Для авторизации на текущем портале в Вашем профиле ЕСИА должно быть заполнено поле "Электронная почта"

Инергə
Төбәк интерактив энциклопедик портал «Башҡортостан»
Башҡортостан Республикаһы Фәндәр академияһы Башҡортостан Республикаһы “Башҡорт энциклопедияһы” дәүләт автономиялы фән учреждениеһы

Список материалов

Наименование статьи
Содержание статьи
Автор
Рубрикатор
Шәхестәр
Энциклопедии
Яңынан эҙләргә

ХӘЙРУЛЛИНА Рәйсә Хәниф ҡыҙы

ХӘЙРУЛЛИНА Рәйсә Хәниф ҡыҙы (17.5.1953, Өфө), тел белгесе. Филол. ф. д‑ры (1998), проф. (1999). БР‑ҙың атҡ. фән эшмәкәре (2006), РФ‑тың почётлы юғары проф. белем биреү хеҙм‑ре (2011). Журналистар союзы ағзаһы (2008). Х.Кәримдең ҡыҙы. БДУ‑ны тамамлағандан һуң (1975) БДПУ‑ла эшләй: 1985 й. сент. алып...

ХӘКИМ Әхиәр Хәсән улы

ХӘКИМ (Хәкимов) Әхиәр Хәсән улы [23.8.1929, БАССР‑ҙың Стәрлетамаҡ кантоны Яңы Йәнбәк а. (БР‑ҙың Дәүләкән р‑ны) — 27.12.2003, Мәскәү, Өфөлә ерләнгән], яҙыусы. БР‑ҙың халыҡ яҙыусыһы (2001). Филол. ф. канд. (1967). РСФСР‑ҙың атҡ. мәҙәниәт хеҙм‑ре (1985). Яҙыусылар союзы ағзаһы (1968). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы....

ХӘКИМ ЙӘМИҒ МӘСЕТЕ

ХӘКИМ ЙӘМИҒ МӘСЕТЕ, дүртенсе йәмиғ мәсете. 1908 й. мосолмандар юлламаһы б‑са Өфө сауҙагәре А.Ә.Хәкимов (ҡара: Хәкимовтар) аҡсаһына Өфөлә Бекетов урамында (хәҙ. М.Кәрим урамы) төҙөлә. Ырымбур мосолман диниә назараты ҡарамағында була. Мәсет 2 ҡатлы, ҡыйығы 2 яҡлы; стеналары ҡыҙыл кирбестән һалына. 2 манараһы...

ХӘКИМ Ниғмәт, шағир

ХӘКИМ Ниғмәт [Хәкимов Ниғмәтулла Ғиниәтулла улы; 29.12.1889, Өфө губ. Златоуст өйәҙе Йыланлы а. (БР‑ҙың Ҡыйғы р‑ны) – 3.8.1937, Мәскәү], төркиәтсе, шағир. “Ғәлиә” мәҙрәсәһен, Ленинград көнсығыш ин‑тын (1930) тамамлаған. 1912 й. алып Златоуст өйәҙе Үрге Ҡыйғы а., 1917 й. – Златоуст ҡ., 1918 й. – Өфөлә...

ХӘКИМЙӘН Радик Закирйән улы

ХӘКИМЙӘН (Хәкимйәнов) Радик Закирйән улы (25.8.1941, БАССР‑ҙың Ҡыйғы р‑ны Үрге Ҡыйғы а.), шағир. БР‑ҙың атҡ. мәҙәниәт хеҙм‑ре (2004). Яҙыусылар союзы ағзаһы (1996). БДУ‑ны тамамлаған (1970). 1964 й. алып Өфө химия з‑дында эшләй, 1968 й. – “Металлист” Өфө ПБ‑нда цех нач., кадрҙар бүлеге нач., 1975 й....

ХӘКИМОВ Ә. МУЗЕЙЫ, Дәүләкән ҡалаһы филиалы

ХӘКИМОВ Ә. МУЗЕЙЫ. Дәүләкән ҡ. урынлашҡан. 2005 й. Ә.Хәкимовтың мемориаль йорт‑музейы булараҡ ойошторола, Милли әҙәби музей филиалы, 2006 й. алып хәҙ. исемен һәм статусын йөрөтә. Музей фондында 1200‑ҙән ашыу һаҡлау берәмеге, ш. иҫ. Ә.Хәкимдең китаптары, шәхси әйберҙәре, ҡулъяҙмалары, аудио‑ һәм видеоматериалдары,...

