Список материалов
ЯНҒАНТАУ, тау
ЯНҒАНТАУ, тау, тәбиғәт ҡомартҡыһы (1965). Салауат р‑ны Сулпан а. көнсығышҡа табан 1 км алыҫлыҡта Йүрүҙән й. уң ярында урынлашҡан. Абс. бейеклеге 413 м. Формаһы һуҙылған. Түбәһе яҫы. Битләүҙәре һөҙәк, көньяҡ битләүҙәре текә, йылғаға ҡарай ҡапыл өҙөлә. Аҫҡы пермгәҡараған әртә ярусының битумлы мергелдәренән,...
ЯНҒУРАЗОВ Әхмәт Мөхәмәтвәли улы
ЯНҒУРАЗОВ Әхмәт Мөхәмәтвәли улы (10.9.1910, Өфө губ. Бәләбәй өйәҙе Бүздәк а., хәҙ. БР‑ҙың Бүздәк р‑ны Иҫке Бүздәк а., — 12.9. 1978, Өфө), иҡтисадсы. Иҡт. ф. канд. (1953). БАССР‑ҙың атҡ. фән эшмәкәре (1974). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. К.А.Тимирязев ис. Башҡорт пед. ин‑тын тамамлаған (1933). 1934—37 йй....
ЯНҒУРАЗОВА Земфира Әхмәт ҡыҙы
ЯНҒУРАЗОВА Земфира Әхмәт ҡыҙы (19.7.1945, Өфө), эколог. Биол. ф. д‑ры (1997), проф. (1998). РФ‑тың почётлы юғары проф. белем биреү хеҙм‑ре (2001), СССР‑ҙың Граждандар оборонаһы отличнигы (1985). Ә.М.Янғуразовтыңҡыҙы. БДМИ‑ны тамамлаған (1969). 1970 й. алып БДУ‑ла (1985 й. башлап экология һәм йәшәйеш...
ЯНДУҒАН, Мишкә р‑нындағы ауыл
ЯНДУҒАН, Мишкә р‑нындағы ауыл, Аҡбулат а/с ҡарай. Район үҙәгенән К. 13 км һәм Загородная т. юл ст. Т. табан 136 км алыҫлыҡта урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. – 760 кеше; 1920 – 832; 1939 – 757; 1959 – 604; 1989 – 401; 2002 – 434; 2010 — 391 кеше. Мариҙар йәшәй (2002). Башланғыс мәктәп (2‑се Мишкә урта мәктәбе...
ЯНДУҒАНОВ Яков Яңыбай улы
ЯНДУҒАНОВ Яков Яңыбай улы (24.8.1940, БАССР‑ҙың Ҡалтасы р‑ны Иҫке Турай а.), иҡтисадсы‑географ. Геогр. ф. д‑ры (1986), проф. (1988). РФ‑тың атҡ. фән эшмәкәре (1994), РФ‑тың почётлы юғары проф. белем биреү хеҙм‑ре (1990). Урал политехник ин‑тын тамамлағандан һуң (Свердловск ҡ., 1966) “Уралэнергострой”...
ЯНТУҒАН, Илеш р‑нындағы ауыл
ЯНТУҒАН, Илеш р‑нындағы ауыл, Сүлте а/с ҡарай. Район үҙәгенән К. 16 км һәм Бүздәк т. юл ст. Т. табан 91 км алыҫлыҡта Баҙы й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. – 300 кеше; 1920 – 439; 1939 – 360; 1959 – 320; 1989 – 201; 2002 – 224; 2010 — 202 кеше. Башҡорттар йәшәй (2002). Фельдшер‑акушерлыҡ пункты,...
ЯНЧЕНКО Вячеслав Михайлович
ЯНЧЕНКО Вячеслав Михайлович (19.3.1938, Өфө), лётчик, майор. Советтар Союзы Геройы (1973). Борисоглебск хәрби авиация лётчиктар уч‑щеһын тамамлаған (1960). 1956 й. алып Совет Армияһында. Запасҡа сыҡҡандан һуң (1960) “Архангельск” аэропортында Ан‑2, 1965 й. башлап Ленинград аэропортында Ил‑14, 1971 й. —...
