Для авторизации на текущем портале в Вашем профиле ЕСИА должно быть заполнено поле "Электронная почта"

Инергə
Төбәк интерактив энциклопедик портал «Башҡортостан»
Башҡортостан Республикаһы Фәндәр академияһы Башҡортостан Республикаһы “Башҡорт энциклопедияһы” дәүләт автономиялы фән учреждениеһы

Список материалов

Наименование статьи
Содержание статьи
Автор
Рубрикатор
Шәхестәр
Энциклопедии
Яңынан эҙләргә

ХАЧИН Георгий Андреевич

ХАЧИН Георгий Андреевич [15.3. 1915, Ырымбур губ. Орск өйәҙе Ҡананикольский а. (БР-ҙың Йылайыр р-ны) — 2.5.1978, Джетыгара ҡ.], Советтар Союзы Геройы (1943). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. 1930 й. алып Йылайыр р-нындағы Советтарҙың 8-се Бөтә Рәсәй съезы ис. к-зда, 1941 й. башлап Ҡананикольский урман хужалығында...

ХӘБӘРЛЕК КАТЕГОРИЯҺЫ

ХӘБӘРЛЕК КАТЕГОРИЯҺЫ, бер үк ваҡытта затты һәм уның билдәһен белдергән грамматик категория; башлыса исем һүҙ төркөмдәренә хас. Х.к. формаһындағы һүҙ үҙ структураһында субъект һәм предикатты берләштерә. Башҡорт телендә Х.к. төп белдереү саралары булып берлек һәм күплек һандарҙағы 1‑се һәм 2‑се зат күрһәткестәре...

ХӘБИБРАХМАНОВ Хәниф Мирзаһит улы

ХӘБИБРАХМАНОВ Хәниф Мирзаһит улы (12.11.1948, БАССР‑ҙың Краснокама р‑ны Шушнур а.), скульптор. БР‑ҙың атҡ. рәссамы (2006). Рәссамдар союзы ағзаһы (1982). Юғары художество‑сәнәғәт уч‑щеһын тамамлағандан һуң (Мәскәү, 1978; педагогтары А.А. Мельник, Л.М.Олещенко) 1984 й. тиклем БДПИ‑ла уҡыта. 80‑се йй....

ХӘБИБРАХМАНОВ Хәниф Мирзаһит улы

ХӘБИБРАХМАНОВ Хәниф Мирзаһит улы (12.11.1948, БАССР‑ҙың Краснокама р‑ны Шушнур а.), скульптор. РФ-тың (2020) һәм БР‑ҙың (2006) атҡаҙанған рәссамы. Рәссамдар союзы ағзаһы (1982). Юғары художество‑сәнәғәт училищеһын тамамлағандан һуң (Мәскәү ҡ., 1978; педагогтары А.А.Мельник, Л.М.Олещенко) 1984 й. тиклем...

ХӘБИБРАХМАНОВА Людмила Ивановна

ХӘБИБРАХМАНОВА Людмила Ивановна (10.4.1951, Барановичи ҡ.), рәссам. Дизайнерҙар союзы ағзаһы (2005). Юғары художество‑сәнәғәт уч‑щеһын тамамлағандан һуң (Мәскәү, 1978) Өфө пр‑тиеларында рәссам булып эшләй, 1980 й. алып Өфө сәнғәт уч‑щеһында уҡыта. Күбеһенсә биҙәү‑ҡулланма сәнғәте өлкәһендәге нәфис...

ХӘБИБУЛИНА Наталья Ивановна

ХӘБИБУЛИНА Наталья Ивановна (5.9.1955, ТР‑ҙың Бөгөлмә ҡ.), хоҡуҡ белгесе. Юридик ф. д‑ры (2001), проф. (2002). Ҡазан ун‑тын тамамлаған (1979). 1982—83 йй. “Советское государство и право” (“Совет дәүләте һәм хоҡуғы”) ж. мөхәррире (Мәскәү). 1986 й. алып 34‑се урта мәктәп, 1987 й. — Ока буйы мәктәп‑интернаты...

