Список материалов
ИГЕНСЕЛЕКТЕҢ ТУПРАҠ ҺАҠЛАУ СИСТЕМАҺЫ
ИГЕНСЕЛЕКТЕҢ ТУПРАҠ ҺАҠЛАУ СИСТЕМАҺЫ, тупраҡты эрозиянан һаҡлау б‑са үҙ‑ара бәйле ойоштороу, агротехник, урман‑мелиорация, гидротехник саралар комплексын ҡулланыуға нигеҙләнгән игенселек системаһы. БР‑ҙа һәр ауыл хужалығы зонаһы өсөн эшләнә. Һыу эрозияһына дусар булған тау‑урман зонаһында, төньяҡ‑көнсығыш...
ИГЕНСЕЛЕК СИСТЕМАҺЫ
ИГЕНСЕЛЕК СИСТЕМАҺЫ, 1) игенселек өлкәһендә хужалыҡ итеүҙең тарихи барлыҡҡа килгән органик-технологик формаһы; 2) ерҙе рациональ файҙаланыуға, тупраҡтың һәм а.х. культураларының уңдырышлылығын күтәреүгә йүнәлтелгән ойоштороу‑хужалыҡ, агротехник, мелиоратив саралар йыйылмаһы. И.с. хужалыҡта һәм ер терр‑яһында...
ИГЕНСЕЛЕК
ИГЕНСЕЛЕК, 1) а.х. культураларын үҫтереү һәм юғары тотороҡло уңыш алыу өсөн тупраҡҡа тәьҫир итеү ысулдары системаһы. Тотороҡло (төрлө а.х. культураларын уңайлы тупраҡ-климат шарттарында үҫтереү), ҡоро йәки тотороҡһоҙ (дым етешмәгән һәм һауа торошо тотороҡһоҙ булған райондарҙа) И., һуғарыулы игенселек,...
ИГЕНСЕЛӘР, Ғафури р‑нындағы ауыл
ИГЕНСЕЛӘР, Ғафури р‑нындағы ауыл, Үтәк а/с ҡарай. Район үҙәгенән К.‑Көнб. 18 км һәм Аҡкүл т. юл ст. К.‑Көнс. табан 46 км алыҫлыҡта Ҡарлыман й. (Егән й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1939 й. — 304 кеше; 1959 — 189; 1989 — 123; 2002 — 104; 2010 — 107 кеше. Башҡорттар йәшәй (2002).
Ауылға 20 б....
ИГЕНСЕ, Саҡмағош р-нындағы ауыл
ИГЕНСЕ, Саҡмағош р-нындағы ауыл, шул уҡ исемле а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т.‑Көнб. 4 км һәм Бүздәк т. юл ст. Т. табан 71 км алыҫлыҡта урынлашҡан. Халҡы: 1939 й. — 271 кеше; 1959 — 177; 1989 — 125; 2002 — 129; 2010 — 110 кеше. Татарҙар, башҡорттар йәшәй (2002).
Ауылға 20 б. 30‑сы йй. нигеҙ һалына, 50‑се йй....
ИГЕН КУЛЬТУРАЛАРЫ
ИГЕН КУЛЬТУРАЛАРЫ, иген алыу өсөн үҫтерелгән бажат һымаҡтар ғаиләһе үҫемлектәре һәм ҡарабойҙай һымаҡтар ғаиләһенән ҡарабойҙай. И.к. ашлыҡ (арпа, арыш, бойҙай, кукуруз, тритикале, һоло һ.б.), ш. иҫ. ярма культуралары, һәм ҡуҙаҡлы иген культураларына бүленә. Үҫеш төрө б‑са И.к. ужым культураларына (арыш,...
ИГЕЛЬСТРОМ Иосиф (Осип) Андреевич (Отто Генрих)
ИГЕЛЬСТРОМ Иосиф (Осип) Андреевич (Отто Генрих), Игельстрём И.А. (7.5.1737 — 1817, башҡа мәғлүмәттәр б‑са, 18.3.1823, Лифляндия губ. Гарсден ҡ.), барон, дәүләт эшмәкәре. Ген.‑адъютант, инфантериянан ген. (1790—96 йй. ген.‑аншеф). Изге Рим империяһы графы (1792). 1768—74 йй. рус‑төрөк һәм 1788—90 йй....
