Список материалов
СӨНҒӘТУЛЛИНА Зилә Даян ҡыҙы
СӨНҒӘТУЛЛИНА Зилә Даян ҡыҙы (30.7.1949, БАССР‑ҙың Ҡыйғы р‑ны Үрге Ҡыйғы а.), йырсы (лирик‑колоратуралы сопрано), педагог. Проф. (1998). РФ‑тың (1995), ТАССР‑ҙың (1980), Ҡарағалпаҡ...
СӨНДӨКЛӨ Мәҡсүд
СӨНДӨКЛӨ Мәҡсүд (ысын исеме Мәҡсүтов Садиҡ Мөбин улы; 2.9. 1904, Ҡазан губ. Сөндөклө а. — 23.10.1981, Өфө), шағир. БАССР-ҙың атҡ. мәҙәниәт хеҙм‑ре (1975). Яҙыусылар союзы ағзаһы (1937)....
СӨННӘ, хикәйәләр
СӨННӘ (ғәр. — ғәмәл, холоҡ, асыл образы), Мөхәммәт пәйғәмбәрҙең ғәмәлдәрен һәм әйткәндәрен тасуирлаған хикәйәләр (сөнниҙәрҙә — хәҙистәр, шиғисыларҙа — хәбәрҙәр). 7—9...
СӨННИСЕЛЕК
СӨННИСЕЛЕК, исламдағы төп (шиғисылыҡ м‑н бер рәттән) йүнәлештәрҙең береһе. Мөхәммәт пәйғәмбәр вафат булғандан һуң 7 б. 2‑се ярт. барлыҡҡа килә, 10—11 бб. тулыһынса формалаша....
СӨНЧӘЛӘЙ (Сөнчәләев) Сәғит Хәмиҙулла улы
СӨНЧӘЛӘЙ (Сөнчәләев) Сәғит Хәмиҙулла улы, С ө н ч ә л ә й С. [25.8. 1888 (башҡа мәғлүмәттәр б‑са, 25.12. 1888 йәки 2.8.1889), Һарытау губ. Иҫке Мәстәк а. — 27.10.1937, Соловки], шағир. Ш.Сөнчәләйҙең...
СӨНЧӘЛӘЙ Шәриф
СӨНЧӘЛӘЙ Шәриф (ысын исеме Сөнчәләев Шәриф Хәмиҙулла улы; 3.11.1885, Һарытау губ. Иҫке Мәстәк а. — 9.11.1959, Мәскәү), педагог. Тарих ф. канд. (1935). С.Сөнчәләйҙең ағаһы. Ҡазан татар...
СӨРАУЫЛ, һаҙлыҡ
СӨРАУЫЛ, Кейебәк й. (Тере Танып й. ҡушылдығы) басс. һаҙлыҡ. Яңауыл р‑ны Сөрауыл а. көньяҡ-көнбайышҡа табан 0,4 км алыҫлыҡта урынлашҡан. Уйһыу һаҙлыҡ, дөйөм майҙаны 47,1 га,...
СӨРАУЫЛ, Яңауыл р‑нындағы ауыл
СӨРАУЫЛ, Яңауыл р‑нындағы ауыл, Первомайский а/с ҡарай. Район үҙәгенән һәм Яңауыл т. юл ст. К. табан 26 км алыҫлыҡта Ваня й. (Тере Танып й. басс.) буйында урынлашҡан. Халҡы:...
СӨРӨК ҠУҢЫҘҘАРЫ
СӨРӨК ҠУҢЫҘҘАРЫ (Pythidae), ҡаты ҡанатлылар отрядына ҡараған бөжәктәр ғаиләһе. Яҡынса 300 төрө билдәле, бөтә Ер шарында таралған. Башҡортостанда ҡарағай С.ҡ. осрай. Кәүҙә...
