Список материалов
ПОКРОВКА, Фёдоровка р-нындағы ауыл
ПОКРОВКА, Фёдоровка р‑нындағы ауыл, Покровка а/с үҙәге. Район үҙәгенән Т.‑Көнб. 20 км һәм Мәләүез т. юл ст. Т.‑Көнб. табан 81 км алыҫлыҡта Иҙәк й. буйында урынлашҡан. Халҡы:...
ПОКРОВСКИЙ Иван Корнильевич
ПОКРОВСКИЙ Иван Корнильевич (1845—?), Ырымбур губернаһынан 3‑сө Дәүләт думаһы (1907—12) депутаты. Подпоручик (1866). Дворян‑ дарҙан. Халыҡ азатлығы партияһы ағзаһы. Тау инженерҙары...
ПОЛАК Алексей Филиппович
ПОЛАК Алексей Филиппович (4.6. 1911, Тифлис ҡ. — 31.7.1990, Өфө), инженер‑төҙөүсе. Техник ф. д‑ры (1965), проф. (1968). РСФСР‑ҙың (1980) һәм БАССР‑ҙың (1974) атҡ. фән һәм техника эшмәкәре....
ПОЛЕЦКОВА Ирина Юрьевна
ПОЛЕЦКОВА Ирина Юрьевна (4.3. 1982, БАССР‑ҙың Өфө р‑ны Николаевка а.), спортсы. Софтбол б‑са Рәсәйҙең халыҡ‑ара класлы спорт мастеры (2001). Өфө р‑ны СДЮСШОР‑ы тәрбиәләнеүсеһе...
ПОЛИ...
ПОЛИ... (гр. polyЈs — күп һанлы, киң), ҡушма һүҙҙәрҙең нимәнеңдер күп, төрлө яҡлап сорналыуын йәки төрлө составлы булыуын аңлатҡан өлөшө (мәҫ., полиатлон, поликлиникалар).
Тәрж....
ПОЛИАМИДТАР
ПОЛИАМИДТАР, төп сылбырҙа ҡабатланған амид —CO—NH—төркөмдәре булған полимерҙар. Синтетик (алифатик, ароматик), тәбиғи (аҡһымдар, пептидтар) була. Төҫһөҙ ҡаты кристалл...
ПОЛИАРИЛЕНФТАЛИДТАР
ПОЛИАРИЛЕНФТАЛИДТАР, төп сылбырында ароматик, гетероароматик фрагменттар булған һәм кардалы фталид төркөмсәле һыҙыҡлы полимерҙар. Юғары термототороҡло (tтарҡалыу...
ПОЛИАТЛОН
ПОЛИАТЛОН, спорт төрө, комплекслы күпбәйге. Ҡышҡы П., йәки ҡышҡы өсбәйге (саңғы ярышы, көс гимнастикаһы, пуля менән атыу) һәм йәйге, йәки йәйге бишбәйге (төрлө дистанцияға...
ПОЛИАЦЕТИЛЕН
ПОЛИАЦЕТИЛЕН, [—CH=CH—]n, цис‑, транс‑конфигурацияларҙа икеләтә бәйләнешле эйәртеү системаһы булған һыҙыҡлы полимер. Ҡара төҫтәге онтаҡ, һоро төҫтәге күҙәнәкле материал,...
ПОЛИВИНИЛХЛОРИД
ПОЛИВИНИЛХЛОРИД, [—CH2— —CHCl—]n, винилхлорид полимеры. Төҫһөҙ термопласт, мол. м. 10—150 мең, тығыҙлығы 1350—1430 кг/м3, кристаллашыу дәрәжәһе 8—10%, tбыялаланыу 75—80°С, ағыусанлыҡ...
ПОЛИГРАФИЯ СӘНӘҒӘТЕ
ПОЛИГРАФИЯ СӘНӘҒӘТЕ, төрлө баҫма продукция (гәзит, китап, журнал, бланк, календарҙар һ.б.) һәм ҡағыҙ изделиелар (дәфтәр, блокнот, контора кенәгәләре һ.б.) етештереү б‑са...
ПОЛИИЗОБУТИЛЕН
ПОЛИИЗОБУТИЛЕН, [—СН2— —С(СН3)2—]n, изобутилен полимеры. Түбән (мол. м. 5—50 мең; ҡуйы шыйыҡса) һәм юғары (мол. м. 70 меңдән юғары; эластомер) молекуляр П. айырыла. Ағыулы түгел,...
ПОЛИИЗОПРЕН
ПОЛИИЗОПРЕН, [—СН2—С(СН3)= =СН—СН2—]n, изопрен полимеры. 6 стереоизомеры бар: цис‑, транс‑конфигурацияларҙа 1,4‑, 1,2‑, 3,4‑П. Тәбиғәттә 1,4‑цис‑П. (тәбиғи каучук), 1,4‑транс‑П....
ПОЛИКЛИНИКАЛАР
ПОЛИКЛИНИКАЛАР (нем. рoliklinik), халыҡты һауыҡтырыу, ауырыуҙарҙың үҫешен һәм уларҙан һуң өҙлөгөүҙәрҙе иҫкәртеү б‑са дауахананан тыш медицина ярҙамы күрһәтеү һәм иҫкәртеү...
ПОЛИКОНДЕНСАЦИЯ
ПОЛИКОНДЕНСАЦИЯ (поли... һәм конденсация), өҫтәмә түбән молекуляр матдәләр (һыу, галогенлы водород, спирт һ.б.) бүленеп сығыу м‑н барған би‑ йәки полифункциональ берләшмәләр...
ПОЛИМЕР ЕЛЕМДӘР
ПОЛИМЕР ЕЛЕМДӘР, а д г е з и в т а р, төрлө материалдарҙы уларҙың өҫкө йөҙөндә һәм елем ҡатламында адгезив бәйләнеш барлыҡҡа килеү һөҙөмтәһендә тоташтырыу (йәбештереү)...
ПОЛИМЕР ПЛЁНКАЛАР
ПОЛИМЕР ПЛЁНКАЛАР, ҡалынлығы 0,3 мм тиклем булған полимерҙарҙың тотош ҡатламы. Ориентирланмаған (изотроп), бушаҡ һәм ике нигеҙгә ориентирланған П.п. айырыла. Химик, термик,...
ПОЛИМЕРҘАР
ПОЛИМЕРҘАР, ю ғ а р ы м о л е к у л я р б е р л ә ш м ә л ә р, мол. м. бер нисә меңдән бер нисә млн тиклем булған, сылбырлы макромолекулалары күп тапҡыр ҡабатланған мономер...
ПОЛИМЕРҘАР СТЕРЕОИЗОМЕРИЯҺЫ
ПОЛИМЕРҘАР СТЕРЕОИЗОМЕРИЯҺЫ, бер төрлө структуралы полимерҙарҙың һәм һәр мономер быуында (П.с. үҙәктәре) асимметрик тетраэдр углерод атомы, икеләтә бәйләнеш йәки цикл...
ПОЛИМЕРҘАР ЭШКӘРТЕҮ
ПОЛИМЕРҘАР ЭШКӘРТЕҮ, полимерҙарҙан изделиелар эшләүҙең технологик операциялар комплексы, был ваҡытта макромолекулалар ориентацияһы һәм молекуланан юғары структуралар...
