Список материалов
ИВАНОВ Леонид Маркович
ИВАНОВ Леонид Маркович (27.9.1928, Урта Волга өлк. Зимниха а. — 19.5.1996, Өфө), дирижёр, педагог. БАССР‑ҙың атҡ. мәҙәниәт хеҙм‑ре (1983). Ленинград консерваторияһын тамамлағандан һуң (1955; И.А.Мусин класы) Балтик флоты оркестрҙарының хәрби дирижёры (Балтийск, Калининград, Таллин ҡҡ.), 1961—95 йй....
ИБРАҺИМОВ Шамил Шамил улы
ИБРАҺИМОВ Шамил Шамил улы [15.7.1922, БАССР-ҙың Өфө кантоны Шишмә ҡсб (БР-ҙың Шишмә р-ны) – 20.4.1993, Өфө], хор дирижёры, композитор. БАССР‑ҙың атҡ. сәнғәт эшмәкәре (1972). Композиторҙар союзы ағзаһы (1958). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. Мәскәү консерваторияһын (Башҡ. студияһы, 1940—41 йй., Г.И.Литинский...
ИБРАҺИМОВ Хәбибулла Кәлимулла улы
ИБРАҺИМОВ Хәбибулла Кәлимулла улы (29.12.1894, Ырымбур ҡ. — 17.3.1959, Өфө), композитор, драматург, муз. йәмәғәт эшмәкәре. БАССР‑ҙың атҡ. сәнғәт эшмәкәре (1951). Композиторҙар союзы (1941), Яҙыусылар союзы ағзаһы. 20 б. 10‑сы йй. “Хөсәйениә” мәҙрәсәһендә, 1922—25 йй. Муз. мәғариф ин‑тында (Петроград)...
ЗАИМОВ Халиҡ Шакир улы
ЗАИМОВ Халиҡ Шакир улы [13.11.1914, Ырымбур губ. Силәбе өйәҙе Һултай а. (Силәбе өлк. Сосновка р‑ны) — 9.2.1977, Өфө], комп., муз.‑йәмәғәт эшмәкәре. Композиторҙар союзы ағзаһы (1941). Башҡ. муз. уч‑щеһын (1937; С.А.Попов класы), Мәскәү консерваторияһын (Башҡ. студияһы, 1947, В.А.Белый класы; теоретик‑композиторҙар...
ДОНГУЗОВ Александр Анатольевич
ДОНГУЗОВ Александр Анатольевич (4.1.1951, Өфө ҡ.), һөйләү жанры артисы. БР‑ҙың халыҡ (2013) һәм атҡ. (1996) артисы. Ф.Волков ис. Академия театры эргәһендәге Ярославль театр уч‑щеһын тамамлаған (1986). 1977 й. алып Башҡ. филармонияһында эшләй. Нәфис һүҙ оҫтаһы, яңғыҙ әҙәби программалар м‑н сығыш яһай....
ДИАТОНИКА
ДИАТОНИКА (гр. diatonikos — тондан тонға күсеүсе), гептатоника (гр. hepta — ете һәм tonos — тон), биш тон һәм ике ярым тондан торған гамма рәүешендә ете баҫҡысы таҙа квинталар (фа‑до‑соль‑ре-ля-ми‑си) б‑са урынлашҡан лад системаһы. Баҫҡыстары аҙыраҡ булған тауыш рәте тулы булмаған Д. барлыҡҡа килтерә:...
ДЖАЗ
ДЖАЗ (ингл. jazz), муз. сәнғәте төрө. 19 б. аҙ. – 20 б. башында АҠШ‑тың көньяғында негр халҡы араһында Көнбайыш Африка һәм Европа муз. мәҙәниәттәренең үҙ‑ара йоғонтоһо һөҙөмтәһендә барлыҡҡа килә. Д. формаһын булдырыусы сара булып импровизация, тауыш сығарыуҙың һәм интонация м‑н башҡарыуҙың акад. булмаған...
