Список материалов
ВӘЛИЕВА Зөмәрәт Таһир ҡыҙы
ВӘЛИЕВА Зөмәрәт Таһир ҡыҙы [15.3. 1923, БАССР‑ҙың Бәләбәй кантоны Ҡырғыҙ‑Миәкә а. (БР‑ҙың Миәкә р‑ны) — 29.1.1998, Өфө], физиолог. Мед. ф. д‑ры (1976), проф. (1977). БДМИ‑ны тамамлаған (1944), 1948 й. алып — шунда уҡ (1973—81 йй. нормаль физиол. каф. мөдире), 1987 й. башлап Башҡ‑н мед. профилактикаһы...
ВӘЛИЕВА Лилиә Әнүәр ҡыҙы
ВӘЛИЕВА Лилиә Әнүәр ҡыҙы (26.5. 1952, БАССР‑ҙың Миәкә р‑ны Ҡырғыҙ- Миәкә а.), фармаколог. Мед. ф. д‑ры (1999), проф. (2000). БДМИ‑ны тамамлаған (1975), 1976 й. алып — ӨМЭПБ мед.‑санитария бүлегенең 13‑сө дауаханаһында, 1978 й. башлап БДМУ‑ла эшләй: 1988—94 йй. өлкән ғилми хеҙм‑р, 2003 й. — 2‑се фармакол....
ВИБРАЦИЯ АУЫРЫУЫ
ВИБРАЦИЯ АУЫРЫУЫ, организмға оҙайлы вибрация тәьҫире арҡаһында барлыҡҡа килгән һөнәри ауырыу. Шулай уҡ тауыш, һалҡын тейеү, ныҡ арыу, эш урынында кәүҙәне дөрөҫ тотмау, индивидуаль һиҙгерлек һ.б. В.а. килтереүе мөмкин. Башлыса авиация, машиналар эшләү, тау сәнәғәте һәм а.х. тармаҡтары эшселәрендә осрай...
ВИКТОРОВ Виталий Васильевич
ВИКТОРОВ Виталий Васильевич (11.7.1960, БАССР-ҙың Миәкә р-ны Һыуыҡҡул‑Михайловка а.), анестезиолог- реаниматолог. Мед. ф. д-ры (2002), проф. (2003). РФ-тың (2008) һәм БР-ҙың (2002) атҡ. табибы. БДМИ- ны тамамлағандан һуң (1987) Респ. балалар клиник дауаханаһында эшләй, 1991 й. алып 2‑се Респ. клиник...
ВИКТОРОВА Татьяна Викторовна
ВИКТОРОВА Татьяна Викторовна (20.7.1962, Өфө), педиатр, генетик. Мед. ф. д‑ры (2002), проф. (2005). БДМИ‑ны тамамлаған (1985). 1988 й. алып Биохимия һәм генетика ин‑тында эшләй: 1999 й. башлап өлкән ғилми хеҙм‑р, 2000 й. — лаб. мөдире, 2011 й. — баш ғилми хеҙм‑р, бер үк ваҡытта 2003 й. алып БДМУ‑ның...
ВИРУСОЛОГИЯ
ВИРУСОЛОГИЯ (вирустар һәм... логия), кеше, хайуандар, үҫемлектәр, бактериялар, иң ябайҙар һәм бәшмәктәр вирустарын өйрәнеүсе фән. Дөйөм В. вирустарҙың тәбиғәтен, төҙөлөшөн, үрсеүен, биохимияһын, генетикаһын өйрәнә; мед., ветеринария һәм а.х. В. патоген вирустарҙы, уларҙың инфекцион үҙенсәлектәрен тикшерә,...
ВИТАМИНДАР ЕТЕШМӘҮЕ
ВИТАМИНДАР ЕТЕШМӘҮЕ, организмда витаминдарҙың етерлек булмауы йәки уларҙы үҙләштереүҙең боҙолоуы һөҙөмтәһендә барлыҡҡа килгән ауырыу. Гиповитаминозға (витамин етешмәү) һәм авитаминозға (витаминдарҙың бөтөнләй булмауы) айырып йөрөтөлә.
