Для авторизации на текущем портале в Вашем профиле ЕСИА должно быть заполнено поле "Электронная почта"

Инергə
Төбәк интерактив энциклопедик портал «Башҡортостан»
Башҡортостан Республикаһы Фәндәр академияһы Башҡортостан Республикаһы “Башҡорт энциклопедияһы” дәүләт автономиялы фән учреждениеһы

Список материалов

Наименование статьи
Содержание статьи
Автор
Рубрикатор
Шәхестәр
Энциклопедии
Яңынан эҙләргә

БИКЙӘН ТУҠТАМЫШЕВ

БИКЙӘН ТУҠТАМЫШЕВ, башҡорт ихтилалы (1662—64) етәкселәренең береһе. Себер даруғаһы Ҡыр-Көҙәй улусы башҡорттарынан. Аҙнағол Ырыҫҡолов менән шул уҡ даруғаның көнбайышында баш күтәреүселәр хәрәкәтен етәкләй. Ихтилалды туҡтатыу тураһында хөкүмәт етәкселәре менән һөйләшеүҙәрҙән баш тарта. 1663 й. яҙында...

БИКЙӘН, Борай р‑нындағы ауыл

БИКЙӘН, Борай р‑нындағы ауыл, Борай а/ с ҡарай. Район үҙәгенән Т. 3 км һәм Яңауыл т. юл ст. К.‑Көнс. табан 70 км алыҫлыҡта Һары й. (Тере Танып й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 431 кеше; 1920 — 405; 1939 — 236; 1959 — 228; 1989 — 276; 2002 — 228; 2010 — 183 кеше. Удмурттар йәшәй (2002)....

БИККЕНИН Ирек Әнәс улы

БИККЕНИН Ирек Әнәс улы (17.11.1958, Өфө), хоҡуҡ белгесе. Юридик ф. д‑ры (2005), проф. (2006). БР‑ҙың атҡ. юрисы (2003). СССР ЭЭМ‑ының Омск юғары милиция мәктәбен тамамлаған (1981), 1984 й. алып шунда уҡ уҡыта. 1985 й. башлап ӨЮИ‑ла: 2000 й. алып уҡыу‑уҡытыу бүлеге нач., 2004—09 йй. институттың уҡыу-...

БИКҠОЛ (Бикҡолов) Шәриф Сәғәҙәтулла улы

БИКҠОЛ (Бикҡолов) Шәриф Сәғәҙәтулла улы [28.5.1924, БАССР‑ҙың Өфө кантоны Ҡарлыман а. (БР‑ҙың Ҡырмыҫҡалы р‑ны) — 3.9.1995, Өфө, тыуған яғында ерләнгән], яҙыусы. РСФСР‑ҙың атҡ. мәҙәниәт хеҙм‑ре (1980). Яҙыусылар союзы ағзаһы (1950). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. К.А.Тимирязев ис. Башҡ. пед. ин‑тын тамамлағандан...

БИКҠОЛ ТОРАМАЛАРЫ

БИКҠОЛ ТОРАМАЛАРЫ, Бура мәҙәниәте археологик ҡомартҡылары. Б.э.т. 16—15 бб. ҡарай. 2 торама асыҡланған. I Б.т. Миәкә р‑ны Бикҡол а. көньяҡ-көнсығышҡа табан 2 км алыҫлыҡта Миәкә й. һул ярында урынлашҡан. 1967 й. А.Х.Пшеничнюк тарафынан асыла, 1984 й. Ю.А.Морозов, 1995 й. Г.Т.Обыдённова өйрәнә. 296 м2...

БИКҠОЛ, Әбйәлил р‑нындағы ауыл

БИКҠОЛ, Әбйәлил р‑нындағы ауыл, Ташбулат а/ с ҡарай. Район үҙәгенән Т.‑Көнс. 55 км һәм Ташбулат т. юл ст. Т.‑Көнб. табан 7 км алыҫлыҡта Аналыҡ й. (Кесе Ҡыҙыл й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1900 й. — 250 кеше; 1920 — 224; 1939 — 177; 1959 — 206; 1989 — 231; 2002 — 240; 2010 — 292 кеше. Башҡорттар...

