Список материалов
ЙЫЛАЙЫР КАНТОНЫ
ЙЫЛАЙЫР КАНТОНЫ, 1922 й. 5 окт. Бөрйән‑Түңгәүер кантонының — 14, Ҡыпсаҡ‑Ете ырыу кантонының — 16, Үҫәргән кантонының 18 улусы нигеҙендә БАССР составында ойошторола. Төньяҡ‑көнбайышта...
ЙЫЛАЙЫР ҠӘЛҒӘҺЕ
ЙЫЛАЙЫР ҠӘЛҒӘҺЕ, Йылайыр, 1755 й. Нуғай даруғаһы Бөрйән улусы башҡорттарының аҫаба ерҙәрендә Ялан Йылайыры й. уң ярында нығытмалы хәрби торама булараҡ нигеҙ һалына. Исеме...
ЙЫЛАЙЫР ПЕДАГОГИЯ УЧИЛИЩЕҺЫ
ЙЫЛАЙЫР ПЕДАГОГИЯ УЧИЛИЩЕҺЫ, 1930 й. Йылайыр кантонының пед. курстары нигеҙендә пед. техникумы булараҡ асыла, 1936 й. башлап Й.п.у. Уҡытыу көндөҙгө һәм ситтән тороп (1947—52)...
ЙЫЛАЙЫР РАЙОНЫ
ЙЫЛАЙЫР РАЙОНЫ, БР‑ҙың көньяғында урынлашҡан. Төньяҡта — Бөрйән, көнсығышта — Баймаҡ, көньяҡ‑көнсығышта һәм көньяҡта — Хәйбулла, көньяҡ‑көнбайышта — Ейәнсура,...
ЙЫЛАЙЫР СВИТАҺЫ
ЙЫЛАЙЫР СВИТАҺЫ, өҫкө девондың стратиграфик бүлексәһе. Л.С.Либрович айырып күрһәтә (1932). Ултырмаларҙың тасуирламаһын Д.Г.Ожиганов (1933), И.В.Хворова (1939), Б.М.Келлер (1949),...
ЙЫЛАЙЫР СИНКЛИНОРИЙЫ
ЙЫЛАЙЫР СИНКЛИНОРИЙЫ, Башҡортостан (Көньяҡ) Уралының эре синморф тектоник структураһы. Субмеридиональ йүнәлештә һуҙылған. Төньяҡ‑көнбайышта Башҡорт мегантиклинорийы,...
ЙЫЛАЙЫР УРТА МӘКТӘБЕ
ЙЫЛАЙЫР УРТА МӘКТӘБЕ, Йылайыр р‑ны. 1880 й. сиркәү‑мәхәллә мәктәбе булараҡ асыла, 1913 й. алып юғары башланғыс уч‑ще, 1918 й. — 1‑се баҫҡыс мәктәп, 1928 й. — урта мәктәп,...
ЙЫЛАЙЫР ЯЙЛАҺЫ
ЙЫЛАЙЫР ЯЙЛАҺЫ, Көньяҡ Урал яйлаһы, Башҡортостан (Көньяҡ) Уралының көньяғында, төньяҡта Ағиҙел й. киңлек ағымы, көньяҡта Гөбөрлө тауҙары, көнбайышта Оло Эйек й. үҙәне,...
ЙЫЛАЙЫР, ауыл, Йылайыр р‑нының үҙәге
ЙЫЛАЙЫР, ауыл, Йылайыр р‑нының һәм Йылайыр а/с үҙәге (1930— 63 йй. һәм 1965 й. алып). Өфөнән К.-Көнс. 410 км һәм Сибай т. юл ст. К.‑Көнб. табан 120 км алыҫлыҡта Йылайыр й. буйында,...
ЙЫЛАЙЫР, йылға
ЙЫЛАЙЫР, Урман Йылайыры, йылға, Һаҡмар й. уң ҡушылдығы. Йылайыр р‑ны Ҡыҙыл Ҡушыҡ утарынан төньяҡ‑көнсығышҡа табан 4 км алыҫлыҡта Уралтау һыртының көньяҡ битләүендә...
