Список материалов
ОТНУРОК, Белорет р‑нындағы ауыл
ОТНУРОК, Белорет р‑нындағы ауыл, Нура а/с үҙәге. Район үҙәгенән Т.‑Көнб. табан 20 км һәм Белорет т. юл ст. 25 км алыҫлыҡта Нура й. (Ағиҙел й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1959 й. — 222 кеше; 1989 — 307; 2002 — 253; 2010 — 239 кеше. Урыҫтар, башҡорттар йәшәй (2002). Халҡы Нура урман сәнәғәте...
ОТОРИНОЛАРИНГОЛОГИЯ
ОТОРИНОЛАРИНГОЛОГИЯ [гр. uјs (otoјs) — ҡолаҡ, rhis (rhinoјs) — танау, laјrynx (laјryngоs) — тамаҡ һәм ...логия], медицинаның ЛОР ағзалары — ҡолаҡ, тамаҡ (йотҡолоҡ, үңәс, боғарлаҡ), танау һәм улар эргәһендәге ағза‑туҡымалар ауырыуҙары этиологияһын, патогенезын, клиник сағылышын диагностикалау, дауалау...
ОТРАДА, Әлшәй р‑нындағы ауыл
ОТРАДА, Әлшәй р‑нындағы ауыл, Ҡыпсаҡ-Асҡар а/с ҡарай. Район үҙәгенән һәм Раевка т. юл ст. К.‑Көнс. табан 24 км алыҫлыҡта урынлашҡан. Халҡы: 1920 й. — 137 кеше; 1939 — 236; 1959 — 128; 1989 — 185; 2002 — 234; 2010 — 208 кеше. Урыҫтар, башҡорттар йәшәй (2002). Башланғыс мәктәп, фельдшер-акушерлыҡ пункты,...
ОТРУБ
ОТРУБ, Рәсәйҙә 20 б. башында крәҫтиәндәргә община еренән хосуси милек итеп бүлеп бирелгән ер участкаһы. О. Столыпин аграр реформаһын үткәреү осоронда барлыҡҡа килә. Общинанан сыҡҡан крәҫтиәндәргә үҙенең баҫыу өлөштәрен бер урынға — О. — туплап, хосуси милек итеп нығытырға рөхсәт ителә. Утарҙан айырмалы...
ОФРИС
ОФРИС (Ophrys), әшәлсә һымаҡтар ғаиләһенә ҡараған үҫемлек заты. Яҡынса 35 төрө билдәле, Европала, Көнбайыш Азияла, Урта диңгеҙ буйында һәм Төньяҡ Африкала таралған. Башҡортостанда бөжәкле О. үҫә. Тумалаҡ йәки оҙонса бүлбеле күп йыллыҡ үлән. Һабағы төҙ, бейеклеге 15—40 см. Япрағы күкһел төҫтә, тар, ланцет,...
ОФТАЛЬМОЛОГИЯ
ОФТАЛЬМОЛОГИЯ (гр. ophthalmoјs — күҙ һәм ...логия), күреү ағзаһының анатомияһын һәм физиологияһын, күҙ ауырыуҙарының, күреү һәләтенең боҙолоу этиологияһын, патогенезын, клиникаһын өйрәнгән һәм уларҙы диагностикалау, дауалау һәм иҫкәртеү ысулдарын эшләгән медицина өлкәһе. Өфө губернаһында беренсе күҙ...
ОХЛЕБИНИН АРХЕОЛОГИК КОМПЛЕКСЫ
ОХЛЕБИНИН АРХЕОЛОГИК КОМПЛЕКСЫ, Ҡара Абыҙ мәҙәниәте археологик ҡомартҡылары төркөмө. Иглин р‑нының Охлебинин а. эргәһендә урынлашҡан. О.а.к. 2 ҡаласыҡ һәм ҡәберлек инә. Охлебинин ҡаласығы II б.э.т. 4 б. — б.э. 3 б. ҡарай.__ Ауылдан төньяҡ-көнсығышҡа табан 5 км алыҫлыҡта, Ағиҙел й. уң ярында, бейек (120...
