Список материалов
ЙҮРҮҘӘН МУЛЬДАҺЫ
ЙҮРҮҘӘН МУЛЬДАҺЫ, Йүрүҙән синклинале, Башҡорт мегантиклинорийының өсөнсө дәрәжәле кире тектоник структураһы, Ямантау һәм Ирәмәл антиклинорийҙары сигендә урынлашҡан....
ЙҮРҮҘӘН-ӘЙ ТИГЕҘЛЕГЕ
ЙҮРҮҘӘН‑ӘЙ ТИГЕҘЛЕГЕ, Әй яны тигеҙлеге, Урал алды бөгөлө сиктәрендә Йүрүҙән һәм Әй йй. араһында урынлашҡан. Көньяҡта Башташ һәм Ҡаратау һырттары, көнбайышта Өфө яйлаһы...
ЙҮРҮҘӘН-ИВАНОВКА ЗАВОДЫ
ЙҮРҮҘӘН‑ИВАНОВКА ЗАВОДЫ, 1758 й. Себер даруғаһы Төрөкмән улусы башҡорттары ерендә Йүрүҙән й. буйында И.Б.Твердышев (ҡара: Твердышевтар) һәм И.С.Мясников (ҡара: Мясниковтар)...
ЙҮРҮҘӘН-СЫЛВА ДЕПРЕССИЯҺЫ
ЙҮРҮҘӘН‑СЫЛВА ДЕПРЕССИЯҺЫ, Урал алды бөгөлөндәге беренсе дәрәжәле кире тектоник структура. В.Д.Наливкин тарафынан айырып күрһәтелә (1963). БР терр‑яһында төньяҡ сиктән...
ЙҮРҮҘӘН, йылға
ЙҮРҮҘӘН, йылға, Ҡариҙел й. һул ҡушылдығы. Машаҡ һыртының көньяҡ‑көнсығыш итәгендә башлана. БР‑ҙың Белорет р‑ны һәм Силәбе өлк. буйлап көньяҡ‑көнбайыштан төньяҡ‑көнсығышҡа...
ЙҮРҮҘӘНТАМАҠ ТОРАҺЫ
ЙҮРҮҘӘНТАМАҠ ТОРАҺЫ, неолит дәүеренең археологик ҡомартҡыһы. Йүрүҙән й. тамағынан төньяҡҡа табан 1 км алыҫлыҡта Өфө й. һул ярында урынлашҡан. 1951 й., 1954—55 йй. Л.Я.Крижевская...
ЙҮТӘЛ ҮЛӘНЕ
ЙҮТӘЛ ҮЛӘНЕ (Thermopsis), ҡуҙаҡлылар ғаиләһенә ҡараған үҫемлек заты. 36 төрө билдәле, Европаның көньяҡ‑көнсығышында, Азияның уртаса өлкәләрендә һәм Төньяҡ Американың көньяғында...
ЙЫЙЫЛМА ТИМЕР-БЕТОН ҺӘМ БЕТОН КОНСТРУКЦИЯЛАР ҺӘМ ИЗДЕЛИЕЛАР СӘНӘҒӘТЕ
ЙЫЙЫЛМА ТИМЕР‑БЕТОН ҺӘМ БЕТОН КОНСТРУКЦИЯЛАР ҺӘМ ИЗДЕЛИЕЛАР СӘНӘҒӘТЕ, төҙөлөш материалдары сәнәғәте тармағы. Бетон һәм тимер‑бетондан йыйылма конструкциялар һәм...
ЙЫЙЫЛМА УРАЛ ОТРЯДЫ ПОХОДЫ
ЙЫЙЫЛМА УРАЛ ОТРЯДЫ ПОХОДЫ, 1918 й. 18 июленән 12 сент. тиклем ҡыҙылдар ғәскәренең Ырымбур губернаһы һәм Өфө губернаһы терр‑яһы аша ҡамауҙан сығыуы. Йыйылма Урал отряды...
ЙЫЙЫН
ЙЫЙЫН, 1) башҡорттарҙың халыҡ йыйылышы; ҡәбилә йәки ырыуҙың үҙидаралыҡ органы. Дөйөм халыҡ (барлыҡ ҡәбилә һәм ырыу, даруға һәм улус вәкилдәре саҡырылған) һәм урындағы...
