Список материалов
МАКСИМОВ Геннадий Григорьевич
МАКСИМОВ Геннадий Григорьевич (29.3.1940, Өфө), токсиколог. Мед. ф. д‑ры (1990), проф. (1992). БАССР‑ҙың атҡ. табибы (1986), СССР‑ҙың һаулыҡ һаҡлау отличнигы (1980). БДМИ‑ны тамамлағандан һуң (1963) 1966 й. тиклем Әлшәй р‑ны мед. учреждениеларында эшләй. 1969 й. алып Өфө хеҙмәт мед. һәм кеше экологияһы...
МАКСИМОВ Владимир Павлович
МАКСИМОВ Владимир Павлович (4.10.1934, Дәүләкән ҡсб, хәҙер Дәүләкән ҡ., — 12.11.1982, Мәскәү ҡ.), тау инженеры‑геолог. Техник фәндәр докторы (1974), профессор (1980). ӨНИ‑не тамамлағандан һуң (1956) “Аксаковнефть” нефть промыслаһы идаралығында эшләй, 1963 й. алып ӨНИ‑лә уҡыта, 1964 й. — “Гидротюменьнефтегаз”...
МАКСИМЕНКО Михаил Захарович
МАКСИМЕНКО Михаил Захарович (23.5.1928, Украина ССР‑ы Ташино а. — 15.1.2002, Өфө), инженер‑механик. Техник ф. д‑ры (1980), проф. (1981). РФ‑тың почётлы юғары проф. белем биреү хеҙм‑ре (1998). Днепропетровск химия‑технология ин‑тын тамамлағандан һуң (1955) һәм 1959 й. алып Яңы Өфө НЭЗ‑ында, 1957—59 йй....
МАКСИМ ГОРЬКИЙ, Архангел р‑нындағы ауыл
МАКСИМ ГОРЬКИЙ, Архангел р‑нындағы ауыл, Арх-Латыш а/с үҙәге. Район үҙәгенән К. 15 км һәм Приуралье т. юл ст. К. табан 21 км алыҫлыҡта Төрөш й. (Инйәр й. басс.) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1939 й. — 1793 кеше (Горный һәм Заря аа. халҡы м‑н бергә иҫәпләнгән); 1959 — 644; 1989 — 715; 2002 — 838; 2010 —...
МАКРУШИНА Татьяна Владимировна
МАКРУШИНА Татьяна Владимировна (9.9.1961, Ишембай ҡ.), актриса. БР‑ҙың халыҡ (1997), БССР‑ҙың атҡ. (1991) артисы. Театр эшмәкәрҙәре союзы ағзаһы (1990). ӨДСИ‑не тамамлағандан һуң (1983; А.К.Лощенков, П.Р.Мельниченко курсы) БР‑ҙың Урыҫ драма театры актрисаһы. М. тәрән драматизм, көслө темперамент, һығылмалылыҡ,...
МАКЛАКОВ Владислав Вениаминович
МАКЛАКОВ Владислав Вениаминович (16.11.1938, Вологда өлк. Терёхино а. — 8.10.2007, БР‑ҙың Өфө р‑ны Николаевка а.), тренер. Софтбол б‑са Рәсәйҙең атҡ. тренеры (1998). БАССР‑ҙың атҡ. физик культура хеҙм‑ре (1988). 1959 й. алып Өфө р‑нында эшләй: Осоргин тулы булмаған урта мәктәбендә, 1967 й. — Дмитриевка...
МАКАРОН СӘНӘҒӘТЕ
МАКАРОН СӘНӘҒӘТЕ, макарон изделиелары (макарон, рожки, вермишель, туҡмас, фигуралы изделиелар һ.б.) эшләп сығарған аҙыҡ‑түлек сәнәғәте тармағы. Макарон изделиеларын бойҙай ононан әҙерләйҙәр, сорты ондоң сифатына һәм өҫтәмә компоненттарға (мәҫ., йомортҡа) бәйле, туҡлыҡлы булыуын һәм тәменең сифаттарын...
