтайыш а/с ҡарай. Район үҙәгенән һәм Раевка т. юл ст. К.‑Көнб. табан 38 км алыҫлыҡта Ҡорһаҡ й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1920 й. — 79 кеше;...
ХРУЩЁВ Никита Сергеевич
ХРУЩЁВ Никита Сергеевич (17.4. 1894, Курск губ. Калиновка а. — 11.9.1971, Мәскәү), сәйәси һәм дәүләт эшмәкәре. Соц. Хеҙмәт Геройы (1954, 1957, 1961). Советтар Союзы Геройы (1964). Ген.‑лейтенант...
ХУДОЖЕСТВО МӘКТӘБЕ №1
ХУДОЖЕСТВО МӘКТӘБЕ №1, өҫтәлмә белем биреү учреждениеһы. Өфөлә урынлашҡан. 1960 й. 1‑се Балалар художество мәктәбе (Башҡортостанда тәүге мәктәп) булараҡ асыла, 1999 й. А.А.Кузнецов...
ХУДОЖЕСТВО МӘКТӘБЕ №2
ХУДОЖЕСТВО МӘКТӘБЕ №2, өҫтәлмә белем биреү учреждениеһы. Өфөлә урынлашҡан. 1962 й. 2‑се Балалар художество мәктәбе булараҡ асыла. Һынлы сәнғәт, биҙәү‑ҡулланма сәнғәте...
ХУДОЖЕСТВО ТӨРКӨМДӘРЕ ҺӘМ БЕРЕКМӘЛӘРЕ
ХУДОЖЕСТВО ТӨРКӨМДӘРЕ ҺӘМ БЕРЕКМӘЛӘРЕ, сәнғәткә ижади мәнфәғәттәр, эстетик йүнәлештәр һәм идеологик ҡараштар берҙәмлеге м‑н бәйле булған күргәҙмәләр эшмәкәрлеге...
ХУДОЖЕСТВОЛЫ ТӘРЖЕМӘ
ХУДОЖЕСТВОЛЫ ТӘРЖЕМӘ, бер телдә йәшәп килгән әҫәрҙе икенсе телдә тергеҙгән әҙәби ижад төрө. Х.т. тәржемә эшмәкәрлегенең иң юғары формаһы булып тора, әҫәрҙең йөкмәткеһен...
ХУДЯКОВ Александр Алексеевич
ХУДЯКОВ Александр Алексеевич [18.4.1906, Өфө губ. Златоуст өйәҙе Нөгөш а. (БР‑ҙың Балаҡатай р‑ны) — 6.4.1944, Украина ССР‑ының Кашпиловцы а. ерләнгән], Советтар Союзы Геройы...
ХУДЯКОВА Лариса Петровна
ХУДЯКОВА Лариса Петровна (2.9. 1946, БАССР‑ҙың Дәүләкән р‑ны Суйынсы МТС‑ы ҡсб), физик‑химик. Техник ф. д‑ры (2008), проф. (2010). БР‑ҙың атҡ. фән эшмәкәре (2010). БДУ‑ны тамамлағандан...
ХУЖА НАСРЕТДИН
ХУЖА НАСРЕТДИН, Яҡын һәм Урта Көнсығыш, Урта Азия халыҡтары фольклорында аҡыл эйәһенең, тапҡыр һүҙле һәм шаян кешенең дөйөмләштерелгән образы. Х.Н. ҡомһоҙ, ике йөҙлө...
ХУЖАЛЫҠ
ХУЖАЛЫҠ, шөғөл, производствоны алып барыу ысулдары һәм саралары йыйылмаһы. Башҡорттарҙа традицион Х. системаһында хужалыҡ‑мәҙәни типҡа бәйле кәсеп булып ярым күсмә...
ХУЖАЛЫҠ ИҪӘБЕ
ХУЖАЛЫҠ ИҪӘБЕ, адм.‑команда иҡтисады шарттарында предприятиела, производство берекмәһендә йәки уларҙың бүлексәләрендә хужалыҡ эшмәкәрлеген сығымдарҙы һәм продукция...
ХУЖАЛЫҠ ҠАРАЛТЫЛАРЫ
ХУЖАЛЫҠ ҠАРАЛТЫЛАРЫ, башҡорттарҙа аласыҡ, һарай, келәт, ер өй, мунса, ыҫлыҡты һ.б. үҙ эсенә ала. Төп төҙөлөш материалдарына ағас, талсыбыҡ, ҡамыш, ҡатламташ, балсыҡ ингән;...