Кешелә В.е. Көсөргәнешле физик эш йәки аҡыл хеҙмәте башҡарғанда,...
ВИТАМИНОЛОГИЯ
ВИТАМИНОЛОГИЯ (витаминдар һәм ...логия), туҡланыу гигиенаһы, биохимия, фармакология һ.б. мед.- биол. фәндәре бүлеге, витаминдарҙың төҙөлөшөн һәм тәьҫир итеү механизмдарын өйрәнә, ауырыуҙы дауалау һәм иҫкәртеү маҡсатында уларҙы ҡулланыу ысулдарын эшләй. Башҡортостанда В. өлкәһендәге тәүге тикшеренеүҙәрҙе...
ВЛАСОВА Наталья Александровна
ВЛАСОВА Наталья Александровна (10.7.1956, Өфө), терапевт. Мед. ф. д‑ры (2008), проф. (2010). БР- ҙың атҡ. һаулыҡһаҡлау хеҙм-ре (2012). БДМИ‑ны тамамлағандан һуң (1979) 1983 й. тиклем Өфө гигиена һәм һөнәри ауырыуҙар ҒТИ‑нда эшләй. 1991 й. алып БДМУ‑ла уҡыта. Фәнни эшмәкәрлеге гастроэнтерология, липидология,...
ВОЛЕВАЧ Лариса Васильевна
ВОЛЕВАЧ Лариса Васильевна (10.6. 1967, Өфө), терапевт. Мед. ф. д‑ры (2005), проф. (2011). БР‑ҙың һаулыҡ һаҡлау отличнигы (2007). БДМИ‑ны тамамлағандан һуң (1990) 1994 й. тиклем Өфөнөң 38‑се поликлиникаһында эшләй. 1999 й. алып БДМУ‑ла (2008 й. башлап дипломдан һуң белем биреү ин‑тының поликлиника мед....
ВОРОБЬЁВ Николай Фёдорович
ВОРОБЬЁВ Николай Фёдорович (2.8.1904, Владимир губ. Иваново-Вознесенск ҡ. — 21.3.1976, Өфө), невролог. Мед. ф. канд. (1941). БАССР‑ҙың атҡ. табибы (1957), БАССР‑ҙың атҡ. фән эшмәкәре (1964), СССР‑ҙың һаулыҡ һаҡлау отличнигы (1948). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. Пермь ун‑тын тамамлағандан һуң (1930) Силәбе...
ВОРОШИЛОВА Наталия Николаевна
ВОРОШИЛОВА Наталия Николаевна (4.8.1946, Өфө), микробиолог. Мед. ф. д‑ры (1993), проф. (2000). СССР‑ҙың атҡ. уйлап табыусыһы (1985), БР‑ҙың атҡ. табибы (1995), СССР‑ҙың һаулыҡ һаҡлау отличнигы (1982). БДМИ‑ны тамамлағандан һуң (1969) “Иммунопрепарат” пр‑тиеһында (Өфө) эшләй: 1978 й. алып лаб. мөдире,...
ВЫРУПАЕВ Сергей Викторович
ВЫРУПАЕВ Сергей Викторович (27.9.1946, Свердловск өлкәһе Баранчинский ҡсб — 1.9.2018, Өфө ҡ.), хирург. Медицина фәндәре докторы (2005). Свердловск медицина институтын тамамлағандан һуң (1971) Республика клиник дауаханаһында, 1972 й. алып Әшә, Свердловск, Өфө ҡҡ. дауаханаларында эшләй. 1978 й. башлап...