ОХЛЕБИНИН МӘМЕРЙӘҺЕ
ОХЛЕБИНИН МӘМЕРЙӘҺЕ, тәбиғәт ҡомартҡыһы (1965). Иглин р‑ны Охлебинин а. көнсығышҡа табан 3 км алыҫлыҡта Ағиҙел й. уң битләүендә, Аҡташ төбәгендә урынлашҡан. Карст мәмерйәһе, көңгөр ярусы гипстарында барлыҡҡа килгән. Оҙонлоғо 146 м, тәрәнлеге 18 м, уртаса киңлеге 37 м, уртаса бейеклеге 4,8 м (макс. —...
ОХЛЕБИНИН, Иглин р‑нындағы ауыл
ОХЛЕБИНИН, Иглин р‑нындағы ауыл, Охлебинин а/с үҙәге. Район үҙәгенән һәм Иглин т. юл ст. К. табан 45 км алыҫлыҡта Ағиҙел й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. – 773 кеше; 1920 – 1763; 1939 – 1815; 1959 – 1886; 1989 – 1028; 2002 – 1024; 2010 – 924 кеше. Урыҫтар йәшәй (2002). Урта мәктәп, балалар баҡсаһы,...
ОЧАКОВ ПЕХОТА ПОЛКЫ
ОЧАКОВ ПЕХОТА ПОЛКЫ 190‑сы, 1910 й. 20 февр. Өфөлә 208‑се Очаков һәм 209‑сы Николаев (1‑се батальон) пехота пол‑ ктары частарынан 243‑сө Златоуст резерв батальоны базаһында ойошторола. О.п.п. 24‑се армия корпусының 48‑се пехота див. составына ингән. Рус-япон һуғышында (1904—05) һәм Беренсе донъя һуғышында...
ОЧЕРК
ОЧЕРК, көнүҙәк соц. һәм рухи-әхлаҡи мәсьәләләргә ҡағылған художестволы‑публицистик жанр. Унда автор тарафынан систе‑ малы һәм типик яҡтан уйланылған, күберәк тормошта бер тапҡыр булған факттар һәм күренештәр художестволы һүрәтләнә. О. жанрының спецификаһы тулыһынса өйрәнеп бөтөлмәгән. Документаль О....
ОШМЯНКА, Благовещен р‑нындағы ауыл
ОШМЯНКА, Благовещен р‑нындағы ауыл, Орловка а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т. 18 км һәм Загородная т. юл ст. Т.‑Көнб. табан 40 км алыҫлыҡта Кесе Огрязь й. (Иҙәк й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. – 74 кеше; 1920 – 203; 1939 – 135; 1959 – 231; 1989 – 235; 2002 – 243; 2010 – 252 кеше. Башҡорттар,...
ӨЗЛӘҮ
ӨЗЛӘҮ, башҡорттарҙа тамаҡ м‑н үҙенсәлекле ике тауыш сығарып көйләү, ул саҡта түбән ҡыҫылған орган пункты фонында фиоритур характерҙағы (түбәнге тондан барлыҡҡа килгән обертон тауыштарҙың комбинацияһы) һыҙғырыулы юғары тауыштарҙан көй сыға. Ҡурайҙа һәм ҡумыҙҙа уйнау техникаһына оҡшаш. Тәүҙә йола‑тылсым...
ӨЙӘҘ
ӨЙӘҘ, 1) 13 б. — 1708 йй. Рәсәйҙә төп адм.‑терр. берәмек. Ө. аныҡ сиктәре булмаған: Ө. тип эргәһендәге терр‑яһы м‑н ҡала аталған. Улустарға, илдең көнбайышында — засадаларға, губаларға, пятиналарға, сиректәргә, өстән бер өлөшкә; көнсығышта даруғаларға һ.б. бүленгән. 17 б. аҙ. 215‑ләп Ө. иҫәпләнә. 16 б....
