Список материалов
МАЛ АҘЫҒЫ КУЛЬТУРАЛАРЫ
МАЛ АҘЫҒЫ КУЛЬТУРАЛАРЫ, малға ашатыу өсөн үҫтерелгән үҫемлектәр. М.а.к. бер һәм күп йыллыҡ мал аҙығы үләндәре, мал тамыраҙыҡтары һәм бүлбе емештәре, ҡауын‑ҡарбуз культуралары, силос культуралары индерелә. Ҡыяҡлылар һәм ҡуҙаҡлылар ғаиләләренә ҡараған мал аҙығы үләндәре йәшел мал аҙығы, бесән, силос һәм...
МАЛ АҘЫҒЫ ЕТЕШТЕРЕҮ
МАЛ АҘЫҒЫ ЕТЕШТЕРЕҮ, мал аҙығын етештереү, әҙерләү, эшкәртеү һәм һаҡлау б‑са ойоштороу‑хужалыҡ һәм агротехник саралар комплексы. Баҫыу (һөрөнтө ерҙәрҙә мал аҙығы культуралары сәсеү) һәм болон (ҡара: Болонсолоҡ) М.а.е. айырыла. Барлыҡ мал аҙыҡтарының яҡынса 95%‑ын үҫемлек аҙыҡтары (йәшел мал аҙығы, ҡоро...
МАҠУЛОВ Айрат Һәүбән улы
МАҠУЛОВ Айрат Һәүбән улы (27.10.1934, БАССР‑ҙың Баҡалы р‑ны Баҡалы а. — 28.7.2017, Өфө), иҡтисадсы. Иҡт. ф. д‑ры (1990), проф. (1992). БР‑ҙың атҡ. иҡтисадсыһы (1992). ӨАИ‑ны тамамлағандан һуң (1957) ӨМЭЗ‑дә эшләй, 1958 й. алып Башҡ‑н ХХС‑ында, 1960 й. — ӨПЭЗ‑дә цех нач. урынбаҫары; 1967 й. — Авиация...
МАҠТАУЛЫ ИСЕМДӘР
МАҠТАУЛЫ ИСЕМДӘР, БР‑ҙың граждандарҙы дәүләт төҙөлөшөндә, иҡт., соц. өлкәне, фәнде, мәҙәниәтте, сәнғәтте үҫтереүҙә, тәрбиә, уҡытыу эшендә, граждандарҙың ғүмерен, һаулығын һәм хоҡуҡтарын һаҡлауҙа респ. һәм уның күп милләтле халҡы алдында күрһәткән хеҙмәттәре өсөн дәртләндереүҙең дәүләт наградалары м‑н...
МАҠАР, Ишембай р‑нындағы ауыл
МАҠАР, Ишембай р‑нындағы ауыл, Маҡар а/с үҙәге. Район үҙәгенән Т.‑Көнс. 53 км һәм Стәрлетамаҡ т. юл ст. Көнс. табан 51 км алыҫлыҡта Һикәҙе й. (Егән й. ҡушылдығы) буйында, Ишембай заказнигы терр‑яһында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. – 920 кеше; 1920 – 992; 1939 – 1386; 1959 – 1194; 1989 – 962; 2002 – 966;...
МАҠАР УРТА МӘКТӘБЕ
МАҠАР УРТА МӘКТӘБЕ, 1872 й. Ишембай р‑нында урыҫ-башҡорт халыҡ училищеһы булараҡ асыла, 1918 й. алып 1‑се баҫҡыс берҙәм хеҙмәт мәктәбе, 1934 й. — Маҡар крәҫтиән йәштәре мәктәбе м‑н ҡушылғас, тулы булмаған урта мәктәп, 1936 й. хәҙ. исемен һәм статусын ала. Иҫәкәй а. филиалы эшләй. Тыуған яҡты өйрәнеү...
