Список материалов
ШӘРИПОВ Тәлғәт Муса улы
ШӘРИПОВ Тәлғәт Муса улы [1.1. 1928, БАССР‑ҙың Бәләбәй кантоны (БР‑ҙың Саҡмағош р‑ны) Имәнлеҡул а. — 21.3.2013, Өфө, тыуған яғында ерләнгән], композитор. БАССР‑ҙың атҡ. сәнғәт эшмәкәре (1989) һәм атҡ. мәҙәниәт хеҙм‑ре (1978). Р.М. Шәриповтың ағаһы. Респ. мәҙәни ағартыу мәктәбен (Стәрлетамаҡ ҡ., 1954),...
ШӘРИПОВ Фәнис Вәғиз улы
ШӘРИПОВ Фәнис Вәғиз улы (20.9. 1941, БАССР‑ҙың Бүздәк р‑ны Сабай а.), педагог. Пед. ф. д‑ры (1997), проф. (2001). БР‑ҙың мәғариф отличнигы (2001), РФ‑тың почётлы юғары проф. белем биреү хеҙм‑ре (2002). ӨНИ‑не тамамлағандан һуң (1967) КПСС‑тың XXII съезд ис. Өфө НЭЗ‑ында эшләй. 1968—71 йй. 11‑се Техник...
ШӘРИПОВА Гөлсәсәк Табрис ҡыҙы
ШӘРИПОВА Гөлсәсәк Табрис ҡыҙы [28.4.1958, БАССР‑ҙың Мәләүез р‑ны (БР‑ҙың Ишембай р‑ны) Кинйәкәй а.], актриса, йырсы. БР‑ҙың халыҡ (2008) һәм атҡ. (1999) артисы. Театр эшмәкәрҙәре союзы ағзаһы (1995). Башҡ‑н респ. мәҙәни‑ағартыу уч‑щеһын тамамлаған (Стәрлетамаҡ ҡ., 1986; Л.Ғ.Төхвәтуллина класы). 1989...
ШӘРИПОВА Зәйтүнә Яхъя ҡыҙы
ШӘРИПОВА Зәйтүнә Яхъя ҡыҙы (10.6.1948, БАССР‑ҙың Бөрйән р‑ны Яңы Монасип а.), әҙәбиәт белгесе. Филол. ф. д‑ры (2006). БР‑ҙың атҡ. мәҙәниәт хеҙм‑ре (2004). Яҙыусылар союзы ағзаһы (1996). БДУ‑ны тамамлаған (1975). 1976 й. алып СССР ФА БФ, 1977 й. – ТТӘИ хеҙм‑ре. 1988 й. башлап БДПИ‑ла (1992 й. алып башҡорт...
ШӘРИПОВА Марина Юрьевна
ШӘРИПОВА Марина Юрьевна (15.4.1958, Салауат ҡ.), ботаник. Биология фәндәре докторы (2007). БР‑ҙың мәғариф отличнигы (2004), РФ‑тың почётлы юғары профессиональ белем биреү хеҙмәткәре (2009). БДУ‑ны тамамлағандан һуң (1980) шунда уҡ уҡыта (1994—95 йй. биология факультеты деканы урынбаҫары). Фәнни эшмәкәрлеге...
ШӘРИПОВТАР, сауҙагәрҙәр
ШӘРИПОВТАР, сауҙагәрҙәр. Мөхәмәтйән Хәсән улы Ш., 2‑се гильдия сауҙагәре. Ырымбур алыш-биреш йортонда 2 кибетте ҡуртымға алған. 1887—97 йй. Ырымбур ҡала думаһы гласныйы, янғын һүндереү, сауҙа эштәрен күҙәтеү комиссиялары составында эшләгән. 1888 й. Ырымбур ҡ. Ярлыларға ярҙам итеү ком‑ты ағзаһы. Уның...
ШӘРИФЙӘНОВ Билус Ғәлимйән улы
ШӘРИФЙӘНОВ Билус Ғәлимйән улы (26.4.1961, БАССР‑ҙың Илеш р‑ны Иҫке Татыш а.), зоотехник. А.х. ф. д‑ры (2004). БАХИ‑ны тамамлағандан һуң (1987) Илеш р‑нындағы В.И.Ульянов ис. к‑зда баш зоотехник. 1992 й. алып БНИИСХ‑ла: 1993—2004 йй. һәм 2009 й. башлап өлкән, 2005 й. — төп ғилми хеҙм‑р, 2007—08 йй. а.х....
