Для авторизации на текущем портале в Вашем профиле ЕСИА должно быть заполнено поле "Электронная почта"

Инергə
Төбәк интерактив энциклопедик портал «Башҡортостан»
Башҡортостан Республикаһы Фәндәр академияһы Башҡортостан Республикаһы “Башҡорт энциклопедияһы” дәүләт автономиялы фән учреждениеһы

Список материалов

Наименование статьи
Содержание статьи
Автор
Рубрикатор
Шәхестәр
Энциклопедии
Яңынан эҙләргә

ИШЕҮ СЛАЛОМЫ

ИШЕҮ СЛАЛОМЫ, спорт төрө, шәп ағышлы йылғалар йәки махсус каналдар буйлап тәбиғи йәки яһалма кәртәләр аша байдарка һәм каноэла төшөү. 20 б. 80‑се йй. И.с. б‑са ярыштарҙа Башҡортостандан тәүге ҡатнашыусылар Гастелло Н.Ф. исемендәге спорт клубының һыу туризмы секцияһы спортсылары була. Рәсәй чемпионатының...

ИШКӘК ИШЕҮ

ИШКӘК ИШЕҮ, спорт төрө, ҡолаҡлы кәмәлә ишкәксенең физик көсө иҫәбенә һыуҙа ҙур тиҙлектә йөҙөү. Ярыштар бер һәм ике кешелек кәмәлә үткәрелә. Башҡортостанда И.и. 20 б. 20‑се йй. уртаһында Өфө, Бөрө, Стәрлетамаҡ һ.б. ҡҡ. секциялар асылғас, үҫешә башлай. 1928 й. Өфө—Әстерхан маршруты б‑са күп көнлөк кәмә...

ИШКЕН, Учалы р-нындағы ауыл

ИШКЕН, Учалы р-нындағы ауыл, Уральск а/с ҡарай. Район үҙәгенән К.‑Көнб. табан 42 км һәм Учалы т. юл ст. 49 км алыҫлыҡта урынлашҡан. Халҡы: 1900 й. — 380 кеше; 1920 — 185; 1939 — 370; 1959 — 282; 1989 — 221; 2002 — 235; 2010 —186 кеше. Башҡорттар йәшәй (2002). Фельдшер-акушерлыҡ пункты, мәҙәниәт йорто...

ИШКИЛДЕ, Әбйәлил р-нындағы ауыл

ИШКИЛДЕ, Әбйәлил р-нындағы ауыл, Буранғол а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т.‑Көнб. 35 км һәм Магнитогорск т. юл ст. (Силәбе өлк.) Көнб. табан 82 км алыҫлыҡта Көрәк й. (Оло Ҡыҙыл й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1900 й. — 215 кеше; 1920 — 306; 1939 — 187; 1959 — 131; 1989 — 184; 2002 — 195; 2010 —...

ИШКИЛДИН Әмир Фәтҡулла улы

ИШКИЛДИН Әмир Фәтҡулла улы [21.10.1941, БАССР‑ҙың Йомағужа р‑ны Бикес а. (БР‑ҙың Күгәрсен р‑ны) — 22.2.2011, Өфө], химик‑технолог. Техник ф. д‑ры (1998), проф. (2003). БР- ҙың атҡ. химигы (2001). ӨНИ‑не тамамлағандан һуң (1966) шунда уҡ эшләй (1991—95 йй. технология ф‑ты деканы). 1975—79 йй. Ҡабул политехник...

ИШКИЛДИН Люцир Мирзаян улы

ИШКИЛДИН Люцир Мирзаян улы [20.7.1939, БАССР‑ҙың Ҡандра р‑ны Бишҡурай а. (БР‑ҙың Туймазы р‑ны)], Хеҙмәт Даны орд. тулы кавалеры. 1962 й. алып ауыр йөк ташыусы автомобилдәр йөрөтөүсе, 1983—97 йй. Учалы тау‑байыҡтырыу комб‑тында үҙбушатҡыс йөрөтөүселәр бригадиры. 1‑се (1986), 2‑се (1981), 3‑сө (1976)...

