Для авторизации на текущем портале в Вашем профиле ЕСИА должно быть заполнено поле "Электронная почта"

Инергə
Төбәк интерактив энциклопедик портал «Башҡортостан»
Башҡортостан Республикаһы Фәндәр академияһы Башҡортостан Республикаһы “Башҡорт энциклопедияһы” дәүләт автономиялы фән учреждениеһы

Список материалов

Наименование статьи
Содержание статьи
Автор
Рубрикатор
Шәхестәр
Энциклопедии
Яңынан эҙләргә

ӘХМӘҘИЕВ Наил Хатип улы

ӘХМӘҘИЕВ Наил Хатип улы (4.11. 1946, Өфө – 3.7.1997, шунда уҡ), механик. Физика­матем. ф. д‑ры (1990), проф.(1994).ӨАИ‑ны (1970), БДУ‑ны (1975) тамамлаған. 1970 й. алып ӨАИ‑ла, 1973 й. – СССР ФА БФ‑тың Физика һәм матем. бүлегендә (1982 й. башлап лаб. мөдире) эшләй. 1992 й. алып Механика ин‑тында лаб....

ӘХМӘҘИЕВ Вафа Исхаҡ улы

ӘХМӘҘИЕВ Вафа Исхаҡ улы [5.8. 1937, БАССР‑ҙың Маҡар р‑ны Ғүмәр а. (БР‑ҙың Ишембай р‑ны) — 20.10.1983, Өфө], шағир, әҙәбиәт белгесе.Филол. ф. канд. (1970). Яҙыусы­лар союзы ағзаһы (1976). БДУ‑ны тамамлаған (1966). 1970—83 йй. ТТӘИ‑нең өлкән ғилми хеҙм‑ре. “Талпыныу” исемле тәүге шиғри йыйынтығы 1968...

ӘХМӘҘИЕВ Әнүәр Хәким улы

ӘХМӘҘИЕВ Әнүәр Хәким улы [3.1. 1914, Өфө губ. Златоуст өйәҙе (БР‑ҙың Дыуан р‑ны) Арый а. – 24.12.1996, Өфө], халыҡ бейеүҙәрен башҡарыусы. БАССР‑ҙың атҡ. мәҙәниәт хеҙм‑ре (1985). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. Башҡорт сәнғәт техникумын (1933), К.А.Тимирязев ис. Башҡорт пед. ин‑тын (1949) тамамлаған. 1933—36...

ӘХМӘҘИЕВ Әнүәр Әхәт улы

ӘХМӘҘИЕВ Әнүәр Әхәт улы [5.4.1950, БАССР‑ҙың Йомағужа районы Йомағужа а. (БР‑ҙың Күгәрсен районы) — 6.8.2006, Өфө ҡ.], социолог. Социология фәндәре докторы (1994), профессор (1995). БР‑ҙың атҡаҙанған фән эшмәкәре (2000). Әлим Ә.Әхмәҙиевтең ағаһы. БДУ‑ны тамамлаған (1972). 1975 й. алып ӨАИ‑ла уҡыта,...

ӘХМӘҘИЕВ Әнүәр Әхәт улы

ӘХМӘҘИЕВ Әнүәр Әхәт улы [5.4. 1950, БАССР‑ҙың Йомағужа р‑ны Йомағужа а. (БР‑ҙың Күгәрсен р‑ны) — 6.8.2006, Өфө], социолог. Социол. ф. д‑ры (1994), проф. (1995). БР‑ҙың атҡ. фән эшмәкәре (2000). Әлим Ә.Әхмәҙиевтеңағаһы. БДУ‑ны тамамлаған (1972). 1975 й. алып ӨАИ‑ла уҡыта, 1991 й. башлап БДАУ‑ҙың социология...

ӘХМӘҘИЕВ Әмир Муллағәли улы

ӘХМӘҘИЕВ Әмир Муллағәли улы (16.12.1948, БАССР‑ҙың Әлшәй р‑ны Раевка эшселәр ҡсб), иҡтисадсы. Иҡт. ф. д‑ры (2001). БР‑ҙың атҡ. а.х. хеҙм‑ре (1994), БР‑ҙың мәғариф отличнигы (2010). БАХИ‑ны тамамлағандан һуң (1973) Әлшәй р‑нында эшләй: ВЛКСМ район ком‑тының 1‑се секретары, 1978 й. алып “Родина”к‑зы рәйесе,...

