Для авторизации на текущем портале в Вашем профиле ЕСИА должно быть заполнено поле "Электронная почта"

Инергə
Төбәк интерактив энциклопедик портал «Башҡортостан»
Башҡортостан Республикаһы Фәндәр академияһы Башҡортостан Республикаһы “Башҡорт энциклопедияһы” дәүләт автономиялы фән учреждениеһы

Список материалов

Наименование статьи
Содержание статьи
Автор
Рубрикатор
Шәхестәр
Энциклопедии
Яңынан эҙләргә

МӨХӘМӘҘИНА Шәмсиә Мөхәмәҙи ҡыҙы

МӨХӘМӘҘИНА Шәмсиә Мөхәмәҙи ҡыҙы (18.11.1945, Ҡаҙаҡ ССР‑ы Орнек а.), тарихсы. Тарих ф. д‑ры (1994), проф. (2000). Ҡаҙаҡ ун‑тын тамамлағандан һуң (Алма-Ата, 1968) урта мәктәптә эшләй, 1971 й. алып а.х. ин‑тында уҡыта (1989—91 йй. каф. мөдире; икеһе лә — Целиноград ҡ). 1996 й. башлап ӨДИСУ-ла (1996—2013...

МӨХӘМӘТ СӘФӘРОВ

МӨХӘМӘТ СӘФӘРОВ, Крәҫтиәндәр һуғышында (1773—75) ҡатнашыусы, Е.И.Пугачёв полковнигы. Исәт провинцияһы Ҡара-Табын улусы Сәфәра (БР‑ҙың Учалы р‑ны) типтәре. Шул уҡ провинцияның старшинаһы. Баҙарғол Юнаев һәм Юламан Ҡушаев м‑н берлектә Исәт провинцияһында һуғыша. 1774 й. аҙ. ғәйебен танып килә. 1777 й....

МӨХӘМӘТ, Белорет р‑нындағы ауыл

МӨХӘМӘТ, Белорет р‑нындағы ауыл, Абҙаҡ а/с ҡарай. Район үҙәгенән К. 38 км һәм Яңы Абҙаҡ т. юл ст. К.‑Көнб. табан 23 км алыҫлыҡта Кесе Ҡыҙыл й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1900 й. — 365 кеше; 1920 — 492; 1939 — 259; 1959 — 216; 1989 — 244; 2002 — 230; 2010 — 213 кеше. Башҡорттар йәшәй (2002). Башланғыс...

МӨХӘМӘТГӘРӘЕВ Венер Мансур улы

МӨХӘМӘТГӘРӘЕВ Венер Мансур улы (22.12.1961, Өфө), лётчик, капитан (1988). Рәсәй Федерацияһы Геройы (2008). Сызрань юғары хәрби авиация лётчиктар уч‑щеһын (1983), СССР Авиация сәнәғәте министрлығының А.В.Федотов ис. Һынаусы лётчиктар мәктәбен (Жуковский ҡ., 1989) тамамлаған. 1979 й. алып Совет Армияһында....

МӨХӘМӘТДӘМИН, Стәрлебаш р‑нындағы ауыл

МӨХӘМӘТДӘМИН, К ү н д е р ә к б а ш, У р м а н а у ы л ы, Стәрлебаш р‑нындағы ауыл, Стәрлебаш а/с ҡарай. Район үҙәгенән К.‑Көнб. 5 км һәм Стәрлетамаҡ т. юл ст. К.‑Көнб. табан 63 км алыҫлыҡта Күндерәк й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 143 кеше; 1920 — 207; 1939 — 169; 1959 — 161; 1989 — 93; 2002...

МӨХӘМӘТДИНОВА Сәғиҙә Хашим ҡыҙы

МӨХӘМӘТДИНОВА Сәғиҙә Хашим ҡыҙы (25.9.1931, БАССР‑ҙың Белорет р‑ны Йөйәк а. — 19.3.2018, Белорет ҡ.), Соц. Хеҙмәт Геройы (1981). БАССР‑ҙың атҡ. металлургы (1982). 1947—49 йй. һәм 1951—84 йй. Белорет металлургия комб‑тында, 1949—51 йй. Харцыз ҡорос сым-арҡан з‑дында (Донецк өлк.) арҡан ишеү б‑са машинист...