ШӘРИФЙӘНОВ Вадим Рим улы
ШӘРИФЙӘНОВ Вадим Рим улы (23.12.1975, Өфө ҡ.), спортсы. Шайбалы хоккей буйынса Рәсәйҙең спорт мастеры (1995). БДУ‑ны тамамлаған (2001). “Салауат Юлаев” СДЮСШОР‑ы тәрбиәләнеүсеһе (тренеры В.И.Воробьёв). 1992—94 йй. “Салауат Юлаев”, 1994—95 йй. Үҙәк армия спорт клубы (Мәскәү ҡ.), 2001—02 йй. “Лада” (Тольятти ҡ.)...
ШӘРИФУЛЛИН Шәйҙулла Шәрифулла улы
ШӘРИФУЛЛИН Шәйҙулла Шәрифулла улы [1883, Өфө губ. Бөрө өйәҙе Ҡораласыҡ а. (БР‑ҙың Дүртөйлө р‑ны) – 1959, БАССР‑ҙың Илеш р‑ны 5–6‑сы участкалар ҡсб, хәҙ. БР‑ҙың ш. уҡ р‑ны Ибраһим а.], шағир‑импровизатор. 1920 йй. Илеш р‑нында йәшәй, колхозда эшләй. Уның “Сәсән”, “Милли музыка” шиғырҙары башҡорт милли...
ШӘРҠИ Заһид
ШӘРҠИ Заһид (ысын исеме Йосопов Заһид Ғәйфулла улы; 9.1.1901, Ырымбур ҡ. — 14.4.1961, Өфө), әҙәбиәт белгесе, яҙыусы. Филол. ф. кандидаты. Граждандар һуғышында ҡатнашыусы. “Хөсәйениә” мәҙрәсәһендә уҡыған, Ҡыҙыл профессура ин‑тын тамамлаған (Мәскәү, 1937). 1918 й. “Мөхбир” гәз. (Ырымбур), 1919 й. “Красный...
ШӘРҠИӘТ
ШӘРҠИӘТ, о р и е н т а л и с т и к а, Көнсығыш халыҡтары, цивилизациялары һәм илдәренең тарихын, иҡтисадын, телен, әҙәбиәтен, этнографияһын, сәнғәтен, динен, философияһын өйрәнгән комплекслы фән. Ш. эсендә ғәрәп фәне, башҡорттар тураһында фән, индология, монголдар т‑да фән, семитология, синология,...
ШӘРМӘЙЕТ ЗАВОДЫ
ШӘРМӘЙЕТ ЗАВОДЫ, 1759 й. мартында Ҡазан губернаһының Пермь провинцияһы Ғәйнә улусы башҡорттарының ерҙәрендә Шәрмәйет й. (Кама й. басс.) буйында ген.‑аншеф А.И.Глебов тарафынан баҡыр иретеү з‑ды булараҡ нигеҙ һалына. Хужалары: Глебов, 1769 й. алып Яковлевтар, 1858 й. башлап О.Н.Рошефор. Ольга тау округына...
ШӘҮӘЛИЕВ Рауил Рәшит улы
ШӘҮӘЛИЕВ Рауил Рәшит улы (3.2.1958, БАССР‑ҙың Бүздәк р‑ны Табанлыкүл а., хәҙ. БР‑ҙың ш. уҡ р‑ны Бүздәк а.), хирург. Мед. ф. д‑ры (2005). БР‑ҙың атҡ. табибы (1998). БДМИ‑ны тамамлағандан һуң (1981) Өфөнөң 6‑сы дауаханаһында эшләй. 1986 й. башлап БР‑ҙың Һаулыҡ һаҡлау министрлығында: 1994 й. алып баш...
