Список материалов
ОРНАМЕНТИКА
ОРНАМЕНТИКА, көйҙө биҙәү, уның тәьҫирен көсәйтеү, башҡарыусының виртуоз оҫталығын күрһәтеү өсөн ҡулланылған сағыштырмаса ваҡ оҙонлоҡтағы тауыштарҙан торған мелодик...
ОРНИТОЛОГИЯ
ОРНИТОЛОГИЯ [грекса ornis (ornithos) — ҡош һәм ...логия], зоологияның ҡоштарҙы өйрәнеүсе бүлеге. Уларҙың анатомияһын, биологияһын, систематикаһын, физиологияһын, экологияһын...
ОРО БӘШМӘК
ОРО БӘШМӘК, а ғ а л а, ҡ а й ы н б ә ш м ә г е, базидиомицеттар класының ҡыу бәшмәктәр ғаиләһенәҡараған ҡыя ҡыу бәшмәктең (Inonotus obliquus) үрсемһеҙ паразит формаһы. Башлыса Төньяҡ...
ОРОГЕНЕЗ
ОРОГЕНЕЗ (гр. ōros — тау һәм ...генез), ҡыҫыу шарттарында барған, йыйырсыҡлы һәм горст‑грабенлы структураларҙың, ш. уҡ ҙур киҫәкле “яңынан яһалған” тауҙарҙың барлыҡҡа...
ОРОНДО, Иглин р‑нындағы ауыл
ОРОНДО, Иглин р‑нындағы ауыл, Аҡбирҙе а/с ҡарай. Район үҙәгенән һәм Иглин т. юл ст. К.‑Көнб. табан 69 км алыҫлыҡта Бағармыш й. (Ағиҙел й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы:...
ОРСАЕВ Егор Орсаевич
ОРСАЕВ Егор Орсаевич [12.6.1910, Өфө губернаһы Бөрө өйәҙе Камай а. (БР‑ҙың Мишкә районы) — 25.9.1951, шунда уҡ], Советтар Союзы Геройы (1945). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. Мишкә районының...
ОРСК ҠАЛАҺЫНДАҒЫ МӘСЕТ
ОРСК ҠАЛАҺЫНДАҒЫ МӘСЕТ, 1900 й. Орск ҡ. 1888 й. янған мәсет (1738 й. ахун М.Абдрахманов тарафынан асылған) янында сауҙагәр Д.Беркимбаев ярҙамы м‑н төҙөлә, попечителдәр араһында...
ОРСК ҠӘЛҒӘҺЕ
ОРСК ҠӘЛҒӘҺЕ, 1735 й. И.К.Кирилов тарафынан ҡаҙаҡ далалары һәм Өфө провинцияһының Бөрйән, Ҡыпсаҡ улустары сигендә Ур й. һул ярында, ул Яйыҡ й. (ҡара: Урал) ҡойған урында Ырымбур...
ОРСК ӨЙӘҘЕ
ОРСК ӨЙӘҘЕ, 1865 й. Ырымбур губернаһы составында ойошторола. Өйәҙгә Ырымбур өйәҙенең көнсығыш, Верхнеурал өйәҙенең көньяҡ өлөшө инә. 19 б. аҙ. төньяҡ‑көнбайышта — Өфө...
ОРСК-ЫРЫМБУР ҠАҘАҠ УҠЫТЫУСЫЛАР МӘКТӘБЕ
ОРСК-ЫРЫМБУР ҠАҘАҠ УҠЫТЫУСЫЛАР МӘКТӘБЕ. 1883 й. Орск ҡ. урыҫ‑ҡаҙаҡ һәм урыҫ‑башҡ. башланғыс мәктәптәре өсөн уҡытыусылар әҙерләү маҡсатында асыла. 1889 й. Ырымбур ҡ. күсерелә....
ОРСК, ҡала
ОРСК, Яман‑ҡала, ҡала (1865 й. алып), Орск өйәҙенең адм. үҙәге (1865—1920). 1735 й. Ырымбур ҡала‑ҡәлғәһе булараҡ нигеҙ һалына, 1739 й. алып Орскҡәлғәһе. 19 б. 90‑сы йй. уртаһында...
ОРСОҠ ЙЫЛАН
ОРСОҠ ЙЫЛАН, б а ҡ ы р к е ҫ ә р т к е (Anguis fragilis), кеҫәрткеләр отрядының орсоҡ йыландар ғаиләһенә ҡараған кеҫәртке. Евразияла һәм Африканың төньяҡ-көнбайышында таралған....
ОРФОГРАФИЯ
ОРФОГРАФИЯ (гр. orthoјs – дөрөҫ һәм ...графия), телмәрҙе яҙыу аша биреү алымының бер төрлөлөгөн билдәләгән, тарихи яҡтан формалашҡан ҡағиҙәләр системаһы; ошо ҡағиҙәләрҙе...
ОРФОЭПИЯ
ОРФОЭПИЯ (гр. orthos – дөрөҫ һәм epos – телмәр), 1) мәғәнә берәмектәренең (морфемалар, һүҙҙәр, һөйләмдәр) дөрөҫ әйтелешен тәьмин иткән милли тел нормаларының йыйылмаһы; әйтелеш,...
ОРХОН-ЙӘНӘСӘЙ ҠОМАРТҠЫЛАРЫ ТЕЛЕ
ОРХОН-ЙӘНӘСӘЙ ҠОМАРТҠЫЛАРЫ ТЕЛЕ, Төрки ҡағанаты һәм Ҡырғыҙ ҡағанаты (6 б. 2‑се ярт. – 13 б. башы) дәүере ҡомартҡыларындағы боронғо төрки телдәрҙең береһе (ҡара: Боронғо...
ОСАДЧЕНКО Иван Романович
ОСАДЧЕНКО Иван Романович (21.9.1912, Дон ғәскәре өлкәһенең Мартыновка биҫтәһе — 21.5.2007, С.‑Петербург), инженер- технолог. СССР‑ҙың нефть эшкәртеү һәм нефтехимия сәнәғәте...
ОСАР ТЕЙЕН
ОСАР ТЕЙЕН, я р ы л ы т е й е н (Pteromys volans), кимереүселәр отрядының осар тейендәр ғаиләһенә ҡараған имеҙеүселәр. Евразия урмандарында таралған. Кәүҙә оҙонлоғо 13—20 см, массаһы...
ОСЕТРОВ Пётр Петрович
ОСЕТРОВ Пётр Петрович (22.6.1913, Мәскәү губ. Канаево а. — 10.1.1987, Белорет ҡ.), инженер‑металлург. Мәскәүҙең “Ураҡ һәм Сүкеш” завод‑втузын тамамлаған (1938). 1931 й. алып Мәскәүҙә,...
ОСИНОВКА, Бөрө р‑нындағы ауыл
ОСИНОВКА, Бөрө р‑нындағы ауыл, Осиновка а/с үҙәге. Район үҙәгенән К.‑Көнс. 15 км һәм Өфө т. юл ст. Т.‑Көнб. табан 105 км алыҫлыҡта урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 720 кеше; 1920 —...
ОСИПЕНКО Леонид Иокинфович
ОСИПЕНКО Леонид Иокинфович (17.3.1918, Харбин ҡ., Ҡытай — 24.5.1989, Мәскәү), хужалыҡ эшмәкәре, инженер‑технолог. И.М.Губкин ис. Мәскәү нефтехимия һәм газ сәнәғәте ин‑тын тамамлаған...