ЙЫЙЫРСЫҠЛЫ ПАРМЕЛИЯ
ЙЫЙЫРСЫҠЛЫ ПАРМЕЛИЯ (Parmelia ryssolea), пармелия һымаҡтар ғаиләһенә ҡараған лишайник төрө. Талломы тармаҡлы, субстратҡа беркетелмәгән, ел ярҙамында тәгәрәп йөрөй. Өлөшсәләре...
ЙЫЛА
ЙЫЛА, ҡарама (Ulmus), йыла һымаҡтар ғаиләһенә ҡараған үҫемлек заты. 35‑тән ашыу төрө билдәле, Төньяҡ ярымшарҙың уртаса, һирәгерәк тропик бүлкәтендә таралған. Й. төрҙәре...
ЙЫЛАЙЫР ЙӘМИҒ МӘСЕТЕ
ЙЫЛАЙЫР ЙӘМИҒ МӘСЕТЕ “Венер”, 2002 й. төҙөлгән. 2002 й. 2 июлендә Германияла авиакатастрофала һәләк булған Венер Вәлиев исеме м‑н аталған. Й.й.м. уның ата‑әсәһе, айырым...
ЙЫЛАЙЫР КАНТОНЫ
ЙЫЛАЙЫР КАНТОНЫ, 1922 й. 5 окт. Бөрйән‑Түңгәүер кантонының — 14, Ҡыпсаҡ‑Ете ырыу кантонының — 16, Үҫәргән кантонының 18 улусы нигеҙендә БАССР составында ойошторола. Төньяҡ‑көнбайышта...
ЙЫЛАЙЫР ҠӘЛҒӘҺЕ
ЙЫЛАЙЫР ҠӘЛҒӘҺЕ, Йылайыр, 1755 й. Нуғай даруғаһы Бөрйән улусы башҡорттарының аҫаба ерҙәрендә Ялан Йылайыры й. уң ярында нығытмалы хәрби торама булараҡ нигеҙ һалына. Исеме...
ЙЫЛАЙЫР ПЕДАГОГИЯ УЧИЛИЩЕҺЫ
ЙЫЛАЙЫР ПЕДАГОГИЯ УЧИЛИЩЕҺЫ, 1930 й. Йылайыр кантонының пед. курстары нигеҙендә пед. техникумы булараҡ асыла, 1936 й. башлап Й.п.у. Уҡытыу көндөҙгө һәм ситтән тороп (1947—52)...
ЙЫЛАЙЫР РАЙОНЫ
ЙЫЛАЙЫР РАЙОНЫ, БР‑ҙың көньяғында урынлашҡан. Төньяҡта — Бөрйән, көнсығышта — Баймаҡ, көньяҡ‑көнсығышта һәм көньяҡта — Хәйбулла, көньяҡ‑көнбайышта — Ейәнсура,...
ЙЫЛАЙЫР СВИТАҺЫ
ЙЫЛАЙЫР СВИТАҺЫ, өҫкө девондың стратиграфик бүлексәһе. Л.С.Либрович айырып күрһәтә (1932). Ултырмаларҙың тасуирламаһын Д.Г.Ожиганов (1933), И.В.Хворова (1939), Б.М.Келлер (1949),...
ЙЫЛАЙЫР СИНКЛИНОРИЙЫ
ЙЫЛАЙЫР СИНКЛИНОРИЙЫ, Башҡортостан (Көньяҡ) Уралының эре синморф тектоник структураһы. Субмеридиональ йүнәлештә һуҙылған. Төньяҡ‑көнбайышта Башҡорт мегантиклинорийы,...
ЙЫЛАЙЫР УРТА МӘКТӘБЕ
ЙЫЛАЙЫР УРТА МӘКТӘБЕ, Йылайыр р‑ны. 1880 й. сиркәү‑мәхәллә мәктәбе булараҡ асыла, 1913 й. алып юғары башланғыс уч‑ще, 1918 й. — 1‑се баҫҡыс мәктәп, 1928 й. — урта мәктәп,...
