Список материалов
АҒАСТАН ЭШЛӘНГӘН ӨЙ КӘРӘК-ЯРАҒЫ
АҒАСТАН ЭШЛӘНГӘН ӨЙ КӘРӘК-ЯРАҒЫ, бөтөн үҙағас, тамыр, оро, туҙ (ҡара: Туҙҙан эшләнгән өй кәрәк-ярағы), йүкә һәм тал (ҡара: Үреү), ҡабыҡ һәм ҡайырҙан яһалған йорт кәрәк-ярағы....
АҒИҘЕЛ АFАС ЭШКӘРТЕҮ КОМБИНАТЫ, ААЙ
АҒИҘЕЛ АFАС ЭШКӘРТЕҮ КОМБИНАТЫ, АЙ. Өфө ҡ. урынлашҡан. Составына ағас конструкциялар, ишек, тәҙрә блоктары етештереү цехтары инә. 2021 й. 40‑тан ашыу кеше эшләгән. Ағас-таҡта,...
АҒИҘЕЛ БУЙЫ МӘҘӘНИӘТЕ
АҒИҘЕЛ БУЙЫ МӘҘӘНИӘТЕ, неолит осоро археологик мәҙәниәте. Б.э.т. 6—5‑се мең йыллыҡтарға ҡарай.
Башҡортостанда А.б.м. ҡомартҡылары Көньяҡ Урал буйында Ағиҙел й. басс....
АҒИҘЕЛ БУЙЫ УБАЛЫ ТИГЕҘЛЕГЕ
АҒИҘЕЛ БУЙЫ УБАЛЫ ТИГЕҘЛЕГЕ, Ағиҙел й. басс. урынлашҡан, Стәрлетамаҡ ҡ. киңлегенән алып йылға тамағына тиклем һуҙылған. Төньяҡ‑көнсығышта Өфө яйлаһы, көнсығышта Көньяҡ...
АҒИҘЕЛ ДЕПРЕССИЯҺЫ
АҒИҘЕЛ ДЕПРЕССИЯҺЫ, Урал алды бөгөлөндәге беренсе дәрәжәле ҙур кире тектоник структура. Палеозой һәм палеозой алды ултырмаларында айырыла. Башҡортостан (Көньяҡ) Уралының...
АҒИҘЕЛ МӘҘӘНИӘТЕ
АҒИҘЕЛ МӘҘӘНИӘТЕ, һуң неолит—энеолит осоро археологик мәҙәниәте. Б.э.т. 4—3‑сө мең йыллыҡтарға ҡарай. Ағиҙел й. исеме м‑н аталған.
А.м. ҡомартҡыларының күбеһе Башҡортостандың...
АҒИҘЕЛ, йылға
АҒИҘЕЛ, Кама й. һул ҡушылдығы, БР‑ҙың иң ҙур йылғаһы. Учалы районы Яңы Хөсәйен а. 4 км алыҫлыҡта Әүәләк һыртының көнсығыш итәгендә башлана. Учалы, Белорет, Бөрйән, Мәләүез,...
АҒИҘЕЛ, ҡала
АҒИҘЕЛ, БР‑ҙағы ҡала. Өфөнән төньяҡ-көнбайышҡа 250 км һәм Яңауыл т. юл ст. көньяҡ-көнбайышҡа табан 100 км алыҫлыҡта Ағиҙел й. буйында урынлашҡан. Майҙаны — 53 км2. Халҡы...
АҒУНА ҮЛӘНЕ
АҒУНА ҮЛӘНЕ (Dryas), роза һымаҡтар ғаиләһенә ҡараған үҫемлек заты. 15‑тән ашыу төрө билдәле, Төньяҡ ярымшарҙың уртаса бүлкәтенең төньяҡ өлөшөндә таралған. Башҡортостанда...