ВЫЯСНОВСКИЙ Андрей Юлианович
ВЫЯСНОВСКИЙ Андрей Юлианович (1.12.1898, Подольск губ. Антоновка а. — 1970, Одесса ҡ.), психиатр. Мед. ф. д‑ры (1939), проф. (1940). Киев мед. ин‑тын тамамлағандан һуң (1926) Киевта, 1928 й. башлап Ташкент, Харьков, Мәскәү, Пермь, Курск ҡҡ. психиатрия дауаханаларында һәм ҒТИ‑ларында эшләй. 1938 й. алып...
ГАНЦЕВ Камил Шамил улы
ГАНЦЕВ Камил Шамил улы (16.4.1975, Өфө), онколог. Мед. ф. д‑ры (2005). Ш.Х.Ганцевтың улы. БДМУ‑ны тамамлаған (1998). 2000 й. алып Респ. клиник онкология диспансерында эшләй, бер үк ваҡытта 2005 й. башлап БДМУ‑ла уҡыта. Фәнни тикшеренеүҙәре рак булғанда ҡан әйләнешен өйрәнеүгә, онкология ауырыуҙары ваҡытында...
ГАНЦЕВ Шамил Хәнәфи улы
ГАНЦЕВ Шамил Хәнәфи улы (19.4.1951, Өфө), хирург-онколог. БР ФА акад. (2018), мед. ф. д-ры (1989), проф. (1991). РФ-тың (2002) һәм БР‑ҙың (1995) атҡ. фән эшмәкәре. Х.Х.Ганцеваның ҡустыһы. БДМИ‑ны тамамлаған (1974). 1976 й. алып Өфөнөң 6-сы дауаханаһында эшләй. 1978 й. башлап БДМУ‑ла уҡыта, 1988 й. —...
ГАНЦЕВА Хәлиҙә Хәнәфи ҡыҙы
ГАНЦЕВА Хәлиҙә Хәнәфи ҡыҙы (8.2.1948, Өфө), терапевт, аллерголог-иммунолог. Мед. ф. д-ры (1997), проф. (1998). Ш.Х.Ганцевтың апаһы. РФ юғары мәктәбенең атҡ. хеҙм‑ре (2006). БДМИ‑ны тамамлаған (1972). 1973 й. алып Ишембай р-ны Петровский участка дауаханаһында, 1976—77 йй. Өфөнөң 38-се поликлиникаһында...
ГАСТРИТ
ГАСТРИТ [гр. gaster (gastros) — ашҡаҙан], ашҡаҙандың лайлалы тиресәһе шешеү ауырыуы. Киҫкен (диффуз, локаль, стресс) һәм хроник (А, В, С тибындағы) Г., ш. уҡ уның айырым формалары (гранулематоз, инфекцион, лимфоцитар, эозинофиль һ.б.) була. Барлыҡҡа килеү сәбәптәре: экзоген (Helicobacter pilori бактерияһы,...
ГАСТРОЭНТЕРОЛОГИЯ
ГАСТРОЭНТЕРОЛОГИЯ (гр. gaster — ашҡаҙан, enteron — эсәк һәм ...логия), медицинаның аш һеңдереү ағзаларының төҙөлөшөн һәм функцияларын, был ағзалар ауырыуҙарының этиологияһын, патогенезын һәм клиник формаларын өйрәнеүсе һәм уларҙы диагностикалау, дауалау һәм иҫкәртеү ысулдарын эшләүсе бүлеге. Башҡортостанда...
ГӘРӘЕВ Альберт Мәсғүт улы
ГӘРӘЕВ Альберт Мәсғүт улы (19.11.1940, БАССР‑ҙың Ҡырмыҫҡалы р‑ны Ҡырмыҫҡалы а.), суд мед. эксперты. Мед. ф. д‑ры (1990), проф. (1992). РФ‑тың (2005) һәм БР‑ҙың (1998) атҡ. табибы. БДМИ‑ны тамамлағандан һуң (1965) 1969 й. тиклем Туймазы район-ара суд‑мед. экспертизаһы мөдире. 1971 й. алып БДМУ‑ла эшләй...