БИКҠОЛ, Бишбүләк р‑нындағы ауыл

БИКҠОЛ, Бишбүләк р‑нындағы ауыл, Бикҡол а/ с үҙәге. Район үҙәгенән К.‑Көнб. 33 км һәм Приют т. юл ст. К.‑Көнс. табан 75 км алыҫлыҡта Дим й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 278 кеше; 1920 — 420; 1939 — 129; 1959 — 282; 1989 — 282; 2002 — 291; 2010 — 231 кеше. Башҡорттар йәшәй (2002). Фельдшер‑акушерлыҡ...

БИКҠОЛ, Миәкә р‑нындағы ауыл

БИКҠОЛ, Миәкә р‑нындағы ауыл, Бикҡол а/ с үҙәге. Район үҙәгенән Т.‑Көнс. 16 км һәм Аксёнов т. юл ст. К.‑Көнс. табан 43 км алыҫлыҡта Миәкә й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 518 кеше; 1920 — 576; 1939 — 533; 1959 — 466; 1989 — 268; 2002 — 299; 2010 — 200 кеше. Башҡорттар йәшәй (2002). Төп мәктәп...

БИКҠОЛ, Шишмә р‑нындағы ауыл

БИКҠОЛ, Шишмә р‑нындағы ауыл, Дурасов а/ с ҡарай. Район үҙәгенән К.‑Көнб. 25 км һәм Шөңгәккүл т. юл ст. Т.‑Көнс. табан 10 км алыҫлыҡта Олокүл (Дим й. басс.) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 135 кеше; 1920 — 122; 1939 — 146; 1959 — 195; 1989 — 119; 2002 — 124; 2010 — 120 кеше. Башҡорттар йәшәй (2002). Ауылға...

БИКҠОЛОВ Әҡдәс Закир улы

БИКҠОЛОВ Әҡдәс Закир улы (2.3.1927, Бөгөлмә ҡ. — 5.12.2013, Өфө), инженер-технолог. Техник ф. д‑ры (1968), проф. (1971). БАССР-ҙың атҡ. фән һәм техника эшмәкәре (1968). ӨНИ-не тамамлағандан һуң (1951) шунда уҡ эшләй: 1960—64 йй. технология ф-ты деканы, 1962—94 йй. нефтехимия һәм химик технология каф....

БИКҠОЛОВ Мөнир Кәрәмәт улы

БИКҠОЛОВ Мөнир Кәрәмәт улы (25.3.1944, Чкалов өлкәһе Ғабдрафиҡ а. — 23.7.2016, Өфө ҡ.), Хеҙмәт Даны орденының тулы кавалеры. 1971—2004 йй. “БЭТО” ААЙ‑ында механик йыйыу эштәре слесары булып эшләй. Цехта хеҙмәтте ойоштороуҙың бригада системаһын индереүҙе башлап ебәреүселәрҙең береһе. Махсус техника аппаратураһы...

БИКҠОЛОВ Хөрмәт Талха улы

БИКҠОЛОВ Хөрмәт Талха улы (22.3.1927, БАССР‑ҙың Стәрлетамаҡ кантоны Ҡалта а., хәҙ. БР‑ҙың Көйөргәҙе р‑ны Яңы Ҡалта а., — 4.8.1997, шунда уҡ), тәржемәсе. БАССР‑ҙың атҡ. мәҙәниәт хеҙм‑ре (1987). Яҙыусылар союзы ағзаһы (1980). Ә.Т.Бикҡолованың ағаһы. БДУ‑ны тамамлаған (1959). 1954—55 йй. — “Ленинец” гәз.,...

БИКҠОЛОВ Шакир Сәлим улы

БИКҠОЛОВ Шакир Сәлим улы (15.1.1932, БАССР‑ҙың Әбйәлил р‑ны Хәлил а. — 18.5.1983, Өфө), шағир. Яҙыусылар союзы ағзаһы (1968). К.А.Тимирязев ис. Башҡ. пед. ин‑тын (1955), М.Горький ис. Әҙәбиәт ин‑ты эргәһендәге Юғары әҙәби курстарҙы (Мәскәү, 1975) тамамлаған. 1957 й. Шишмә р‑нының Түбәнге Хәжәт мәктәбе...

