Для авторизации на текущем портале в Вашем профиле ЕСИА должно быть заполнено поле "Электронная почта"

Инергə
Төбәк интерактив энциклопедик портал «Башҡортостан»
Башҡортостан Республикаһы Фәндәр академияһы Башҡортостан Республикаһы “Башҡорт энциклопедияһы” дәүләт автономиялы фән учреждениеһы

Список материалов

Наименование статьи
Содержание статьи
Автор
Рубрикатор
Шәхестәр
Энциклопедии
Яңынан эҙләргә

ДӘҮЛӘТБАЕВ Тәлғәт Шаһимәрҙән улы

ДӘҮЛӘТБАЕВ Тәлғәт Шаһимәрҙән улы (13.7.1925, БАССР-ҙың Йылайыр кантоны Хәйбулла а., хәҙер БР-ҙың Хәйбулла районы Аҡъяр а. — 2017, Мәскәү ҡ.), совет партия-дәүләт эшмәкәре. Техник фәндәр кандидаты (1955). Бөйөк Ватан һуғышында ҡатнашыусы. ӨНИ‑не тамамлаған (1952). 1955 й. алып СССР ФА Башҡортостан филиалының...

ДӘҮЛӘТБАЕВ Усман Йосоп улы

ДӘҮЛӘТБАЕВ Усман Йосоп улы [14.6.1926, БАССР‑ҙың Стәрлетамаҡ кантоны Баҡый а. (БР‑ҙың Белорет районы) — 11.8.2010, БР‑ҙың Хәйбулла районы Бүребай а.], быраулаусы. 1949 й. алып “Уралцветметразведка” тресының Баймаҡ геологик разведка партияһында (1954 й. башлап өлкән быраулау мастеры); 1958—88 йй. — “Башкиргеология”...

ДӘҮЛӘТБАЕВ Фәтих Ислам улы

ДӘҮЛӘТБАЕВ Фәтих Ислам улы [27.3.1950, БАССР‑ҙың Покровский районы Ғүмәр а. (БР‑ҙың Благовещен районы) — 7.4.2020, Өфө ҡ., Благовещен районы Илек а. ерләнгән], ҡурсаҡ театры актёры. РФ‑тың атҡаҙанған (2010), БАССР‑ҙың халыҡ (1989) һәм атҡаҙанған (1978) артисы. Театр эшмәкәрҙәре союзы ағзаһы (1980)....

ДӘҮЛӘТБАЕВА Рәйсә Ғөбәйҙулла ҡыҙы

ДӘҮЛӘТБАЕВА Рәйсә Ғөбәйҙулла ҡыҙы (22.11.1939, БАССР‑ҙың Көйөргәҙе р‑ны Яҡшембәт а.), педагог-методист. Пед. ф. д‑ры (2011). РСФСР-ҙың халыҡ мәғарифы отличнигы (1984). БДУ‑ны тамамлаған (1975). 1962 й. алып Күмертау ҡ. 10‑сы урта мәктәбе, 1965 й. — Баймаҡ р‑ны урта мәктәптәре, Сибай ҡ. 9‑сы урта мәктәбе...

ДӘҮЛӘТБАЕВТАР

ДӘҮЛӘТБАЕВТАР, башҡорт ихтилалында (1662 — 64) ҡатнашыусылар, бер туғандар. Нуғай даруғаһы Ҡыпсаҡ улусы башҡорттарынан. Тархандар. Ишмөхәмәт Д., Ишембәт Д., 1662 й. көҙөндә Минзәләлә Ҡазан воеводаһы кенәз Ф.Ф.Волконскийҙың ихтилалды баҫтырыуға йүнәлтелгән ғәскәренә ҡушыла. 1663 й. яҙында баш күтәреүселәр...

ДӘҮЛӘТБИРҘИН Исхаҡ Ғүмәр улы

ДӘҮЛӘТБИРҘИН Исхаҡ Ғүмәр улы [20.12.1925, БАССР‑ҙың Йылайыр кантоны Байғусҡар а. (БР‑ҙың Хәйбулла р‑ны) — 4.11.2011, шунда уҡ], хужалыҡ эшмәкәре. РСФСР‑ҙың атҡ. а.х. хеҙм‑ре (1982), РСФСР‑ҙың халыҡ мәғарифы отличнигы (1971). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. КПСС‑тың Башҡ‑н өлкә ком‑ты эргәһендәге Өфө юғары...