ЙЫЛАЙЫР, кратер
ЙЫЛАЙЫР, Марс өҫтөндәге кратер. Диам. 48 км. Планетаның көньяҡ ярымшарында урынлашҡан; координаттары: көньяҡ киңлектең 32,1° һәм көнбайыш оҙонлоҡтоң 33,0°. 1979 й. “Маринер-9”...
ЙЫЛАН
ЙЫЛАН, башҡ. ҡәбиләһе. Ырыу составы: иҙел‑Й., ҡыр‑Й., эске‑Й. Тамғалары — . Этник яҡтан Алтайҙың төрки ҡәбиләләренә барып тоташа. Й. формалашыуына уларҙың ҡыпсаҡтар...
ЙЫЛАН АБАҒАҺЫ
ЙЫЛАН АБАҒАҺЫ (Ophioglossum), йылан абағаһы һымаҡтар ғаиләһенә ҡараған үҫемлек заты. 45 төрө билдәле, ике ярымшарҙа ла таралған. Башҡортостанда ябай Й.а. үҫә. Күп йыллыҡ үлән,...
ЙЫЛАН КӨПШӘҺЕ
ЙЫЛАН КӨПШӘҺЕ (Echium), күгәрсен күҙе һымаҡтар ғаиләһенә ҡараған үҫемлек заты. Яҡынса 50 төрө билдәле, башлыса Урта диңгеҙ буйында, Атлантика утрауҙарында, Көньяҡ Африкала...
ЙЫЛАНБАШ
ЙЫЛАНБАШ (Dracocephalum), ирен сәскә һымаҡтар ғаиләһенә ҡараған үҫемлек заты. Яҡынса 45 төрө билдәле, башлыса Евразияның тропик булмаған бүлкәттәрендә таралған. Бер, ике,...
ЙЫЛАНДАР
ЙЫЛАНДАР (Serpentes, йәки Ophidia), һөйрәлеүселәр отряды. Яҡынса 3 мең төрө, 13 ғаиләһе билдәле. Антарктиданан башҡа бөтә Ер шарында таралған. БР‑ҙа туҙбаш йыландар (баҡыр йылан,...
ЙЫЛАНҠУҘАҠ
ЙЫЛАНҠУҘАҠ (Lotus), ҡуҙаҡлылар ғаиләһенә ҡараған үҫемлек заты. Яҡынса 100 төрө билдәле, Евразияның уртаса бүлкәтендә таралған. Башҡортостанда күренмәгән Й. (күп йыллыҡ)...
ЙЫЛАНЛЫ, Ҡыйғы р‑нындағы ауыл
ЙЫЛАНЛЫ, Ҡыйғы р‑нындағы ауыл. Район үҙәгенән К. 26 км һәм Һилейә т. юл ст. (Силәбе өлк.) Т.‑Көнб. табан 40 км алыҫлыҡта Йыланлы й. (Әй й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы:...
ЙЫЛАНТӨП, Дыуан р‑нындағы ауыл
ЙЫЛАНТӨП, Дыуан р‑нындағы ауыл, Өлкөндө а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т.‑Көнб. табан 30 км һәм Һилейә т. юл ст. (Силәбе өлк.) Т.‑Көнб. табан 105 км алыҫлыҡта урынлашҡан. Халҡы:...
ЙЫЛАНЫШ, Мәсетле р‑нындағы ауыл
ЙЫЛАНЫШ, Мәсетле р‑нындағы ауыл, Дыуан‑Мәсетле а/с ҡарай. Район үҙәгенән К. 30 км һәм Һилейә т. юл ст. (Силәбе өлк.) Т.‑Көнб. табан 96 км алыҫлыҡта Йыланыш й. (Әй й. ҡушылдығы)...