ИШКИН Хәбир Кәбир улы

ИШКИН Хәбир Кәбир улы (12.4.1962, БАССР‑ҙың Ғафури районы Ерекле а.), математик. Физика‑математика фәндәре докторы (2014). БДУ‑ны тамамлаған (1984). 1987 й. алып РСФСР Мәғариф министрлығының Милли мәктәптәр ҒТИ‑нда кесе ғилми хеҙмәткәр. 1988 й. башлап БДУ‑ла эшләй: уҡытыусы, 2016—21 йй. математик анализ...

ИШКИНИН Ишмәй Иштубай улы

ИШКИНИН Ишмәй Иштубай улы [23.12.1914 (башҡа мәғлүмәттәр б‑са, 15.12.1914), Өфө губ. Бөрө өйәҙе Ишем а. (БР‑ҙың Мишкә р‑ны) — 2.8.1964, БАССР‑ҙың Мишкә р‑ны Баймырҙа а.], Советтар Союзы Геройы (1945). Лейт. (1946). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. Полтава пехота уч‑щеһын тамамлаған (1944). Мишкә р‑нының “Восток”...

ИШКИНИН Ишмәй Иштубай улы

ИШКИНИН Ишмәй Иштубай улы [23.12.1914 (башҡа мәғлүмәттәр буйынса, 15.12.1914), Өфө губернаһы Бөрө өйәҙе Ишем а. (БР‑ҙың Мишкә районы) — 2.8.1964, БАССР‑ҙың Мишкә районы Баймырҙа а.], Советтар Союзы Геройы (1945). Лейтенант (1946). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. Полтава пехота училищеһын тамамлаған (1944)....

ИШКИНИН Таһир Хабрахман улы

ИШКИНИН Таһир Хабрахман улы (17.8.1964, БАССР‑ҙың Баймаҡ р‑ны Үрге Таулыҡай а.), журналист. Журналистар союзы ағзаһы (1999). 1984 й. алып Силәбе өлк. һәм Баймаҡ р‑нының район һәм ауыл мәҙәниәт йорттары дир., художество етәксеһе, 1991 й. — “Йәшлек” гәз. хәбәрсеһе. 1995 й. башлап Бөтә донъя башҡорттары...

ИШҠАР, Илеш р-нындағы ауыл

ИШҠАР, Илеш р‑нындағы ауыл, Ишҡар а/с үҙәге. Район үҙәгенән Көнс. 15 км һәм Бүздәк т. юл ст. Т. табан 122 км алыҫлыҡта Һарыяҙ й. (Ағиҙел й. басс.) буйында Мәскәү— Өфө автомобиль юлында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 687 кеше; 1920 — 849; 1939 — 1006; 1959 — 759; 1989 — 637; 2002 — 658; 2010 — 576 кеше....

ИШҠАРА АРЫҪЛАНОВ

ИШҠАРА АРЫҪЛАНОВ, Крәҫтиәндәр һуғышында (1773—75) ҡатнашыусы, Е.И.Пугачёв полковнигы. Ҡазан даруғаһы Ҡаңлы улусы Өстүбә а. (хәҙ. Бүздәк р‑ны Оло Өстүбә а.) башҡорто. Тархан. Шул уҡ даруғаның Ҡыпсаҡ улусы старшинаһы. 1773 й. дек. — 1774 й. ғин. Минзәлә баш күтәреүселәр үҙәге етәкселәренең береһе. Февр.—мартта...

ИШҠОЛ ҠУРҒАНДАРЫ

ИШҠОЛ ҠУРҒАНДАРЫ, 13—14 бб. археологик ҡомартҡыһы. Әбйәлил р‑ны Ишҡол а. янында Оло Ҡыҙыл й. һул ярында урынлашҡан. 1983 й. Ю.А.Морозов тарафынан асыла һәм өйрәнелә, 1984 й. В.А.Иванов тикшерә. Ҡомартҡы 12 ҡурғанлы ҡәберлектән тора, уларҙың һәр береһендә берәр ҡәбер табылған. Ҡәбер өҫтө ҡоролмалары...