ЯНЫШ, Благовар р‑нындағы ауыл
ЯНЫШ, Благовар р‑нындағы ауыл, Яныш а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т. 48 км һәм Благовар т. юл ст. Т.‑Көнс. табан 63 км алыҫлыҡта урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. – 1453 кеше; 1920 – 1783; 1939 – 1557; 1959 – 989; 1989 – 384; 2002 – 399; 2010 — 403 кеше. Башҡорттар, татарҙар йәшәй (2002). Балалар баҡсаһы, фельдшер‑акушерлыҡ...
ЯНЫШЕВТАР, дворяндар нәҫеле
ЯНЫШЕВТАР, дворяндар нәҫеле. Нәҫелде башлап ебәреүсе – Яныш Абдуллин (1682 — ?), Уҫы даруғаһы Ҡарышбаш а. (хәҙ. БР‑ҙың Балтас р‑ны Үрге Ҡарыш а.) мишәре. Башҡорт ихтилалдарын (1735–40), ихтилалды (1747), башҡорт ихтилалын (1755–56) баҫтырыуҙа ҡатнашыусы. Мишәрҙәр старшинаһы. Вазифаһынан артыҡ файҙаланғаны...
ЯҢАУЫЛ 1‑се, Тәтешле р‑нындағы ауыл
ЯҢАУЫЛ 1‑се, Тәтешле р‑нындағы ауыл, Ҡоҙаш а/с ҡарай. Район үҙәгенән Көнб. 21 км һәм Көйәҙе т. юл ст. (Пермь крайы) К.‑Көнс. табан 45 км алыҫлыҡта урынлашҡан. Халҡы: 1939 й. — 199 кеше; 1959 — 192; 1989 — 143; 2002 — 128; 2010 — 128 кеше. Башҡорттар йәшәй (2002).
Ауылға 20 б. 20‑се йй. Бөрө кантонында...
ЯҢАУЫЛ ИКМӘК ЗАВОДЫ
ЯҢАУЫЛ ИКМӘК ЗАВОДЫ. 1977 й. Я.и.з. булараҡ ойошторола, 1990 й. тиклем Нефтекама икмәк комбинаты филиалы (1991 й. составына Краснохолмский ҡасабаһының икмәкханаһы ингән), 1992 й. алып “Башкирхлебпром” берекмәһенең Яңауыл икмәк комб‑ты, 1998 й. башлап “Я.и.з.” ДУП‑ы, 2007 й. ябыла. Составына икмәк‑булка...
ЯҢАУЫЛ МАЙ‑СЫР КОМБИНАТЫ
ЯҢАУЫЛ МАЙ‑СЫР КОМБИНАТЫ, ЯСЙ. Составына май цехы, сыр яһау, сырҙарҙы өлгөртөү, иретелгән сырҙар етештереү, айыртылмаған һөт цехтары, лаб. инә. 2004 й. 150 кеше эшләгән; 1013,5 т айыртылмаған һөт продукцияһы, 168,9 — һыйыр майы, 603,2 — ҡаты сыр, 73,4 т сыр колбасаһы етештерелгән. Продукцияһы БР‑ҙа...
ЯҢАУЫЛ МУЗЕЙЫ
ЯҢАУЫЛ МУЗЕЙЫ. Яңауыл ҡ. урынлашҡан. 1977 й. ойошторола, 1990 й. алып Милли музей филиалы, 2006 й. — Яңауыл тарих‑тыуған яҡты өйрәнеү музейы. Составына В.М. Васильев йорт‑музейы (Яңауыл р‑ны Сусаҙы‑Ябалаҡ а.) һәм Халыҡ шағиры Илдар Юзиев музейы (ш. уҡ райондың Ямаҙы а.; ҡара: И.Ғ. Юзиев) инә. Музей...