МАКАРОВА Людмила Васильевна
МАКАРОВА Людмила Васильевна (16.3.1924, Ишем ҡ. — 29.8.2018, Өфө ҡ.), педиатр, инфекционист. Медицина фәндәре докторы (1978), профессор (1979). СССР‑ҙың һаулыҡ һаҡлау отличнигы (1968). БДМИ‑ны тамамлаған (1946), 1949—53 йй. Өфө фельдшер‑акушерлыҡ мәктәбе уҡытыусыһы. 1950—96 йй. БДМУ‑ла эшләй (1974—86...
МАКАРОВ Алексей Дмитриевич
МАКАРОВ Алексей Дмитриевич (24.12.1919, Петроград губ. Илемное а. — 4.9.1982, Өфө), инженер‑технолог. Техник ф. д‑ры (1967), проф. (1968). РСФСР‑ҙың (1974) һәм БАССР‑ҙың (1967) атҡ. фән һәм техника эшмәкәре. ӨАИ‑ны тамамлағандан һуң (1947) ш. уҡ эшләй: 1958 й. тиклем металдарҙы ҡырҡып эшкәртеү, 1965—82...
МАКАРОВ Александр Николаевич
МАКАРОВ Александр Николаевич (11.10.1958, Ашхабад ҡ.), тренер. Бокс б‑са Рәсәйҙең атҡ. тренеры (2006). РФ‑тың (2002) һәм БР‑ҙың (1995) атҡ. физик культура хеҙм‑ре. Урал физик культура акад. тамамлаған (1996). 1981 й. башлап “Хеҙмәт резервтары” ДСО‑һының Башҡ‑н өлкә советында, 1982 й. — БАССР‑ҙың юғары...
МАКАРЕНКО Илона Анатольевна
МАКАРЕНКО Илона Анатольевна (8.2.1968, Өфө), хоҡуҡ белгесе. Юридик ф. д‑ры (2007). БР‑ҙың атҡ. юрисы (2014). БДУ‑ны тамамлағандан һуң (1992) шунда уҡ уҡыта: 2005 й. алып Хоҡуҡ ин‑тының криминалистика каф. мөдире, бер үк ваҡытта 2009—19 йй. — дир.; бер үк ваҡытта 2019 й. башлап БР‑ҙың Үҙәк һайлау комиссияһы...
МАЙСЫБЫҠ
МАЙСЫБЫҠ (Phlomis), ирен сәскә һымаҡтар ғаиләһенә ҡараған үҫемлек заты. Яҡынса 100 төрө билдәле, Евразияла таралған. Башҡортостанда сәнскеле М. үҫә. Күп йыллыҡ үлән. Һабағы ҡарағусҡыл шәмәхә төҫөндә, төклө, ябай йәки төбөндә тармаҡлы, төҙ, бейеклеге 50—80 см. Тамыр яны япраҡтары оҙонса ланцет йәки ланцет...
МАЙСТРЕНКО Татьяна Григорьевна
МАЙСТРЕНКО Татьяна Григорьевна (12.7.1953, БАССР‑ҙың Шишмә р‑ны Шишмә ҡсб), иҡтисадсы. РФ‑тың (2009), БР‑ҙың (1996) атҡ. а.х. хеҙм‑ре. БАХИ‑ны тамамлағандан һуң (1976) “Сельхозтехника” Өфө район берекмәһендә, 1977 й. алып “Өфө” с‑зында (1978 й. башлап өлкән иҡтисадсы) эшләй. 1990 й. алып “Алексеевка”...