МӨХӘМӘТЙӘН, Ейәнсура р‑нындағы ауыл

МӨХӘМӘТЙӘН, С е р е к ә й, Ейәнсура р‑нындағы ауыл, Абҙан а/с ҡарай. Район үҙәгенән К.‑Көнс. 70 км һәм Һарыҡташ т. юл ст. (Ырымбур өлк.) Т.‑Көнс. табан 63 км алыҫлыҡта Әселе й. (Һаҡмар й. басс.) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1900 й. — 242 кеше; 1920 — 318; 1939 — 286; 1959 — 247; 1989 — 107; 2002 — 157;...

МӨХӘМӘТЙӘНОВ Әнүәр Хәләф улы

МӨХӘМӘТЙӘНОВӘнүәр Хәләф улы (28.10.1940, Өфө), инженер-электромеханик. Техник ф. д‑ры (1989), проф. (1991). БССР‑ҙың атҡ. фән эшмәкәре (1991). ӨНИ‑не тамамлағандан һуң (1964) Нефть эшкәртеүһәм нефтехимия автоматикаһы махсус КБ‑ның Башҡ‑н филиалында, 1966 й. алып “Башнефть” ПБ‑нда эшләй (1969 й. башлап...

МӨХӘМӘТЙӘНОВ Ирек Зирәк улы

МӨХӘМӘТЙӘНОВ Ирек Зирәк улы (22.1.1959, БАССР‑ҙың Баҡалы р‑ны Иҫке Ҡорос а.), математик. Физика‑матем. ф. д‑ры (2004). БДУ‑ны тамамлағандан һуң (1981) ӨДНТУ‑ла эшләй, 2006 й. алып матем. моделдәр әҙерләү каф., 2007— 10 йй. — иҡтисадта матем. ысулдар һәм финанс каф. мөдире. Фәнни эшмәкәрлеге техникала...

МӨХӘМӘТЙӘНОВ Самат Әбдрәхим улы

МӨХӘМӘТЙӘНОВ Самат Әбдрәхим улы (20.6.1949, БАССР‑ҙың Баймаҡ районы Муллаҡай а.), философ, педагог. Педагогия фәндәре кандидаты (1995), философия фәндәре докторы (2000), профессор (2002). Магнитогорск педагогия институтын тамамлаған (1979). 1971—74 йй. Баймаҡ районының Ҡолсора урта мәктәбе уҡытыусыһы,...

МӨХӘМӘТЙӘНОВ Файыҡ Тимерйән улы

МӨХӘМӘТЙӘНОВ Файыҡ Тимерйән улы [10.3.1921, Өфө губ. Бөрө өйәҙе Оло Баҙраҡ а. (БР‑ҙың Борай р‑ны) — 2.6.2009, Өфө], шағир, журналист. БАССР‑ҙың атҡ. мәҙәниәт хеҙм‑ре (1980). Журналистар союзы (1957), Яҙыусылар союзы (1982) ағзаһы. Б.В. һуғышында һәм 1945 й. совет-япон һуғышында ҡатнашыусы. БДУ‑ны тамамлаған...

МӨХӘМӘТЙӘНОВ Фәнил Зөлфәҡәр улы

МӨХӘМӘТЙӘНОВ Фәнил Зөлфәҡәр улы (23.6.1972, БАССР‑ҙың Асҡын р‑ны Олокүл а.), спортсы. Пауэрлифтинг б‑са Рәсәйҙең халыҡ- ара класлы спорт мастеры (1997). БР‑ҙың күренекле спортсыһы (1998). Урал физик культура акад. тамамлаған (2005). Салауат Юлаев исемендәге спорт клубы тәрбиәләнеүсеһе (тренеры В.А.Кушнир),...

МӨХӘМӘТЙӘРОВ Альфред Муллағәли улы

МӨХӘМӘТЙӘРОВ Альфред Муллағәли улы (23.1.1935, БАССР‑ҙың Ҡырмыҫҡалы р‑ны Ҡырмыҫҡалы а.), иҡтисадсы. БР ФА‑ның мөхбир ағзаһы (1995), иҡт. ф. д‑ры (1984), проф. (1986). БР‑ҙың атҡ. фән эшмәкәре (1997). ӨАИ‑ны тамамлағандан һуң (1957) Өфөлә 100‑сө почта йәшниге конструкторы булып эшләй, 1962—63 йй. ӨПЭЗ...