ХӘКИМОВ Әбүбәкер Һаҙый улы

ХӘКИМОВ Әбүбәкер Һаҙый улы [13.8.1926, Урал өлк. Араҡай а. (Свердловск өлк.) — 3.10.2003, Өфө], иҡтисадсы. Иҡт. ф. канд. (1965). БАССР‑ҙың атҡ. фән эшмәкәре (1980). КПСС‑тың Свердловск өлкә ком‑ты эргәһендәге 3 йыллыҡ өлкә партия мәктәбен (1955), КПСС ҮК эргәһендәге Юғары партия мәктәбен (Мәскәү, 1959)...

ХӘКИМОВ К. МУЗЕЙЫ, Бишбүләк р‑ны филиалы

ХӘКИМОВ К. МУЗЕЙЫ, Бишбүләк р‑нының Музейҙар берекмәһе филиалы. Шул уҡ райондың Дүсән а. урынлашҡан. 1979 й. К.Хәкимовтың тарихи‑революцион музейы булараҡ ойошторола (2006 й. тиклем Милли музей филиалы), 2006 й. алып хәҙ. исемен йөрөтә, 2008 й. хәҙ. статусын ала. Музей фондында 900‑ҙән ашыу һаҡлау берәмеге,...

ХӘКИМОВ Кәрим Әбдрәүеф улы

ХӘКИМОВ Кәрим Әбдрәүеф улы [ысын исеме Ғәбделхәкимов Ғәбделкәрим Ғәбделрәүеф улы; 15.11.1890, Өфө губ. Бәләбәй өйәҙе Дүсән а. (БР‑ҙың Бишбүләк р‑ны) — 10.1.1938, Мәскәү], дәүләт эшмәкәре, дипломат. Граждандар һуғышында ҡатнашыусы. Х.Р.Хәкимовтың ағаһы. “Ғәлиә” мәҙрәсәһендә (1910—11), Ҡыҙыл профессура...

ХӘКИМОВ Рәмил Ғәрәф улы

ХӘКИМОВ Рәмил Ғәрәф улы (13.6. 1932, Өфө — 29.6.1999, шунда уҡ), яҙыусы, тәржемәсе. Яҙыусылар союзы ағзаһы (1964). К.А.Тимирязев ис. Башҡорт пед. ин‑тын тамамлағандан һуң(1954)“Советская Башкирия”гәз. әҙәби хеҙм‑р, 1956—60 йй. “Ленинец” гәз. бүлек мөдире, мөхәррир урынбаҫары. “Ус төбөндәге йөрәк” (“Сердце...

ХӘКИМОВ Рәүеф Барый улы

ХӘКИМОВ Рәүеф Барый улы (7.10. 1956, БАССР‑ҙың Әлшәй р‑ны Никифар а.), журналист. БР‑ҙың атҡ. матбуғат һәм киң мәғлүмәт хеҙм‑ре (2005). Журналистар союзы ағзаһы (1980). БДПИ‑ны тамамлаған (1978). 1979–85 йй. (өҙөклөк м‑н) “Знамя ленинизма” (“Ленинзм байрағы”; ҡара: “Альшеевские вести”) гәз. эшләй: 1980...

ХӘКИМОВ Флүс Мәғсүм улы

ХӘКИМОВ Флүс Мәғсүм улы (5.1. 1941,Өфө),инженер‑электрик. ӨАИ‑нытамамлаған (1973). 1958 й. алып “Сталинуголь” тресының 2‑се шахтаһында (Углеуральск ҡ.), 1959 й. – 3‑сө төҙө­лөш тресында (Өфө), 1960 й. – “Продмонтаж” тресының Өфө монтаж идаралығында эшләй. 1965—2009 йй. (өҙөклөк м‑н) ӨМЭПБ‑ла: слесарь‑электромонтажсы,...

ХӘКИМОВ Флүс Мәғсүм улы

ХӘКИМОВ Флүс Мәғсүм улы (5.1.1941,Өфө ҡ. — 8.11.2020, шунда уҡ), инженер‑электрик. ӨАИ‑ны тамамлаған (1973). 1958 й. алып “Сталинуголь” тресының 2‑се шахтаһында (Углеуральск ҡ.), 1959 й. – 3‑сө төҙө­лөш тресында (Өфө ҡ.), 1960 й. – “Продмонтаж” тресының Өфө монтаж идаралығында эшләй. 1965—2009 йй. (өҙөклөк...

