Список материалов
ИР БАЛАЛАР ДИНИ УЧИЛИЩЕҺЫ
ИР БАЛАЛАР ДИНИ УЧИЛИЩЕҺЫ, православие руханиҙарын әҙерләү өсөн башланғыс уҡыу йорто. 1818 й. Дини семинарияның түбәнге кластарын үҙгәртеп ҡорған ваҡытта Өфөлә асыла....
ИПОТЕКА
ИПОТЕКА (гр. hypotheke — залог, заклад) кредит алыу маҡсатында күсемһеҙ мөлкәтте залогҡа һалыу; ҡағиҙә булараҡ, был мөлкәткә залогҡа алыусы кредитор хужа булмай. И. кредиттары...
ИОФИНОВ Август Павлович
ИОФИНОВ Август Павлович (12.8.1932, Ленинград — 22.3.2005, Өфө), инженер‑механик. Техник ф. д‑ры (1985), проф. (1989). БАССР‑ҙың атҡ. а.х. инженеры (1980), РФ‑тың почётлы юғары проф. белем...
ИОСИФ
ИОСИФ (донъяуи исеме Богословский Иван Иванович; 18.8.1800, Рязань губ. Кобыльское а. — 19.2.1892, Воронеж ҡ.), дин әһеле, Ырымбур һәм Өфө епискобы (1849—53). Дини тәғлимәт канд....
ИОСИЛЕВИЧ Геннадий Борисович
ИОСИЛЕВИЧ Геннадий Борисович (28.10.1938, Өфө – 6.2.1989, Мәскәү), инженер-механик. Техник ф. д‑ры (1973), проф. (1974). ӨАИ‑ны тамамлағандан һуң (1961) 20‑се почта йәшниге пр‑тиеһында...
ИОНОВ Виктор Иванович
ИОНОВ Виктор Иванович (14.8.1943, Ҡазан), физик. Физика‑матем. ф. канд. (1971). СССР‑ҙың уйлап табыусыһы (1981). Ҡазан ун‑тын тамамлаған (1965). 1969—97 йй. ӨДНТУ‑ла эшләй. 1998 й. алып...
ИОНЛЫ ИМПЛАНТАЦИЯ
ИОНЛЫ ИМПЛАНТАЦИЯ, ионлы легирлау, вакуум ҡулайламаларында өҫкө йөҙөн иондар м‑н һуҡтырып, ҡаты есемдең эсенә сит атомдарҙы индереү; вакуумлы ионлы-плазмалы технологияның...
ИОНЛАШЫУ
ИОНЛАШЫУ (гр. ión — барыусы), электрик яҡтан нейтраль өлөшсәләрҙең (атомдар, молекулалар һ.б. атомлы‑молекуляр системаларҙың) бер йәки бер нисә электроны айырылып китеү...
ИОН СУПЕРҮТКӘРГЕСЕ
ИОН СУПЕРҮТКӘРГЕСЕ (ҡаты хәлдәге электролиттар), кристаллик хәлдә шыйыҡ электролит кимәлендәге юғары ионлы үткәреүсәнлеккә эйә матдәләр. И.с. иондарҙың хәрәкәтсәнлеге...
ИОН АЛМАШТЫРЫУСЫ ЫҪМАЛАЛАР
ИОН АЛМАШТЫРЫУСЫ ЫҪМАЛАЛАР, иониттар, ион алмаштырғыстар, ион алмаштырыусы сорбенттар, электролиттар эретмәләрендә хәрәкәтсән иондарын алмаштырыуға һәләтле һыуҙа...
ИОВ
ИОВ (донъяуи исеме Кресович Владимир Адрианович; 15.9.1898, Волынск губ. Мокрец а. — 4.12.1977, Львов ҡ.), дин әһеле, Өфө һәм Стәрлетамаҡ архиепискобы (1967—73). Архиепископ (1954)....
ИОАННИКИЙ
ИОАННИКИЙ (донъяуи исеме Образцов Иван Яковлевич; 1793, Тверь наместниклығы Титовка а. — 18.4.1880, Чернигов губ. Нежин ҡ.), дин әһеле, Ырымбур һәм Өфө епискобы (1835—49). Дини...
ИОАНН II
ИОАНН II (донъяуи исеме Братолюбов Сергей Васильевич; 16.6.1882, Ҡазан — 27.2.1968, Ульяновск ҡ.), дин әһеле, Өфө һәм Башҡортостан архиепискобы (1945—48). Дини тәғлимәт канд. (1906)....
ИОАНН I
ИОАНН I (донъяуи исеме Поярков Виктор Алексеевич; 10.11.1883, Пермь губ. Көңгөр ҡ. — 30.1.1933, Өфө), дин әһеле, Өфө һәм Дәүләкән епискобы (1928—33). Дини тәғлимәт канд. (1911). Схиархиепископ...
ИОАНН (Корионов И.Н.)
ИОАНН [донъяуи исеме Корионов Иван Несторович; 1823, Ырымбур губ. Троицк өйәҙе Ярославка а. (БР‑ҙың Дыуан р‑ны) — 29.1.1915, Златоуст Воскресение диндәш ирҙәр монастыры],...
ИОАНН (Гордеев В.Ф.)
ИОАНН [донъяуи исеме Гордеев Василий Фёдорович; 1801, Ырымбур губ. Троицк өйәҙе Ярославка а. (БР-ҙың Дыуан р‑ны) — 21.7.1866, Златоуст Воскресение диндәш ирҙәр монастыры],...
ИҢКЕШТӘР
ИҢКЕШТӘР (Bombus), ысын бал ҡорттары ғаиләһенә ҡараған яры ҡанатлылар заты. Яҡынса 300 төрө билдәле; Африканан башҡа, бөтә континенттарҙа ла киң таралған. БР‑ҙа 40‑тан ашыу...
ИҢ ЯБАЙҘАР
ИҢ ЯБАЙҘАР, бер күҙәнәклеләр (Protozoa), хайуандарҙың ярым батшалығы. 39 меңдән ашыу төрө билдәле, бөтә Ер шарында таралған. Башҡортостанда бер нисә йөҙ төрө бар. 7 типҡа бүленә:...
ИНЯКИН Николай Яковлевич
ИНЯКИН Николай Яковлевич (3.1.1932, БАССР‑ҙың Өфө р‑ны Лопатино а., хәҙ. Өфө эсендә, — 10.11.1974, Өфө), композитор, педагог. Композиторҙар союзы ағзаһы (1964). Ҡазан консерваторияһында...
ИНФУЗОРИЯЛАР
ИНФУЗОРИЯЛАР (Ciliophora), иң ябайҙар тибы. 6 класы, 8 меңдән ашыу төрө билдәле, бөтә Ер шарында таралған. БР‑ҙа 50‑нән ашыу төрө бар. Бер күҙәнәкле колониаль организмдар, оҙонлоғо...