ӘХМӘҘИЕВ Әлим Әхәт улы

ӘХМӘҘИЕВ Әлим Әхәт улы [8.9.1952, БАССР‑ҙың Йомағужа районы (БР‑ҙың Күгәрсен районы) Йомағужа а.], социолог, политолог. Философия фәндәре докторы (1993), профессор (1994). БР‑ҙың атҡаҙанған фән эшмәкәре (2012). Әнүәр Ә.Әхмәҙиевтең ҡустыһы. БДУ‑ны тамамлаған (1975). 1981 й. алып Бөрө педагогия институтында...

ӘХМӘҘИЕВ Әлим Әхәт улы

ӘХМӘҘИЕВ Әлим Әхәт улы [8.9. 1952, БАССР‑ҙың Йомағужа р‑ны (БР‑ҙың Күгәрсен р‑ны) Йомағужа а.], социолог, политолог. Филос. ф. д‑ры (1993), проф. (1994). БР‑ҙың атҡ. фән эшмәкәре (2012). Әнүәр Ә.Әхмәҙиевтеңҡустыһы. БДУ‑ны тамамлаған (1975). 1981 й. алып Бөрө пед. ин‑тында уҡыта, 1994 й. – БР МК‑ның...

ӘХМӘҘИЕВ Аҙһар Мөхәмәтша улы

ӘХМӘҘИЕВ Аҙһар Мөхәмәтша улы [1.5.1915, Һамар губ. Бөгөлмә өйәҙе Сарман а. (ТР‑ҙың Сарман р‑ны) —17.6.2007, Өфө], тренер. Мотоспорт б‑са РСФСР‑ҙың атҡ. тренеры (1967), бөтә Союз (1964) һәм респ. (1955) категориялы судья, СССР‑ҙың почётлы судьяһы (1979). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. 1946 й. алып Өфөлә...

ӘХЛАҠ

ӘХЛАҠ (лат. moralis — әхлаҡлы), ижт. аңдың бер төрө, изгелек м‑н яуызлыҡ араһында һайлау һәм традицияларға, йәмәғәтселек фекеренәһәм кешенең аңына (намыҫына) таянып, йәмғиәттә кешеләрҙең тәртибен көйләгән соц. институт. Этика тарафынан өйрәнелә. Әҙәп Ә. тәртибе (кешеләрҙең реаль эштәре) м‑н билдәләнә....

ӘХИРӘТТӘР”, ансамбль

“ӘХИРӘТТӘР”, Әбйәлил район мәҙәниәт йортоноң (Асҡар а.) фольклор ансамбле. 1982 й. ойошторола, 1990 й. “халыҡ” исемен ала. Репертуарына башҡорт халыҡ йырҙары (“Бейеш”, “Порт‑Артур”,“Сибай”,“Таштуғай”, “Төйәләҫ”, “Һандуғас”), бәйеттәр (“Урал тураһында бәйет”, “Ризалыҡ бәйете”, “Саҡ‑Суҡ”), мөнәжәттәр...

ӘХИЙӘРЕТДИНОВА Роза Әсләм ҡыҙы

ӘХИЙӘРЕТДИНОВА Роза Әсләм ҡыҙы (15.1.1934, Өфө — 9.5.2003, шунда уҡ), балетмейстер. РСФСР‑ҙың (1983), БАССР‑ҙың (1976) атҡ. мәҙәниәт хеҙм‑ре. 1953 й. алып Башҡорт дәүләт халыҡ бейеүҙәре ансамбле (ҡара: Ғәскәров Ф. исемендәге халыҡ бейеүҙәре ансамбле), 1958 й. — Татар дәүләт йыр һәм бейеү ансамбле (Ҡазан)...

ӘХИӘРУЛЛИН Исмәғил Әхиәр улы

ӘХИӘРУЛЛИН Исмәғил Әхиәр улы (10.7.1910, Өфө губ. Бәләбәй өйәҙе Ҡаракөсөк а., хәҙ. БР‑ҙың Саҡмағош р‑ны Үрнәк а., — 7.5. 2004, Дәүләкән ҡ.), хужалыҡ эшмәкәре. Соц. Хеҙмәт Геройы (1966). 1932—1940 йй. Күгәрсен р‑нының Мораҡ с‑зында, Саҡмағош р‑нының Саҡмағош МТС‑ында һәм Башҡ‑н игенселек ХК‑ның Башҡ‑н...