ДӘҮЛӘТБИРҘИНА Тәнзилә Сәлих ҡыҙы

ДӘҮЛӘТБИРҘИНА Тәнзилә Сәлих ҡыҙы [3.8.1964, БАССР‑ҙың Белорет р‑ны Тимер а. (БР‑ҙың Бөрйән р‑ны)], шағирә, драматург. БР‑ҙың атҡ. мәҙәниәт хеҙм‑ре (2014). Яҙыусылар союзы (1992), Журналистар союзы (2006) ағзаһы. БДУ‑ны тамамлағандан һуң (1986) Респ. халыҡ ижады һәм мәҙәни-ағартыу эше ғилми-методик үҙәгендә,...

ДӘҮЛӘТЙӘРОВ Муллайән Хәбибйәр улы

ДӘҮЛӘТЙӘРОВ Муллайән Хәбибйәр улы (2.11.1957, БАССР‑ҙың Борай р‑ны Ишмәмәт а. — 7.7.2015, Неаполь ҡ., Италия; тыуған яғында ерләнгән), рәссам. БР‑ҙың атҡ. рәссамы (2010). Рәссамдар союзыағзаһы (1995). 2‑се Өфө пед. уч‑щеһын (1982), БДПУ‑ны (2000) тамамлаған. 1997 й. алып  2‑се Өфө пед. колледжында,...

ДӘҮЛӘТКИЛДЕЕВ Ҡ. ИСЕМЕНДӘГЕ ҺЫНЛЫ СӘНҒӘТ ГИМНАЗИЯ- ИНТЕРНАТЫ

ДӘҮЛӘТКИЛДЕЕВ Ҡ. ИСЕМЕНДӘГЕ ҺЫНЛЫ СӘНҒӘТ ГИМНАЗИЯ-ИНТЕРНАТЫ, һынлы сәнғәт фәндәрен төплө өйрәнеү б‑са дөйөм белем биреү учреждениеһы. Өфөлә урынлашҡан. 1961 й. 4‑се тулы булмаған урта мәктәп-интернат булараҡ асыла, 1965 й. алып Респ. урта һынлы сәнғәт мәктәп-интернаты, 1994 й. — Ҡ.Дәүләткилдеев ис....

ДӘҮЛӘТКИЛДЕЕВ Ҡасим Сәлиғәскәр улы

ДӘҮЛӘТКИЛДЕЕВ Ҡасим Сәлиғәскәр улы [11.4.1887, Өфө губ. ш. уҡ исемле өйәҙе Күгел а. (БР‑ҙың Благовар р‑ны) — 19.1.1947, Өфө], рәссам. Рәссамдар союзы ағзаһы (1937). А.Л.Штиглицтың Үҙәк техник рәсем уч‑щеһын тамамлағандан һуң (1914) “Өсмөйөш” резина мануфактураһы эргәһендәге фабрика мәктәбе (икеһе лә —...

ДӘҮЛӘТКИРӘЕВ Айтуған Әхмәт улы

ДӘҮЛӘТКИРӘЕВ Айтуған Әхмәт улы (14.11.1972, БАССР-ҙың Әбйәлил р‑ны Амангилде а.), бейеүсе. БР‑ҙың халыҡ (2014), атҡ. (2004) артисы. Өфө хореография уч‑щеһын (1991), Мәскәү дәүләт мәҙәниәт һәм сәнғәт ун‑тын (2000) тамамлаған. 1991—92 йй. Ғәскәров Ф. исемендәге халыҡ бейеүҙәре ансамбленең балет артисы....

ДӘҮЛӘТҠОЛ, Мәләүез р‑нындағы ауыл

ДӘҮЛӘТҠОЛ, Мәләүез р‑нындағы ауыл, Корнеевка а/с ҡарай. Район  үҙәгенән Т.‑Көнб. 35 км һәм Ергән т. юл ст. Т.‑Көнб. табан 20 км алыҫлыҡта Һуҡайлы й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 516 кеше; 1920 — 423; 1939 — 329; 1959 — 274; 1989 — 100; 2002 — 144; 2010 — 145 кеше. Башҡорттар йәшәй (2002). Башланғыс...

ДӘҮЛӘТҠОЛОВ Әхмәт Хажмөхәмәт улы

ДӘҮЛӘТҠОЛОВ Әхмәт Хажмөхәмәт улы (17.7.1944, БАССР‑ҙың Архангел районы Муллаҡай а.), философ. Философия фәндәре докторы (1999), профессор (2001). БР‑ҙың атҡаҙанған халыҡ мәғарифы хеҙмәткәре (2004), РФ-тың почётлы юғары профессиональ белем биреү хеҙмәткәре (2012). БДУ‑ны тамамлағандан һуң (1970) Архангел...

