Список материалов
ХӘСӘНОВ Илмир Йосоп улы
ХӘСӘНОВ Илмир Йосоп улы (8.1. 1942, БАССР‑ҙың Миәкә р‑ны Оло Кәркәле а.), инженер‑механик. Техник ф. д‑ры (1994). БР‑ҙың атҡ. фән эшмәкәре (2002). ӨНИ‑не тамамлағандан һуң (1966) Арлан район нефть ҡыуыу идаралығында (Ҡалтасы р‑ны Күтәрем а.), 1968 й. алып Бөтә Союз нефтте һәм нефть продукттарын йыйыу,...
ХӘСӘНОВ Кәлимулла Ғүмәр улы
ХӘСӘНОВ Кәлимулла Ғүмәр улы (1878, Ҡазан губ. Мамадыш өйәҙе — 1949), Өфө губернаһынан 2‑се Дәүләт думаһы (1907) депутаты. Крәҫтиәндәрҙән. Ҡазан татар уҡытыусылар семинарияһын тамамлағандан һуң Өфө губ. Бөрө өйәҙе Борай а. урыҫ‑башҡорт мәктәбендә уҡытыусы булып эшләй. 1905 й. нояб. Борай улусының уҡытыусылар...
ХӘСӘНОВ Марс Мәғнәүи улы
ХӘСӘНОВ Марс Мәғнәүи улы (22.5. 1955, БАССР‑ҙың Ауырғазы р‑ны Талбазы а.), физиктеоретик. БР ФА‑ның почётлы акад. (2016), техник ф. д‑ры (1992),проф. (1994). РФ‑тың атҡ. фән эшмәкәре (2016). БДУ‑ны тамамлаған (1977). 1978 й. алып Химия ин‑тында, 1981 й. – ӨДНТУ‑ла, 1993 й. – “ЮганскНИПИнефть” ЯСЙ‑ның...
ХӘСӘНОВ Мирхәт Әхмәҙулла улы
ХӘСӘНОВ Мирхәт Әхмәҙулла улы [1.1.1932, БАССР‑ҙың Мораҡ р‑ны Теләүембәт а. (БР‑ҙың Күгәрсен р‑ны)], педагог‑методист. Пед. ф. канд. (1969). БАССР мәктәбенең атҡ. уҡытыусыһы (1977), СССР‑ҙың мәғариф отличнигы (1985), РСФСР‑ҙың халыҡ мәғарифы отличнигы (1967), БР‑ҙың мәғариф отличнигы (2001). К.А.Тимирязев...
ХӘСӘНОВ Мөхәмәтсабир Мөхәмәтйән улы
ХӘСӘНОВ Мөхәмәтсабир Мөхәмәтйән улы (1866—1922, башҡа мәғлүмәттәр б‑са, 1924), Өфө губернаһынан 2‑се Дәүләт думаһы (1907) депутаты. Крәҫтиәндәрҙән. “Рәсүлиә” мәҙрәсәһен тамамлағандан һуң шунда уҡ уҡыта. 1903 й. алып Өсөнсө йәмиғ мәсетенең имам‑хатибы (ҡара: Өфөләге мәсеттәр), “Хәсәниә” мәҙрәсәһе мөҙәрисе....
ХӘСӘНОВ Нәжметдин Танһыҡҡужа улы
ХӘСӘНОВ Нәжметдин Танһыҡҡужа улы [10.3.1925, БАССР‑ҙың Йылайыр кантоны (БР‑ҙың Ейәнсура р‑ны) Мәзит а. — 8.3.2013, ш. уҡ р‑ндың Иҫәнғол а.], ҡурайсы. РСФСР‑ҙың (1982) һәм БАССР‑ҙың (1974) атҡ. мәҙәниәт хеҙм‑ре. Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. 1941— 42 йй. Муйнаҡ а/с секретары, 1944 й. алып ВЛКСМ‑дың Ейәнсура...
ХӘСӘНОВ Радмир Әнүәр улы
ХӘСӘНОВ Радмир Әнүәр улы (15.10. 1959, БАССР‑ҙың Стәрлебаш р‑ны Елембәт а.), стоматолог. Мед. ф. д‑ры (1994), проф. (1996). СССР‑ҙың уйлап табыусыһы (1985). РФ Журналистар союзы (2016), Яҙыусылар союзы (2017) ағзаһы. БДМИ‑ны (1981), Хеҙмәт һәм соц. мөнәсәбәттәр акад. Башҡ‑н филиалын (Өфө, 2000) тамамлаған....
