Список материалов
СӘЛЛӘМ ТӘРЖЕМӘН, ғәрәп сауҙагәре, сәйәхәтсе
СӘЛЛӘМ ТӘРЖЕМӘН (Сәлләм әт‑Тәржемән; 9 б.), ғәрәп сауҙагәре, сәйәхәтсе. 842—45 йй. Бағдад хәлифәһе әл‑Васиҡ ҡушыуы б‑са көнсығышҡа Йәджуджа һәм Мәджуджа стенаһына (ғалимдар фекеренсә, Бөйөк Ҡытай стеналары) сәйәхәт ҡыла. Тәүгеләрҙән булып башҡорттарҙың йәшәгән урыны т‑да мәғлүмәт бирә. Сәйәхәт хаҡындағы...
СӘЛИШЕВ Линир Ибраһим улы
СӘЛИШЕВ Линир Ибраһим улы (14.6.1937, БАССР‑ҙың Фёдоровка р‑ны Яңы Яуыш а. — 11.4.2014, БР‑ҙың ш. уҡ районы Бала Сытырман а.), агроном. РФ‑тың (1997) һәм БАССР‑ҙың (1986) атҡ. агрономы. БАХИ‑ны тамамлаған (1963). 1953 й. алып Фёдоровка р‑нында эшләй: 1957 й. башлап техник‑баҫыу белгесе, агроном, 1959—60...
СӘЛИХОВА Эльвина Әхнәф ҡыҙы
СӘЛИХОВА Эльвина Әхнәф ҡыҙы (18.12.1973, БАССР‑ҙың Ҡырмыҫҡалы р‑ны Прибельский ҡсб), тел белгесе. Филол. ф. д‑ры (2008). БДУ‑ны тамамлаған (1995). 1999—2003 йй. Көнсығышиҡт.‑юридик гуманитар акад. эшләй (2000 й. тиклем бүлек мөдире), 2006 й. алып ӨДАТУ‑ла уҡыта. Фәнни тикшеренеүҙәре һүҙ мәғәнәһенең...
СӘЛИХОВ Яхъя Шәрәф улы
СӘЛИХОВ Яхъя Шәрәф улы [1893, Һамар губ. Быҙаулыҡ өйәҙе Ҡыҙыл Мәсет а. (Ырымбур өлк. Тоцк р‑ны) — 27.11.1937, Мәскәү], Башҡорт милли хәрәкәте эшмәкәре. Реаль уч‑щены (Быҙаулыҡ ҡ.), Яңы Александровка а.х. ин‑тын (Харьков ҡ., 1916) тамамлаған. 1916—17 йй. рус армияһында, подпоручик. Быҙаулыҡ өйәҙе земствоһында...
СӘЛИХОВ Шәйхелислам Ғүмәр улы
СӘЛИХОВ Шәйхелислам Ғүмәр улы (4.2.1914, Өфө губернаһы Бәләбәй өйәҙе Боҫҡаҡ‑Ҡуян а., хәҙер БР‑ҙың Саҡмағош районы Иҫке Боҫҡаҡ а., — 19.6. 1978, шунда уҡ), Дан орденының тулы кавалеры. 1938 й. Хәсән күле янындағы совет‑япон ҡораллы бәрелешендә, 1939—40 йй. совет‑финлянд һуғышында һәм Б.В. һуғышында ҡатнашыусы....
СӘЛИХОВ Шәйхелислам Ғүмәр улы
СӘЛИХОВ Шәйхелислам Ғүмәр улы (4.2.1914, Өфө губернаһы Бәләбәй өйәҙе Боҫҡаҡ‑Ҡуян а., хәҙер БР‑ҙың Саҡмағош районы Иҫке Боҫҡаҡ а., — 19.6. 1978, шунда уҡ), Дан орденының тулы кавалеры. 1938 й. Хәсән күле янындағы совет‑япон ҡораллы бәрелешендә, 1939—40 йй. совет‑финлянд һуғышында һәм Б.В. һуғышында ҡатнашыусы....
