Для авторизации на текущем портале в Вашем профиле ЕСИА должно быть заполнено поле "Электронная почта"

Инергə
Төбәк интерактив энциклопедик портал «Башҡортостан»
Башҡортостан Республикаһы Фәндәр академияһы Башҡортостан Республикаһы “Башҡорт энциклопедияһы” дәүләт автономиялы фән учреждениеһы

Список материалов

Наименование статьи
Содержание статьи
Автор
Рубрикатор
Шәхестәр
Энциклопедии
Яңынан эҙләргә

ХӘМИД (Хәмиҙуллин) Ризуан Мирхәбибулла улы

ХӘМИД (Хәмиҙуллин) Ризуан Мирхәбибулла улы (24.10.1941, БАССР‑ҙың Йәрмәкәй районы Уҫман‑Ташлы а. — 17.9.2017, Ҡазан ҡ.), драматург. ТССР‑ҙың атҡаҙанған сәнғәт эшмәкәре (1991). Ҡазан педагогия институтын (1971), ГИТИС эргәһендәге Юғары театр курстарын (1979), М.Горький исемендәге Әҙәбиәт институты эргәһендәге...

ХӨСӘЙЕНОВ Айҙар Гайдар улы

ХӨСӘЙЕНОВ Айҙар Гайдар улы (27.2.1965, БАССР-ҙың Ейәнсура р-ны Күгәрсен а.), шағир, драматург, тәржемәсе. Яҙыусылар союзы ағзаһы (1999). БАХИ-ны (1987), М.Горький ис. Әҙәбиәт ин-тын (1995, Мәскәү) тамамлаған. 1989—90 йй. Яңы Өфө НЭЗ-ының “Нефтепереработчик” (“Нефть эшкәртеүсе”) гәз., 1996—98 йй. “Башҡортостан”...

ХӨСӘЙЕНОВ Ғайса Батыргәрәй улы

ХӨСӘЙЕНОВ Ғайса Батыргәрәй улы [10.4.1928, БАССР-ҙың Өфө кантоны Үтәгән а. (БР-ҙың Ҡырмыҫҡалы районы) — 27.7.2021, Өфө ҡ., тыуған ауылында ерләнгән], әҙәбиәт белгесе, яҙыусы. БР ФА академигы (1991), филология фәндәре докторы (1971), профессор (1972). БР-ҙың халыҡ яҙыусыһы (2008). РФ-тың (1992) һәм БАССР-ҙың...

ХУДОЖЕСТВОЛЫ ТӘРЖЕМӘ

ХУДОЖЕСТВОЛЫ ТӘРЖЕМӘ, бер телдә йәшәп килгән әҫәрҙе икенсе телдә тергеҙгән әҙәби ижад төрө. Х.т. тәржемә эшмәкәрлегенең иң юғары формаһы булып тора, әҫәрҙең йөкмәт­кеһен тапшырыуҙы ғына түгел, ә төп нөсхәнең образдарын, уның стиль төрлөлөгөн, ш. уҡ авторҙың донъяға ҡарашын, эмоцияларын, интонацияһын...

ЧВАНОВ Михаил Андреевич

ЧВАНОВ Михаил Андреевич (25.7.1944, БАССР-ҙың Салауат районы Иҫке Михайловка а., хәҙер БР-ҙың шул уҡ районы Малаяҙ а.), яҙыусы. БР‑ҙың халыҡ яҙыусыһы (2021). РФ‑тың (2002), БР‑ҙың (1994) атҡаҙанған мәҙәниәт хеҙмәткәре, СССР‑ҙың ер аҫты разведкаһы отличнигы (1967). Яҙыусылар союзы ағзаһы (1976). БДУ-ны...

ШАФИҠОВ Ғәзим Ғәзиз улы

ШАФИҠОВ Ғәзим Ғәзиз улы (1.10. 1939, Фрунзе — 29.1.2009, Өфө), яҙыусы, тәржемәсе, публицист. БАССР‑ҙың атҡ. сәнғәт эшмәкәре (1989). Яҙыусылар союзы ағзаһы (1977). БДУ‑ны (1962), М.Горький ис. Әҙәбиәт ин‑ты эргәһендәге Юғары әҙәби курстарҙы (Мәскәү, 1983) тамамлаған. 1962 й. алып “Ленинсы” гәз. эшләй,...

ШӘҒӘЛИЕВ Рамаҙан Нурғәли улы

ШӘҒӘЛИЕВ Рамаҙан Нурғәли улы (1.2.1935, Силәбе өлк. Ҡоншаҡ р‑ны Мөслим а. — 20.2.2010, Силәбе ҡ.), шағир. РСФСР‑ҙың атҡ. мәҙәниәт хеҙм‑ре (1989). Яҙыусылар союзы ағзаһы (1986). 1959—95 йй. “Мечел” мәҙәниәт һәм техника һарайының (Силәбе) “Айгөл” татар һәм башҡорт үҙешмәкәр халыҡ коллективы етәксеһе....