ХӘБИБУЛЛИН Алик Ғәлимйән улы

ХӘБИБУЛЛИН Алик Ғәлимйән улы (21.7.1954, Калининград өлк. Приморье ҡсб), хоҡуҡ белгесе. Юридик ф. д‑ры (1997), проф. (1998). БР‑ҙың атҡ. юрисы (2001). Полиция ген.‑лейт. (2011). Ҡазан ун‑тын тамамлаған (1978). 1982 й. алып Бөтә Союз совет ҡануниәте ҒТИ (Мәскәү) хеҙм‑ре. 1983 й. башлап СССР ЭЭМ‑ының...

ХӘБИБУЛЛИН Булат Нурмый улы

ХӘБИБУЛЛИН Булат Нурмый улы (24.5.1958, ТАССР‑ҙың Бәйрәкә а.), математик. Физика­математика фәндәре докторы (1993), профессор (1996). БР‑ҙың мәғариф отличнигы (2002), РФ‑тың почётлы юғары профессиональ белем биреү хеҙмәткәре (2011). БДУ‑ны тамамлаған (1980), 1983 й. алып шунда уҡ эшләй (1995 й. башлап...

ХӘБИБУЛЛИН Ғәбдрахман Сөләймән улы

ХӘБИБУЛЛИН Ғәбдрахман Сөләймән улы (7.1.1903, Томск ҡ. — 19.9. 1969, Өфө), йырсы (бас). РСФСР‑ҙың халыҡ (1955) һәм атҡ. (1949) артисы, БАССР‑ҙың халыҡ (1947) һәм атҡ. (1942) артисы. Мәскәү консерваторияһы эргәһендәге Башҡорт студияһын тамамлаған (1938; Е.А.Милькович класы). 1931 й. алып Себер крайының...

ХӘБИБУЛЛИН Заятүләк Әмир улы

ХӘБИБУЛЛИН Заятүләк Әмир улы (9.7.1939, БАССР‑ҙың Бәләбәй р‑ны Атбаҫар ҡсб, хәҙ. БР‑ҙың ш. уҡ р‑ны Аҡбаҫар а.,—1.12.1999, Өфө), тау инженеры. Техник ф. д‑ры (1988), проф. (1990). РФ‑тың почётлы нефтсеһе (1998). ӨНИ‑не тамамлағандан һуң (1967) шунда уҡ эшләй: 1970 й. алып өлкән ғилми хеҙм‑р, 1988—95...

ХӘБИБУЛЛИН Илдус Лотфрахман улы

ХӘБИБУЛЛИН Илдус Лотфрахман улы (21.7.1951, БАССР‑ҙың Дәүләкән р‑ны Суйынсы а.), физик. Физика‑матем. ф. д‑ры (2000), проф. (2001). РФ‑тың почётлы юғары проф. белем биреү хеҙм‑ре (2006). БДУ‑ны тамамлағандан һуң (1973) шунда уҡ эшләй. Фәнни эшмәкәрлеге йылылыҡ, масса күсереү һәм фильтрация процестарын,...

ХӘБИБУЛЛИН Исмәғил Тәлғәт улы

ХӘБИБУЛЛИН Исмәғил Тәлғәт улы (3.1.1955, БАССР‑ҙың Миәкә р‑ны Сатый а.), математик. Физика‑матем. ф. д‑ры (1996), проф. (1999). БДУ‑ны тамамлағандан һуң (1977) шунда уҡ эшләй (2002—06 йй. дифференциаль тигеҙләмәләр каф. мөдире), бер үк ваҡытта 1992 й. алып Матем. ин‑тында өлкән, 1996 й. башлап төп ғилми...

ХӘБИБУЛЛИН Мөбәрәкша Сафиулла

ХӘБИБУЛЛИН Мөбәрәкша Сафиулла улы (23.4.1917, Өфө губ. Стәрлетамаҡ өйәҙе Талас‑Моҡша а., хәҙ. БР‑ҙың Стәрлетамаҡ р‑ны Талас а., — 9.11.1997, Бәләбәй ҡ.), Соц. Хеҙмәт Геройы (1966). 1937 й. алып “Башнефть” АНК‑нда: 1945 й. башлап “Ишимбайнефть” нефть промыслаһы идаралығында скважиналарҙы ер аҫтында ремонтлау...