ХӘСӘНОВ Рим Мәхмүт улы
ХӘСӘНОВ Рим Мәхмүт улы (9.3.1947, БАССР‑ҙың Благовар районы Языков а.), композитор. БР‑ҙың халыҡ артисы (2017), БАССР‑ҙың атҡаҙанған сәнғәт эшмәкәре (1979). Композиторҙар союзы ағзаһы (1974). ӨДСИ‑не тамамлағандан һуң (1973; К.М.Лакин һәм З.Ғ.Исмәғилев класы) 1978 й. тиклем БАДТ‑ла музыка бүлеге мөдире.
Сағыу...
ХӘСӘНОВ Ринат Шәймулла улы
ХӘСӘНОВ Ринат Шәймулла улы (1.1.1947, ТАССР‑ҙың Баулы ҡсб), балалархирургы.Мед. ф. д‑ры (1999), проф. (2000). РФ‑тың (1994) һәм БССР‑ҙың (1991) атҡ. табибы, СССР‑ҙың (1989) һәм БР‑ҙың (2003) һаулыҡ һаҡлау отличнигы. БДМИ‑ны тамамлағандан һуң (1976) шунда уҡ эшләй. 1978 й. алып Баймаҡ район дауаханаһының...
ХӘСӘНОВ Ришат Фәүҡәт улы
ХӘСӘНОВ Ришат Фәүҡәт улы (5.9. 1954, БАССР‑ҙың Балтас р‑ны Ҡомъяҙы а.), әҙәбиәт белгесе. Филол. ф. д‑ры (2006). БР‑ҙың атҡ. халыҡ мәғарифы хеҙм‑ре (2005), БР‑ҙың мәғариф отличнигы (2000). Бөрө пед. ин‑тын тамамлағандан һуң (1979) шунда уҡ эшләй: 1986 й. алып филол. ф‑тында декан урынбаҫары, 1987—92...
ХӘСӘНОВ Сафа Хөзәм улы
ХӘСӘНОВ Сафа Хөзәм улы [26.6. 1916, Өфө губ. Стәрлетамаҡ өйәҙе Өмөтбай а. (БР‑ҙың Стәрлебаш р‑ны) — 24.9.1973, БАССР‑ҙың Стәрлебаш р‑ны Йәлембәт а.], кавалерист, өлкән лейтенант (1946). Советтар Союзы Геройы (1944). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. Кесе лейтенанттар курсын тамамлаған (1942). 1933 й. алып...
ХӘСӘНОВ Хәмит Кәли улы
ХӘСӘНОВ Хәмит Кәли улы [10.10. 1908, Ырымбур губ. ш. уҡ исемле өйәҙе Теләүембәт а. (БР‑ҙың Күгәрсен р‑ны) — 28.12.1983, Өфө], агроном. А.х. ф. канд. (1952). БАССР‑ҙың атҡ. фән һәм техника эшмәкәре (1978). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. К.А.Тимирязев ис. Мәскәү а.х. акад. тамамлағандан һуң (1932) БНИИСХ‑ла...
ХӘСӘНОВ Юлай Иҙрис улы
ХӘСӘНОВ Юлай Иҙрис улы (23.2. 1931, БАССР‑ҙың Әбйәлил р‑ны Дауыт а. — 21.1.2010, БР‑ҙың ш. уҡ р‑ны Йәнгел а.), педагог. РСФСР (1976), БАССР (1980) мәктәптәренең атҡ. уҡытыусыһы, СССР‑ҙың мәғариф отличнигы (1980), РСФСР‑ҙың халыҡ мәғарифы отличнигы (1967). Магнитогорск пед. ин‑тын тамамлаған (1956)....
ХӘСӘНОВА Винира Ғиниәт ҡыҙы
ХӘСӘНОВА Винира Ғиниәт ҡыҙы (15.2.1948, БАССР‑ҙың Ҡыйғы р‑ны Үрге Ҡыйғы а.), актриса. БР‑ҙың халыҡ (2005) һәм атҡ. (1993) артисы. Театр эшмәкәрҙәре союзы ағзаһы (1982). ӨДСИ‑не тамамлағандан һуң (1974; Р.М.Әйүпов курсы) 2012 й. тиклем Салауат драма театры актрисаһы.
