Список материалов
БӘКЕРОВ Фёдор Ғәйфулла улы
БӘКЕРОВ Фёдор Ғәйфулла улы (10.2.1947, БАССР‑ҙың Балтас р‑ны Иҫке Балтас а.), инженер-механик. Техник ф. д‑ры (1995), проф. (2007). БР‑ҙың атҡ. фән эшмәкәре (1997), РФ юғары мәктәбенең атҡ. хеҙм‑ре (2008), СССР юғары мәктәбе отличнигы (1982), СССР‑ҙың уйлап табыусыһы (1985). ӨАИ‑ны тамамлағандан һуң...
БӘКЕРОВ Филарит Абдулғәзим улы
БӘКЕРОВ Филарит Абдулғәзим улы (1.1.1950, БАССР‑ҙың Балтас р‑ны Үрге Ҡарыш а. — 7.5.2013, Стәрлетамаҡ ҡ.), актёр. БР‑ҙың халыҡ (1995), БАССР‑ҙың атҡ. (1981) артисы. Театр эшмәкәрҙәре союзы ағзаһы (1976). Өфө сәнғәт уч‑щеһын тамамлағандан һуң (1970; Ғ.Ғ.Ғиләжев курсы) Салауат драма театры, 1987 й. алып...
БӘКЕРОВА Әминә Ғәйфулла ҡыҙы
БӘКЕРОВА Әминә Ғәйфулла ҡыҙы (23.11.1932, БАССР‑ҙың Асҡын р‑ны Ҡыйғаҙы а.), педиатр. СССР‑ҙың халыҡ табибы (1982). БДМИ‑ны тамамлағандан һуң (1959) Өфөнөң 36‑сы поликлиникаһында, 1963—87 йй. 1‑се балалар поликлиникаһында эшләй. Балаларға дауалау-иҫкәртеү ярҙамын ойоштороусы. Б. хеҙмәтләндергән участкаларында...
БӘКЕРОВА Ниса (Миңниса) Миңлевәли ҡыҙы
БӘКЕРОВА Ниса (Миңниса) Миңлевәли ҡыҙы (27.12.1947, БАССР‑ҙың Көйөргәҙе р‑ны Тимербай а.), актриса. БР‑ҙың халыҡ (1995), БАССР‑ҙың атҡ. (1982) артисы. Театр эшмәкәрҙәре союзы ағзаһы (1976). Өфө сәнғәт уч‑щеһын тамамлағандан һуң (1970; Ғ.Ғ.Ғиләжев курсы) Салауат драма театры актрисаһы, 1991 й. алып Стәрлетамаҡ...
БӘЛӘБӘЙ АУЫЛ ХУЖАЛЫҒЫН МЕХАНИЗАЦИЯЛАУ ҺӘМ ЭЛЕКТРЛАШТЫРЫУ ТЕХНИКУМЫ
БӘЛӘБӘЙ АУЫЛ ХУЖАЛЫҒЫН МЕХАНИЗАЦИЯЛАУ ҺӘМ ЭЛЕКТРЛАШТЫРЫУ ТЕХНИКУМЫ, 1930 й. Өфөлә үҫемлектәрҙе һаҡлау техникумы булараҡ нигеҙ һалына. 1931 й. Дәүләкән р‑ны Дәүләкән ҡасабаһына күсерелә һәм а.х. үҫемлектәре ҡоротҡостары м‑н көрәш техникумы тип үҙгәртелә. 1940 й. алып Бәләбәй ҡ.: а.х. механизациялау һәм...
БӘЛӘБӘЙ ИКМӘК КОМБИНАТЫ
БӘЛӘБӘЙ ИКМӘК КОМБИНАТЫ. 1978 й. 2‑се Бәләбәй икмәк з‑ды базаһында нигеҙ һалына, 1994 й. алып ААЙ, 2009 й. ябыла. Составына икмәк-булка, кондитер изделиелары, булка етештереү цехтары (бөтәһе лә 1978 й. нигеҙләнгән), 1‑се Бәләбәй икмәк з‑ды (1956), Приют икмәк з‑ды (1963) һәм кондитер цехы (1964) ингән....
