Список материалов
СПЕЛЕОЛОГИЯ
СПЕЛЕОЛОГИЯ (гр. spélaion — мәмерйә һәм ...логия), мәмерйәләрҙең барлыҡҡа килеүен, үҫеш шарттарын, морфологияһын, фауна һәм флораһын, микроклиматын өйрәнгән геоморфология...
СПЕЛЕОТУРИЗМ
СПЕЛЕОТУРИЗМ, мәмерйәләргә бәйле туризм төрө. Башҡортостанда 20 б. 2‑се ярт. алып үҫешә. Беренсе спелеопоходтар һәм экскурсиялар Башҡ‑н респ. балалар экскурсия‑туризм...
СПЕРАНСКИЙ Владимир Васильевич
СПЕРАНСКИЙ Владимир Васильевич (15.4.1937, Өфө ҡ. — 14.9.2010, шунда уҡ), иммунолог. Медицина фәндәре докторы (1991), профессор (1992). БР‑ҙың атҡаҙанған фән эшмәкәре (1996), СССР‑ҙың...
СПЕРАНСКИЙ Владимир Васильевич
СПЕРАНСКИЙ Владимир Васильевич (15.4.1937, Өфө ҡ. — 14.9.2010, шунда уҡ), иммунолог. Медицина фәндәре докторы (1991), профессор (1992). БР‑ҙың атҡаҙанған фән эшмәкәре (1996), СССР‑ҙың...
СПИВАК Александр Иванович
СПИВАК Александр Иванович [17.11. 1923, БАССР‑ҙың Бәләбәй кантоны Михайловка а. (БР‑ҙың Бүздәк р‑ны) — 20.1.2007, Өфө], тау инженеры. БР ФА‑ның почётлы акад. (1991), техник ф. д‑ры...
СПИВАК Семён Израилевич
СПИВАК Семён Израилевич (4.2.1945, Днепропетровск ҡ. – 25.7.2020, Өфө ҡ.), математик. Физика‑математика фәндәре докторы (1985), профессор (1988). БР‑ҙың атҡаҙанған фән эшмәкәре (1998),...
СПИВАКОВ Владимир Теодорович
СПИВАКОВ Владимир Теодорович (12.9.1944, Черниковск ҡ., хәҙер Өфө ҡ. эсендә), скрипкасы, дирижёр. СССР‑ҙың (1989), РФ‑тың (1999), БР‑ҙың (2014), Әрмән ССР‑ының (1989), Украина Республикаһының...
СПИД
СПИД, т о р м о ш т а б а р л ы ҡ ҡ а к и л г ә н и м м у н и т е т д е ф и ц и т ы, ВИЧ‑инфекцияның һуңғы стадияһы. Тыуҙырыусыһы: кеше иммунодефицитының (ВИЧ) Retroviridae ғаиләһенә...
СПИДВЕЙ, мотоспорт төрө
СПИДВЕЙ (ингл. speedway), мотоспорт төрө, тректағы уҙыштың бертөрө. Шәхси, команда һәм парлы уҙыштар үткәрелә. Башҡортостанда С. б‑са тәүге ярыштар 1959 й. Өфөлә “Динамо”...
СПИРИДОВ Иван Васильевич
СПИРИДОВ Иван Васильевич, дәүләт эшмәкәре. Надворный советник. Дворяндарҙан. 1764—70 йй. Өфө провинцияһы воеводаһы. Халыҡтан һалым түләтеү, талауға ҡаршы көрәш, Өфөлә...
СПИРИДОНОВ Михаил Григорьевич
СПИРИДОНОВ Михаил Григорьевич (28.4.1952, Өфө ҡ.), рәссам. БР‑ҙың атҡаҙанған рәссамы (2021). Рәссамдар союзы ағзаһы (1996). Өфө ҡ. йәшәй һәм эшләй.
Метафизик йүнәлеш вәкиле,...
СПИРИДОНОВ Михаил Григорьевич
СПИРИДОНОВ Михаил Григорьевич (28.4.1952, Өфө ҡ.), рәссам. БР‑ҙың атҡаҙанған рәссамы (2021). Рәссамдар союзы ағзаһы (1996). Өфө ҡ. йәшәй һәм эшләй.
Метафизик йүнәлеш вәкиле,...
СПИРИДОНОВА Мария Александровна
СПИРИДОНОВА Мария Александровна (16.10.1884, Тамбов ҡ. — 11.9.1941, Орёл ҡ.), революция хәрәкәте эшмәкәре. Дворяндарҙан. 1905 й. алып Социал‑революционерҙар партияһы ағзаһы. 1906—17...
СПИРИН Владимир Степанович
СПИРИН Владимир Степанович (2.7. 1923, Сембер губ. Вальдиватское а. — 2002, Спасск‑Рязанский ҡ.), иҡтисадсы. Иҡт. ф. канд. (1965), проф. (1988). БАССР‑ҙың атҡ. фән эшмәкәре (1977). Б.В....
СПИРТТАР
СПИРТТАР, туйындырылған (алкоголдәр), туйындырылмаған (енолдар), углерод атомдарының ароматик ҡулсаһы (фенолдар) молекулаларында 1 йәки бер нисә гидроксил (ОН) төркөмлө...
Списки сокращений
ҠЫҪҠАРТЫУҘАР ИСЕМЛЕГЕ
БИБЛИОГРАФИЯЛАҒЫ ҠЫҪҠАРТЫУҘАР
ҮЛСӘҮ БЕРӘМЕКТӘРЕНЕҢ ҠЫҪҠАРТЫУҘАР ИСЕМЛЕГЕ
...
СПИЦЫН Александр Андреевич
СПИЦЫН Александр Андреевич (14.8.1858, Вятка губ. Яранск ҡ. — 17.9.1931, Ленинград), археолог. СССР ФА‑ның мөхбир ағзаһы (1927). С.‑Петербург ун‑тын тамамлағандан һуң (1882) Вятка...
СПЛАЙН
СПЛАЙН м а т е м а т и к а л а, кәкре һыҙыҡ йәки сикләнгән һандағы бер‑береһенә сиктәш һан аралыҡтарында аргументы үҙгәргән функция графигы. Аралыҡтарҙың һәр береһендә...
СПОРАЛЫ ҮҪЕМЛЕКТӘР
СПОРАЛЫ ҮҪЕМЛЕКТӘР, башлыса споралар м‑н үрсегән һәм таралған организмдар. Яҡынса 70 мең төрө билдәле, киң таралған. Башҡортостанда 1600‑ҙән ашыу төрө үҫә. Ябай төҙөлөшлө...
СПОРОВИКТАР
СПОРОВИКТАР (Sporozoa), иң ябайҙар ярым батшалығына ҡараған апикомплекстар класы. 2 отряды (грегариндар һәм кокцидиялар), яҡынса 2 мең төрө билдәле, бөтә Ер шарында таралған....
