Список материалов
БЕЛОРЕТ ЗАВОДТАРЫ ЙӘМҒИӘТЕ
БЕЛОРЕТ ЗАВОДТАРЫ ЙӘМҒИӘТЕ, 1874 й. Мәскәүҙә “Вогау и К°” сауҙа йорто тарафынан Пашковтарҙың тимер етештереү заводтарының акционерҙар йәмғиәте булараҡ ойошторола. 1874—1916 йй. һәм 1918 й. идаралығы Мәскәүҙә, 1916 й. — 1918 й. башында Петроградта урынлаша. Заводтар м‑н идара итеү өсөн Верхнеурал өйәҙенең...
БЕЛОНОСОВ Федот Павлович
БЕЛОНОСОВ Федот Павлович (яҡынса 1719 — 1791 алда түгел), Исәт провинцияһы казактарынан Уложенный комиссия депутаты. Ырымбур казак ғәскәрендә (1767 й. Ырымбур губернаһының Этҡол ҡәлғәһендә) хеҙмәт иткән. Комиссияға эш хаҡын күтәреү, казактарҙың аҫаба башҡорттар, дәүләт крәҫтиәндәре һ.б. м‑н ер мөнәсәбәттәрен...
БЕЛОКРИНИЦКИЙ ИЕРАРХИЯҺЫ, Австрия иерархияһы
БЕЛОКРИНИЦКИЙ ИЕРАРХИЯҺЫ, Австрия иерархияһы, поп йүнәлешле (ҡара: Поповсылар) ҙур старообрядсылыҡ сиркәүе. 1846 й. Белая Криница а. (Австрия Галицияһы) Рәсәйҙән күскән поповсылар общинаһы тарафынан ойошторола. 19 б. 50-се йй. Б.и. үҙәге Мәскәүгә (Рогожа общинаһы) күсә, унда дини совет төҙөлә. 1988...
БЕЛОВ Фёдор Иванович
БЕЛОВ Фёдор Иванович (20.2.1920, АСБР‑ҙың Тамъян-Ҡатай кантоны Түбәнге Әүжән‑Петровск Заводы а., хәҙ. БР‑ҙың Белорет р‑ны Түбәнге Әүжән а., — 27.5.1979, Сибай ҡ.), Советтар Союзы Геройы (1945). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. ВКП(б)‑ның Башҡ‑н өлкә ком‑ты эргәһендәге ике йыллыҡ Өлкә партия мәктәбен тамамлаған...
БЕЛОВ Степан Михайлович
БЕЛОВ Степан Михайлович (14.6.1996, Октябрьский ҡ.), танкист, өлкән лейтенант. Рәсәй Федерацияһы Геройы (2022). Донецк һәм Луганск Халыҡ Республикаларын һаҡлау буйынса махсус хәрби операцияла ҡатнашыусы (2022). Ҡазан юғары танк команда училищеһын тамамлаған (2018). 2014 й. алып Рәсәй армияһында. Герой...
БЕЛОВ Михаил Ипатович
БЕЛОВ Михаил Ипатович (7.11.1924, БАССР‑ҙың Бөрө кантоны Алексеевка а. — 24.2.2015, Мәскәү), десантсы, ген.-майор (1979). Хәрби ф. д‑ры (1968), проф. (1971). М.В.Фрунзе ис. Хәрби акад. тамамлаған (Мәскәү, 1955). Б.В. һуғышында, Венгрияла хәрби хәрәкәттәрҙә (1956) ҡатнашыусы. 1942 й. алып Совет Армияһында....
БЕЛОВ Григорий Андреевич
БЕЛОВ Григорий Андреевич (12.10.1901, Сембер губернаһы Сара а. — 23.6.1994, Мәскәү ҡ.), генерал‑лейтенант (1953). Советтар Союзы Геройы (1944). Граждандар һәм Б.В. һуғыштарында ҡатнашыусы. Н.Г.Толмачёв исемендәге Хәрби‑сәйәси академияны (Ленинград ҡ., 1930) һәм К.Е.Ворошилов исемендәге Юғары хәрби...
БЕЛОВ Георгий Андреевич
БЕЛОВ Георгий Андреевич (ысын исеме Виттенкопф Ганс Альфредович; 22.4.1881 — ?), Аҡтар хәрәкәте эшмәкәре. Генерал‑майор (1918). Беренсе донъя һәм Граждандар һуғыштарында ҡатнашыусы. Генераль штабтың Николай академияһын тамамлаған (Санкт‑Петербург). 1918 й. июнь— ноябрендә Себер армияһы штабы, 1919 й....
БЕЛОВ Владимир Викторович
БЕЛОВ Владимир Викторович (1.10.1960, Дәүләкән ҡ.), йырсы (лирик‑драматик тенор). РФ‑тың атҡ. (2003), БР‑ҙың халыҡ (1994) артисы. ӨДСИ‑не тамамлаған (1988; М.Ғ.Мортазина класы). 1987—88 йй., 1990—2003 йй. БДОБТ, 1988—90 йй. Свердловск опера һәм балет театры, бер үк ваҡытта 1997—2003 йй. Прага дәүләт...
БЕЛОВ Василий Михайлович
БЕЛОВ Василий Михайлович (5.1.1925, Мәскәү губ. Строкино а. — 15.4.1993, Мәскәү өлк. Дубки а.), Советтар Союзы Геройы (1943). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. 1941—42 йй. Боҙаяҙ районы Подлуб а. эшләй. 1943 й. алып Воронеж һәм 1‑се Украина фронттарында хеҙмәт итә. Герой исеменә 40‑сы армия 10‑сы танк корпусының...