ШӘҮӘЛИЕВА Дилара Миңәхмәт ҡыҙы
ШӘҮӘЛИЕВА Дилара Миңәхмәт ҡыҙы (18.2.1940, ТАССР‑ҙың Әлмәт а.), инженер‑технолог. Ҡазан химия‑технология ин‑тын тамамлағандан һуң (1966) 2003 й. тиклем ИПТЭР‑ҙа эшләй: инженер, өлкән ғилми хеҙм‑р. Производство эшмәкәрлеге изоляция материалдарын эшләү һәм производствоға индереү, уларҙың файҙаланыу характеристикаларын...
ШӘҮРӘ”, халыҡ йыры
“ШӘҮРӘ”, “Шәүрә килен”, башҡорт халыҡ йыры, оҙон көй. Тәүге тапҡыр фонографҡа 1929 й. М.Ә.Байымовтан яҙып алына. Беренсе баҫма варианты Х.Ф.Әхмәтов яҙмаһында “Башҡорт халҡ йырҙары” йыйынтығында сыға. Һуңыраҡ варианттарын И.А.Козлов, Л.Н.Лебединский, К.Й.Рәхимов, И.В.Салтыков, Н.Д.Шоңҡаров һ.б. яҙып...
ШӘФИҒУЛЛИНА Алһыу Тәлғәт ҡыҙы
ШӘФИҒУЛЛИНА Алһыу Тәлғәт ҡыҙы (27.9.1973, Өфө), бейеүсе. РФ‑тың атҡ. артисы (2010), БР‑ҙың халыҡ артисы (2000). Өфө хореография уч‑щеһын (1991; педагогы М.Ә.Кәримов), БДУ‑ны (1999), Башҡ‑н дәүләт хеҙмәте һәм идара итеү акад. (2002) тамамлаған. 1991 й. алып Ғәскәров Ф. исемендәге халыҡ бейеүҙәре ансамбле...
ШӘФИЕВ Бәхтегәрәй Әғзәм улы
ШӘФИЕВ Бәхтегәрәй Әғзәм улы [5.2.1897, Ырымбур губ. ш. уҡ исемле өйәҙе 1‑се Иманғол а. (Ырымбур өлк. Октябрь р‑ны) – 1918 й. авг., Ырымбур губ.], революция хәрәкәте эшмәкәре. Сәйетҡол урыҫ‑башҡорт уч‑щеһын тамамлаған (1915; ҡара: Сәйетҡол төп белем биреү мәктәбе). 1917 й. алып РСДРП(б) ағзаһы. Ырымбур...
ШӘФИЕВ Мырҙайән Низаметдин улы
ШӘФИЕВ Мырҙайән Низаметдин улы (1.9.1921, Һарытау өлк. Пугачёв ҡ. — 4.7.2014, Өфө), математик. Техник ф. д‑ры (1978), проф. (1980). СССР юғары мәктәбе отличнигы (1980). Б.В. һуғышында һәм 1945 й. совет‑япон һуғышында ҡатнашыусы. Һарытау ун‑тын тамамлаған (1951). 1937—40 йй. уҡытыусы булып эшләй (Пугачёв...
ШӘФИЕВ Фәрит Хажиғәле улы
ШӘФИЕВ Фәрит Хажиғәле улы [28.5.1930, БАССР‑ҙың Стәрлетамаҡ кантоны Яҡшембәт а. (БР‑ҙың Көйөргәҙе р‑ны)], хужалыҡ эшмәкәре. БАССР‑ҙың атҡ. а.х. хеҙм‑ре (1981). БАХИ‑ны тамамлаған (1976). 1953 й. алып Мәләүез р‑нындағы Трясинский ветеринария пункты (Богородский а.) мөдире, 1957—85 йй. М.Ғафури ис. к‑зда...
ШӘХСИ ЙЫЙҒАН АҠСА
ШӘХСИ ЙЫЙҒАН АҠСА, халыҡтың аҡса килеменең һаҡлыҡҡа йыйған өлөшө. Ойошторолған (банкыларҙағы вкладтар, ҡиммәтле ҡағыҙҙарға һалыу, страховкалау фондтарына взностар) һәм ойошторолмаған (ҡулаҡса) Ш.й.а. айырыла. Ойошторолған Ш.й.а. ил иҡтисады өсөн — инвестиция сығанағы, хужаһы өсөн өҫтәмә килем (вкладтар...