ИГЕҘЙӘНОВА Нажиә Заһир ҡыҙы
ИГЕҘЙӘНОВА Нажиә Заһир ҡыҙы (1.9.1946, БАССР-ҙың Ҡыйғы р-ны Абзай а.), яҙыусы. БР‑ҙың атҡ. мәҙәниәт хеҙм‑ре (1998). Яҙыусылар союзы ағзаһы (1993). БДУ‑ны тамамлаған (1988). 1974 й. алып “Һәнәк” ж., 1982 й. — “Башҡортостан ҡыҙы” ж., 1983 й. — БАССР Яҙыусылар союзы, 1986—2002 йй. “Ағиҙел” ж. хеҙм‑ре (1991 й....
ИГЕБАЙ, Күгәрсен р‑нындағы ауыл
ИГЕБАЙ, Күгәрсен р‑нындағы ауыл, Ибрай а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т.‑Көнб. 10 км һәм Мәләүез т. юл ст. К.‑Көнс. табан 56 км алыҫлыҡта Иртөбәк й. (Ағиҙел й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1900 й. — 140 кеше; 1920 — 201; 1939 — 210; 1959 — 223; 1989 — 172; 2002 — 173; 2010 — 172 кеше. Башҡорттар...
ИГЕБАЕВ Абдулхаҡ Хажмөхәмәт улы
ИГЕБАЕВ Абдулхаҡ Хажмөхәмәт улы [2.7.1930, БАССР-ҙың Йылайыр кантоны Күсей а. (БР-ҙың Баймаҡ р‑ны) — 27.9.2016, Өфө], шағир. БР‑ҙың халыҡ шағиры (2010). РФ-тың (1991) һәм БАССР-ҙың (1980) атҡ. мәҙәниәт хеҙм‑ре. Яҙыусылар союзы ағзаһы (1963). К.А.Тимирязев ис. Башҡ. пед. ин‑тын (1950), М.Горький ис....
ИВШИН Аркадий Игнатьевич
ИВШИН Аркадий Игнатьевич (24.3.1933, БАССР‑ҙың Дыуан р‑ны Таҙтүбә а. — 29.3.1988, шунда уҡ), хужалыҡ эшмәкәре. БАХИ‑ны тамамлаған (1971). 1953—54 йй. Асҡын МТС‑ында агроном. 1957 й. алып Дыуан р‑нында: ВЛКСМ һәм КПСС‑тың район ком‑ттарында эшләй, 1961—88 йй. “Искра” к‑зы рәйесе. И. етәкс. к‑з үҫемлекселектә...
ИВЧЕНКО Евгения Гордеевна
ИВЧЕНКО Евгения Гордеевна (6.12.1918, Екатеринбург ҡ. — 29.3.2005, Өфө), химик‑технолог. Техник ф. канд. (1969). БАССР‑ҙың атҡ. фән һәм техника эшмәкәре (1969), БАССР‑ҙың атҡ. нефтсеһе (1966). СССР‑ҙың почётлы нефтехимигы (1981). Урал индустриаль ин‑тын тамамлағандан һуң (Свердловск ҡ., 1941) Өфө НЭЗ‑ында...
ИВУШКИН Владимир Иванович
ИВУШКИН Владимир Иванович (9.6.1942, БАССР‑ҙың Өфө р‑ны Шемәк а. — 12.3.1999, Өфө), Хеҙмәт Даны орд. тулы кавалеры. 1959—62 йй. ӨМЭЗ‑дә балта оҫтаһы, 1965 й. алып “Союзтелефонстрой” тресының Өфө, 1982 й. — Куйбышев төҙөлөш‑монтаж идаралыҡтарында, 1988 й. — “Ростелефонстрой” АЙ‑ның Екатеринбург филиалында,...
