Список материалов
БӘШИРОВ Мәсғүт Зәйнетдин улы
БӘШИРОВ Мәсғүт Зәйнетдин улы (21.4.1908, Бөрө ҡ. — 16.4.1978, шунда уҡ), композитор, педагог, муз.‑йәмәғәт эшмәкәре. БАССР‑ҙың атҡ. мәҙәниәт хеҙм‑ре (1967). Композиторҙар союзы ағзаһы (1940). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. Башҡ. муз. уч‑щеһын тамамлағандан һуң (1938) 1941 й. тиклем шунда уҡ эшләй. 30‑сы йй....
БӘШИРОВ Мусса Ғүмәр улы
БӘШИРОВ Мусса Ғүмәр улы (16.10.1954, БАССР‑ҙың Стәрлетамаҡ р‑ны Кесе Аллағыуат а., хәҙ. Салауат ҡ. эсендә), инженер-электромеханик. Техник ф. д‑ры (2002). ӨНИ‑не тамамлаған (1981). 1972 й. алып Салауат нефтехимия комб‑тында, 1975 й. — ӨДНТУ‑ның Салауат филиалында (2002 й. башлап сәнәғәт пр‑тиеларының...
БӘШИРОВ Радик Миңлехан улы
БӘШИРОВ Радик Миңлехан улы (7.1.1935, БАССР‑ҙың Ҡыйғы р‑ны Үрге Ҡыйғы а.), инженер-механик. БР ФА‑ның мөхбир ағзаһы (1995), техник ф. д‑ры (1982), проф. (1983). РФ‑тың (1994), БАССР‑ҙың (1976) атҡ. фән эшмәкәре, РФ-тың почётлы юғары проф. белем биреү хеҙм-ре (1996). Р.М.Бәшировтың ағаһы. БАХИ‑ны тамамлаған...
БӘШИРОВ Рив Миңлехан улы
БӘШИРОВ Рив Миңлехан улы (7.11.1936, БАССР‑ҙың Ҡыйғы р‑ны Үрге Ҡыйғы а.), инженер-механик. Техник ф. д‑ры (1998), проф. (1991). БАССР‑ҙың атҡ. а.х. инженеры (1980), РФ‑тың почётлы юғары проф. белем биреү хеҙм‑ре (1998). Р.М.Бәшировтың ҡустыһы. БАХИ‑ны тамамлаған (1959), 1963 й. алып шунда уҡ эшләй:...
БӘШИРОВА Фирҙәүес Тимербулат ҡыҙы
БӘШИРОВА Фирҙәүес Тимербулат ҡыҙы (14.10.1945, Ишембай ҡ.), шағирә. БР‑ҙың атҡ. мәҙәниәт хеҙм‑ре (2005). Яҙыусылар союзы ағзаһы (1997). Силәбе пед. ин‑тын тамамлаған (1971). 1968 й. алып Силәбе өлк. Арғаяш р‑ны мәктәптәрендә, Бәләбәй машиналар эшләү техникумында уҡыта; 1977 й. башлап Яр Саллы ҡ. эшләй:...
БӘШМӘКТӘР
БӘШМӘКТӘР (Fungi, Mycota, Mycophyta), тере организмдар батшалығы. 3 бүлеккә айырыла: ысын Б., оомицеттар, лайлалы бәшмәктәр. Ысын Б. хитридиомицеттар, зигомицеттар, аскомицеттар, базидиомицеттар, дейтеромицеттар кластарын берләштерә. 100 меңдән ашыу төрө (Башҡортостанда 10 меңдән ашыу төрө) билдәле,...
БӘШНӘКТӘР
БӘШНӘКТӘР, төрки ҡәбиләләр берләшмәһе. Урта быуат авторҙары (Гардизи, Ибн Руста, Ибн Фаҙлан һ.б.) хеҙмәттәрендә, Константин Багрянородныйҙың “Империя менән идара итеү тураһында” (“Об управлении империей”) әҫәрендә, урыҫ йылъяҙмаларында телгә алына. Формалашыу ихтималлығы булған өлкә — Урта Азия, Арал...
БЕГЛОВ Василий Алексеевич
БЕГЛОВ Василий Алексеевич (30.5.1958, БАССР‑ҙың Көйөргәҙе р‑ны Филипповка а. — 9.7.2011, Стәрлетамаҡ ҡ.), әҙәбиәт белгесе. Филол. ф. д‑ры (2007). РФ‑тың почётлы юғары проф. белем биреү хеҙм‑ре (2005). СДПИ‑ны тамамлаған (1979), 1982 й. алып шунда уҡ эшләй: 1988 й. башлап әҙәбиәт, 1993—2003 йй. урыҫ...
БЕГЛОВА Елена Ивановна
БЕГЛОВА Елена Ивановна (19.3.1961, БАССР‑ҙың Йылайыр р‑ны Иван‑Ҡыуалат а.), тел белгесе. Филол. ф. д‑ры (2008). БР‑ҙың мәғариф алдынғыһы (2005), РФ‑тың почётлы юғары проф. белем биреү хеҙм‑ре (2010). СДПИ‑ны тамамлаған (1982), 1983 й. алып шунда уҡ уҡыта. Фәнни тикшеренеүҙәре лексикология, стилистика...
