Список материалов
МУЗЫКА БЕЛЕМЕ БИРЕҮ
МУЗЫКАБЕЛЕМЕБИРЕҮ, музыкаөлкәһендә системалаштырылған белем, күнекмәләрҙе үҙләштереү процесы һәм һөҙөмтәһе; муз. уҡытыуҙы ойоштороу системаһы. Дөйөм (үҙешмәкәр эшмәкәрлек өсөн) һәм махсус (композиторлыҡ, пед., фәнни, башҡарыу эшмәкәрлеге өсөн) М.б.б. айырып йөрөтәләр. Революцияға тиклем Башҡортостанда...
МУЗЫКА
МУЗЫКА, художестволы образды юғарылыҡ һәм эҙмә-эҙмәлек йәһәтенән билдәле бер рәүештә ойошҡан муз. тауыштар һәм шау аша сағылдырған сәнғәт төрө. М. таратыу, пропагандалау, фәнни тикшереү һәм муз. тәнҡит (ҡара: Музыка ғилеме), кадрҙар әҙерләү (ҡара: Музыка белеме биреү) м‑н бергә ижад, башҡарыу һәм үҙләштереү...
ЛИННИК Виктор Николаевич
ЛИННИК Виктор Николаевич (2.7. 1942, БАССР‑ҙың Әлшәй р‑ны Шафран ҡсб), муз.‑йәмәғәт эшмәкәре, педагог‑методист, дирижёр. РФ‑тың (1993) һәм БАССР‑ҙың (1978) атҡ. мәҙәниәт хеҙм‑ре. Музыка уч‑щеһын (Ҡурған ҡ., 1965; И.И.Кошкин класы), Гнесиндар ис. Муз.‑пед. ин‑тын (Мәскәү, 1971; В.Ф.Беляков класы) тамамлаған....
КОНЦЕРТ
КОНЦЕРТ (лат. concerto — ярышам), 1) бер йәки бер нисә музыка ҡоралы һәм оркестр өсөн тәғәйенләнгән муз. әҫәр. К. классик өлгөләре өсөн бер музыка ҡоралының тасуирлау сараларын асыҡлау, уның виртуоз мөмкинлектәрен һәр яҡлап күрһәтеү, өс өлөшлө форма һ.б. хас. Оркестрһыҙ бер музыка ҡоралы, солисһыҙ оркестр,...
КАМЕРА МУЗЫКАҺЫ
КАМЕРА МУЗЫКАҺЫ (лат. camera — бүлмә), бәләкәй состав (ансамблгә берләшкән бер йәки бер нисә музыкант) м‑н башҡарыу өсөн тәғәйенләнгән музыка сәнғәте төрө. Камера‑инструменталь һәм камера‑вокаль музыкаһын айырып йөрөтәләр. К.м. Башҡортостан муз. мәҙәниәте тарихының бөтә этаптары өсөн дә хас. 20 б. 20—30‑сы йй....
ЙЫР, МУЗЫКА ҺӘМ ДРАМА СӘНҒӘТЕН ҺӨЙӨҮСЕЛӘР ЙӘМҒИӘТЕ
ЙЫР, МУЗЫКА ҺӘМ ДРАМА СӘНҒӘТЕН ҺӨЙӨҮСЕЛӘР ЙӘМҒИӘТЕ, проф. музыканттар һәм сәнғәт һөйөүселәр берекмәһе. 1885 й. Өфөлә скрипкасы Д.Н.Севастьянов инициативаһы м‑н ойошторола, Дворяндар йыйылышы бинаһында урынлаша. Муз. кисәләр, концерттар үткәрә, спектаклдәр ҡуйыу, муз.‑пед. эшмәкәрлек м‑н шөғөлләнә. Йәмғиәт...
ИШБУЛДИН Хәмиҙулла Әбдрәхим улы
ИШБУЛДИН Хәмиҙулла Әбдрәхим улы (23.9.1946, Үзбәк ССР‑ы Брич-Мулла а.), йырсы (драматик тенор). БР‑ҙың халыҡ артисы (1997). ӨДСИ-не тамамлағандан һуң (1978; М.Ғ.Мортазина класы) 1981 й. тиклем һәм 1994 й. алып БДОБТ, 1981—94 йй. Татар опера һәм балет театры (Ҡазан) солисы. Төп партиялары: Салауат Юлаев...