ХӘБИБУЛЛИН Равмер Хәсән улы

ХӘБИБУЛЛИН Равмер Хәсән улы (10.7.1933, БАССР‑ҙың Саҡмағош р‑ны Саҡмағош а. — 31.8.2011, Өфө), совет партия‑дәүләт эшмәкәре. СССР‑ҙың почётлы нефтсеһе (1983). ӨНИ‑не тамамлаған (1961). 1954—55 йй. “Бавлынефть” тресында; 1961 й. алып “Альметьевнефть” НГДУ‑һында эшләй: нефть сығарыу операторы, нефть ҡыуҙырыу...

ХӘБИБУЛЛИН Радик Ғабдулла улы

ХӘБИБУЛЛИН Радик Ғабдулла улы (5.12.1934, Өфө — 7.3.2017, шунда уҡ), пианист. БАССР‑ҙың халыҡ(1985) һәм атҡ. (1972) артисы. Ә.С.Шайморатованың улы. 1953—57 йй. Мәскәү консерваторияһында уҡыған (Я.И.Мильштейн класы). Гнесиндар ис. Муз.‑пед. ин‑тын тамамлаған (Мәскәү, 1968; М.А.Зайдентрегер класы). 1958...

ХӘБИБУЛЛИН Рәйес Рәхмәтулла улы

ХӘБИБУЛЛИН Рәйес Рәхмәтулла улы (27.12.1938, БАССР‑ҙың Фёдоровка р‑ны Балыҡлы а. — 28.7.2012, Өфө), инженер‑технолог. Техник ф. д‑ры (1990), проф. (1994). БАССР‑ҙың атҡ. химигы (1979), СССР‑ҙың нефть эшкәртеү һәм нефтехимия сәнәғәте отличнигы (1976, 1979). ӨНИ‑не тамамлағандан һуң (1963) “Салаватнефтеоргсинтез”...

ХӘБИБУЛЛИН Руслан Әмин улы

ХӘБИБУЛЛИН Руслан Әмин улы (27.3.1966, Бәләбәй ҡ.), йырсы (лирик‑драматик баритон). РФ‑тың (2008) һәм БР‑ҙың (2002) атҡ. артисы. ӨДСИ‑не тамамлағандан һуң (1994; Л.Ә.Кәримова класы) БДОБТ солисы, бер үк ваҡытта 2008 й. алып ӨДСИ‑лә уҡыта. Яғымлы тембрлы тауышҡа, сағыу сәхнә ҡиәфәтенә, артистизмға эйә....

ХӘБИБУЛЛИНА Гөлсөм Инсаф ҡыҙы

ХӘБИБУЛЛИНА Гөлсөм Инсаф ҡыҙы (5.3.1943, Ҡаҙаҡ ССР‑ы Хантағы ҡсб — 22.12.2016, Өфө), эстрада артисы. БАССР‑ҙың халыҡ (1987) һәм атҡ. (1977) артисы. Өфө сәнғәт уч‑щеһын тамамлағандан һуң (1964; Ғ.Ғ.Ғиләжев курсы) 2004 й. тиклем Башҡорт филармонияһының һөйләү жанры артисы. Юмор һәм сатира оҫтаһы. Х....

ХӘБИРЙӘНОВ Илфир Хәбирйән улы

ХӘБИРЙӘНОВ Илфир Хәбирйән улы (16.9.1934, БАССР‑ҙың Дүртөйлө р‑ны Мәскәү а. — 14.1.2007, Өфө), төҙөүсе. БАССР‑ҙың атҡ. төҙөүсеһе (1989). 1952—54 йй. һәм 1957 й. алып Куйбышев т. юлының Башҡ‑н бүлексәһе подразделениеларында мейессе‑штукатур булып эшләй. 1964 й. башлап Өфө механика з‑дының слесарь‑йыйыусыһы,...

ХӘБИРОВ Әнғәм Хәйбрахман улы

ХӘБИРОВ Әнғәм Хәйбрахман улы (6.9.1936, БАССР‑ҙың Саҡмағош р‑ны Тайнаш а.), тәнҡитсе, әҙәбиәт белгесе. Филол. ф. канд. (1972). РСФСР‑ҙың халыҡ мәғарифы отличнигы (1977), РФ‑тың почётлы юғары проф. белем биреү хеҙм‑ре (2006). Яҙыусылар союзы ағзаһы (1997). Бөрө пед. ин‑тын тамамлаған (1966). 1956 й....