БЕГЛОПОПОВСЫЛАР
БЕГЛОПОПОВСЫЛАР, старообрядсылыҡта 17 б. аҙ. барлыҡҡа килгән ағымдарҙың береһе. Православиеның догматикаһын һаҡлап, Б. культтың деталдәрендә айырылалар. Тәүҙә Б. тип Урыҫ православие сиркәүенән күскән (“ҡасаҡ”, исеме шунан килә) һәм икенсе ҡабат суҡынған священниктарҙы ғибәҙәт ҡылыу өсөн ҡабул иткән...
БЕДЕЕВА ПОЛЯНА, Благовещен р‑нындағы ауыл
БЕДЕЕВА ПОЛЯНА, Благовещен р‑нындағы ауыл, Бедеева Поляна а/ с үҙәге. Район үҙәгенән Т.‑Көнс. 45 км һәм Загородная т. юл ст. Т.‑Көнс. табан 60 км алыҫлыҡта Уҫы й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 428 кеше; 1920 — 520; 1939 — 812; 1959 — 1620; 1989 — 1650; 2002 — 1550; 2010 — 1757 кеше. Урыҫтар йәшәй...
БЕДРЕНКО Николай Васильевич
БЕДРЕНКО Николай Васильевич (9.9.1923, БАССР‑ҙың Йылайыр кантоны Казанка утары, хәҙер БР‑ҙың Ейәнсура районы Казанка а. — 5.7.1985, Талгар ҡ.), Советтар Союзы Геройы (1945). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. 1942 й. авг. алып Төньяҡ-Көнбайыш, Көнбайыш, Ялан, 2‑се Украина, Алыҫ Көнсығыш һәм 2‑се Алыҫ Көнсығыш...
БЕҘСУҠЫШ
БЕҘСУҠЫШ (Recurvirostra avocetta), сәпсәү һымаҡтар отрядының беҙсуҡыштар ғаиләһенә ҡараған ҡош. Евразияла һәм Африкала таралған. Күсәр ҡош. Кәүҙә оҙонлоғо 42—46 см, ауырлығы 200—320 г, ҡанаттарының ҡоласы 77—80 см. Ҡауырһын ҡапламы башлыса аҡ, башының өҫкө өлөшө, муйынының артҡы өлөшө һәм ҡанаттарындағы...
БЕЖКОВИЧ Афанасий Семёнович
БЕЖКОВИЧ Афанасий Семёнович (13.12.1892, Екатеринбург губ. Нововеличковский станицаһы — 15.4.1977, Ленинград), этнограф, музей белгесе. Беренсе донъя һуғышында ҡатнашыусы. Ленинград дәүләт ун‑тын тамамлаған (1928). 1926 й. алып Рәсәй халҡының нәҫел составын өйрәнеү б‑са комиссияла, 1927 й. — СССР ФА...
БЕЗАК Александр Павлович
БЕЗАК Александр Павлович (6.6.1801 — 30.12.1869, С.‑Петербург, Киевта ерләнгән), дәүләт эшмәкәре. Ген.‑адъютант (1849), артиллериянан ген. (1858). Дәүләт советы ағзаһы (1863 й. алып). Дворяндарҙан. 1828—29 йй. рус‑төрөк һуғышында, 1830—31 йй. поляк ихтилалын баҫтырыуҙа ҡатнашыусы. Царское Село лицейын...
БЕЗБОЖНИК (“Аллаһыҙ”)
“БЕЗБОЖНИК” (“Аллаһыҙ”), гәзит. Һуғышсан аллаһыҙҙар союзының (ҡара: Атеизм) Башҡ‑н өлкә советы органы. Өфөлә урыҫ телендә сыға. 1931 й. мартынан нәшер ителә. Барлығы 29 һаны билдәле. “Б.” дингә ҡаршы, фәнни‑популяр мәҡәләләр, ш. уҡ халыҡ араһында наҙанлыҡты бөтөрөү б‑са материалдар баҫыла.
Тәрж. Р.М.Шәрипова...
БЕЗДЕНЕЖНЫЙ Фёдор Ильич
БЕЗДЕНЕЖНЫЙ Фёдор Ильич [23.2.1926, БАССР‑ҙың Өфө кантоны Яңы Ҡазан а. (БР‑ҙың Ҡырмыҫҡалы р‑ны) — 26.10.2001, Нефтекама ҡ.], Соц. Хеҙмәт Геройы (1971). 1950 й. алып “Башвостокнефтеразведка” тресында быраулаусы ярҙамсыһы, быраулаусы булып эшләй; 1959—81 йй. “Арланнефть” НГДУ‑һы операторы, скважиналарҙы...
БЕЗНОСОВ Николай Никитьевич
БЕЗНОСОВ Николай Никитьевич (19.12.1924, Удмурт АССР‑ы Гальянский Починок а. — 7.11.2001, Өфө), тренер. Велосипед спорты б‑са РСФСР‑ҙың атҡ. тренеры (1961), саңғы буйынса икебәйгелә СССР‑ҙың спорт мастеры (1952), бөтә Союз категориялы судья. БАССР‑ҙың атҡ. мәҙәниәт хеҙм‑ре (1976). Саңғы б‑са икебәйгелә...
БЕЗЦЕННЫЙ Виктор Николаевич
БЕЗЦЕННЫЙ Виктор Николаевич (20.7.1924, Дмитриевск ҡ. — 2.12.1976, Макеевка ҡ. ерләнгән), Советтар Союзы Геройы (1943). Өлкән лейтенант (1944). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. Өфө хәрби пехота училищеһын тамамлаған (1943). 1941—42 йй. Иглин районы Иглин а. эшләй. 1942 й. алып Ҡыҙыл армияла. 1943 й. майынан...
