Список материалов
СИЛӘБЕЙ, Ҡалтасы р‑нындағы ауыл
СИЛӘБЕЙ, Ҡалтасы р‑нындағы ауыл, Калегин а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т.‑Көнб. 43 км һәм Яңауыл т. юл ст. К.‑Көнб. табан 91 км алыҫлыҡта Әмзә й. (Беүә й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан....
СИЛИЩЕВ Николай Николаевич
СИЛИЩЕВ Николай Николаевич (15.8.1946, Тамбов өлкәһе Никольское а. — 1.3.2012, Өфө ҡ.), биотехнолог. Биология фәндәре докторы (2009). ӨНИ‑не тамамлағандан һуң (1969) 1970 й. тиклем...
СИЛОС
СИЛОС (исп. silos, күплектә silo — ер аҫты бинаһы, иген һаҡлау өсөн соҡор), һутлы мал аҙығы, үҫемлектәрҙең йәшел массаһын анаэроб шарттарҙа консервалау ярҙамында әҙерләнә....
СИЛОС КУЛЬТУРАЛАРЫ
СИЛОС КУЛЬТУРАЛАРЫ, силос әҙерләү өсөн үҫтерелгән үҫемлектәр. С.к. кукуруз, судан үләне, сорго, көнбағыш, топинамбур, топинсолнечник, күп йыллыҡ һәм бер йыллыҡ үләндәрҙең...
СИЛУР
СИЛУР, с и л у р с и с т е м а һ ы (о с о р о), палеозойҙың өсөнсө хроностратиграфик бүлексәһе. Осорҙоң башы — 443,7±1,5 млн йыл, аҙағы — 416,0±2,8 млн йыл (ҡара: Геохронология). 1835...
СИММЕНТАЛЬ ТОҠОМ
СИММЕНТАЛЬ ТОҠОМ, һыйыр малының һөт‑ит йүнәлешле тоҡомо. Тоҡом эсендәге типтары: һөт‑ит һәм ит‑һөт. Швейцарияла урындағы малдан һайлап алыу юлы м‑н сығарыла. Эре...
СИМОН, дин әһеле, священномученик
СИМОН (донъяуи исеме Шлеёв Семён Иванович; 1873, Сембер губ. Явлей а. — 18.8.1921, Өфө), дин әһеле, Охтенский епискобы; священномученик. Дини тәғлимәт канд. (1899). Архимандрит (1918)....
СИМОНОВ Вадим Дмитриевич
СИМОНОВ Вадим Дмитриевич (3.9. 1916, Киев — 16.7.2004, Өфө), химик‑технолог. Техник ф. д‑ры (1976), проф. (1977). РСФСР‑ҙың (1984), БАССР‑ҙың (1966) атҡ. фән һәм техника эшмәкәре, СССР‑ҙың...
СИМОНОВ Константин Михайлович
СИМОНОВ Константин (Кирилл) Михайлович (15.11.1915, Петроград — 28.8.1979, Мәскәү), яҙыусы. Соц. Хеҙмәт Геройы (1974). “Һинең менән һәм һинһеҙ” (“С тобой и без тебя”; 1942), “Дуҫтар...
СИМОНОВ Юрий Гаврилович
СИМОНОВ Юрий Гаврилович (17.3.1923, Өфө — 14.8.2019, Мәскәү), географ‑геоморфолог. Геогр. ф. д‑ры (1968), проф. (1969). РСФСР‑ҙың атҡ. фән эшмәкәре (1989). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. МДУ‑ны...
СИМОНОВ Юрий Гаврилович
СИМОНОВ Юрий Гаврилович (17.3. 1923, Өфө), географ- геоморфолог. Геогр. ф. д‑ры (1968), проф. (1969). РСФСР‑ҙың атҡ. фән эшмәкәре (1989). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. МДУ‑ны тамамлағандан...
СИМОНОВА Надежда Ивановна
СИМОНОВА Надежда Ивановна (11.10.1947, БАССР‑ҙың Иглин р‑ны Көршәк а.), гигиенист. Мед. ф. д‑ры (1998), проф. (2000). БДМИ‑ны тамамлағандан һуң (1976) 1977 й. тиклем, 1980—83 йй. (өлкән ғилми...
СИМОНОВА Элеонора Рауфовна
СИМОНОВА Элеонора Рауфовна (19.5.1939, Өфө), музыка белгесе. Сәнғәт ғилеме д‑ры (2007). БР‑ҙың атҡ. сәнғәт эшмәкәре (2018). Урал консерваторияһын тамамлағандан һуң (Свердловск ҡ.,...
СИМФОНИК БЕЙЕҮ
СИМФОНИК БЕЙЕҮ, хореография сәнғәтендә сәхнә бейеүе төрө. Симфоник музыка м‑н оҡшашлығы бар, был лирик‑драматик йөкмәткенең ижади дөйөмләштерелеүендә, полифоник...
СИМФОНИЯ
СИМФОНИЯ (гр. symphōnía — аһәңлелек), башлыса симфоник оркестр өсөн, ҡағиҙә булараҡ, соната- цикл формаһындағы муз. әҫәр. Ғәҙәттә, 4 өлөштән тора; күберәк йәки аҙыраҡ, хатта...
СИНАГОГА
СИНАГОГА (гр. synagōgḗ — йыйын), иудаизмда ғибәҙәт йорто, дин һәм община үҙәге. С. Фәләстанда (б.э.т. 4 б.) һәм Мысырҙа (б.э.т. 3 б.) барлыҡҡа килә; һуңынан йәһүд диаспораларында...
СИНӘҒӘТУЛЛИН Илгиз Мирғәлим улы
СИНӘҒӘТУЛЛИН Илгиз Мирғәлим улы (13.7.1954, Бәләбәй ҡ.), педагог. Пед. ф. д‑ры (1995), проф. (1998). БР‑ҙың мәғариф отличнигы (2001), РФ‑тың почётлы юғары проф. белем биреү хеҙм‑ре...
СИНГАРМОНИЗМ
СИНГАРМОНИЗМ (гр. syјn — бергә һәм harmonía — ярашыу), морфонология күренештәренең береһе, һүҙҙәге һуҙынҡы һәм тартынҡы өндәрҙең бер төрлө яңғырашы. Күберәк агглютинатив...
СИНҒӘТУЛЛИН Ринат Сәйет улы
СИНҒӘТУЛЛИН Ринат Сәйет улы (20.8.1942, Ульяновск өлк. Боровко а. — 24.5.1993, Өфө), физик. Физика‑матем. ф. д‑ры (1988), проф. (1989). БАССР‑ҙың атҡ. фән эшмәкәре (1990). Ҡазан ун‑тын тамамлағандан...
СИНЕГЛАЗОВ ҠУРҒАНДАРЫ
СИНЕГЛАЗОВ ҠУРҒАНДАРЫ, б.э. 9—10 бб. археологик ҡомартҡыһы. Силәбе ҡ. 15 км алыҫлыҡта Синеглазов күленең көньяҡ‑көнбайыш ярында урынлашҡан. С.А.Гатцук һәм Н.К.Минко тарафынан...
