Для авторизации на текущем портале в Вашем профиле ЕСИА должно быть заполнено поле "Электронная почта"

Инергə
Төбәк интерактив энциклопедик портал «Башҡортостан»
Башҡортостан Республикаһы Фәндәр академияһы Башҡортостан Республикаһы “Башҡорт энциклопедияһы” дәүләт автономиялы фән учреждениеһы

Список материалов

Наименование статьи
Содержание статьи
Автор
Рубрикатор
Шәхестәр
Энциклопедии
Яңынан эҙләргә

ЗЕФИРОВ Николай Серафимович

ЗЕФИРОВ Николай Серафимович (13.9.1935, Ярославль ҡ. — 28.4.2017, Мәскәү ҡ.), химик-органик. РФА академигы (1987), БР ФА‑ның почётлы академигы (1991), химия фәндәре докторы (1965), профессор (1971). МДУ‑ны тамамлағандан һуң (1958) шунда уҡ эшләй, 1993 й. алып органик химия кафедраһы мөдире, бер үк ваҡытта...

ИЛЬЮШИН Алексей Антонович

ИЛЬЮШИН Алексей Антонович (20.1.1911, Ҡазан – 31.5.1998, Мәскәү), механик. СССР ФА‑ның мөхбир ағзаһы (1943), БР ФА‑ның почётлы акад. (1991), физика‑матем. ф. д‑ры (1938), проф. (1938). МДУ‑ны тамамлағандан һуң (1934) шунда уҡ эшләй: лаб. мөдире, 1942—98 йй. һығылмалылыҡ теорияһы каф. мөдире, бер үк...

ИШМӨХӘМӘТОВ Айрат Исмәғил улы

ИШМӨХӘМӘТОВ Айрат Исмәғил улы (4.8.1932, Өфө — 29.2.2004, Мәскәү), физиолог. БР ФА‑ның почётлы акад. (1995), мед. ф. д‑ры (1970), проф. (1980). РФ‑тың атҡ. фән эшмәкәре (2004), СССР‑ҙың һаулыҡ һаҡлау отличнигы (1971). И.Х.Ишмөхәмәтовтың улы. БДМИ‑ны тамамлағандан һуң (1956) 1959 й. тиклем Тирлән участка...

КАЙДАРОВ Абду-Али Туғанбай улы

КАЙДАРОВ (Кайдар) Абду-Али Туғанбай улы (13.12.1924, РСФСР-ҙың Ҡара‑Ҡырғыҙ автономиялы өлкәһе Талдыболаҡ а. — 27.2.2019, Алматы ҡ.), тел белгесе. Ҡаҙаҡ ССР‑ы ФА академигы (1983), БР ФА‑ның почётлы академигы (1991), филология фәндәре докторы (1970), профессор (1972). Ҡаҙаҡ ССР‑ының атҡаҙанған фән эшмәкәре...

КӘРИМ Мостай

КӘРИМ Мостай [ысын исеме Кәримов Мостафа Сафа улы; 20.10.1919, Өфө губ. ш. уҡ исемле өйәҙе Келәш а. (БР‑ҙың Шишмә р‑ны) — 21.9.2005, Өфө], яҙыусы. БР ФА‑ның почётлы акад. (1992), Соц. Хеҙмәт Геройы (1979). БАССР‑ҙың халыҡ шағиры (1963). РСФСР‑ҙың атҡ. сәнғәт эшмәкәре (1982). Яҙыусылар союзы ағзаһы (1939)....

КИРПИЧНИКОВ Пётр Анатольевич

КИРПИЧНИКОВ Пётр Анатольевич (5.1.1913, Вятка губ. Царёвосанчурск ҡ. — 26.3.1997, Ҡазан), химик-технолог. СССР ФА‑ның мөхбир ағзаһы (1976), БР (1991) һәм ТР (1992) ФА‑ның почётлы ағзаһы. Техник ф. д‑ры (1972), проф. (1965). РСФСР‑ҙың (1975) һәм ТАССР‑ҙың (1969) атҡ. фән һәм техника эшмәкәре, СССР‑ҙың...