ӘХИӘРОВ Камил Шәйехмырҙа улы

ӘХИӘРОВ Камил Шәйехмырҙа улы [19.2.1930, БАССР‑ҙың Бөрө кантоны Үрге Маншыр а. (БР‑ҙың Илеш р‑ны)], педагог. Рәсәй мәғариф акад. мөхбир ағзаһы (1996), пед. ф. д‑ры (1974), проф. (1976). РСФСР‑ҙың (1982) һәм БАССР‑ҙың (1980) атҡ. фән эшмәкәре, БАССР мәктәбенең атҡ. уҡытыусыһы (1960), СССР‑ҙың мәғариф...

ӘХИӘРОВ Влер Хатип улы

ӘХИӘРОВ Влер Хатип улы (1.2. 1938, БАССР‑ҙың Саҡмағош р‑ны Тамъян а. — 4.5.2001, Мәскәү), тау инженеры. Геол.‑минералогия ф. д‑ры (1986). РСФСР‑ҙың атҡ. геологы (1989). Төмән индустриаль ин‑тын тамамлаған (1971). 1957 й. алып Берёзовка комплекслы геол.‑разведка экспедицияһында (Төмән өлк.); 1961 й....

ӘХӘТОВА Ираида Әбүбәкер ҡыҙы

ӘХӘТОВА Ираида Әбүбәкер ҡыҙы (10.1.1946, БАССР‑ҙың Борай р‑ны Мулла а.), зоотехник. БР ФА‑ның мөхбир ағзаһы (2012), а.х. ф. д‑ры (1995), проф. (1999). БР‑ҙың атҡ. фән эшмәкәре (1999), СССР‑ҙың уйлап табыусыһы (1991, 1992). БАХИ‑ны тамамлаған (1977). 1974 й. башлап Биология ин‑тында, 1978 й. —Бөтә Союз...

ӘХӘТОВ Шәүҡәт Нурлығаян улы

ӘХӘТОВ Шәүҡәт Нурлығаян улы [14.11.1922, БАССР‑ҙың Бөрө кантоны Баҙытамаҡ а. (БР‑ҙың Илеш районы) — 7.12.1922, Өфө ҡ.], хужалыҡ эшмәкәре. Техник фәндәр кандидаты (1975). БАССР‑ҙың атҡаҙанған нефтсеһе (1972), СССР‑ҙың почётлы нефтсеһе (1977). И.М.Губкин исемендәге Мәскәү нефть институтын тамамлағандан...

ӘХӘТОВ Искәндәр Шәүҡәт улы

ӘХӘТОВ Искәндәр Шәүҡәт улы (18.8.1956, Өфө), физик‑механик. БР ФА‑ның мөхбир ағзаһы (2002), физика‑матем. ф. д‑ры (1990), проф. (1992). БР‑ҙың атҡ. фән эшмәкәре (2001). Ш.Н.Әхәтовтың улы. МДУ‑ны тамамлаған (1979). 1982—2000 йй. БДУ‑ла уҡыта (1991 й. алып тотош мөхиттәр механикаһы каф. мөдире), бер үк...

ӘХӘТОВ Ғәбделхәй Хөррәм улы

ӘХӘТОВ Ғәбделхәй Хөррәм улы (8.9.1927, ТАССР‑ҙың Иҫке Айман а. — 25.11.1986, Яр Саллы ҡ.), тел белгесе. Филология фәндәре докторы (1965), профессор (1970). Ҡазан педагогия институтын тамамлаған (1951). 1954 й. алып Тубыл педагогия институтының татар теле кафедраһы, 1958 й. — БДУ‑ның татар теле һәм әҙәбиәте...

ӘФТӘХОВ Руслан Шәрәфетдин улы

ӘФТӘХОВ Руслан Шәрәфетдин улы (24.3.1977, Өфө), спортсы. Еңел атлетика б‑са Рәсәйҙең халыҡ‑ара класлы спорт мастеры (2000). Урал физик культура акад. тамамлаған (2003). 20‑се ДЮСШ һәм “Луч” респ. күреү б‑са инвалидтарҙың спорт‑тергеҙеү үҙәге тәрбиәләнеүсеһе (тренеры И.С.Романов). 200, 400 һәм 800 м...