СӘЛИХОВ Һибәтулла Сәйетбаттал улы
СӘЛИХОВ Һибәтулла Сәйетбаттал улы, Һ и б ә т у л л а Ҡ а р ғ а л ы [1794, Ырымбур губ. ш. уҡ исемле өйәҙе Түб. Себенле а. (Ырымбур өлк. Һаҡмар р‑ны) — 1867, ш. уҡ губ. ш. уҡ исемле өйәҙе Сәйет посады, хәҙ. Ырымбур өлк. Һаҡмар р‑ны Татар Ҡарғалыһы а.], башҡ. шағиры. Тыуған ауылындағы мәҙрәсәне тамамлағандан...
СӘЛИХОВ Фәнәүи Зиҡаф улы
СӘЛИХОВ Фәнәүи Зиҡаф улы (15.4.1957, БАССР‑ҙың Яңауыл р‑ны Исхаҡ а.), йырсы (лирик тенор). РФ‑тың атҡ. (2008), БР‑ҙың халыҡ (2003) һәм атҡ. (1994) артисы. Театр эшмәкәрҙәре союзы ағзаһы (2002). ӨДСИ‑не тамамлағандан һуң (1987; Р.Ғ.Ғәлимуллина класы) Башҡ. филармонияһының муз.‑әҙәби лекторийы, 1988 й....
СӘЛИХОВ Рафаэль Ғирфан улы
СӘЛИХОВ Рафаэль Ғирфан улы (11.4. 1932, БАССР‑ҙың Ҡырмыҫҡалы р‑ны Иҫке Муса а.), актёр. БР‑ҙың халыҡ артисы (1993), БАССР‑ҙың атҡ. артисы (1972). Театр эшмәкәрҙәре союзы ағзаһы (1954). Башҡ. театр‑художество уч‑щеһын тамамлағандан һуң (1953; К.Ф.Ғәҙелшин курсы) 2006 й. тиклем Салауат драма театры актёры,...
СӘЛИХОВ Кев Миңнулла улы
СӘЛИХОВ Кев Миңнулла улы (3.11.1936, БАССР‑ҙың Бәләбәй р‑ны Ҡыҙылйылға урмансылығы ҡсб), физик. РФА акад. (2011), ТР ФА акад. (1992), БР ФА‑ның почётлы акад. (2016), физика‑матем. ф. д‑ры (1974), проф. (1981). РФ‑тың атҡ. фән эшмәкәре (1995). Ҡазан ун‑тын тамамлаған (1959). 1963 й. алып Политехник ин‑тта...
СӘЛИХОВ Делир Нурзада улы
СӘЛИХОВ Делир Нурзада улы (17.6.1938, Сталинабад ҡ.), геолог. Геология‑минералогия фәндәре докторы (1998). Тажик университетын тамамлаған (1960, Сталинабад ҡ.). 1961—2021 йй. Геология институтында: 1982—2008 йй. магматизм лабораторияһы мөдире, бер үк ваҡытта 1992—2007 йй. фәнни эштәр буйынса директор...
СӘЛИХОВ Ғәфүр Ғөбәй улы
СӘЛИХОВ Ғәфүр Ғөбәй улы (7.2.1959, Ырымбур өлкәһе Бурағол а.), философ. Философия фәндәре докторы (2011). БДУ‑ны тамамлағандан һуң (1987) 1989 й. тиклем 80‑се ауыл хужалығы профессиональ‑техник училищеһында (Йылайыр районы Юлдыбай а.) уҡыта. 1992 й. алып (өҙөклөктәр менән) БДУ‑ла (2011 й. башлап философия...
СӘЛИХОВ Азат Әҡсән улы
СӘЛИХОВ Азат Әҡсән улы [20.7. 1949, БАССР‑ҙың Ҡандра р‑ны Төпкилде а. (БР‑ҙың Туймазы р‑ны)], йылылыҡ энергетикаһы инженеры. Техник ф. канд. (1999). РФ Берҙәм энергетика системаһының атҡ. хеҙм‑ре (1999), БР‑ҙың атҡ. энергетигы (1995). Урал политехник ин‑тын тамамлағандан һуң (Свердловск ҡ., 1971) Ҡарман...