ИХТИСАМОВ Хәмзәфәр Сабир улы
ИХТИСАМОВ Хәмзәфәр Сабир улы (27.1.1937, БАССР‑ҙың Ауырғазы р‑ны Шишмә а. — 13.12.2008, Өфө), музыка белгесе‑фольклорсы. БР‑ҙың атҡ. сәнғәт эшмәкәре (1997). Композиторҙар союзы ағзаһы (1976). Өфө сәнғәт уч‑щеһын (1961), Ҡазан консерваторияһын (1969) тамамлаған. 1964 й. алып — Салауат, 1967 й. — Әлмәт...
ИТБАЕВ Салауат Мостафа улы
ИТБАЕВ Салауат Мостафа улы [18.7.1945, БАССР‑ҙың Ейәнсура районы Бикбау а. (БР‑ҙың шул уҡ районы Бикбау а.) — 11.12.2020, Өфө ҡ.], эстрада режиссёры. БАССР‑ҙың атҡаҙанған артисы (1989), БР‑ҙың атҡаҙанған сәнғәт эшмәкәре (2014). ӨДСИ‑не (1973, Ғ.Ғ.Ғиләжев курсы), Эстрада тамашалары режиссёрҙарының квалификацияһын...
ИСХАҠОВА Ләйлә Хәбибулла ҡыҙы
ИСХАҠОВА Ләйлә Хәбибулла ҡыҙы (16.3.1927, Өфө — 29.3.2005, Тольятти ҡ.), хор дирижёры. РСФСР‑ҙың (1978) һәм БАССР‑ҙың (1969) атҡ. сәнғәт эшмәкәре. Башҡ. муз. уч‑щеһын (1950; О.М.Райцын класы), Мәскәү консерваторияһын (1958; К.Б.Птица класы) тамамлаған. 1944—46 йй. Башҡ. филармонияһы хоры йырсыһы, 1950—53 йй....
ИСМӘҒИЛЕВА Ләйлә Заһир ҡыҙы
ИСМӘҒИЛЕВА Ләйлә Заһир ҡыҙы (26.5.1946, Мәскәү ҡ.), композитор, пианист. Проф. (2005). БР‑ҙың халыҡ артисы (2012), РФ‑тың (1998) һәм БАССР‑ҙың (1984) атҡ. сәнғәт эшмәкәре. Композиторҙар союзы ағзаһы (1973). З.Ғ.Исмәғилевтең ҡыҙы. 1966—68 йй. Ҡазан консерваторияһында (А.С.Леман класы) уҡыған. Гнесиндар...
ИСМӘҒИЛЕВ Заһир Ғариф улы
ИСМӘҒИЛЕВ Заһир Ғариф улы [8.1.1917, Ырымбур губ. Верхнеурал өйәҙе Сермән а. (БР‑ҙың Белорет р‑ны) – 30.5.2003, Өфө], композитор, педагог, муз.-йәмәғәт эшмәкәре. Профессор (1977). СССР‑ҙың (1982), РСФСР‑ҙың (1968), БАССР‑ҙың (1963) халыҡ артисы, РСФСР‑ҙың атҡ. сәнғәт эшмәкәре (1955). Композиторҙар союзы...
ИСКӘНДӘРОВ Алексей Искәндәр улы
ИСКӘНДӘРОВ Алексей Искәндәр улы [21.3.1906, Өфө губ. Бөрө өйәҙе Ирсай а. (БР‑ҙың Мишкә р‑ны) — 2.1.1999, Йошкар‑Ола], хор дирижёры, комп., муз.‑йәмәғәт эшмәкә- ре. Мари АССР‑ының Композиторҙар союзы ағзаһы (1940). РСФСР‑ҙың (1960) һәм Мари АССР‑ының (1942) атҡ. сәнғәт эшмәкәре. Мәскәү консерваторияһын...