ИВИН Степан Мефодьевич
ИВИН Степан Мефодьевич [2.4.1925, Урал өлк. Мишкино а. (Ҡурған өлк.) — 6.4.2015, Өфө], инженер‑механик. Техник ф. канд. (1955), проф. (1977). БАССР‑ҙың атҡ. фән эшмәкәре (1972). ӨАИ‑ны тамамлағандан һуң (1947) 1952 й. тиклем һәм 1964—97 йй. шунда уҡ уҡыта: 1964—88 йй. теоретик механика каф. мөдире,...
ИВАЧЕВ, Дүртөйлө р-нындағы ауыл
ИВАЧЕВ, Дүртөйлө р-нындағы ауыл, Күкҡуян а/с ҡарай. Район үҙәгенән К.‑Көнс. 26 км һәм Өфө т. юл ст. Т.‑Көнб. табан 97 км алыҫлыҡта Яубазы й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 748 кеше; 1920 — 763; 1939 — 895; 1959 — 764; 1989 — 542; 2002 — 510; 2010 — 541 кеше. Мариҙар йәшәй (2002). Төп мәктәп, фельдшер‑акушерлыҡ...
ИВАНОВСКИЙ Станислав Антонович
ИВАНОВСКИЙ Станислав Антонович (30.6.1923, Украина ССР‑ы Горностайполь а. — 29.7.2002, Өфө), ветеринар врач. Ветеринария ф. д‑ры (1980), проф. (1981). БАССР‑ҙың атҡ. фән эшмәкәре (1979). Киров а.х. ин‑тын тамамлаған (1944). 1948—95 йй. БДАУ-ҙа эшләй (1968—92 йй. йоғошһоҙ эске ауырыуҙар, клиник диагностика...
ИВАНОВСКИЙ Георгий Фёдорович
ИВАНОВСКИЙ Георгий Фёдорович (13.12.1919, Тверь губ. Заручевье а. — 7.8.1998, Мәскәү), хужалыҡ эшмәкәре, инженер‑технолог. ӨНИ‑не тамамлаған (1964). 1938 й. алып “Башнефть” тресында эшләй: 1946 й. башлап газ‑компрессор хужалығы контораһының, 1947 й. — берләштерелгән 411‑се заводтың (бөтәһе лә — Ишембай ҡ.)...
ИВАНОВКА, Хәйбулла р‑нындағы ауыл
ИВАНОВКА, Хәйбулла р‑нындағы ауыл, Ивановка а/с үҙәге. Район үҙәгенән Т.‑Көнб. 32 км һәм Һары т. юл ст. (Ырымбур өлк.) Т. табан 88 км алыҫлыҡта Тиргәмеш й. (Таналыҡ й. басс.) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1900 й. — 541 кеше; 1920 — 1336; 1939 — 1241; 1959 — 957; 1989 — 955; 2002 — 935; 2010 — 877 кеше....
ИВАНОВКА, Тәтешле р‑нындағы ауыл
ИВАНОВКА, Тәтешле р‑нындағы ауыл, Түбәнге Балтас а/с ҡарай. Район үҙәгенән К.‑Көнс. 29 км һәм Көйәҙе т. юл ст. (Пермь крайы) 57 км алыҫлыҡта Тере Танып й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1920 й. — 35 кеше; 1939 — 162; 1959 — 97; 1989 — 157; 2002 — 144; 2010 — 142 кеше. Удмурттар йәшәй (2002).
Ауылға 1914 й....
ИВАНОВКА, Мәләүез р‑нындағы ауыл
ИВАНОВКА, Мәләүез р‑нындағы ауыл, Партизан а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т. 21 км һәм Ергән т. юл ст. К. табан 14 км алыҫлыҡта Ағиҙел й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 839 кеше; 1920 — 1104; 1939 — 699; 1959 — 385; 1989 — 118; 2002 — 187; 2010 — 133 кеше. Урыҫтар йәшәй (2002).
Ауылға 19 б. 1‑се ярт....
