Список материалов
БАЙҠЫБАШ-ҠОЛҒАН УЙПАТЛЫҒЫ
БАЙҠЫБАШ-ҠОЛҒАН УЙПАТЛЫҒЫ, беренсе дәрәжәле ҙур кире тектоник структура. М.М.Алиев тарафынан венд ултырмаларында айырып күрһәтелә (1977). Аҫтына түшәлгән архей-урта протерозой һәм рифей ҡатламдарына ҡарата япма булып тора. Көньяҡ Урал яны буйлап һуҙыла, Башҡортостандың үҙәк, көнсығыш һәм көньяҡ өлөштәрен...
БАЙҠЫБАШ РАЙОНЫ
БАЙҠЫБАШ РАЙОНЫ, БАССР‑ҙың төньяғында урынлашҡан, төньяҡта — Асҡын, көнсығышта — Ҡариҙел, көньяҡта — Нуриман, Благовещен, көнбайышта Мишкә һәм Балтас р‑ндары м‑н сиктәш булған. 1937 й. 20 мартында ойошторолған (ҡара: Административ район). 1963 й. 1 февр. бөтөрөлгән, терр‑яһы Ҡариҙел р‑ны составына индерелгән....
БАЙҠЫ, Ҡариҙел р‑нындағы ауыл
БАЙҠЫ, Ҡариҙел р‑нындағы ауыл, Байҡы а/с үҙәге. Район үҙәгенән Көнб. 10 км һәм Щучье Озеро т. юл ст. (Пермь крайы) К. табан 120 км алыҫлыҡта Байҡы й. (Ҡариҙел й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 1981 кеше; 1920 — 2506; 1939 — 2354; 1959 — 1806; 1989 — 1135; 2002 — 1132; 2010 — 1095 кеше....
БАЙҠЫ‑ЮНЫС, Ҡариҙел р‑нындағы ауыл
БАЙҠЫ‑ЮНЫС, Рәкәй, Ҡариҙел р‑нындағы ауыл, Байҡы-Юныс а/с үҙәге. Район үҙәгенән Т.‑Көнб. 25 км һәм Щучье Озеро т. юл ст. (Пермь крайы) К. табан 80 км алыҫлыҡта Байҡы й. (Өфө й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 823 кеше; 1920 — 1075; 1939 — 811; 1959 — 702; 1989 — 566; 2002 — 556; 2010 —...
БАЙҠЫ РАЙОНЫ
БАЙҠЫ РАЙОНЫ, БАССР‑ҙың төньяғында урынлашҡан, төньяҡта — Асҡын, көнсығышта — Дыуан, көньяҡта — Благовещен, Иҫке Күл, көнбайышта Мишкә, Иҫке Балтас р‑ндары м‑н сиктәш булған. 1930 й. 20 авг. ойошторолған (ҡара: Административ район). 1932 й. 20 февр. бөтөрөлгән, терр‑яһы Ҡариҙел р‑ны составына индерелгән....
БАЙҠАРА Тунжер
БАЙҠАРА Тунжер (7.7.1940, Ятаған ҡ., Төркиә), тарихсы. Тарих ф. д‑ры (1971), проф. (1987). Стамбул ун‑тын тамамлаған (1966). 1967 й. алып Ататөрк ис. ун‑тта (Эрзурум ҡ.), 1973 й. — Хажеттепе Ун‑тында (Анкара) уҡыта. 1987—2007 йй. Эгей ун‑тының (Измир ҡ.) Төркиә тарихы каф. мөдире, бер үк ваҡытта 1998—99 йй....
БАЙКОВА Римма Ивановна
БАЙКОВА Римма Ивановна (10.1.1925, Ульяновск ҡ. — 16.7.2019, Өфө ҡ.), актриса. РСФСР‑ҙың (1974) һәм БАССР‑ҙың (1966) атҡаҙанған артисы. Театр эшмәкәрҙәре союзы ағзаһы (1946). Пенза драма театры эргәһендәге драма студияһын тамамлағандан һуң (1951) Пенза һәм Иркутск драма театрҙары, 1953—96 йй. — Республика...