МАҠАР РАЙОНЫ
МАҠАР РАЙОНЫ, БАССР‑ҙың көньяҡ өлөшөндә урынлашҡан, төньяҡта — Ғафури, төньяҡ‑көнсығышта — Белорет, көньяҡ‑көнсығышта — Бөрйән, көньяҡта — Мәләүез, көнбайышта Стәрлетамаҡ р‑ндары м‑н сиктәш булған. 1930 й. 20 авг. Стәрлетамаҡ кантонының улустарынан ойошторолған (ҡара: Административ район). Петровский...
МАҠАН, Хәйбулла р‑нындағы ауыл
МАҠАН, Хәйбулла р‑нындағы ауыл, Маҡан а/с үҙәге. Район үҙәгенән Т.‑Көнс. 15 км һәм Һары т. юл ст. (Ырымбур өлк.) Т.‑Көнс. табан 94 км алыҫлыҡта Маҡан й. (Таналыҡ й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1900 й. — 313 кеше; 1920 — 151; 1939 — 214; 1959 — 880; 1989 — 1108; 2002 — 1260; 2010 — 1288 кеше....
МАКУШКИН Владимир Викторович
МАКУШКИН Владимир Викторович (17.9.1958, Өфө — 23.11.2009, шунда уҡ), анестезиолог‑реаниматолог, педиатр. Мед. ф. д‑ры (2004), проф. (2007). БДМИ‑ны тамамлаған (1981), 1982 й. алып Респ. балалар клиник дауаханаһында, 2003— 2009 йй. БДМУ‑ла эшләй. Фәнни эшмәкәрлеге балалар хирургияһы һәм педиатрияла...
МАКУРИН Алексей Васильевич
МАКУРИН Алексей Васильевич (28.4.1972, Стәрлетамаҡ ҡ.), спортсы. Еңел атлетика б‑са Рәсәйҙең халыҡ‑ара класлы спорт мастеры (1994). СДПИ‑ны (1995), Стәрлетамаҡ физик культура ин‑тын (2004) тамамлаған. Стәрлетамаҡ СДЮШОР‑ы, “Динамо” физкультура‑спорт йәмғиәте (тренерҙары А.А.Пономаренко, Р.А.Сәлиев)...
МАКУНИНА Александра Александровна
МАКУНИНА Александра Александровна (16.9.1917, Рязань губ. Марьевка а. — 13.11.2000, Мәскәү), географ‑ландшафт белгесе. Геогр. ф. д‑ры (1972). РФ‑тың атҡ. фән эшмәкәре (1993). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. Мәскәү ҡала пед. ин‑тын тамамлаған (1939). Фәнни эшмәкәрлеге төбәк физик географияһына, ландшафты...
МАКСИМЧА Иван Васильевич
МАКСИМЧА Иван Васильевич [14.9.1922, БАССР‑ҙың Бәләбәй кантоны Николаевка а. (БР‑ҙың Миәкә районы) — 26.4.1985, Өфө ҡ.], лётчик, майор (1946). Советтар Союзы Геройы (1945). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. Тамбов хәрби-авиация пилоттар мәктәбен тамамлаған (1943). 1939 й. алып колхозда, 1940 й. — Өфө ҡ. эшләй....
МАКСИМОЧКИН Валерий Иванович
МАКСИМОЧКИН Валерий Иванович (22.3.1952, БАССР‑ҙың Фёдоровка р‑ны Фёдоровка а.), физик. Физика‑матем. ф. д‑ры (1996), проф. (1998). БДУ‑ны тамамлағандан һуң (1974) 1977 й. тиклем һәм 1981—2003 йй. шунда уҡ эшләй (1993—99 йй. өлкән ғилми хеҙм‑р), 2004 й. алып МДУ‑ла. Фәнни эшмәкәрлеге магнит күренештәре...
