Для авторизации на текущем портале в Вашем профиле ЕСИА должно быть заполнено поле "Электронная почта"

Инергə
Төбәк интерактив энциклопедик портал «Башҡортостан»
Башҡортостан Республикаһы Фәндәр академияһы Башҡортостан Республикаһы “Башҡорт энциклопедияһы” дәүләт автономиялы фән учреждениеһы

Список материалов

Наименование статьи
Содержание статьи
Автор
Рубрикатор
Шәхестәр
Энциклопедии
Яңынан эҙләргә

ПАРАМОНОВ Константин Ефимович

ПАРАМОНОВ Константин Ефимо‑ вич [3.6.1908, Өфө губ. Бәләбәй өйәҙе Милисоновка а. (БР‑ҙың Бишбүләк р‑ны) — 26.11.1943, Украина ССР‑ының Разумовка а.], лейтенант. Советтар Союзы...

ПАРАПРОКТИТ

ПАРАПРОКТИТ (гр. pará — эргәһендә, ҡырында, тышында һәм prōktós — арт юл), тура эсәк тирәләй күҙәнәкле туҡыманың шешеүе. Процестың активлығына ҡарап киҫкен, инфильтратив,...

ПАРАФИН

ПАРАФИН (нем. Paraffin), нефть продукты, башлыса мол. м. 300— 400 булған нормаль төҙөлөшлө туйынған C18—C35углеводородтар ҡатышмаһы. П. составында ш. уҡ изопарафин, нафтен‑ароматик,...

ПАРАФИНҺЫҘЛАШТЫРЫУ

ПАРАФИНҺЫҘЛАШТЫРЫУ, ҡатыу т‑раһы түбән булған нефть продукттарын алыу өсөн туйынған алифатик углеводородтарҙы (углерод атомы һаны 10 йәки унан күберәк) нефть фракцияларынан...

ПАРАШЮТ СПОРТЫ

ПАРАШЮТ СПОРТЫ, авиация спорты төрө, осоу аппараттарынан (самолёт, аэростат һ.б.) яңғыҙ һәм төркөмдә парашют м‑н һикереү. П.с. парашют классикаһы, пара‑ски, парашют‑атлетик...

ПАРАЩЕНКО Владимир Михайлович

ПАРАЩЕНКО Владимир Михайлович (16.10.1936, Невель ҡ. — 23.9.2021, Өфө ҡ.), хужалыҡ эшмәкәре. Техник фәндәр кандидаты (1989). БР‑ҙың атҡаҙанған машиналар эшләүсеһе (1994). ӨАИ‑ны тамамлаған...

ПАРИКМАХЕРСКИЙ

ПАРИКМАХЕРСКИЙ, б ө ҙ р ә х а н а, сәсте (сәс алыу, йыуыу, буяу, бөҙрәләтеү), тырнаҡты (маникюр, педикюр), бит һәм тән тиреһен ҡарау б‑са хеҙмәттәр күрһәткән, сәстән изделиелар...

ПАРКТАР ҺӘМ БАҠСАЛАР

ПАРКТАР ҺӘМ БАҠСАЛАР, махсус ултыртылған йәки тәбиғи йәшеллектәре, аллеялары, күлдәре, махсус ҡоролмалары булған, саф һауала йөрөү, ял итеү, уйындар һ.б. өсөн тәғәйенләнгән...

ПАРЛАМЕНТ ТАРИХЫ МУЗЕЙЫ

ПАРЛАМЕНТ ТАРИХЫ МУЗЕЙЫ. Өфөлә урынлашҡан. 2002 й. БР парламенты тарихы музейы булараҡ ойошторола. Музей фондында 2 меңгә яҡын һаҡлау берәмеге, ш. иҫ. С.П. Балахонцев, Ш.Ә.Ҡолбәков,...

ПАРОДИЯ

ПАРОДИЯ ә ҙ ә б и ә т т ә, әҫәрҙән йәки авторҙан көлөү маҡсаты м‑н уны юмористик йәки сатирик юҫыҡта әйләндереү. П. танылырға тейеш. Художестволы ижадтың етешһеҙлектәренән...

ПАРОДОНТИТ

ПАРОДОНТИТ (гр. pará — эргәһендә, янында, тышында һәм odús, odóntos — теш), теш тамырын уратып алған тоташтырғыс туҡыманың һәм яңаҡтың альвеоляр үҫентеһе һөйәк туҡымаһының...

ПАРОНИМДАР

ПАРОНИМДАР (гр. paraЈ – эргәһендә, янында, тыш һәм оЈnyma — исем), морфема структураһы һәм яңғырашы б‑са яҡын, әммә мәғәнәләре б‑са айырылған бер тамырлы һүҙҙәр. Башҡорт...

ПАРОТИТ

ПАРОТИТ (гр. paraј — эргәһендә, янында, тышында һәм uјs — ҡолаҡ), эпидемик паротит, ҡабаҡҡолаҡ, киҫкен инфекцион ауырыу. Paramyxoviridae ғаиләһенә ҡараған РНК‑лы вирус тыуҙыра....

ПАРСА

ПАРСА (фарсы — өҙөк, өлөш), миниатюра, ҙур булмаған художестволы деталгә нигеҙләнеп төҙөлгән һәм композицион, тематик бөтөнлөк м‑н характерланған, күләме б‑са ҙур...

ПАРТИЗАН МУЗЕЙЫ

ПАРТИЗАН МУЗЕЙЫ, Мәләүез р‑ны Дарьино а. урынлашҡан (Партизан а/с ҡарай, исеме шунан алынған). 1987 й. йәмәғәтселек башланғысында ойошторола, 1994 й. алып Милли музей, 2002 й. —...

ПАРФЁНОВ Евгений Владимирович

ПАРФЁНОВ Евгений Владимирович (19.7.1975, Өфө), инженер‑электроник. БР ФА проф. (2016), техник ф. д‑ры (2012). ӨДАТУ‑ны тамамлаған (1997), 2000 й. алып шунда уҡ эшләй: 2002— 09 йй. халыҡ‑ара...

ПАРФЁНОВ Пётр Семёнович

ПАРФЁНОВ Пётр Семёнович, П ё т р  А л т а й с к и й [29.6. (башҡа мәғлүмәттәр б‑са, 31.5.) 1894, Өфө губ. Бәләбәй өйәҙе Никольский а. (БР‑ҙың Бүздәк р‑ны) — 29.7.1937, Мәскәү], яҙыусы....

ПАРФЮМЕРИЯ-КОСМЕТИКА СӘНӘҒӘТЕ

ПАРФЮМЕРИЯ‑КОСМЕТИКА СӘНӘҒӘТЕ, парфюмерия‑косметика изделиелары, һабын, эфир майҙары, синтетик, ароматик матдәләр етеште‑ реү б‑са аҙыҡ‑тәм сәнәғәте тармағы. Башҡортостанда...

ПАСОВ Николай Трофимович

ПАСОВ Николай Трофимович (6.12. 1914, Өфө губ. Стәрлетамаҡ өйәҙе Мәләүез а., хәҙ. Мәләүез ҡ., — 8.6. 1978, Өфө), өлкән лейтенант. Советтар Союзы Геройы (1945). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы....

ПАСТУШЕНКО Валерий Михайлович

ПАСТУШЕНКО Валерий Михайлович (4.1.1928, Украина ССР‑ы Амвросиевка ҡсб — 23.6.2003, Өфө), иҡтисадсы. Иҡт. ф. канд. (1968), проф. (1988). СССР‑ҙың халыҡ хужалығын планлаштырыу отличнигы...