КОГАН Лев Наумович

КОГАН Лев Наумович (20.3.1923, Екатеринбург ҡ. — 15.7.1997, шунда уҡ), философ. БР ФА‑ның почётлы академигы (1991), философия фәндәре докторы (1963), профессор (1965). РСФСР‑ҙың атҡаҙанған фән эшмәкәре (1983). Урал дәүләт университетын тамамлағандан һуң (1945) 1966 й. тиклем һәм 1977 й. алып шунда уҡ...

КОНАРЕВ Василий Григорьевич

КОНАРЕВ Василий Григорьевич (23.12.1915, Һамар губ. Быҙаулыҡ өйәҙе Голубовка а., хәҙ. Ырымбур өлк. Сорочинск р‑ны Первокрасное а., — 27.1.2006, С.‑Петербург), биохимик. В.И.Ленин ис. Бөтә Союз а.х. фәндәре академияһы акад. (1978), биол. ф. д‑ры (1955), проф. (1956). БР ФА-ның почётлы акад. (1991). БАССР‑ҙың...

КУЗЕЕВ Рөстәм Ғүмәр улы

КУЗЕЕВ Рөстәм Ғүмәр улы [5.1.1923, БАССР‑ҙың Өфө кантоны Әмин а. (БР‑ҙың Шишмә р‑ны) — 23.3.1998, Өфө], тарихсы. БР ФА‑ның почётлы акад. (1995). Тарих ф. д‑ры (1972), проф. (1973). БАССР‑ҙың атҡ. фән эшмәкәре (1973). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. Рәил Ғ.Кузеевтың ағаһы. К.А.Тимирязев ис. Башҡ. пед. ин‑тын...

КУЛАЕВА Ольга Николаевна

КУЛАЕВА Ольга Николаевна (26.5.1929, Мәскәү), үҫемлектәр физиологы. БР ФА‑ның почётлы акад. (2002), биол. ф. д‑ры (1971), проф. (1976). РФ‑тың атҡ. фән эшмәкәре (2005). Фәнни хеҙмәттәре фитогормондарҙың тәьҫир итеү механизмын, уларҙың күҙәнәк һәм тотош үҫемлек кимәлендә сигнал ролен өйрәнеүгә арналған....

ҠОЛШӘРИПОВ Марат Мәхмүт улы

ҠОЛШӘРИПОВ Марат Мәхмүт улы (7.1.1941, БАССР‑ҙың Күгәрсен р‑ны Ерекле а.), тарихсы. БР ФА‑ның почётлы акад. (2016), тарих ф. д‑ры (1998), проф. (2000). БР‑ҙың атҡ. фән эшмәкәре (2001), РФ‑тың почётлы юғары проф. белем биреү хеҙм‑ре (2003). БДУ‑ны тамамлаған (1967), 1971 й. алып шунда уҡ эшләй: 1999—2011 йй....

ҠУНАҠБАЕВ Сабирйән Абдулла улы

ҠУНАҠБАЕВ Сабирйән Абдулла улы [29.12.1901, Өфө губ. ш. уҡ исемле өйәҙе Олокүл а. (БР‑ҙың Ҡырмыҫҡалы р‑ны) — 3.7.1996, Өфө], селекционер. БССР ФА‑ның почётлы акад. (1991), а.х. ф. канд. (1950). Соц. Хеҙмәт Геройы (1987). РСФСР‑ҙың атҡ. агрономы (1957), БАССР‑ҙың атҡ. фән эшмәкәре (1963). К.А.Тимирязев...

ЛАЗАРЕВА Дина Наумовна

ЛАЗАРЕВА Дина Наумовна (11.9.1922, Силәбе губернаһы Мейәс Заводы ҡсб — 11.9.2019, Өфө ҡ.), фармаколог. БР ФА‑ның почётлы академигы (1995), медицина фәндәре докторы (1962), профессор (1963). РФ‑тың (1993) һәм БАССР‑ҙың (1976) атҡаҙанған фән эшмәкәре, БР‑ҙың һаулыҡ һаҡлау отличнигы (2002). БДМИ‑ны тамамлаған...