МАКСИМОВСКИЙ, төбәк, тәбиғәт ҡомартҡыһы
МАКСИМОВСКИЙ, төбәк, тәбиғәт ҡомартҡыһы (2005). Әлшәй р‑ны Яңы Воздвиженка а. көнбайышҡа табан 3,5 км алыҫлыҡта Липовка й. (Дим й. басс.) һул ярында урынлашҡан. Майҙаны 6,6 га. Пермдең татар ярусы терриген тоҡомдарынан ғибәрәт. Ландшафы ҡоро болондарҙан һәм киң япраҡлы урмандарҙан (имән, йүкә, йыла)...
МАКСИМОВКА, Стәрлетамаҡ р‑нындағы ауыл
МАКСИМОВКА, Стәрлетамаҡ р‑нындағы ауыл, Максимовка а/с үҙәге. Район үҙәгенән һәм Стәрлетамаҡ т. юл ст. Көнб. табан 50 км алыҫлыҡта Ҡуғанаҡ й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 604 кеше; 1920 — 634; 1939 — 451; 1959 — 198; 1989 — 377; 2002 — 330; 2010 — 293 кеше. Урыҫтар йәшәй (2002). Урта мәктәп,...
МАКСИМОВКА, ауыл, Черниковка ҡасабаһы эсендә
МАКСИМОВКА, ауыл, 20 б. 30‑сы йй. уртаһынан Черниковка ҡасабаһы (ҡара: Черниковск) эсендә. Ауылға Өфө өйәҙендә батша һарайы крәҫтиәндәре нигеҙ һала, 1614 й. алып Максимов яңы ауылы исеме м‑н билдәле. 1799 й. 104 ир‑ат иҫәпкә алынған, 1865 й. 81 йортта 463 кеше йәшәгән. Игенселек, умарт‑ҡ, сана һәм арба...
МАКСИМОВИЧ Георгий Алексеевич
МАКСИМОВИЧ Георгий Алексеевич (29.5.1904, Варшава ҡ. — 16.5.1979, Пермь ҡ.), тау инженеры‑геолог. Геология‑минералогия фәндәре докторы (1945), профессор (1934). Днепропетровск тау институтын тамамлаған (1926). Фәнни эшмәкәрлеге нефть геологияһы, гидрогеологияһы, гидрогеохимияһы һәм геоморфологияһы,...
МАКСИМОВ, Яңауыл р‑нындағы ауыл
МАКСИМОВ, Э н д е м, Яңауыл р‑нындағы ауыл, Максимов а/с үҙәге. Район үҙәгенән һәм Яңауыл т. юл ст. Көнс. табан 26 км алыҫлыҡта урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 1066 кеше; 1920 — 1169; 1939 — 1091; 1959 — 934; 1989 — 630; 2002 — 642; 2010 – 590 кеше. Башҡорттар, удмурттар йәшәй (2002). Урта мәктәп, балалар...
МАКСИМОВ Игорь Владимирович
МАКСИМОВ Игорь Владимирович (17.2.1967, Сыуаш АССР‑ының Ильменкассы а.), биохимик, үҫемлектәр физиологы. Биол. ф. д‑ры (2005), проф. (2013). БАХИ‑ны тамамлағандан һуң (1988) 1989 й. тиклем шунда уҡ эшләй. 1992 й. алып Биохимия һәм генетика ин‑тында: 1996 й. башлап өлкән ғилми хеҙм‑р, 2002 й. — лаб....
МАКСИМОВ Геннадий Семёнович
МАКСИМОВ Геннадий Семёнович (22.1.1895, Өфө губ. Бөрө өйәҙе Миәҙек а. (БР‑ҙың Бөрө р‑ны) — 24.11.1968, Өфө), дерматовенеролог. Мед. ф. д‑ры (1949), проф. (1954). БАССР‑ҙың атҡ. фән эшмәкәре (1957). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. Томск ун‑тын тамамлағандан һуң (1920) Өфө тире‑венерология диспансерында эшләй,...