БАЙКОВА Наилә Абдулхай ҡыҙы
БАЙКОВА (Сәфәрғолова) Наилә Абдулхай ҡыҙы [10.3.1963, БАССР‑ҙың Мәләүез р‑ны Үрге Шәкәр а. (БР‑ҙың Стәрлебаш р‑ны)], театр‑йәмәғәт эшмәкәре. БР‑ҙың атҡ. сәнғәт эшмәкәре (2008). Театр эшмәкәрҙәре союзы ағзаһы (2002). ӨДСИ‑не тамамлағандан һуң (1985; Л.В.Вәлиев курсы) — “Төҙөүсе” мәҙәниәт һарайының, 1988 й....
БАЙКОВ Игорь Рауил улы
БАЙКОВ Игорь Рауил улы (4.10.1960, Николаев өлк. Николаев ҡ.), инженер‑механик. Техник ф. д‑ры (1995), проф. (1996). РФ‑тың (2009) һәм БР‑ҙың (2003) атҡ. фән эшмәкәре, газ сәнәғәтенең почётлы хеҙм-ре (1990). ӨНИ-не (1982), БДУ‑ны (1988) тамамлаған. 1982 й. алып ӨДНТУ‑ла эшләй (1996 й. башлап сәнәғәт...
БАЙКОВ Виталий Әнүәр улы
БАЙКОВ Виталий Әнүәр улы (24.2.1955, БАССР‑ҙың Туймазы р‑ны Серафимов ҡсб), математик. Физика-матем. ф. д‑ры (1991), проф. (1992). БР‑ҙың атҡ. фән эшмәкәре (1997). БДУ‑ны тамамлаған (1977). 1982 й. алып ӨДАТУ‑ла эшләй (1998 й. башлап матем. каф. мөдире), бер үк ваҡытта 2005 й. алып "РН — Уфа НИПИ нефть"...
БАЙКОВ Арсен Радик улы
БАЙКОВ Арсен Радик улы (31.8.1981, Әшә ҡ.), спортсы. Пауэрлифтинг б‑са Рәсәйҙең халыҡ-ара класлы спорт мастеры (2000). ӨДНТУ‑ны тамамлаған (2004). “Геракл” спорт клубы тәрбиәләнеүсеһе (тренеры Р.Р.Ғадиев). Студенттар араһында Рәсәй чемп. (1999, 2002—03), Донъя кубогының (2003) һәм Рәсәй чемпионатының...
БАЙҘАР
БАЙҘАР (төрк.), башҡ. йәмғиәтенең социаль структураһында өҫтөнлөккә эйә булған халыҡ категорияһы. Күп мал-тыуары (ҡара: Күсмә тормош), ере, капиталы булған аҫаба башҡорттар Б. әйләнгән. Б. бер өлөшөнөң нәҫелдән күсә килгән титулдары (бей, кенәз, мырҙа, тархан, хан), ер биләүҙә һәм ерҙе файҙаланыуҙа...
БАЙДИН Николай Анатольевич
БАЙДИН Николай Анатольевич (5.5.1919, Пермь губ. Галицы а. — 7.7.1993, Өфө), Соц. Хеҙмәт Геройы (1958). 1946 й. алып 74‑се төҙөлөш-монтаж идаралығы электр м‑н иретеп йәбештереүсеһе, 1959—87 йй. “Нефтепроводмонтаж” тресының электр м‑н иретеп йәбештереүселәр мәктәбендә производствоға өйрәтеү мастеры....
БАЙДӘҮЛӘТОВ Рафаэль Ибраһим улы
БАЙДӘҮЛӘТОВ Рафаэль Ибраһим улы (16.8.1943, БАССР‑ҙың Белорет р‑ны Береш а.), дәүләт эшмәкәре. Рәсәй Берҙәм энергетика системаһының атҡ. хеҙм‑ре (2003), БР‑ҙың атҡ. энергетигы (1993), РФ яғыулыҡ‑энергетика комплексының почётлы хеҙм‑ре (2003). Иваново энергетика ин‑тын тамамлағандан һуң (1970) Белорет...
