Список материалов
ЭНЕРГЕТИКА
ЭНЕРГЕТИКА, 1) энергетика ресурстарын сығарыу һәм күсереү, электр һәм йылылыҡ энергияһын етештереү, энергосистемаларҙы хеҙмәтләндереү һәм ремонтлау б‑са пр‑тиеларҙы...
ЭНЕРГЕТИКА КОЛЛЕДЖЫ
ЭНЕРГЕТИКА КОЛЛЕДЖЫ, 1961 й. Өфө электромеханика техникумының (ҡара: Радиоэлектроника колледжы) уҡыу‑консультация пункты нигеҙендә киске энергетика техникумы булараҡ...
ЭНЕРГЕТИКА ҠОРОЛМАЛАРЫ
ЭНЕРГЕТИКА ҠОРОЛМАЛАРЫ, энергетика объекттары (электростанциялар, ҡаҙанлыҡтар, подстанциялар, электр энергияһы тапшырыу линиялары, йылылыҡ һәм газ селтәрҙәре) комплексындағы...
ЭНЕРГЕТИКА ҠУЛАЙЛАМАЛАРЫ
ЭНЕРГЕТИКА ҠУЛАЙЛАМАЛАРЫ, электр энергияһын етештереү йәки үҙгәртеү, тапшырыу, туплау һәм бүлеү өсөн тәғәйенләнгән ҡорамалдар һәм ҡоролмалар комплексы. Төҙөлөшө...
ЭНЕРГИЯ ҮҘГӘРТКЕСТӘРЕ
ЭНЕРГИЯ ҮҘГӘРТКЕСТӘРЕ, энергияның бер төрөн энергияның икенсе төрөнә үҙгәрткән техник ҡоролмалар. Механик энергияны электр энергияһына һәм киреһенсә үҙгәртеү электр...
ЭНЕРГОРЕСУРСТАРҘЫ КҮСЕРЕҮ ПРОБЛЕМАЛАРЫ ИНСТИТУТЫ
ЭНЕРГОРЕСУРСТАРҘЫ КҮСЕРЕҮ ПРОБЛЕМАЛАРЫ ИНСТИТУТЫ, ДУП. 1959 й. Өфөлә Башҡ‑н нефть эшкәртеү ҒТИ‑ның нефтте күсереү һәм һаҡлау бүлеге нигеҙендә Нефтте һаҡлау һәм күсереү...
ЭНТОДОН
ЭНТОДОН (Entodon), энтодондар ғаиләһенә ҡараған мүк һымаҡтар заты. Яҡынса 100 төрө билдәле, күбеһенсә ике ярымшарҙың да уртаса һәм субтропик бүлкәттәрендә таралған. Башҡортостанда...
ЭНТОМОЛОГИК ЕЛЕМ
ЭНТОМОЛОГИК ЕЛЕМ, йәбешкәк шыйыҡ елемдәрҙең бер төрө, иҫәпләү һәм идентификациялау маҡсатында культуралы үҫемлектәрҙең ҡоротҡос бөжәктәрен тотоу һәм теркәү өсөн...
ЭНТОМОЛОГИЯ
ЭНТОМОЛОГИЯ (грек телендәге éntoma — бөжәктәр һәм ...логия), зоологияның бөжәктәрҙе өйрәнгән бүлеге. Дөйөм (бөжәктәрҙең төҙөлөшөн һәм йәшәү эшмәкәрлеген, индивидуаль...
ЭНЦЕФАЛИТ
ЭНЦЕФАЛИТ (гр. enkе— phalos баш мейеһе), баш мейеһенең шеш ауырыуы. Патологик процестың урыны б‑са полиоэнцефалит (баш мейеһе ҡабығының һоро матдәһендә йәки олон өлөшөндә),...
ЭНЦИКЛОПЕДИЯЛАР
ЭНЦИКЛОПЕДИЯЛАР (фр. encyclopedie), фәнни, фәнни‑популяр йәки популяр белешмә баҫмалары. Э. системаға һалынған белем йыйылмаһы булып тора, алфавит, тематик йәки алфавит‑тематик...
ЭҢЕР МИЛӘҮШӘҺЕ
ЭҢЕР МИЛӘҮШӘҺЕ, аймиләүш ә, төн миләүшәһе (Hesperis), әүернә һымаҡтар ғаиләһенә ҡараған үҫемлектәр заты. Яҡынса 30 төрө билдәле, Урта диңгеҙ буйында, Көнсығыш Европала, Урта...
ЭҢЕР ЯРҒАНАТЫ
ЭҢЕР ЯРҒАНАТЫ (Nyctalus leisleri), ярғанаттар отрядының шымаморон ярғанаттар ғаиләһенә ҡараған имеҙеүсе. Көнбайыш, Үҙәк, Көнсығыш Европала, Төньяҡ Африкала, Кавказда һәм төньяҡ‑көнбайыш...
ЭОС
ЭОС, гибрид клевер сорты. 2005 й. И.П.Леонтьев, А.Л.Золотов, А.Д. Карасов [Балаҡатай р‑нының “Карасов А.Д.” крәҫтиән (фермер) хужалығы] тарафынан ҡырағай популяцияларҙан...
ЭПЕНТЕЗА
ЭПЕНТЕЗА (гр. epеnthesis — йәбештереү), өндәрҙең комбинаторлы үҙгәреше төрҙәренең береһе, һүҙҙә өҫтәмә өндөң барлыҡҡа килеүе. Башҡорт телендә Э. һүҙ башында һәм һүҙ аҙағында...
ЭПИГРАММА
ЭПИГРАММА (гр. epígramma — яҙма), публицистика жанры; ниндәй ҙә булһа бер кешенән көлгән йәки йәмғиәт тормошондағы актуаль ваҡиғаларға арналған ҡыҫҡа сатирик шиғыр. Башҡорт...
ЭПИГРАФИКА
ЭПИГРАФИКА (гр. epigraphē — яҙма), ҡаты материалдарҙағы (таш, металл, ағас, балсыҡ һ.б.) яҙмаларҙы (күбеһенсә боронғо һәм урта быуат) өйрәнгән өҫтәмә тарихи һәм филол. фән....
ЭПИДЕМИОЛОГИЯ
ЭПИДЕМИОЛОГИЯ (гр. epidēmia — күмәк ауырыу һәм ...логия), төрлө ауырыуҙарҙың башланып китеү законлыҡтарын һәм киң таралышын өйрәнгән, уларҙы иҫкәртеү һәм ҡаршы көрәшеү...
ЭПИДОТ
ЭПИДОТ (гр. epidosis — үҫеш), утрау силикаттары ярым класы минералы, Ca2(Fe3+,Al)3•[SiO4] [Si2O7]O(OH). Составына магний, марганец, тимер, титан, ерҙә һирәк элементтар ҡушылмалары инә....
ЭПИЗООТОЛОГИЯ
ЭПИЗООТОЛОГИЯ (гр. epí — өҫтөндә, zṓon — хайуан һәм ...логия), хайуандарҙың инфекцион ауырыуҙарының барлыҡҡа килеү, үҫеш, таралыу сәбәптәре һәм законлыҡтары, иҫкәртеү...
