Список материалов
ПОЛИТОЛОГИЯ
ПОЛИТОЛОГИЯ (гр. politiká — дәүләт йәки йәмәғәт эштәре һәм ...логия), сәйәсәт т‑дағы фән. П. бүлектәре: сәйәси тәғлимәттәр тарихы, сәйәсәт теорияһы, сәйәси системалар һәм...
ПОЛИСУЛЬФИДТАР
ПОЛИСУЛЬФИДТАР, (—R—Sm—)n дөйөм формуланың (бында R — алифатик радикал) төп сылбырында көкөрт күп булған полимерҙар. Көкөрт атомының һанына ҡарап полиорганилмоносульфидтар,...
ПОЛИСТИРОЛ
ПОЛИСТИРОЛ, [—СН2—СН(С6Н5—]n, һыҙыҡлы төҙөлөшлө стирол полимеры. Төҫһөҙ, ҡаты термопласт, мол. м. 30—500 мең, полимерлашыу дәрәжәһе 600—2500, ағыусанлыҡ индексы 2—30, тығыҙлығы...
ПОЛИПРОПИЛЕН
ПОЛИПРОПИЛЕН, [—СН2— —СН(СН3)—]n, пропилен полимеры. СН3‑төркөмдәренең арауыҡта урынлашыуына ҡарап изотактик (мол. м. 700 мең тирәһе, кристаллашыу дәрәжәһе 73—75%) һәм атактик...
ПОЛИПИПЕРИЛЕН
ПОЛИПИПЕРИЛЕН, пиперилен полимеры. Мол. м. 200 мең—1,5 млн, tбыялаланыу яҡынса —50°С, асыҡ һары төҫтә, ҡушылмалары юҡ. Пипериленды массала, эретмәлә (ароматик углеводородтарҙа...
ПОЛИОМИЕЛИТ
ПОЛИОМИЕЛИТ (гр. polioјs — һоро һәм myeloјs — арҡа мейеһе), б а л а л а р ҙ ы ң а р ҡ а ф а л и ж ы, кешенең инфекцион ауырыуы. Энтеровирустар затының Poliovirus hominis вирусы тыуҙыра,...
ПОЛИОЛЕФИНДАР
ПОЛИОЛЕФИНДАР, олефиндарҙың гомо‑ һәм сополимерҙары. Төҙөлөшөнә, мономер төрөнә бәйле α‑олефин һәм эске икеләтә бәйләнешле олефин полимерҙары, түбән (С2—С4) һәм юғары...
ПОЛИМЕРЛАШЫУ
ПОЛИМЕРЛАШЫУ, мономер молекулаларын актив үҙәккә эҙмә‑эҙлекле тоташтырып юғары молекуляр берләшмәләр алыу процесы; сылбырлы реакция, кинетик сылбырҙың үҫеше макромолекуланың...
ПОЛИМЕРҘАРҘЫҢ ИҪКЕРЕҮЕ
ПОЛИМЕРҘАРҘЫҢ ИҪКЕРЕҮЕ, полимерҙар эшкәртеү, файҙаланыу, һаҡлауҙа файҙалы үҙенсәлектәр комплексын юғалтыу м‑н барған процестар йыйылмаһы. Физик һәм химик, структураһы...
ПОЛИМЕРҘАРҘЫ СТАБИЛЛӘШТЕРЕҮ
ПОЛИМЕРҘАРҘЫ СТАБИЛЛӘШТЕРЕҮ, эшкәртеү, һаҡлау, ҡулланыу шарттарында полимерҙың йәки полимер материалдың деструктив факторҙар йоғонтоһона (йылылыҡ, яҡтылыҡ, кислород,...
ПОЛИМЕРҘАРҘЫ ПЛАСТИФИКАЦИЯЛАУ
ПОЛИМЕРҘАРҘЫ ПЛАСТИФИКАЦИЯЛАУ, түбән молекуляр һәм (йәки) олигомер матдәләрҙе (пластификаторҙар, эластомерҙар өсөн — йомшартҡыстар) индереү юлы м‑н полимерҙарҙың...
ПОЛИМЕРҘАРҒА ХИМИКАТ‑ӨҪТӘМӘЛӘР
ПОЛИМЕРҘАРҒА ХИМИКАТ‑ӨҪТӘМӘЛӘР, полимерҙарҙа үтә ныҡ ваҡланған һәм уларҙың молекуляр структураһын үҙгәртмәгән химик матдәләр. Тәғәйенләнеше б‑са антиоксиданттар,...
ПОЛИМЕРҘАР ЭШКӘРТЕҮ
ПОЛИМЕРҘАР ЭШКӘРТЕҮ, полимерҙарҙан изделиелар эшләүҙең технологик операциялар комплексы, был ваҡытта макромолекулалар ориентацияһы һәм молекуланан юғары структуралар...
ПОЛИМЕРҘАР СТЕРЕОИЗОМЕРИЯҺЫ
ПОЛИМЕРҘАР СТЕРЕОИЗОМЕРИЯҺЫ, бер төрлө структуралы полимерҙарҙың һәм һәр мономер быуында (П.с. үҙәктәре) асимметрик тетраэдр углерод атомы, икеләтә бәйләнеш йәки цикл...
ПОЛИМЕРҘАР
ПОЛИМЕРҘАР, ю ғ а р ы м о л е к у л я р б е р л ә ш м ә л ә р, мол. м. бер нисә меңдән бер нисә млн тиклем булған, сылбырлы макромолекулалары күп тапҡыр ҡабатланған мономер...
ПОЛИМЕР ПЛЁНКАЛАР
ПОЛИМЕР ПЛЁНКАЛАР, ҡалынлығы 0,3 мм тиклем булған полимерҙарҙың тотош ҡатламы. Ориентирланмаған (изотроп), бушаҡ һәм ике нигеҙгә ориентирланған П.п. айырыла. Химик, термик,...
ПОЛИМЕР ЕЛЕМДӘР
ПОЛИМЕР ЕЛЕМДӘР, а д г е з и в т а р, төрлө материалдарҙы уларҙың өҫкө йөҙөндә һәм елем ҡатламында адгезив бәйләнеш барлыҡҡа килеү һөҙөмтәһендә тоташтырыу (йәбештереү)...
ПОЛИКОНДЕНСАЦИЯ
ПОЛИКОНДЕНСАЦИЯ (поли... һәм конденсация), өҫтәмә түбән молекуляр матдәләр (һыу, галогенлы водород, спирт һ.б.) бүленеп сығыу м‑н барған би‑ йәки полифункциональ берләшмәләр...
ПОЛИКЛИНИКАЛАР
ПОЛИКЛИНИКАЛАР (нем. рoliklinik), халыҡты һауыҡтырыу, ауырыуҙарҙың үҫешен һәм уларҙан һуң өҙлөгөүҙәрҙе иҫкәртеү б‑са дауахананан тыш медицина ярҙамы күрһәтеү һәм иҫкәртеү...
ПОЛИИЗОПРЕН
ПОЛИИЗОПРЕН, [—СН2—С(СН3)= =СН—СН2—]n, изопрен полимеры. 6 стереоизомеры бар: цис‑, транс‑конфигурацияларҙа 1,4‑, 1,2‑, 3,4‑П. Тәбиғәттә 1,4‑цис‑П. (тәбиғи каучук), 1,4‑транс‑П....