ИШҠОЛ, Әбйәлил р‑нындағы ауыл

ИШҠОЛ, Әбйәлил р‑нындағы ауыл, Рауил а/с үҙәге. Район үҙәгенән К. 22 км һәм Магнитогорск т. юл ст. (Силәбе өлк.) К.‑Көнб. табан 70 км алыҫлыҡта Оло Ҡыҙыл й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1900 й. — 710 кеше; 1920 — 853; 1939 — 491; 1959 — 621; 1989 — 1053; 2002 — 1080; 2010 — 1257 кеше. Башҡорттар йәшәй...

ИШҠОЛОВ Ғәтиәт Абдулла улы

ИШҠОЛОВ Ғәтиәт Абдулла улы [15.7.1916, Өфө губ. Стәрлетамаҡ өйәҙе Яңы Яуыш а. (БР‑ҙың Фёдоровка р‑ны) — 10.12.1944, Челёвце а., Плехотице а. ерләнгән, Словакия], танкист, өлкән лейтенант. Советтар Союзы Геройы (1945). 1939—40 йй. совет-финлянд һәм Б.В. һуғыштарында ҡатнашыусы. Харьков бронетанк уч‑щеһын...

ИШЛЕ, Ауырғазы р‑нындағы ауыл

ИШЛЕ, Ауырғазы р‑нындағы ауыл, Ишле а/с үҙәге. Район үҙәгенән Т. 19 км һәм Аҡкүл т. юл ст. Т.‑Көнб. табан 43 км алыҫлыҡта Өйәҙән й. (Өршәк й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 1136 кеше; 1920 — 1588; 1939 — 1563; 1959 — 1216; 1989 — 1035; 2002 — 1108; 2010 — 884 кеше. Татарҙар йәшәй (2002)....

ИШЛЕ, Белорет р-нындағы ауыл

ИШЛЕ, Белорет р-нындағы ауыл, Ишле а/с үҙәге. Район үҙәгенән К.- Көнб. табан 69 км һәм Олойылға т. юл ст. 10 км алыҫлыҡта Һүренйәк һәм Ишле йй. (Оло Инйәр й. басс.) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1939 й. — 375 кеше; 1959 — 1420; 1989 — 688; 2002 — 80; 2010 — 436 кеше. Урыҫтар, башҡорттар йәшәй (2002). Төп...

ИШМАЕВА Элеонора Әхмәт ҡыҙы

ИШМӘЕВА Элеонора Әхмәт ҡыҙы (18.4.1940, Өфө), химик-органик. Химия ф. д‑ры (1982), проф. (1991). ТР‑ҙың атҡ. фән эшмәкәре (1995), почётлы юғары проф. белем биреү хеҙм‑ре (2002). Ҡазан ун‑тын тамамлағандан һуң (1962) шунда уҡ эшләй: 1988 й. алып фәнни‑тикшеренеү лаб. мөдире, 2005 й. — А.М.Бутлеров ис....

ИШМӘКӘЙ, Учалы р‑нындағы ауыл

ИШМӘКӘЙ, Сурағол, Учалы р‑нындағы ауыл, Ураҙ а/с ҡарай. Район үҙәгенән К.‑Көнб. 37 км һәм Учалы т. юл ст. К.‑Көнб. табан 38 км алыҫлыҡта урынлашҡан. Халҡы: 1900 й. — 332 кеше; 1920 — 399; 1939 — 356; 1959 — 360; 1989 — 280; 2002 й. — 291; 2010 — 251 кеше. Башҡорттар йәшәй (2002). Башланғыс мәктәп (Ураҙ...

ИШМӘМӘТ, Борай р-нындағы ауыл

ИШМӘМӘТ, Борай р-нындағы ауыл, Кәшкәләү а/с ҡарай. Район үҙәгенән К.‑Көнс. 26 км һәм Яңауыл т. юл ст. К.‑Көнс. табан 94 км алыҫлыҡта Кизгән й. (Тере Танып й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 160 кеше; 1920 — 412; 1939 — 357; 1959 — 335; 1989 — 183; 2002 — 184; 2010 — 149 кеше. Башҡорттар...