ДАУЫТОВ Нур Әсғәт улы
ДАУЫТОВ Нур Әсғәт улы (5.1.1956, БАССР-ҙың Бәләбәй р-ны Пахарь ҡсб, хәҙ. БР-ҙың ш. уҡ р-ны Пахарь а.), композитор. БР‑ҙың (1993) һәм РФ‑тың (2007) атҡ. сәнғәт эшмәкәре. Композиторҙар союзы ағзаһы (1992). ӨДСИ‑не тамамлаған (1986; З.Ғ.Исмәғилев класы). 1982 й. алып Башҡ. филармонияһының муз. етәксеһе,...
ДАВЫДОВА Эльмира Минһаж ҡыҙы
ДАВЫДОВА Эльмира Минһаж ҡыҙы (1.2.1940, Ҡырғыҙ ССР‑ының Тепе‑Ҡурған а. — 30.7.2018, Өфө), музыка белгесе, музыка эшмәкәре. РФ‑тың (1999) һәм БАССР‑ҙың (1989) атҡ. сәнғәт эшмәкәре. Композиторҙар союзы ағзаһы (1981). Өфө сәнғәт уч‑щеһын (1962), ӨДСИ‑не (1973) тамамлаған. 1961 й. алып БАССР МС Радио тапшырыу...
ҒӨБӘЙҘУЛЛИНА Зәйтүнә Хатип ҡыҙы
ҒӨБӘЙҘУЛЛИНА Зәйтүнә Хатип ҡыҙы (2.1.1936, БАССР‑ҙың Архангел р‑ны Аҙау а.), хор дирижёры. БАССР‑ҙың атҡ. сәнғәт эшмәкәре (1975). Өфө сәнғәт уч‑щеһын (1961), Гнесиндар ис. Муз.‑пед. ин‑тының Өфө уҡыу‑консультация пунктын (1966; икеһе лә — М.П.Фоменков класы) тамамлаған. 1961—69 йй. 2‑се Өфө пед. уч‑щеһында,...
ҒӨБӘЙҘУЛЛИН Рөстәм Мансур улы
ҒӨБӘЙҘУЛЛИН Рөстәм Мансур улы (8.10.1946, Өфө), пианист. Проф. (2009). БАССР‑ҙың атҡ. сәнғәт эшмәкәре (1987). М.С.Ғөбәйҙуллиндың улы. Мәскәү консерваторияһын тамамлағандан һуң (1971; О.М.Жукова класы) 1992 й. тиклем һәм 1998 й. алып ӨДСА‑ла уҡыта, 1992—98 йй. Сүриә Юғары музыка һәм театр ин‑тында (Дамаск)...
ҒӨБӘЙҘУЛЛИН Наил Шәғбән улы
ҒӨБӘЙҘУЛЛИН Наил Шәғбән улы [23.11.1928, БАССР‑ҙың Бәләбәй кантоны Исламбаҡты а. (БР‑ҙың Йәрмәкәй р‑ны) — 19.3.2011, Өфө], муз. белгесе, композитор. Сәнғәт ғилеме канд. (1968). Композиторҙар союзы ағзаһы (1973). Ҡазан консерваторияһын тамамлағандан һуң (1960; Н.Ғ.Йыһанов һәм А.С.Леман класы) 1976 й....
ҒӘНИЕВ Фәдис Рәхимйән улы
ҒӘНИЕВ Фәдис Рәхимйән улы (11.2.1967, БАССР‑ҙың Борай р‑ны Мулла а.), йырсы. БР‑ҙың халыҡ (2008) һәм атҡ. (1997) артисы. 1989 й. алып һәм 1998 й. — Башҡ. филармонияһы эстрадаһының, 1992 й. — “Планета” концерны эстрада бригадаһының (Өфө), 1996 й. — Стәрлетамаҡ филармонияһының солист-йырсыһы. Йомшаҡ һәм...