МАЙСТРЕНКО Валерий Николаевич
МАЙСТРЕНКО Валерий Николаевич (8.9.1947, БАССР‑ҙың Ҡырмыҫҡалы районы Новиковка а. — 17.5.2023, Өфө ҡ., БР‑ҙың Ҡырмыҫҡалы районы Бекетов а. ерләнгән), химик. БР ФА‑ның мөхбир ағзаһы (2006), химия фәндәре докторы (1990), профессор (1992). БР‑ҙың атҡаҙанған фән эшмәкәре (2001). БДУ‑ны тамамлаған (1970),...
МАЙСКИЙ, Иглин р‑нындағы ауыл
МАЙСКИЙ, Иглин р‑нындағы ауыл, Майский а/с үҙәге. Район үҙәгенән Көнс. 57 км һәм Оло Теләк т. юл ст. К.‑Көнс. табан 13 км алыҫлыҡта урынлашҡан. Халҡы: 1939 й. — 425 кеше; 1959 — 354; 1989 — 347; 2002 — 361; 2010 — 356 кеше. Урыҫтар йәшәй (2002). Төп мәктәп, фельдшер‑акушерлыҡ пункты, мәҙәниәт йорто,...
МАЙСКИЙ Сәхиб Нурлығаян улы
МАЙСКИЙ (Мәхүбғәлиев) Сәхиб Нурлығаян улы [17.1.1901, Өфө губ. Бөрө өйәҙе Бигәнәй а. (БР‑ҙың Борай р‑ны) — 24.1.1943, башҡа мәғлүмәттәр б‑са, 12.3.1943; Ростов өлк. Багаевская станицаһы], подполковник (1941). Советтар Союзы Геройы (1940). Граждандар һуғышында, 1939—40 йй. совет-финлянд һәм Б.В. һуғыштарында...
МАЙСКИЙ Әнүәр Әхкәм улы
МАЙСКИЙ Әнүәр Әхкәм улы [1.3.1929, БАССР‑ҙың Мәсәғүт кантоны Бөтөрөшкән а. (Силәбе өлкәһе Ҡуҫа районы) — 13.8.1989, Өфө ҡ.], инженер‑механик. Техник фәндәр кандидаты (1973). ӨНИ‑не тамамлағандан һуң (1954) Башҡортостан нефть үткәргес идаралығы инженеры, прорабы булып эшләй. 1960—89 йй. Бөтә Союз нефтте...
МАЙОРОВ Анатолий Петрович
МАЙОРОВ Анатолий Петрович (23.4.1940, БАССР‑ҙың Ейәнсура районы Башҡорт Самаҙыһы а.), тел белгесе. Филология фәндәре докторы (1999), профессор (2000). БАССР‑ҙың атҡаҙанған мәҙәниәт хеҙмәткәре (1982), РФ‑тың почётлы юғары профессиональ белем биреү хеҙмәткәре (2005). БДУ‑ны тамамлағандан һуң (1962) 1967 й....
МАЙОРАТ
МАЙОРАТ (лат. major — өлкән), милек (иң элек ер), ш. уҡ ғаилә башлығы хоҡуҡтары һәм йәмәғәт вазифалары тулыһынса йәки өлөшләтә вариҫтарҙың өлкәненә күскән вариҫлыҡҡа алыу формаһы (ҡара: Ғаилә-никах мөнәсәбәттәре). Башҡорттарҙың йола хоҡуғы нормаһы б‑са өлкән ағай ҡустыларынан алда өйләнергә һәм үҙ хужалығын...
МАЙЛЫ ЯПРАҠ
МАЙЛЫ ЯПРАҠ (Pinguicula), һыу бөрсөгө һымаҡтар ғаиләһенә ҡараған үҫемлек заты. Яҡынса 35 төрө билдәле, Төньяҡ ярымшарҙың тропик булмаған бүлкәттәрендә, Үҙәк һәм Көньяҡ Америка тауҙарында (ш. иҫ. Утлы Ерҙә) таралған. Башҡортостанда ябай М.я. үҫә. Күп йыллыҡ йыртҡыс үлән. Һабағы уҡ рәүешендә, бейеклеге...