БАЙДӘҮЛӘТ, Ейәнсура р‑нындағы ауыл
БАЙДӘҮЛӘТ, Ейәнсура р‑нындағы ауыл, Байдәүләт а/с ҡарай. Район үҙәгенән Көнс. 34 км һәм Һарыҡташ т. юл ст. (Ырымбур өлк.) Т.‑Көнс. табан 88 км алыҫлыҡта Оло Һүрәм й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1900 й. — 482 кеше; 1920 — 492; 1939 — 476; 1959 — 350; 1989 — 202; 2002 — 231; 2010 — 207 кеше. Башҡорттар...
БАЙДАРКА ҺӘМ КАНОЭЛА ИШЕҮ БУЙЫНСА СПОРТ МӘКТӘБЕ
БАЙДАРКА ҺӘМ КАНОЭЛА ИШЕҮ БУЙЫНСА СПОРТ МӘКТӘБЕ. Өфөлә урынлашҡан. 1992 й. Респ. ДЮСШ булараҡ ойошторола, 1994 й. алып СДЮСШОР, 2007 й. — байдарка һәм каноэла ишеү буйынса балалар һәм үҫмерҙәр махсус спорт мәктәбе. Байдарка һәм каноэла ишеү, ишеү слаломы бүлектәре эшләй. Мәктәптә 380‑дән ашыу уҡыусы...
БАЙДАРКА ҺӘМ КАНОЭЛА ИШЕҮ
БАЙДАРКА ҺӘМ КАНОЭЛА ИШЕҮ, спорт төрө, ҡолаҡһыҙ тар кәмәлә ишкәктәр ярҙамында ишкәксенең физик көсө иҫәбенә һыуҙа ҙур тиҙлектә йөҙөү. Бер, ике һәм дүрт кешелек кәмәләрҙә ярыштар була. Башҡортостанда Б.һ.к.и. үҫеше 20 б. 40‑сы йй. аҙ. Өфөлә “Динамо” ДСО‑һының һыу‑ишеү базаһы, “Спартак” ДСО‑һы эргәһендә...
БАЙДАКОВКА, Әлшәй р‑нындағы ауыл
БАЙДАКОВКА, Әлшәй р‑нындағы ауыл, Ниғмәтулла а/с ҡарай. Район үҙәгенән һәм Раевка т. юл ст. К.‑Көнс. табан 42 км алыҫлыҡта Ҡыҙыл й. (Өршәк й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 789 кеше; 1920 — 984; 1939 — 280; 1959 — 405; 1989 — 217; 2002 — 273; 2010 — 218 кеше. Башҡорттар, урыҫтар йәшәй...
БАЙҒУСҠАР, Хәйбулла р‑нындағы ауыл
БАЙҒУСҠАР, Тиргәмеш, Хәйбулла р‑нындағы ауыл, Байғусҡар а/с үҙәге. Район үҙәгенән Т.‑Көнб. 28 км һәм Һары т. юл ст. (Ырымбур өлк.) Т.‑Көнс. табан 86 км алыҫлыҡта Тиргәмеш й. (Таналыҡ й. басс.) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1900 й. — 353 кеше; 1920 — 343; 1939 — 227; 1959 — 290; 1989 — 499; 2002 — 590;...
БАЙҒУСҠАР ҠУРҒАНЫ II
БАЙҒУСҠАР ҠУРҒАНЫ II, 14 б. аҙ. археологик ҡомартҡыһы. Хәйбулла р‑ны Байғусҡар а. төньяҡҡа табан 3 км алыҫлыҡта Тиргәмеш й. (Таналыҡ й. басс.) һул ярында урынлашҡан. 1991 й. Ф.А.Сөнғәтов тарафынан асыла һәм өйрәнелә. Ҡурған (диам. 8 м, бейеклеге 0,3 м) аҫтында 1 ҡәбер табылған, уның өҫтөндә сағыу ҡыҙғылт...