БӘЛӘБӘЙ ИТ КОМБИНАТЫ
БӘЛӘБӘЙ ИТ КОМБИНАТЫ. 1929 й. мал һуйыу базаһында нигеҙ һалына, 1996 й. алып ААЙ, 2007 й. ябыла. Составына мал һуйыу бүлеге (1929 й. нигеҙләнгән), ит-май, колбаса, һыуытыу цехтары (бөтәһе лә 1962 й.) ингән. 1999 й. 182 кеше эшләгән. Продукцияһы БР‑ҙа һатылған, күн сеймалы Октябрьский күн аяҡ кейеме...
БӘЛӘБӘЙ КАНТОНЫ
БӘЛӘБӘЙ КАНТОНЫ, 1922 й. 18 июлендә БАССР составында Бәләбәй өйәҙенең 44 улусынан ойошторола. Төньяҡта — Бөрө кантоны, көнсығышта — Стәрлетамаҡ кантоны һәм Өфө кантоны, көньяҡта — Ырымбур губернаһы, көнбайышта Һамар губернаһы һәм ТАССР м‑н сиктәш була. Адм. үҙәге — Бәләбәй ҡалаһы. Майҙаны — 22996 км2....
БӘЛӘБӘЙ МАШИНАЛАР ЭШЛӘҮ ЗАВОДЫ
БӘЛӘБӘЙ МАШИНАЛАР ЭШЛӘҮ ЗАВОДЫ, насостар етештереү пр‑тиеһы. 1942 й. Украинанан 1941 й. эвакуацияланған шәкәр комб‑ты базаһында Бәләбәй энергомеханика з‑ды булараҡ нигеҙ һалына, 1943 й. алып Б.м.э.з. газ генераторы ҡулайламалары, аҙыҡтүлек сәнәғәте өсөн фильтр-престар, кер йыуыу машиналары етештерә,...
БӘЛӘБӘЙ МАШИНАЛАР ЭШЛӘҮ ТЕХНИКУМЫ
БӘЛӘБӘЙ МАШИНАЛАР ЭШЛӘҮ ТЕХНИКУМЫ, 1973 й. асыла, 2013 й. башлап Бәләбәй машиналар эшләү колледжы, 2014 й. — Бәләбәй гуманитар‑техник колледжы. Уҡытыу көндөҙгө һәм ситтән тороп уҡыу бүлектәрендә ашнаҡсы, башланғыс белемдә коррекция педагогикаһы, башланғыс кластарҙа уҡытыу, гидравлик машиналарҙы, гидроприводтарҙы...
БӘЛӘБӘЙ МЕДИЦИНА КОЛЛЕДЖЫ
БӘЛӘБӘЙ МЕДИЦИНА КОЛЛЕДЖЫ, 1936 й. мед. мәктәбе булараҡ нигеҙ һалына, 1944 й. алып мед. техникумы, 1954 й. — мед. уч‑щеһы, 2003 й. хәҙ. статусын ала. Уҡытыу көндөҙгө бүлектә дауалау эше, шәфҡәт туташы һөнәрҙәре б‑са алып барыла. Китапханаһы, дөйөм ятағы, спорт комплексы бар. Уҡыу йорто м‑н А.Я.Соколов...
БӘЛӘБӘЙ МУЗЕЙЫ
БӘЛӘБӘЙ МУЗЕЙЫ, Бәләбәй ҡ. урынлашҡан. 1979 й. Милли музей филиалы булараҡ ойошторола, 2006 й. алып тарих‑тыуған яҡты өйрәнеү музейы. Музей фондында — 30 меңдән ашыу һаҡлау берәмеге, ш. иҫ. Граждандар һуғышы һәм Бөйөк Ватан һуғышы ҡоралдары коллекцияһы; 19 б. 30‑сы йй. аҙ. балта оҫтаһы С.А.Цымбал эшләгән...
БӘЛӘБӘЙ ОПЕРАЦИЯҺЫ
БӘЛӘБӘЙ ОПЕРАЦИЯҺЫ, РККА‑ның Көнсығыш фронты Көньяҡ армиялар төркөмөнөң 1919 й. 15—19 майында Бәләбәй ҡ. алыу маҡсатында үткәрелгән һөжүм операцияһы; Граждандар һуғышы барышында Көнсығыш фронттың стратегик контрһөжүменең бер өлөшө. 1919 й. майына Көньяҡ армиялар төркөмө аҡтарҙың Көнбайыш армияһының...