ЯҢАУЫЛ РАЙОНЫ
ЯҢАУЫЛ РАЙОНЫ, БР‑ҙың төньяҡ‑көнбайыш өлөшөндә урынлашҡан. Төньяҡта Пермь крайы, көнсығышта — Тәтешле, көньяҡ‑көнсығышта — Борай, көньяҡта — Ҡалтасы, көньяҡ‑көнбайышта — Краснокама р‑ндары, көнбайышта Удмурт Респ. м‑н сиктәш. 1930 й. 20 авг. ойошторола, район составына Бөрө кантоны улустары индерелә...
ЯҢАУЫЛ ЭЛЕВАТОРЫ
ЯҢАУЫЛ ЭЛЕВАТОРЫ, ААЙ. Составына элеватор (1953 й. асылған), 2 тирмән (1956, 1995), макарон цехы (2000), складтар һ.б. инә. Магазины, умарталығы, икмәкханаһы һ.б. бар. 1958—2002 йй. Я.э. эргәһендә ҡатнаш мал аҙығы з‑ды эшләй. 2008 й. 97 кеше эшләгән. Элеватор һыйҙырышлығы — 80 мең т, механизацияланған...
ЯҢАУЫЛ, Әбйәлил р‑нындағы ауыл
ЯҢАУЫЛ, Әбйәлил р‑нындағы ауыл, Дәүләт а/с ҡарай. Район үҙәгенән К.‑Көнс. 16 км һәм Магнитогорск т. юл ст. (Силәбе өлк.) К.‑Көнб. табан 38 км алыҫлыҡта Йәнгел й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1939 й. – 164 кеше; 1959 – 185; 1989 – 233; 2002 – 239; 2010 — 311 кеше. Башҡорттар йәшәй (2002). Башланғыс мәктәп...
ЯҢАУЫЛ, Ишембай р‑нындағы ауыл
ЯҢАУЫЛ, Ишембай р‑нындағы ауыл, Ишәй а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т. 22 км һәм Стәрлетамаҡ т. юл ст. Көнс. табан 12 км алыҫлыҡта Ағиҙел й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1939 й. – 223 кеше; 1959 – 196; 1989 – 107; 2002 – 107; 2010 — 116 кеше. Татарҙар, башҡорттар йәшәй (2002).
Ауылға 20 б. 30‑сы йй. Маҡар...
ЯҢАУЫЛ, Күгәрсен р‑нындағы ауыл
ЯҢАУЫЛ, Күгәрсен р‑нындағы ауыл, Исем а/с ҡарай. Район үҙәгенән К.‑Көнб. 19 км һәм Мәләүез т. юл ст. К.‑Көнс. табан 84 км алыҫлыҡта Наҡаҫ й. (Һаҡмар й. басс.) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1900 й. – 257 кеше; 1920 – 324; 1939 – 379; 1959 – 485; 1989 – 360; 2002 – 300; 2010 — 241 кеше. Башҡорттар йәшәй...
ЯҢАУЫЛ, ҡала
ЯҢАУЫЛ, БР‑ҙағы ҡала һәм т. юл станцияһы, Яңауыл р‑нының адм. үҙәге (1991 й. алып). Өфөнән төньяҡ‑көнбайышҡа табан 232 км алыҫлыҡта Беүә й. (Кама й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Майҙаны — 26 км2. Халҡы (мең кеше): 1939 й. — 11,6; 1959 — 15,7; 1989 — 24,7; 2002 — 27,9; 2018 — 25,5. Милли составы (2010):...
ЯҢАУЫЛ, Мәләүез р‑нындағы ауыл
ЯҢАУЫЛ, Мәләүез р‑нындағы ауыл, Арыҫлан а/с ҡарай. Район үҙәгенән һәм Мәләүез т. юл ст. Т.‑Көнс. табан 10 км алыҫлыҡта урынлашҡан. Халҡы: 1939 й. — 143 кеше; 1959 — 128; 1989 — 178; 2002 — 173; 2010 — 182 кеше. Башҡорттар йәшәй (2002). Башланғыс мәктәп (Смаҡ урта мәктәбе филиалы), фельдшер‑акушерлыҡ...