ҒӘЛИМОВА Сажиҙә Ҡасим ҡыҙы
ҒӘЛИМОВА Сажиҙә Ҡасим ҡыҙы [5.4.1933, БАССР‑ҙың Дүртөйлө р‑ны Аҡкүҙ а. (БР‑ҙың Илеш р‑ны) — 12.5.2009, Өфө], йырсы (лирик-драматик сопрано). РСФСР‑ҙың (1974) һәм БАССР‑ҙың (1969) атҡ. артисы. Урал консерваторияһын тамамлаған (Свердловск ҡ., 1964; Н.И.Уткина класы). 1963—88 йй. БДОБТ солисы. Йырсының...
ҒӘЛИМОВ Хәбир Латип улы
ҒӘЛИМОВ Хәбир Латип улы (5.2.1905, Өфө губернаһы Златоуст өйәҙе Лағыр а., хәҙер БР‑ҙың Салауат районы, – 20.2.1996, Өфө ҡ.), йырсы (лирик‑драматик тенор). РСФСР‑ҙың (1947) һәм БАССР-ҙың (1942) атҡаҙанған артисы. Мәскәү консерваторияһы эргәһендәге Башҡорт студияһын (1938; Н.И.Сперанский класы) тамамлағандан...
ҒӘЛИМОВ Айҙар Ғәни улы
ҒӘЛИМОВ Айҙар Ғәни улы (23.2.1967, Ҡаҙаҡ ССР‑ы Мәҙәниәт а.), йырсы. БР‑ҙың (2011) һәм ТР‑ҙың (2008) халыҡ артисы, БР‑ҙың (1995) һәм ТР‑ҙың (1996) атҡаҙанған артисы. БДУ‑ны (1993), Ҡазан педагогия университетын (2001) тамамлаған. 1990 й. алып “Авангард” мәҙәниәт йортондағы “Азамат” вокаль‑инструменталь...
ҒӘЛИЕВА Мәғфирә Ильяс ҡыҙы
ҒӘЛИЕВА Мәғфирә Ильяс ҡыҙы [24.12.1928, БАССР-ҙың Йылайыр кантоны Урта Муйнаҡ а. (БР-ҙың Ейәнсура р-ны) — 3.10.2016, Өфө], йырсы. БР‑ҙың халыҡ (2011), БАССР-ҙың атҡ. (1965) артисы. Мәскәү консерваторияһын тамамлағандан һуң (1953; В.Ф.Карев класы) 1978 й. тиклем Башҡ. филармонияһы солисы. Ғ. күкрәк төбөнән...
ҒӘЛИЕВ Наил
ҒӘЛИЕВ Наил [ысын исеме Голов Николай Афанасьевич; 9.10.1928, БАССР- ҙың Стәрлетамаҡ кантоны Юрковка а. (БР‑ҙың Фёдоровка р‑ны) — 7.2.2005, Өфө], баянсы. БАССР‑ҙың халыҡ (1988) һәм атҡ. (1968) артисы. Музыка уч‑щеһын тамамлаған (Чкалов ҡ., 1948). 1952 й. алып Башҡ. дәүләт халыҡ бейеүҙәре ансамбленең...
ҒӘЛИЕВ Миҙхәт Ғәббәс улы
ҒӘЛИЕВ Миҙхәт Ғәббәс улы (25.10.1925, Ҡазан — 10.2.2002, Өфө), йырсы (драматик баритон). БАССР‑ҙың халыҡ (1980) һәм атҡ. (1969) артисы. Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. Мәскәү консерваторияһын (1951; А.И.Батурин класы) тамамлаған. 1952 й. алып — Татар филармонияһының (Ҡазан) Йыр, бейеү һәм музыка ансамбле,...
ҒӘЙФУЛЛИНА Эльвира Хәйретдин ҡыҙы
ҒӘЙФУЛЛИНА Эльвира Хәйретдин ҡыҙы (10.6.1950, БАССР‑ҙың Яңауыл р‑ны Яңауыл ҡсб, хәҙ. Яңауыл ҡ.), хор дирижёры. Проф. (1997). РФ‑тың (1998) һәм БССР‑ҙың (1991) атҡ. сәнғәт эшмәкәре, БР‑ҙың халыҡ артисы (2009). Театр эшмәкәрҙәре союзы ағзаһы (1989). ӨДСИ‑не тамамлағандан һуң (1976; М.П.Фоменков класы)...