БӘЛӘБӘЙ ӨЙӘҘЕ
БӘЛӘБӘЙ ӨЙӘҘЕ, 1781 й. Өфө наместниклығы составында ойошторола. Өйәҙгә Өфө провинцияһының көньяҡ‑көнбайыш өлөшө инә. 1796 й. бөтөрөлә. 1804 й. Ырымбур губернаһы составында тергеҙелә; 1865 й. Өфө губернаһына инә. 18 б. аҙ. төньяҡта — Бөрө өйәҙе һәм Минзәлә өйәҙе, көнсығышта — Стәрлетамаҡ өйәҙе һәм Өфө...
БӘЛӘБӘЙ ПЕДАГОГИЯ КОЛЛЕДЖЫ
БӘЛӘБӘЙ ПЕДАГОГИЯ КОЛЛЕДЖЫ, 1914 й. Бәләбәй уҡытыусылар семинарияһы булараҡ нигеҙ һалына, 1920 й. алып 3 йыллыҡ пед. курстары, 1922 й. — татар‑башҡорт пед. техникумы, 1936 й. — татар пед. уч‑щеһы, 1941 й. — сыуаш пед. уч‑щеһы (ҡара: Урал яны сыуаш педагогия техникумы) ҡушылғандан һуң — пед. уч‑щеһы,...
БӘЛӘБӘЙ РАЙОНЫ
БӘЛӘБӘЙ РАЙОНЫ, БР‑ҙың көньяҡ-көнбайышында урынлашҡан. Төньяҡта — Туймазы һәм Бүздәк р‑ндары, төньяҡ-көнсығышта — Дәүләкән, көнсығышта һәм көньяҡ-көнсығышта — Әлшәй, көньяҡта — Бишбүләк, көнбайышта Йәрмәкәй р‑ндары м‑н сиктәш. 1930 й. 20 авг. ойошторола, район составына Бәләбәй кантоны улустары инә...
БӘЛӘБӘЙ СВИТАһЫ
БӘЛӘБӘЙ СВИТАһЫ, пермдең урындағы стратиграфик бүлексәһе. М.Э.Ноинский Бәләбәй районы сиктәрендә айырып күрһәтә (1932). Ултырмалар Е.И.Тихвинская (1946), Н.Н.Форш (1951), В.А.Чердынцев (1937), М.А.Юнысов (1980) тарафынан тасуирлана. Б.с. ултырмалары БР‑ҙың төньяғында һәм Урта Кама буйында, үрге өлөшө...
БӘЛӘБӘЙ СПИРТ-АРАҠЫ КОМБИНАТЫ
БӘЛӘБӘЙ СПИРТ-АРАҠЫ КОМБИНАТЫ, ААЙ, “Башспирт” АЙ филиалы. Составына Знаменка спирт заводы (1988 й. алып); таҙартыу, ҡойоу, алкоголһеҙ эсемлектәр, тауар ебәреү һәм һауыт-һаба цехтары; лаборатория инә. Продукцияһы БР‑ҙа һәм РФ‑тың башҡа төбәктәрендә һатыла. 1925 й. ҡаҙна шарап склады (1895 й. нигеҙләнгән)...
БӘЛӘБӘЙ УРТА МӘКТӘБЕ №1
БӘЛӘБӘЙ УРТА МӘКТӘБЕ №1, 1877 й. ҡыҙ балалар мәхәллә училищеһы булараҡ нигеҙ һалына, 1899 й. алып 2 класлы Мариин уч‑щеһы, 1901 й. — ҡыҙ балалар прогимназияһы, 1906 й. (башҡа мәғлүмәттәр б‑са, 1907 й.) — гимназия, 1920 й. — 1‑се һанлы 2‑се баҫҡыс берҙәм хеҙмәт мәктәбе, 1932 й. — 1‑се фабрика‑завод 9...
БӘЛӘБӘЙ УРЫҪ ХАЛЫҠ ИНСТРУМЕНТТАРЫ ХАЛЫҠ ОРКЕСТРЫ
БӘЛӘБӘЙ УРЫҪ ХАЛЫҠ ИНСТРУМЕНТТАРЫ ХАЛЫҠ ОРКЕСТРЫ, Бәләбәй ҡ. Үҙәк мәҙәниәт һарайының урыҫ халыҡ инструменттары халыҡ оркестры. 1985 й. ойошторола, 1988 й. “халыҡ” исемен ала. Репертуарында Рәсәй һәм сит ил композиторҙары әҫәрҙәре: П.Н.Крыловтың “Башҡорт биҙәктәре” (“Башкирские узоры”), К.Ф.Әһлиуллиндың...