ШӘКҮР (Шәкүров) Рәшит Закир улы

ШӘКҮР (Шәкүров) Рәшит Закир улы [11.1.1937, БАССР‑ҙың Әлшәй районы Яңы Абдрахман а. (БР‑ҙың Стәрлетамаҡ районы)], тел белгесе, төркиәтсе, шағир, публицист. Филология фәндәре докторы (1998), профессор (2012). БР‑ҙың халыҡ шағиры (2021). БР‑ҙың атҡаҙанған фән эшмәкәре (1997), БАССР‑ҙың атҡаҙанған мәҙәниәт...

ШЕКСПИР Уильям

ШЕКСПИР Уильям (23.4.1564, Стратфорд‑он‑Эйвон ҡ., Англия — 23.4. 1616, шунда уҡ), инглиз шағиры, драматург. “Венера һәм Адонис” (“Венера и Адонис”; 1593), “Лукреция” (1594) поэмалары, “Сонеттар” (“Сонеты”; 1609) шиғырҙар йыйынтығы, “Ричард III” (1593), “Йәйге төндәге төш” (“Сон в летнюю ночь”; 1596),...

ЭПИГРАММА

ЭПИГРАММА (гр. epígramma — яҙма), публицистика жанры; ниндәй ҙә булһа бер кешенән көлгән йәки йәмғиәт тормошондағы актуаль ваҡиғаларға арналған ҡыҫҡа сатирик шиғыр. Башҡорт әҙәбиәтендә Э. 20 б. башында М.Ғафури, Я.Ғ.Йомаев, С.Ҡудаш, С.С.Яҡшығолов ижадында үҫеш ала. Ш.Бабичтың “Китабеннас” (1916—1918;...

ЭПИСТОЛЯР ӘҘӘБИӘТ

ЭПИСТОЛЯР ӘҘӘБИӘТ, берәй кешегә яҙма мөрәжәғәт итеү формаһын ҡулланған әҫәрҙәр, персонаждарҙың ысын йәки уйҙырма хаттарынан төҙөлгән, уҡыусыларҙың киң даирәһенә тәғәйенләнгән (йәки уның ҡаҙанышына әйләнгән) художестволы йәки публицистик текст. Әгәр автор лирик герой ролендә сығыш яһаһа, нәфис Э.ә. лирика...

ЮМОР

ЮМОР (ингл. humour), ысынбарлыҡты көлкөлө итеп һүрәтләү ысулы. Ябай мәҙәктән айырмалы рәүештә, Ю. көлкө предметына уйланыбыраҡ ҡарарға, анализларға һәм борсолор­ға мәжбүр итә; көлкөгә ҡалдырыуға, көлкөнөң фаш итеүсе төрҙәренә (ирония, сатира) ҡаршы ҡуйыла. Башҡорт­ әҙәбиәтендәЮ. көлкөнөң бөтә төрҙәре...

ЮНЫСОВА Гөлфиә Аҙнағол ҡыҙы

ЮНЫСОВА (Иҙелбаева) Гөлфиә Аҙнағол ҡыҙы (10.9.1948, БАССР‑ҙың Әлшәй р‑ны Һарыша.),шағирә. БР‑ҙың халыҡ шағиры (2015), РФ‑тың (2005) һәм БАССР‑ҙың (1989) атҡ. мәҙәниәт хеҙм‑ре, БР‑ҙың мәғариф отличнигы (2000). Яҙыусылар­ союзы­(1974), Журналистар­ союзы (1979) ағзаһы. БДУ‑ны тамамлаған (1971). 1970 й....

ЯҘЫУСЫЛАР СОЮЗЫ

ЯҘЫУСЫЛАР СОЮЗЫ Башҡортостан Республикаһының төбәк йәмәғәт ойошмаһы, яҙыусыларҙың һәм әҙәбиәт белгестәренең ижади берекмәһе. 1934 й. мартында Өфөлә яҙыусыларҙың 1‑се съезында ойошторола. Уға тиклем төрлө әҙәби түңәрәктәр һәм Баш­ҡор­тостан пролетар ­яҙыусылар­ ассоциацияһы ­була. Төп маҡсаттары һәм...

ЯҠУПОВА Гөлнур Миҙхәт ҡыҙы

ЯҠУПОВА Гөлнур Миҙхәт ҡыҙы (24.6.1948, БАССР‑ҙың Ғафури районы Сәйетбаба а.), яҙыусы. БР‑ҙың атҡаҙанған мәҙәниәт хеҙмәткәре (1998). Яҙыусылар союзы ағзаһы (1992). БДУ‑ны тамамлаған (1976). 1967 й. алып (өҙөклөк менән) “Звезда” гәзите (1976 й. башлап бүлек мөдире, 1980 й. — мөхәррир урынбаҫары), 1984...

ЯМАЛЕТДИН Мәүлит

ЯМАЛЕТДИН Мәүлит (ысын исеме Ямалетдинов Мәүлитбай Байгилде улы; 5.3.1947, БАССР‑ҙың Учалы районы Аһылай а. — 8.11.2020, Учалы ҡ.), яҙыусы, ҡурайсы. БР‑ҙың атҡаҙанған сәнғәт эшмәкәре (1993). Яҙыусылар союзы ағзаһы (1983). А.М.Горький исемендәге Әҙәбиәт институты эргәһендәге Юғары әҙәби курстарҙы (Мәскәү ҡ.,...