БЕЛОБОРОДОВА Нилә Сабит ҡыҙы
БЕЛОБОРОДОВА Нилә Сабит ҡыҙы (13.12.1964, БАССР‑ҙың Салауат р‑ны Нәсибаш а.), педагог. Пед. ф. д‑ры (2007), проф. (2009). БР-ҙың атҡ. фән эшмәкәре (2014), БР‑ҙың мәғариф отличнигы (1997). Бөрө пед. ин‑тын тамамлағандан һуң (1987) Ауырғазы р‑ны Юлдаш тулы булмаған урта мәктәбендә эшләй. 1990 й. алып...
БЕЛОБОРОДОВ Иван Наумович
БЕЛОБОРОДОВ Иван Наумович [1741 (башҡа мәғлүмәттәр б‑са, 1740), Ҡазан губ. Көңгөр провинцияһы Медянка а. (Пермь өлк.) — 5.9.1774, Мәскәү], Крәҫтиәндәр һуғышында (1773—1775) ҡатнашыусы, Е.И.Пугачёв полковнигы. Ирга заводы (Ҡазан губернаһының Пермь провинцияһы) тау сәнәғәте крәҫтиәндәренән. 1759—66 йй....
БЕЛИЦЕР Вера Николаевна
БЕЛИЦЕР Вера Николаевна (23.3.1903, Рязань ҡ. — 4.4.1983, Мәскәү), этнограф. Тарих ф. д‑ры (1959). МДУ‑ны тамамлаған (1925). 1941 й. тиклем Мәскәүҙә СССР халыҡтары музейында, 1943 й. башлап СССР ФА Этнография ин‑тында эшләй. Фәнни тикшеренеүҙәре фин‑уғыр халыҡтарының (комиҙар, мариҙар, мордвалар, удмурттарҙың)...
БЕЛЕЦКАЯ Ирина Петровна
БЕЛЕЦКАЯ Ирина Петровна (10.3.1933, Ленинград), химик-органик. РФА акад. (1992), СССР ФА‑ның мөхбир ағҙаһы (1974), БР ФА‑ның почётлы акад. (1991). Химия ф. д‑ры (1963), проф. (1970). МДУ‑ны тамамлағандан һуң (1955) шунда уҡ эшләй, 1988 й. алып лаб. мөдире. Фәнни хеҙмәттәре металл комплекслы катализ...
БЕЛЕНЬКИЙ Константин Рувимович
БЕЛЕНЬКИЙ Константин Рувимович (22.9.1920, Одесса ҡ. — 22.6.1981, Өфө), офтальмолог. Мед. ф. д‑ры (1976). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. Одесса мед. ин‑тын (1941) һәм Куйбышев хәрби-мед. акад. (1942) тамамлағандан һуң Совет Армияһында хәрби табип булып хеҙмәт итә. 1958—79 йй. Өфө күҙ ауырыуҙары ҒТИ лаб....
БЕЛЕНКОВА Оксана Архиповна
БЕЛЕНКОВА Оксана Архиповна (14.3.1940, Тальный ҡ.), философ. Филос. ф. д‑ры (2004). Ростов ун‑тын тамамлағандан һуң (1964) Үрге Салда ҡ. 27‑се ПТУ‑ла уҡыта. 1966 й. алып БДУ‑ла, 1975 й. — ӨАИ‑ла, 1977 й. — БДПИ‑ла эшләй. 1978 й. башлап ӨДНТУ‑ла уҡыта. Фәнни тикшеренеүҙәре идара итеү философияһына һәм...
БЕЛЕНКОВА Оксана Архиповна
БЕЛЕНКОВА Оксана Архиповна (14.3.1940, Тальный ҡ.), философ. Философия фәндәре докторы (2004). Ростов университетын тамамлағандан һуң (1964) Үрге Салда ҡ. 27‑се ПТУ‑ла уҡыта. 1966 й. алып БДУ‑ла, 1975 й. — ӨАИ‑ла, 1977 й. — БДПИ‑ла эшләй. 1978—2014 йй. ӨДНТУ‑ла уҡыта. Фәнни тикшеренеүҙәре идара итеүҙең...
БЕЛЕМБАЙ ЗАВОДЫ
БЕЛЕМБАЙ ЗАВОДЫ, 1730 й. ҡатай ҡәбиләһе башҡорттарының аҫаба ерҙәрендә Белембай й. (Кама й. басс.) буйында А.Г.Строганов (ҡара: Строгановтар) суйын иретеү һәм тимер етештереү заводы булараҡ нигеҙ һала (ерҙәр Строгановтарға 1558 й. батша Иван IV тарафынан бирелә). Хужалары: Строгановтар; 1918 й. национализациялана....
БЕЛЕМ, журнал
“БЕЛЕМ”, пед. журнал. БАССР‑ҙың мәғариф ХК органы. Өфөлә аҙнаһына 1 тапҡыр башҡ. телендә сыға. 1924 й. ғин. алып нәшер ителә, “Мәғариф эштәре” ж. дауам итеүсе. 1924 й. апр. “Яңы юл” әҙәби ж. (ҡара: “Ағиҙел”) м‑н берләшә. Журнал биттәрендә мәғариф үҫеше т‑дағы материалдар, респ. мәғариф системаһы торошо...
БЕЛЕМ, Башҡортостан Республикаһы йәмғиәте
“БЕЛЕМ” Башҡортостан Республикаһы йәмғиәте, йәмәғәт ойошмаһы. 1948 й. Өфөлә Бөтә Союз сәйәси һәм фәнни белем таратыу йәмғиәтенең Башҡ‑н бүлексәһе булараҡ асыла, 1963 й. алып РСФСР “Б.” йәмғиәтенең Башҡ-н респ. ойошмаһы, 1995 й. — хәҙ. исемен һәм статусын йөрөтә. Рәсәйҙең “Б.” йәмғиәте составына инә....