АҒУНАЛАР, ҡоштар
АҒУНАЛАР, тауыҡ һымаҡтар отрядының ҡорҙар һәм ҡырғауылдар ғаиләһенә ҡараған ваҡ һәм урта ҙурлыҡтағы ҡоштар. БР‑ҙа ҡорҙар ғаиләһенә ҡараған аҡ А. һәм ҡырғауылдар...
АҒУРҘА, Төпәк, Ейәнсура р‑нындағы ауыл
АҒУРҘА, Төпәк, Ейәнсура р‑нындағы ауыл, Байыш а/с ҡарай. Район үҙәгенән К.‑Көнс. 107 км һәм Ҡыуандыҡ т. юл ст. (Ырымбур өлк.) Т. табан 76 км алыҫлыҡта Ҡаҫмарт й. буйында урынлашҡан....
АҒЫНТЫ ҺЫУҘАР
АҒЫНТЫ ҺЫУҘАР, көнкүреш ташландыҡтары, сәнәғәт ҡалдыҡтары м‑н бысранған һәм торама пункттар, сәнәғәт пр‑тиелары терр‑яларынан канализация системалары аша сығарылған...
АҒЫУЛАҒЫС МАТДӘЛӘР
АҒЫУЛАҒЫС МАТДӘЛӘР, һуғыш припастарын әҙерләү өсөн ҡулланылған һәм химик ҡоралдың нигеҙен тәшкил иткән көслө ағыулай торған берләшмәләр.
Тактик классификацияға...
АҒЫУЛАНЫУ
АҒЫУЛАНЫУ, интоксикация, төрлө сығышлы ағыуҙарҙың (кеше йәки хайуан организмына токсик дозаларҙа эләккәндә йәшәү өсөн мөһим функцияларҙың боҙолоуына, ҡайһы бер осраҡта...
АҒЫУЛЫ БӘШМӘК, аҡһыл томшоҡ
АҒЫУЛЫ БӘШМӘК, аҡһыл томшоҡ (Amanita phalloides), базидиомицеттар класының аманит һымаҡтар ғаиләһенә ҡараған бәшмәк. Евразияла һәм Төньяҡ Америкала таралған. Эшләпәһенең диам....
АҒЫУЛЫ БӘШМӘКТӘР
АҒЫУЛЫ БӘШМӘКТӘР, аҙыҡ сифатында ҡулланғанда ағыуланыуға килтереүсе аскомицеттар (тубырсыҡбаштар, ишкәклекәйҙәр) һәм базидиомицеттар (күпселек эшләпәле бәшмәктәр)....
АҒЫУЛЫ ҮҪЕМЛЕКТӘР
АҒЫУЛЫ ҮҪЕМЛЕКТӘР, кеше һәм хайуандарҙың ағыуланыуына килтерергә һәләтле ағыулы матдәләр бүлеп сығарыусы һәм туплаусы үҫемлектәр.
Башҡортостанда абаға һымаҡтар,...
АҒЫУЛЫ ХАЙУАНДАР
АҒЫУЛЫ ХАЙУАНДАР, башҡа төр заттарҙы ағыуларға һәләтле матдәләргә эйә булған организмдар. А.х. яҡынса 5000 төрө билдәле, ағыулылыҡ кимәле хайуандың йәшенә, енесенә, туҡланыу...
АДАПТАЦИЯ
АДАПТАЦИЯ (урта быуат лат. аdaptatio — яраҡлашыу), тышҡы мөхиттең билдәле бер шарттарына яраҡлашыу процесы. Хайуандарҙа А. өс төп вариантта бара: уңайһыҙ шарттарҙан китеү...
АДВЕНТИВ ҮҪЕМЛЕКТӘР
АДВЕНТИВ ҮҪЕМЛЕКТӘР, ситтән килтерелгән үҫемлектәр, кеше, хайуандар, һыу һәм һауа ағымдары м‑н тәбиғи ареалы сиктәренән сығарылған һәм ошо терр‑яның үҫемлектәр япмаһында...