БИКҠОЛОВА Әлмира Талха ҡыҙы

БИКҠОЛОВА Әлмира Талха ҡыҙы (22.10.1929, БАССР‑ҙың Стәрлетамаҡ кантоны Ҡалта а., хәҙер БР‑ҙың Көйөргәҙе районы Яңы Ҡалта а., — 22.9.2013, Санкт‑Петербург ҡ.), химик. Химия фәндәре докторы (1991), профессор (1995). Х.Т.Бикҡоловтың һеңлеһе. Чкалов педагогия институтының тәбиғи фәндәр (1949) һәм химия...

БИКҠОЛОВА Нурия Нәғимйән ҡыҙы

БИКҠОЛОВА Нурия Нәғимйән ҡыҙы (12.1.1956, Дәүләкән ҡ.), физик. Физ.‑матем. ф. д-ры (2006), проф. (2008). БР‑ҙың мәғариф отличнигы (2000). БДУ‑ны тамамлағандан һуң (1978) Дәүләкәндең 6-сы урта мәктәбендә эшләй. 1979 й. алып БашНИПИнефттә, 1982—84 йй. БДУ-ла. 1988 й. башлап — БДУ‑ның Стәрлетамаҡ филиалында...

БИКҠУЖА, Ейәнсура р‑нындағы ауыл

БИКҠУЖА, Ейәнсура р‑нындағы ауыл, Таҙлар а/ с ҡарай. Район үҙәгенән К.‑Көнс. 20 км һәм Һарыҡташ т. юл ст. (Ырымбур өлк.) Т.‑Көнс. табан 74 км алыҫлыҡта Оло Һүрәм й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1900 й. — 77 кеше; 1920 — 94; 1939 — 91; 1959 — 132; 1989 — 115; 2002 — 107; 2010 — 85 кеше. Башҡорттар йәшәй...

БИКМӘЕВ Михаил Әхмәт улы

БИКМӘЕВ Михаил Әхмәт улы (4.5.1954, БАССР‑ҙың Благовар р‑ны Ҡашҡалаша а.), тарихсы. Тарих ф. д‑ры (2005), проф. (2009). Полковник (2003). Свердловск юғары хәрби‑сәйәси уч‑щеһын (1977), В.И.Ленин ис. Хәрби‑сәйәси акад. (Мәскәү, 1986) тамамлаған. 1977—83 йй. Белоруссия хәрби округының 45‑се күнекмә танк...

БИКМӘТ, Туймазы р‑нындағы ауыл

БИКМӘТ, Туймазы р‑нындағы ауыл, Татар-Олҡан а/ с ҡарай. Район үҙәгенән һәм Туймазы т. юл ст. Көнс. табан 23 км алыҫлыҡта Оло Нөгөш (Өҫән й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 1157 кеше; 1920 — 1356; 1939 — 507; 1959 — 304; 1989 — 116; 2002 — 107; 2010 — 109 кеше. Башҡорттар йәшәй (2002)....

БИКМӘТОВ Альберт Әлмир улы

БИКМӘТОВ Альберт Әлмир улы (26.10.1964, Өфө ҡ.), спортсы. Парашют спорты буйынса Рәсәйҙең халыҡ-ара класлы спорт мастеры (1996). БР‑ҙың күренекле спортсыһы (2003). Рәсәй ДОСААФ‑ының авиация спорт клубы тәрбиәләнеүсеһе (тренеры Н.А.Пинчук). Шәхси зачётта пара-ски буйынса Рәсәй (1996—98), Югославия (2000)...

БИКМӘТОВТАР

БИКМӘТОВТАР, идара итеүҙең кантон системаһы осоро эшмәкәрҙәре. Исәт провинцияһы Сырҙы улусы Ҡорман а. (Силәбе өлк. Арғаяш р‑ны) башҡорттарынан. Билдәлеләре: Әбделвәхит Б. (1776—?), зауряд‑яҫауыл, 1802 й., 1804 й., 1810 й., 1815 й. Ырымбур сик һыҙығында хеҙмәт итә, 1821 й. алып 3‑сө башҡ. кантонының...