ДӘҮЛӘТҠОЛОВА Әнүзә Шәрифулла ҡыҙы

ДӘҮЛӘТҠОЛОВА Әнүзә Шәрифулла ҡыҙы (18.9.1935, БАССР‑ҙың Благовар р‑ны Иҫке Һынны а.), Соц. Хеҙмәт Геройы (1976). СССР‑ҙың элемтә мастеры (1969), БАССР‑ҙың атҡ. элемтәсеһе (1974). 1955—90 йй. Өфө почтамтында почтальон булып эшләй (1964 й. алып бригадир). 1971—75 йй. 8,5 мең һумлыҡ почта продукцияһы һата....

ДӘҮЛӘТОВ Әбдрәүеф Ғәни улы

ДӘҮЛӘТОВ Әбдрәүеф (Ғәбдрәүеф) Ғәни улы [27.3.1916, Ырымбур губернаһы Верхнеурал өйәҙе Хәлил а. (БР‑ҙың Әбйәлил районы) — 27.10.1943, Белорус ССР‑ы Нивки а. янында, Асаревичи а. эргәһендә ерләнгән], кавалерист, гвардия лейтенанты (1943). Советтар Союзы Геройы (1944). 1939 й. Көнбайыш Украинала хәрби...

ДӘҮЛӘТОВ Әхмәт Сәғәҙәтгәрәй улы

ДӘҮЛӘТОВ Әхмәт Сәғәҙәтгәрәй улы [10.8.1898, Өфө губ. ш. уҡ исемле өйәҙе Яңауыл а. (БР‑ҙың Шишмә р‑ны) — 8.8.1974, Өфө], хирург. Мед. ф. д‑ры (1965), проф. (1965). БАССР‑ҙың атҡ. фән эшмәкәре (1967), РСФСР‑ҙың (1958) һәм БАССР‑ҙың (1943) атҡ. табибы. Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. Томск ун‑тын тамамлағандан...

ДӘҮЛӘТОВ Бәкер Рәхим улы

ДӘҮЛӘТОВ Бәкер Рәхим улы [23.5.1915, Өфө губ. Бәләбәй өйәҙе Иҫке Әмир а. (БР‑ҙың Благовар р‑ны) — 31.3.1982, Тажик ССР‑ының Турсунзаде ҡ.], Советтар Союзы Геройы (1944). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. 1941 й. тиклем БАССР‑ҙа һәм Тажик ССР‑ында эшләй. 1937—39 йй. һәм 1941 й. алып Ҡыҙыл Армияла. 1942 й. окт....

ДӘҮЛӘТОВ Фирҙинәт Әғләм улы

ДӘҮЛӘТОВ Фирҙинәт Әғләм улы (3.2.1959, БАССР‑ҙың Шишмә р‑ны Яңауыл а.), агроном. А.х. ф. д‑ры (2006). БР-ҙың атҡ. а.х. хеҙм-ре (2011). БАХИ‑ны тамамлағандан һуң (1984) БНИИСХ‑ла эшләй: өлкән агроном, 1991—97 йй. һәм 2000 й. алып өлкән ғилми хеҙм‑р, 2007 й. башлап лаб. мөдире, бер үк ваҡытта 2004 й....

ДӘҮЛӘТОВ Эдуард Ғазали улы

ДӘҮЛӘТОВ Эдуард Ғазали улы (24.4.1947, Өфө — 10.12.1998, шунда уҡ), биохимик. БР ФА‑ның мөхбир ағзаһы (1995), мед. ф. д‑ры (1990), проф. (1991). БР‑ҙың атҡ. фән эшмәкәре (1998). БДМИ‑ны (1971), БДУ‑ны (1979) тамамлаған. 1974 й. алып БДМИ-ла эшләй: 1995 й. башлап биоорганик һәм клиник химия каф. мөдире,...

ДӘҮЛӘТША, Әбйәлил р‑нындағы ауыл

ДӘҮЛӘТША, Әбйәлил р‑нындағы ауыл, Рауил а/с ҡарай. Район үҙәгенән К.‑Көнс. 20 км һәм Магнитогорск т. юл ст. (Силәбе өлк.) К.‑Көнб. табан 77 км алыҫлыҡта Оло Ҡыҙыл й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1900 й. — 275 кеше; 1920 — 448; 1939 — 181; 1959 — 129; 1989 — 113; 2002 — 156; 2010 — 168 кеше. Башҡорттар...