СӘЛИХ, Яңауыл р‑нындағы ауыл
СӘЛИХ, Яңауыл р‑нындағы ауыл, Ямаҙы а/с ҡарай. Район үҙәгенән һәм Яңауыл т. юл ст. К.‑Көнс. табан 41 км алыҫлыҡта Шардаҙы й. (Гәрә й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 581 кеше; 1920 — 651; 1939 — 584; 1959 — 645; 1989 — 373; 2002 — 381; 2010 — 345 кеше. Башҡорттар йәшәй (2002). Башланғыс...
СӘЛИХ, Шишмә р‑нындағы ауыл
СӘЛИХ, Шишмә р‑нындағы ауыл, Алкин а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т.‑Көнс. 25 км һәм Алкин т. юл ст. Т. табан 10 км алыҫлыҡта Уҙы й. (Дим й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 1322 кеше; 1920 — 1600; 1939 — 1009; 1959 — 525; 1989 — 265; 2002 — 282; 2010 — 252 кеше. Татарҙар йәшәй (2002). М....
СӘЛИХ, Күгәрсен р‑нындағы ауыл
СӘЛИХ, Күгәрсен р‑нындағы ауыл, Исем а/с ҡарай. Район үҙәгенән К.‑Көнб. 20 км һәм Мәләүез т. юл ст. К.‑Көнс. табан 85 км алыҫлыҡта Оло Эйек й. (Һаҡмар й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1900 й. — 178 кеше; 1920 — 195; 1939 — 195; 1959 — 142; 1989 — 89; 2002 — 95; 2010 — 87 кеше. Башҡорттар йәшәй...
СӘЛИХ, Ишембай р‑нындағы ауыл
СӘЛИХ, Ишембай р‑нындағы ауыл, Урман‑Бишҡаҙаҡ а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т.‑Көнс. 18 км һәм Стәрлетамаҡ т. юл ст. К.‑Көнс. табан 25 км алыҫлыҡта Һәләүек й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 1042 кеше; 1920 — 1041; 1939 — 1061; 1959 — 1057; 1989 — 596; 2002 — 650; 2010 — 584 кеше. Башҡорттар йәшәй...
СӘЛИХ ҠУРҒАНДАРЫ
СӘЛИХ ҠУРҒАНДАРЫ, б.э. 3—5 бб. археологик ҡомартҡыһы. Ишембай р‑ны Сәлих а. төньяҡ‑көнсығыш ситендә Һәләүек й. уң ярында урынлашҡан. 1953 й. К.В.Сальников тарафынан асыла һәм өйрәнелә, 1967 й., 1972 й. С.М.Васюткин тикшерә. Таш өйөп яһалған ҡурғанлы ҡәберлектәргә (диам. 5—12 м, бейеклеге 0,1—0,4 м)...
СӘЛИМОВ Фәрит Абдрахман улы
СӘЛИМОВ Фәрит Абдурахман улы (6.2.1953, Чимкент ҡ. – 14.5.2006, Өфө), химик‑органик. Техник ф. д‑ры (1998), проф. (2000). СССР‑ҙың уйлап табыусыһы (1989). Ҡаҙаҡ химия‑технология ин‑тын тамамлағандан һуң (Чимкент, 1974) Химия ин‑тында эшләй, 1992 й. алып Нефтехимия һәм катализ ин‑тында дөйөм мәсьәләләр...
СӘЛИМОВ Сәбих Мөхәмәҙиә улы
СӘЛИМОВ Сәбих Мөхәмәҙиә улы [7.11.1929, БАССР‑ҙың Бәләбәй кантоны Туғай а. (БР‑ҙың Бүздәк р‑ны) – 22.12.1997, Өфө], Соц. Хеҙмәт Геройы (1975). СССР‑ҙың нефть эшкәртеү һәм нефтехимия сәнәғәте отличнигы (1972). 1954 й. алып Яңы Өфө НЭЗ‑ында оператор ярҙамсыһы, 1957–96 йй. “Уфанефтехим” ААЙ‑нда өлкән оператор...