ИНЯКИН Николай Яковлевич
ИНЯКИН Николай Яковлевич (3.1.1932, БАССР‑ҙың Өфө р‑ны Лопатино а., хәҙ. Өфө эсендә, — 10.11.1974, Өфө), композитор, педагог. Композиторҙар союзы ағзаһы (1964). Ҡазан консерваторияһында уҡыған (1950—52; А.С.Леман класы), Рига консерваторияһын тамамлаған (1955; А.П. Скулте класы). 1957—65 йй. Өфө сәнғәт...
ИНСТРУМЕНТАЛЬ АНСАМБЛДӘР
ИНСТРУМЕНТАЛЬ АНСАМБЛДӘР, бергә сығыш яһар өсөн берләшкән музыканттар коллективы. Ҡатнашыусылар һанына ҡарап дуэт, трио, квартет, квинтет, секстет һ.б. айырыла. Ансамблдә уйнау элементтары инструменталь халыҡ музыкаһында йәшәп килгән. Башҡортостанда ҡала мөхитендә өйҙә музыка ҡоралында уйнау традициялары...
ИЛЕМБӘТОВ Вәлит Хәлит улы
ИЛЕМБӘТОВ Вәлит Хәлит улы (1.11.1956, БАССР‑ҙың Ейәнсура р‑ны Яңыбай а.), эстрада артисы. Филол. ф. канд. (1998). БР‑ҙың халыҡ (2002) һәм атҡ. (1992) артисы. Башҡ. респ. мәҙәни‑ағартыу уч‑щеһын (Стәрлетамаҡ ҡ., 1979), БДУ‑ны (1990) тамамлаған. 1978 й. алып Салауат башҡ. драма театры актёры, 1982 й....
ИЛБАЕВА Зәйтүнә Зариф ҡыҙы
ИЛБАЕВА Зәйтүнә Зариф ҡыҙы [23.2.1906, Өфө губ. ш. уҡ исемле өйәҙе Шишмә а. (БР‑ҙың Шишмә р‑ны) — 5.10.1983, Өфө], йырсы (лирик сопрано). БАССР‑ҙың атҡ. артисы (1942). Мәскәү консерваторияһы эргәһендәге Башҡ. студияһын тамамлағандан һуң (1938; Е.А.Милькович класы) БДОБТ солисы, 1952 й. алып Башҡ. филармонияһының...
ИҠСАНОВА Нәфирә Нәжметдин ҡыҙы
ИҠСАНОВА Нәфирә Нәжметдин ҡыҙы (14.3.1951, БАССР‑ҙың Мишкә р‑ны Ҡыйғаҙытамаҡ а.), хор дирижёры, режиссёр. БР‑ҙың атҡ. сәнғәт эшмәкәре (2004), БР‑ҙың атҡ. мәҙәниәт хеҙм‑ре (1992). Өфө сәнғәт уч‑щеһын (1978; З.Х.Ғөбәйҙуллина класы), ӨДСИ‑не (1983, Э.Х.Ғәйфуллина класы; 1999, А.И.Корякин курсы) тамамлаған....
ИҘРИСОВ Фәрит Фәтих улы
ИҘРИСОВ Фәрит Фәтих улы (12.7.1954, Ырымбур ҡ.), дирижёр. БР‑ҙың халыҡ артисы (1997). Мәскәү консерваторияһын тамамлағандан һуң (1980, В.С.Петров класы) 1985 й. тиклем Ульяновск юғары хәрби команда элемтә училищеһы оркестры дирижёры, 1986—99 йй. Өфө юғары хәрби авиация лётчиктар училищеһы оркестрының...
ИҘЕЛБАЕВ Урал Мирас улы
ИҘЕЛБАЕВ Урал Мирас улы (15.12.1972, Сибай ҡ.), композитор.БР‑ҙың атҡ. сәнғәт эшмәкәре (2014). 1987—90 йй. Өфө сәнғәт уч‑щеһында уҡый. ӨДСИ‑не тамамлаған (1997; З.Ғ.Исмәғилев һәм Р.Р.Йыһанов класы). 1991 й. алып Башҡ‑н ТВ эргәһендәге “Аманат” муз. төркөмө артисы, 1992 й. — “Àšéîíä ижади фирмаһы дир.,...