ӨЙӘҘ УЧИЛИЩЕЛАРЫ
ӨЙӘҘ УЧИЛИЩЕЛАРЫ, Рәсәйҙә юғары типтағы башланғыс уҡыу йорттары. Губерна һәм өйәҙ ҡалаларында 1804 й. Устав м‑н бөтә ҡатлам уҡыусыларын гимназияға инеүгә әҙерләү өсөн 2 класлы, 1828 й. Устав м‑н башлыса сауҙагәр, мещан балалары өсөн 3 класлы мәктәп булараҡ ойошторолалар. Халыҡ мәғарифы министрлығы ҡарамағында...
ӨЙӘҘЕ, йылға
ӨЙӘҘЕ, йылға, Дим й. уң ҡушылдығы. Миәкә р‑ны Смородиновка а. көнсығышҡа табан 1,5 км алыҫлыҡта башлана. Миәкә һәм Бишбүләк р‑ндары буйлап төньяҡ‑көнсығыштан көньяҡ‑көнбайышҡа ҡарай аға. Дим й. (тамағынан 363 км алыҫлыҡта) ҡоя. Оҙонлоғо 82 км, басс. майҙаны 984 км2. Ҡатнаш, башлыса ҡар һыуы м‑н туйына....
ӨЙӘҘЕБАШ, Миәкә р‑нындағы ауыл
ӨЙӘҘЕБАШ, Миәкә р‑нындағы ауыл, Оло Кәркәле а/с ҡарай. Район үҙәгенән К.‑Көнс. 20 км һәм Аксёнов т.‑юл ст. К.‑Көнс. табан 63 км алыҫлыҡта Өйәҙе й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. – 714 кеше; 1920 – 949; 1939 – 633; 1959 – 483; 1989 – 499; 2002 – 472; 2010 – 423 кеше. Сыуаштар йәшәй (2002). Урта мәктәп,...
ӨЙҘӨРӘК, йылға
ӨЙҘӨРӘК, О л о Ө й ҙ ө р ә к, йылға, Дим й. һул ҡушылдығы. Благовар р‑ны Өйҙөрәкбаш а. төньяҡҡа табан 0,5 км алыҫлыҡта башлана. Благовар һәм Дәүләкән р‑ндары буйлап төньяҡ‑көнсығыштан көньяҡ‑көнбайышҡа, Урта Өйҙөрәк й. тамағынан — Дәүләкән р‑ны буйлап көнсығышҡа табан аға. Дим й. (тамағынан 126 км алыҫлыҡта)...
ӨЙҘӨРӘК, Шишмә р‑нындағы ауыл
ӨЙҘӨРӘК, Шишмә р‑нындағы ауыл, Сафар а/с ҡарай. Район үҙәгенән һәм Шишмә т. юл ст. К.‑Көнб. табан 19 км алыҫлыҡта Өйҙөрәк й. (Дим й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1939 й. – 251 кеше; 1959 – 507; 1989 – 503; 2002 – 397; 2010 – 431 кеше. Татарҙар йәшәй (2002). Башланғыс мәктәп (Дурасов урта мәктәбе...
ӨЙҘӨРӘКБАШ, Благовар р‑нындағы ауыл
ӨЙҘӨРӘКБАШ, Благовар р‑нындағы ауыл, Өйҙөрәкбаш а/с үҙәге. Район үҙәгенән К.‑Көнб. 25 км һәм Благовар т. юл ст. К.‑Көнс. табан 6 км алыҫлыҡта Оло Өйҙөрәк й. (Дим й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 2117 кеше; 1920 — 2832; 1939 — 1508; 1959 — 838; 1989 — 510; 2002 — 570; 2010 — 540 кеше....