ЛОТФУЛЛИН Әхмәт Фәтҡулла улы

ЛОТФУЛЛИН Әхмәт Фәтҡулла улы (4.2.1928, БАССР‑ҙың Тамъян-Ҡатай кантоны Әбйәлил а., хәҙ. БР‑ҙың Әбйәлил р‑ны Асҡар а., — 10.7.2007, Өфө, БР‑ҙың Белорет р‑ны Абҙаҡ а. ерләнгән), рәссам. Рәсәй художество акад. академигы (1997). СССР‑ҙың (1989) һәм РСФСР‑ҙың (1982) халыҡ, РСФСР‑ҙың (1978) һәм БАССР‑ҙың...

ЛЯКИШЕВ Николай Павлович

ЛЯКИШЕВ Николай Павлович (5.10.1929, Үҙәк Черноземье өлк. Покровка а. — 18.11.2006, Мәскәү), металлург. РФА акад. (1987), БР ФА‑ның почётлы акад. (1991), техник ф. д‑ры (1975), проф. (1979). Мәскәү ҡорос ин‑тын тамамлағандан һуң (1954) И.П.Бардин ис. Үҙәк ҡара металлургия ҒТИ‑нда эшләй (1977 й. алып...

МИНАЧЁВ Хәбиб Минас улы

МИНАЧЁВ Хабиб Миначевич улы (24.12.1908, Ҡазан губернаһы Яңы Бикшек а. — 25.3.2002, Мәскәү ҡ.), химик‑органик. СССР ФА академигы (1979), ГДР ФА‑ның сит ил ағзаһы (1983), БР ФА‑ның почётлы академигы (1991). Химия фәндәре докторы (1954), профессор (1970). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. МДУ‑ны тамамлағандан...

МИҢЛЕБАЕВ Руфил Ғафар улы

МИҢЛЕБАЕВ Руфил Ғафар улы (18.9.1931, БАССР‑ҙың Яңауыл р‑ны Айбүләк а. — 20.6.2013, Өфө), ботаник, эколог. БР ФА‑ның почётлы акад. (1998), биол. ф. д‑ры (1969), проф. (1970). БАССР‑ҙың атҡ. фән эшмәкәре (1977), СССР‑ҙың юғары белем биреү отличнигы (1981), РФ‑тың почётлы юғары проф. белем биреү хеҙм‑ре...

МИРЗАДЖАНЗАДЕ Азат Хәлил улы

МИРЗАДЖАНЗАДЕ Азат Хәлил улы (29.9.1928, Баҡы — 17.7.2006, шунда уҡ), тау инженеры. Әзербайжан ССР‑ы ФА акад. (1968), БР ФА‑ның почётлы акад. (1991), техник ф. д‑ры (1957), проф. (1959). Әзербайжан ССР‑ының атҡ. фән һәм техника хеҙм‑ре (1970), БР‑ҙың атҡ. нефтсеһе (1998), СССР‑ҙың почётлы нефтсеһе (1971),...

МОНАКОВ Юрий Борисович

МОНАКОВ Юрий Борисович (7.8. 1942, Ташкент — 3.1.2011, Өфө), химик. РФА акад. (1997), БР ФА‑ның почётлы акад. (1998), химия ф. д‑ры (1981), проф. (1984). БР‑ҙың атҡ. фән эшмәкәре (1995). Ташкент текстиль ин‑тын тамамлағандан һуң (1965) шунда уҡ эшләй. 1968 й. алып Органик химия ин‑тында: 1973 й. лаб....

НАДИРОВ Надир Кәрим улы

НАДИРОВ Надир Кәрим улы (6.1.1932, Әзербайжан ССР‑ы Кикач а. — 24.8.2021), химик‑технолог. Ҡаҙағстан Республикаһы Милли ФА академигы (1983), БР ФА‑ның почётлы академигы (1991). Химия фәндәре докторы (1967), профессор (1970). Ҡаҙаҡ ССР‑ының атҡаҙанған фән эшмәкәре (1982), РСФСР‑ҙың халыҡ мәғарифы отличнигы...