Актрисаға дәртлелек, тәьҫирлелек...
ХӘСӘНОВА Зилара Муллайән ҡыҙы
ХӘСӘНОВА Зилара Муллайән ҡыҙы (5.12.1935, БАССР‑ҙың Мәсетле р‑ны Яңы Мөслим а.), үҫемлектәр физиологы. БР ФА‑ның мөхбир ағзаһы (1995), биол. ф. д‑ры (1992), проф. (1993). БР‑ҙың атҡ. фән эшмәкәре (1997), БР‑ҙың халыҡ мәғарифы отличнигы (1995), РФ‑тың почётлы юғары проф. белем биреү хеҙм‑ре (2006). БДУ‑ны...
ХӘСӘНОВА Лилиә Әнәс ҡыҙы
ХӘСӘНОВА Лилиә Әнәс ҡыҙы (29.6. 1962, Өфө), микробиолог. Биол. ф. д‑ры (1996), Реймс ун‑ты д‑ры (Франция, 1998), проф. (1999). З.М.Хәсәнованың ҡыҙы. БДУ‑ны тамамлағандан һуң (1984) ЛДУ‑ла эшләй. 1989 й. алып БДУ‑ла (1995 й. — өлкән ғилми хеҙм‑р), 2004 й. башлап БДПУ‑ла (2006–10 йй. өлкән ғилми хеҙм‑р),...
ХӘСӘНОВТАРҘЫҢ ҒАИЛӘ ФОЛЬКЛОР АНСАМБЛЕ
ХӘСӘНОВТАРҘЫҢ ҒАИЛӘ ФОЛЬКЛОР АНСАМБЛЕ. 1981 й. Баймаҡ р‑ны Түб. Яйыҡбай а. ойошторола, 1983 й. алып Халыҡ ижады үҙәгенә (Баймаҡ ҡ.) ҡарай. 2002 й. “халыҡ” исемен ала. Составына 2—80 йәшлек 70‑тән ашыу кеше инә. Репертуарында башҡорт халыҡ йырҙары (“Буранбай”, “Сибай”, “Урал”, “Эскадрон”) һәм таҡмаҡтар...
ХӘСӘНШИН Данил Дәүләтша улы
ХӘСӘНШИН Данил Дәүләтша улы (22.8.1937, БАССР‑ҙың Илеш р‑ны Сүлте а.), композитор. РФ‑тың (1998) һәм БАССР‑ҙың (1989) атҡ. сәнғәт эшмәкәре. Композиторҙар союзы ағзаһы (1973). Ҡазан консерваторияһын тамамлаған (1972; А.С.Леман класы). 1957 й. алып Илеш р‑нының Үрге Йәркәй урта мәктәбендә, 1964—65 йй....
ХӘТИРӘ, хикәйә‑иҫтәлек
ХӘТИРӘ, башҡорт фольклорында яңыраҡ булған һәм хәҙ. реаль ваҡиғалар т‑дағы йыш ҡына уйҙырма элементтар м‑н байытылып телдән һөйләнгән хикәйә‑иҫтәлек. Ябай хикәйәнән билдәле бер урында йәшәгән халыҡ араһында таралған булыуы м‑н айырыла. Хикәйәләү ғәҙәттә ваҡиғаны күргән‑белгән йәки унда ҡатнашҡан кеше...
ХӘТИРӘ”, башҡорт халыҡ йыры
“ХӘТИРӘ”, башҡорт халыҡ йыры, ҡыҫҡа көй. Тәүге тапҡыр 1934 й. С.Ғәбәши яҙып ала, Х.Ф.Әхмәтов яҙмаһында “Башҡорт халыҡ йырҙары” йыйынтығында баҫтырыла. Артабанғы варианттары З.Ғ.Исмәғилев, Ф.Х.Камаев, Л.Н.Лебединский, Ғ.З. Сөләймәнов тарафынан яҙып алына. Шаян таҡмаҡ. Ғашиҡ булған егеттең монологы рәүешендә...