ХӘКИМОВ Халиҡ Рәүеф улы

ХӘКИМОВ Халиҡ Рәүеф улы [ысын исеме Ғәбделхәкимов Халиҡ Ғәбделрәүеф улы; 1.7.1895, Өфө губ. Бәләбәй өйәҙе Дүсән а. (БР‑ҙың Бишбүләк р‑ны) — 3.4.1975, Мәскәү, тыуған яғында ерләнгән], инженер. Техник ф. д‑ры (1956), проф. (1957). Граждандар һәм Б.В. һуғыштарында ҡатнашыусы. К.Ә.Хәкимовтың ҡустыһы. К.А.Тимирязев...

ХӘКИМОВА Светлана Фәрит ҡыҙы

ХӘКИМОВА Светлана Фәрит ҡыҙы (21.6.1963, БАССР‑ҙың Әлшәй р‑ны Иҫке Сәпәш а.), актриса. БР‑ҙың халыҡ (2006) һәм атҡ. (1997) артисы. ӨДСИ‑не тамамлағандан һуң (1991; Р.В.Исрафилов курсы) БАДТ актрисаһы. Һөйкөмлөлөгө,муз.һәләтлелеге,сәхнәлә үҙен еңел тотоуы Х. байтаҡ лирик‑драматик [Сәрби (“Йәш йөрәктәр”,...

ХӘКИМОВА Шәмсиә Ғәҙи ҡыҙы

ХӘКИМОВА Шәмсиә Ғәҙи ҡыҙы [3.6. 1908, Һамар губ. Бөгөлмә өйәҙе Балтас а. (ТР‑ҙың Аҙнаҡай р‑ны) — 18.11. 2003, Өфө], инженер‑металлург. БАССР‑ҙың атҡ. фән һәм техника эшмәкәре (1958). Мәскәү ҡорос ин‑тын тамамлағандан һуң (1936) 1963 й. тиклем (өҙөклөк м‑н) 26‑сы Дәүләт союз з‑дында (Өфө) эшләй: инженер‑технолог,...

ХӘКИМОВТАР, сауҙагәрҙәр

ХӘКИМОВТАР, сауҙагәрҙәр. Абдуллатип Әбделхәким улы Х., 2‑се гильдия сауҙагәре. Бөгөлмә, Өфө ҡҡ. һәм Бөрөөйәҙенең Дүртөйлө а. магазиндары һәм кибеттәре булған, һуң­ғыһында ярма тартыусы пар тирмәне урынлашҡан. Икмәк,мануфактура һәм бакалея тауарҙары м‑н сауҙа иткән (йыллыҡ әйләнеше 300 мең һум). Бөгөлмәлә...

ХӘЛЕКӘЙ, Стәрлебаш р‑нындағы ауыл

ХӘЛЕКӘЙ, Һ ы у ы ҡ ш и ш м ә, Стәрлебаш р‑нындағы ауыл, Хәлекәй а/с үҙәге. Район үҙәгенән К. 9 км һәм Стәрлетамаҡ т. юл ст. К.‑Көнб. табан 67 км алыҫлыҡта Күндерәк й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 1283 кеше; 1920 — 1834; 1939 — 945; 1959 — 726; 1989 — 411; 2002 — 380; 2010 — 350 кеше. Татарҙар...

ХӘЛИЛ, Әбйәлил р‑нындағы ауыл

ХӘЛИЛ, Әбйәлил р‑нындағы ауыл, Хәлил а/с үҙәге. Район үҙәгенән К. 36 км һәм Әлмөхәмәт т. юл ст. Т.‑Көнб. табан 15 км алыҫлыҡта Дарыулы й. (Оло Ҡыҙыл й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1900 й. — 418 кеше; 1920 — 1091; 1939 — 679; 1959 — 508; 1989 — 1061;2002 — 1070;2010 — 1117 кеше. Башҡорттар...

ХӘЛИЛ, Ҡариҙел р‑нындағы ауыл

ХӘЛИЛ, Ҡариҙел р‑нындағы ауыл, Иҫке Аҡбүләк а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т.‑Көнб. 21 км һәм Щучье Озеро т. юл ст. (Пермь крайы) К. табан 72 км алыҫлыҡта Байҡы й. (Өфө й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 418 кеше; 1920 — 499; 1939 — 254; 1959 — 256; 1989 — 227; 2002 — 221; 2010 — 224 кеше....