СПАДАВЕККИА Антонио Эммануилович
СПАДАВЕККИА Антонио Эммануилович (3.6.1907, Одесса ҡ. — 7.2.1988, Мәскәү), композитор. РСФСР‑ҙың халыҡ артисы (1977) һәм атҡ. сәнғәт эшмәкәре (1963). Мәскәү консерваторияһын тамамлаған...
СПАРТАК, Йәрмәкәй р‑нындағы ауыл
СПАРТАК, Йәрмәкәй р‑нындағы ауыл, Спартак а/с үҙәге. Район үҙәгенән К.‑Көнс. 16 км һәм Приют т. юл ст. Т.‑Көнб. табан 16 км алыҫлыҡта Ҡоро Тарҡаҙы й. (Кама й. басс.) буйында...
СПАРТАКИАДА
СПАРТАКИАДА, традицион комплекслы күмәк спорт ярыштары. СССР‑ҙа беренсе С. 20 б. 20‑се йй. башынан үткәрелә башлай. 1928 й. БАССР йыйылма командаһы тәүге тапҡыр РСФСР‑ҙың...
СПАС СИРКӘҮЕ
СПАС СИРКӘҮЕ. Өфөлә урынлашҡан. 1824 й. рухани И.Г.Несмелов һәм мәхәлләселәрҙең аҡсаһына 1773 й. Пресвятая Богородица Благовещениеһы һәм 1779 й. Спас Нерукотворный хөрмәтенә...
СПАССКИЙ Владимир Иосифович
СПАССКИЙ Владимир Иосифович (9.5.1874, Калуга губ. Рождество а. — 18.3.1955, Өфө), күҙ табибы. Мед. ф. д‑ры (1947), проф. (1947). БАССР‑ҙың атҡ. фән эшмәкәре (1940). МДУ‑ны тамамлағандан...
СПАТАР Иван Парфёнович
СПАТАР Иван Парфёнович (29.1. 1919, Подольск губ. Загнитково а. — 29.12.1985, Өфө), хужалыҡ эшмәкәре. СССР‑ҙың почётлы тимер юлсыһы (1980). Харьков т. юл транспорты инженерҙары ин‑тын...
СПЕКТОР Юрий Иосифович
СПЕКТОР Юрий Иосифович (1.1. 1960, Өфө), инженер‑механик. Техник ф. д‑ры (1996), проф. (1998). РФ‑тың атҡ. нефть һәм газ сәнәғәте хеҙм‑ре (2005). ӨНИ‑не тамамлағандан һуң (1981) шунда...
СПЕКТРАЛЬ ПРИБОРҘАР
СПЕКТРАЛЬ ПРИБОРҘАР, электромагнит нурланыштарҙың матдә м‑н тәьҫирләшеүен теркәргә мөмкинлек биргән ҡоролмалар. Тикшереү ысулдары б‑са — беренсел (өлгө м‑н йотолған...
СПЕКТРАЛЬ СИНТЕЗ
СПЕКТРАЛЬ СИНТЕЗ, функцияны спектры б‑са тергеҙеүҙе өйрәнгән математика бүлеге. С.с. мәсьәләләре бер төрлө төрөлөү тигеҙләмәләрен тикшергәндә барлыҡҡа килә һәм сиселеше...
СПЕКТРАЛЬ ТЕОРИЯ
СПЕКТРАЛЬ ТЕОРИЯ, о п е р а т о р ҙ а р ҙ ы ң с п е к т р а л ь т е о р и я һ ы, матрицаларҙың үҙҡиммәттәре теорияһын дөйөмләштереү һөҙөмтәһе. С.т. механик системаларҙың бәләкәй...
СПЕКТРОСКОПИЯ
СПЕКТРОСКОПИЯ (лат. spectrum — күрһәтеү, образ һәм гр. skopéō — ҡарайым), электромагнит спектрҙарҙы (электромагнит нурланыш интенсивлығының тулҡын оҙонлоғо һәм йышлыҡ б‑са...