МӨХӘМӘТКӘРИМ ИБРАҺИМОВ

МӨХӘМӘТКӘРИМ ИБРАҺИМОВ, Өфө провинцияһы типтәрҙәре, бобылдәре һәм татар дәүләт крәҫтиәндәренән Уложенный комиссия депутаты. Ҡазан даруғаһы Көсәдек а. типтәре. Комиссия ҡарамағына керҙәштәрҙе индергән өсөн башҡорттарға оброк түләүҙе бөтөрөү һәм уларҙан ер һатып алыуҙы рөхсәт итеү, эшкә кеше яллау тәртибен...

МӨХӘМӘТҠОЛОВ Әҡсән Баймырҙа улы

МӨХӘМӘТҠОЛОВ Әҡсән Баймырҙа улы [17.10.1895, Өфө губ. Стәрлетамаҡ өйәҙе Маҡар а. (БР‑ҙың Ишембай р‑ны) — 14.11.1938, Алма-Ата], дәүләт эшмәкәре. 1920 й. алып РКП(б) ағзаһы. Беренсе донъя һуғышында ҡатнашыусы. 2 класлы уч‑ще (1914), Бөтә Союз план акад. (Мәскәү, 1933) тамамлаған. 1918—21 йй. АСБР‑ҙың...

МӨХӘМӘТҠОЛОВ Сабирйән Мөхәмәтзакир улы

МӨХӘМӘТҠОЛОВ Сабирйән Мөхәмәтзакир улы, С а б и р й ә н с ә с ә н (1890, Ырымбур губ. Орск өйәҙе 2‑се Әбделмәмбәт а., хәҙ. БР‑ҙың Бөрйән р‑ны Әбделмәмбәт а., — 15.10.1934), шағир‑импровизатор. Беренсе донъя һуғышында ҡатнашыусы. 1900—11 й. Ырымбур губ. Верхнеурал өйәҙе Рауил а. (хәҙ. БР‑ҙың Әбйәлил...

МӨХӘМӘТЛАТИПОВ Филор Усман улы

МӨХӘМӘТЛАТИПОВ Филор Усман улы (3.4.1946, Өфө), социолог. Социол. ф. д‑ры (1991), проф. (1992). РФ‑тың почётлы юғары проф. белем биреү хеҙм‑ре (2000). Урал дәүләт ун‑тын тамамлаған (Свердловск ҡ., 1974). 1970 й. алып ӨАИ‑ла эшләй, 1974 й. — С.М.Киров ис. Өфө телефон аппаратураһы з‑дында соц. хеҙмәт...

МӨХӘМӘТОВ Әсғәт Миңлебай улы

МӨХӘМӘТОВ Әсғәт Миңлебай улы [18.5.1926, БАССР‑ҙың Бәләбәй кантоны Ибрай а. (БР‑ҙың Бишбүләк р‑ны) — 25.3.2002, Горки ҡ.], агроном. А.х. ф. д‑ры (1990), проф. (1991). Белорус ССР‑ының атҡ. фән эшмәкәре (1987). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. Одесса а.х. ин‑тын (1951), К.А.Тимирязев ис. Мәскәү а.х. акад....

МӨХӘМӘТОВ Мәрдиғәләм Ноғман улы

МӨХӘМӘТОВ Мәрдиғәләм Ноғман улы (5.2.1886, Ырымбур губ. Орск өйәҙе Гирьяльская станицаһы, хәҙ. Ырымбур өлк. Беляев р‑ны Гирьял а., — 3.9.1950, Өфө), педагог, педиатр. Мед. ф. д‑ры (1945), проф. (1946). Өфө уҡытыусылар ин‑тын (1914) һәм МДУ‑ны (1927) тамамлаған. 1910 й. алып “Ғәлиә” мәҙрәсәһендә, 1914...

МӨХӘМӘТОВ Рәшит Юныс улы

МӨХӘМӘТОВ Рәшит Юныс улы [21.9.1928, БАССР‑ҙың Йылайыр кантоны Мораҡ а. (БР‑ҙың Күгәрсен р‑ны) — 5.7.2013, Өфө], суд‑мед. эксперты. Мед. ф. д‑ры (1971), проф. (1971). БДМИ‑ны тамамлаған (1951), 1954—84 йй. һәм 1987— 92 йй. шунда уҡ эшләй (1963—84 йй. суд медицинаһы каф. мөдире); 1984 й. алып Өфөнөң...